Свет
Во Вашингтон започна глобалниот самит за нуклеарното оружје

Американскиот претседател Барак Обама во понеделник и вторник ќе биде домаќин на лидерите на 46 земји, на самитот чија цел е создавање на подобар безбедносен систем на нуклеарните оружја, и стари и нови, за да не паднат во рацете на терористите
Собирот во Конгресниот центар „Волтер Е. Вашингтон“ во престолнината на САД се смета за акт без преседан во напорите да се покрене глобална акција за обезедување на нуклеарните материјали. Собирот, исто така, е во центарот на заложбите на Обама да се спречи ширењето на нуклеарните оружја и технологија. Конкретната цел на самитот, пак, е да се постигне договор за тоа како секоја од земјите-учеснички ќе го контролираат нуклеарното оружје и материјал или на друг начин ќе го спречат нивното ширење. „Во фокусот на овој „нуклеарен“ самит е фактот дека најголемата закана за безбедноста на САД, и краткорочно и долгорочно, е и ќе биде можноста некоја терористичка организација да дојде до нуклеарно оружје“, истакна Обама.„Ова е нешто што може да ја промени безбедностаната мапа во оваа земја и ширум светот во годините кои следуваат. Ако некогаш дојде до ваква експлозија во Њујорк, или во Лондон, или во Јоханесбург, последиците, од економски, политички, или од безбедносен аспект, би биле разурнувачки. Сите ние знаеме дека организациите како Ал каеда постојано се обидуваат да обезбедат нукеарно оружје или други оружја за масовно уништување и нема воопшто да се премислуваат да ги употребат“, додаде тој.Особена загриженост за светските лидери предизвикуваат постарите нуклеарни оружја и материјали, кои не се чуваат како што треба, особено во Русија и другите држави на поранешниот Советски сојуз.„За жал. имаме ситуација во која постои голема количина на необезбеден нуклеарен материјал ширум светот. Затоа целта на самитот е меѓународната заениоца да тргне по патот на воспоставување на точни временски рамки и планови, со кои овој материјал ќе биде ставен под клуч“, рече Обама. Покрај големиот број држави кои учествуваат, на светскиот собир во Вашингтон свои засебни претставници имаат и Обеднитетите нации, Европската унија и Меѓунардоната агенција за атомска енергија. Обама на маргините на самитот ќе одржи серија засебни средби со некои од лидерите кои се присутни. Во неделата Обама имаше средби со индијскиот преммиер Манмохан Синг, по што следеа средбите со претседателите на Казахстан, Нурсултан Назарбајев и на Јужноафриканската република, Јакоб Зума, со премиерот на Пакистан, Јусуф Раза Гилани и в.д.престедателот на Нигерија, Гудлак Џонатан. Во понеделник претседателот Обама имаше средба и со кинескиот претседател Ху Џинтао, која следи по подолг период на затегнати односи помеѓу двете држави поради повеќе спорни прашања, а кој беше прекинат со согласувањето на Кина да учествува на саммитот и да ја земе предвид поддшката за евентуалнте санкции против Иран. Претседателот на САД вакви средби треба да одржи и со другите лидери од петте членки на Советот за безбедност на ОН, кои учествуваат во групата која одлучува за евентуалните нови санкции кон Иран,во која учествува и Германија. Средбата со германската канцеларка Ангела Меркел претседателот Обама ќе ја одржи во вторник, по завршувањето на самитот.
Белата куќа исто така објави дека лидерот на САД ќе има средба и со турскиот премиер Реџеп Таип Ердоган. Оваа средба се случува на само една недела откако Турција одлучи да го врати својот амбасадор во Вашингтон, по спорот меѓу двете држави заради иницијативата на американскиот конгрес да го прогласи масакрот врз Ерменците во Турција во Првата светска војна за геницид. Турција се надева дека САД ќе можат да помогнат при обновувањето на сопрениот процес на помирување со Ерменија. Обама во понеделник ќе се сретне и со ерменскиот претседател Серж Саркисијан. Но, некои од клучните светски лидери нема да присуствуваат на самитот. Израелскиот премиер Бенјамин Нетанјаху, во момент кога односите меѓу неговата земја и САД се најзатегнати во историјата на Израел поради изградбата на еврејкси населби во источен Ерусалим, го откажа доаѓањето поради наводен страв дека муслиманските земји ќе го покренеле прашањето за недекларираното израелско нуклеарно оружје.И премиерите на Британија и на Австралија нема да учествуваат на самитот. Истовремено, нуклеарната стратегија на Обама трпи жестоки критика на домашна политичка сцена. Републиканците ја напаѓаат како премногу слаба за да може да се соочи со заканите и пркосот на Иран и на Северна Кореја. „Иако договорот со Русија е во вистински правец, а самиот самит донесе импресивна група на лидери во Вашингтон, за мене е проблематична самата нуклеарна стратегија на претседателот. Сакам да кажам дека таа ја одзема повеќезначноста во врска со употребата на нуклеарното оржје од страна на САД, а повеќезначноста е многу корисна во надворешната политика“, смета републиканскиот сенатор Ламар Александер.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
И Кина издаде предупредување за цунами по земјотресот од 8,8 степени во Русија

Силен земјотрес со магнитуда од 8,8 степени го погоди полуостровот Камчатка на далечниот исток на Русија, предизвикувајќи цунами високо до четири метри, оштетувајќи згради и активирајќи предупредувања и евакуации низ Тихиот Океан.
Неколку лица беа повредени во тој оддалечен руски регион, а на населението на поголемиот дел од источниот брег на Јапонија, кое силно страдаше во катастрофалниот земјотрес и цунамито од 2011 година, му беше наредено да се евакуира. „Денешниот земјотрес беше сериозен и најсилен во последните десет години“, објави гувернерот на Камчатка на Телеграм.
Регионалниот министер за вонредни ситуации Сергеј Лебедев објави дека по земјотресот е регистрирано цунами од 3 до 4 метри. „Сите мора да се оддалечат од брегот“, рече Лебедев во видео на социјалните медиуми.
Американскиот сеизмолошки институт објави дека земјотресот бил на длабочина од 19,3 км, околу 125 км од Петропавловск, град со 165.000 жители на брегот на заливот Авача.
Кинескиот центар за предупредување од цунами објави дека се очекува бранови со висина помеѓу 30 сантиметри и еден метар да го погодат источниот брег на земјата.
Во официјалното соопштение на центарот се вели: „Врз основа на најновите предупредувања и резултатите од анализата, Центарот за советување за цунами при Министерството за национални ресурси утврди дека земјотресот предизвикал цунами, за кое се очекува да предизвика штета во одредени крајбрежни области на Кина“.
Предупредувања за цунами без издадени и за Јапонија и Хаваите.
Свет
(Видео) Брановите удрија во брегот – први снимки од цунами по разорниот земјотрес во Русија

Првиот бран на цунами ја погоди крајбрежната зона на Северно-курилскиот регион, откако Камчатка беше погодена од разорен земјотрес со магнитуда од 8,8 степени според Рихтеровата скала во текот на ноќта.
„Првиот бран на цунами ја погоди крајбрежната зона на Севернокурилскиот регион. Жителите на населбата се на безбедно високо место и ќе останат таму сè додека заканата од повторени бранови целосно не се отстрани“, се вели во соопштението на гувернерот на Сахалинскиот регион Валериј Лимаренко.
NOW – Tsunami waves hit Russian coast along Severo-Kurilsk. pic.twitter.com/1cxuFHohVL
— Disclose.tv (@disclosetv) July 30, 2025
Според податоците на Министерството за вонредни ситуации на Русија, самиот град и компанијата за преработка на риба „Алаид“ беа потопени како резултат на катастрофата.
Видео што кружи на социјалните мрежи покажува како морето „се втурнува“ во длабочините на копното со брзина на молња, додека големи бранови се развиваат на отвореното море.
Издадено е предупредување за цунами за западниот брег на САД, Јапонија.
Ова е најсилниот земјотрес регистриран во последните 14 години, поточно од катастрофалниот земјотрес во Јапонија во 2011 година, со јачина од 9,1 степени според Рихтеровата скала, кој однесе повеќе од 19.000 животи.
Свет
Сирените се огласија на Хаваите по предупредувањето за цунми, луѓето со автомобили бегаат на безбедно

Новинарот Џон Летман кој живее на Кауаи, најстариот хавајски остров, објави дека сирените за предупредување за цунами се огласиле втор пат во 16:10 часот по локално време и можеле да се слушнат на повеќе острови, вклучувајќи ги Оаху и Кауаи.
Кајл Каџихиро, доцент на Универзитетот Хаваи-Маноа, бил на кампусот кога го добил предупредувањето за цунами на својот мобилен телефон. Каџихиро рече дека кампусот се затвора и сообраќајот на автопатите во Хонолулу е значително густ.
На Кауаи, кратко откако беше издадено предупредувањето за цунами, персоналот во Националната тропска ботаничка градина ги прекина турите на нејзиниот јужен брег и ги премести сите посетители и персонал од зоната на поплавување на повисоки места.
Денешниот силен земјотрес се рангира меѓу десетте најсилни во историјата, потврди во интервју за Би-Би-Си доцентката Хелен Јанишевски од Одделот за геофизика и тектоника на Универзитетот на Хаваи. Според Геолошкиот завод на САД (USGS), земјотресот со магнитуда од 8,8 степени го дели шестото место на листата на најсилни земјотреси некогаш регистрирани, изедначувајќи се со земјотресот во Биоби во Чиле во 2010 година и оној во Есмералдас, Еквадор во 1906 година.
Силниот земјотрес го погоди полуостровот Камчатка на далечниот исток на Русија, предизвикувајќи цунами високо до четири метри, оштетувајќи згради и активирајќи тревоги и евакуации низ Тихиот Океан.
Неколку лица се повредени во тој оддалечен руски регион, а на населението на поголемиот дел од источниот брег на Јапонија, кое силно страдаше во катастрофалниот земјотрес и цунамито од 2011 година, му беше наредено да се евакуира.
„Денешниот земјотрес беше сериозен и најсилен во последните десет години“, објави гувернерот на Камчатка на Телеграм.