Свет
Зошто Кина упорно ја поддржува С. Кореја?
Андреј Ланков, политички аналитичар и колумнист на угледниот корејски дневен весник Кореа Тимес ја анализира последната посета на севернокорејскиот лидер Ким Јонг-ил на Пекинг и можните последици, како што е враќањето на Пјонгјанг на шестпартитните преговори, па дури и можните промени на режимот
И така, по неколку месеци непотврдени гласини и неколку лажни извештаи, Ким Јонг-ил конечно пристигна во Кина. Овој пат, неговата посета предизвика многу очигледна нервоза во Сеул. Сомнежите за вмешаноста на Пјонгјанг во катастрофата во Чеонан (неразјаснетото потонување на јужнокорејскиот воен брод во заливот Чеонан, при што загинаа околу 50 морнари, заб. Форум) растат, па така некои јужнокорејски политичари во спремноста на Кина да го покани севернокорејскиот лидер препознаа премолчена поддршка на политиката на Пјонгјанг.Ова доведе до вистински излив на критички изјави кои, секако, немаа никакво влијание врз однесувањето на Кина. Да разјасниме веднаш: и покрај сета реторика за „вечно пријателство“, Кина воопшто не е обожувател на режимот на Ким Јонг-ил и постојано трпи нервози од антиквитетното однесување на Северна Кореја. Кина не сака Пјонгјанг да стане нукеларна сила, бидејќи ширењето на нуклеарното оружје ја загрозува привилегираната позиција на Кина на „легитимна“ нуклеарна сила. Кина, исто така, е загрена дека севернокорејската нуклеарна програма ќе поттикне нуклеарна трка во вооружување во Источна Азија, што ќе доведе до создавање на нуклеарна Јапонија, па дури и на нуклеарен Тајван. Згора на сето ова, Кина со право економскиот систем на Северна Кореја го смета за ирационален и непродуктивен.Како и да е, Кина ја поддржува Северна Кореја. Во текот на изминативе неколку години, кога јужнокорејската и американската помош пресушија, гладта во Северна Кореја беше спречена токму благодарејќи на бесплатните или субвенционираните пратки на жито од Кина. Кина е најголем инвеститор и трговски партнер на Северна Кореја. Зошто Кинезите продолжуваат да инвестираат пари во поддршка на режим кој не им се допаѓа нешто особено и на кој не гледаат како на доверлив сојузник?Од време на време, некои луѓе во Вашингтон или во Сеул ќе ја изразат својата надеж дека Кина може да се убеди да престане да го поддржува Северот или да ја употреби својата наводна моќ врз Северна Кореја за да влијае на политиката на Пјонгјанг (како, на пример, да ја притисне да се денуклеаризира). По вториот нукеларен тест во 2009 година, Кина одлучи да ги поддржи санкциите на ОН и веднаш се појавија наводи дека „Кина конечно се качила во истиот чамец со САД“. За жал, ова се само пусти желби. Кина не е во истиот чамец и никогаш нема да биде. Постојат добри причини зошто Кина го поддржува Северот и овие причини, најверојатно, ќе останат во сила во блиската иднина. Да, Кина не сака земја од нејзиното соседство да се здобие со нуклеарно оружје. Ниту, пак, им се радува на воените провокации од каков и да било вид. Сепак, постојат две други грижи кои и’ се многу поважни на Кина, во смисла на одржување на стабилноста на регионот, но и на поделеноста на Кореја. Стабилноста е клучен збор за кинеската политика. Кина е сконцентрирана на економскиот раст и има потреба од мирно и предвидливо опкружување, за да не го загуби фокусот врз оваа цел. Оттаму, каква и да е криза во непосредното опкружување на Кина е анатема за кинеските стратези и треба да се одбегне по секоја цена.Уште една, навидум не толку важна цел на Кина е да ја одржи Кореја поделена. Ако се земе предвид тековниот баланс на моќта, обединувањето на двете Кореи најверојатно ќе доведе до апсорпција на осиромашениот Север од страна на богатиот Југ. За Кина тоа значи појава на уште посилен сојузник на САД, или барем на уште една „неконтролирана демократија“ и тоа токму на нејзините граници. Кина може да го преживее таквиот тек на настаните, но повеќе би сакала Северна Кореја да остане како еден вид стратешки браник. Но, за да се оствари вистинско влијание врз Северна Кореја, тогаш мора да се игра цврсто. Суптилните мерки нема да имаат ефект, бидејќи севернокорејската влада не се грижи нешто особено ниту за економијата, дури ни за голиот опстанок на нејзиното население. За да оствари влијание, Кина ќе мора речиси целосно да ја затвори границата и да ја сопре сета трговија со Северот. Еден јужнокорејски дипломат проблемот многу убаво го објаснува со следнава алегорија: „Кога е во прашање справувањето со Северот, Кина нема моќ. Кина има чекан“. Но, Кина мора да има многу добра причина за да замавне со тој чекан, бидејќи таквиот ектремен притисок може лесно да доведе до колабирање на системот. Ваквото колабирање ќе доведе до многу експлозивна ситуација. Толпи од бегалци, нуклеарното оружје и материјали ќе завршат на црниот пазар, безбројни дипломатски компликации – ова не се проблеми со кои Кина сака да се соочи во моментов. Конечно, колапсот најверојатно ќе доведе до обединување на Кореја, што не е најпосакуван краен резултат во Пекинг. Затоа, Кина повеќе сака да потроши дел од нејзините ресурси за да го одржи севернокорејскиот режим во живот и да го задржи статус квото или барем да ја одложи кризата од поголеми размери. Кина исто така сака да го минимизира ризикот од тоа Северна Кореја да биде инволвирана во исклучително опасни акции, но оваа цел е од секундарно значење.Според сета веројатност, овој пат ќе видиме уште една реприза на старата игра. Кина ќе инсистира Северна Кореја да се врати на шестпартитните преговори (проектот-милениче на Пекинг) и да почне да се воздржува од провокации. Ким Јонг-ил ќе го истакне своето суверено право да ја води својата држава онака како што сака, додека се обидува да „ископа“ колку помош може да се „изгребе“ за неколку небитни отстапки од негова страна. Аферата „Чеонан“ најверојатно воопшто нема да биде предмет на дискусија – дури и Кинезите да го споменат тоа прашање, Северот ќе ја негира вмешаноста и ќе тврди дека сите обвинувања се резултат на „плукачката кампања која ја водат воените хушкачи во Сеул“. И што ќе буде вкупниот изход? Веќе, можеби, се наѕираат контурите на можниот договор: Северна Кореја ќе вети дека ќе се врати на шестпартитните преговори, а Кина ќе ја награди со помош и со субвенционирана трговија. Така Кина ќе биде задоволена и од тоа што ќе си го задржи и меѓународниот престиж и стабилноста во своето соседство, а долго одложуваните преговори конечно ќе продолжат за некое време, се’ до следната криза. Дали од разговорите некогаш ќе произлезе очекуваниот резултат, „комплетната и потврдена елиминација на севернокорејската програма за нуклеарно оружје“? Секако, не. Но, не ли беше тоа јасно уште пред многу години?
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Свет
Путин постави клучен услов за завршување на војната, Зеленски го отфрла
Рускиот претседател, Владимир Путин, вчера изјави дека ќе ја запре офанзивата во Украина само ако Киев се повлече од териториите што Москва ги смета за свои, заканувајќи се дека во спротивно неговата армија ќе ги земе со сила. Острата порака доаѓа додека руските сили полека, но сигурно напредуваат низ источна Украина во исцрпувачки битки против украинските сили.
„Ако украинските сили ги напуштат териториите што ги држат, тогаш ќе ги запреме борбените операции“, рече Путин за време на посетата на Киргистан. „Ако не, тогаш ќе го постигнеме ова со воени средства“.
Путин го повтори своето тврдење дека руската армија ги опколила украинските сили во Покровское и Мирноград во регионот Донецк. „Красноармејск и Димитров се целосно опкружени“, рече тој, користејќи ги руските имиња за украинските градови.
Тој исто така тврдеше дека Москва напредувала кон Вовчанск и Сиверск и се приближува кон важниот логистички центар Гуљајполје. Руската офанзива „практично е невозможно да се запре, па затоа малку може да се направи во врска со тоа“, заклучи Путин.
Од друга страна, Украина негираше дека Покровск и Мирноград се опколени, инсистирајќи дека нејзините сили сè уште ја држат фронтовската линија.
Како одговор на заканите на Путин, од Киев дојде цврста порака. Андриј Јермак, шефот на Кабинетот на украинскиот претседател, рече дека Володимир Зеленски нема да потпише никаков документ што вклучува откажување од украинска територија додека е на функција, објави „Украинска правда“.
„Додека Зеленски е претседател, никој не треба да смета на нас дека ќе се откажеме од територијата. Тој нема да потпише предавање на територијата. Уставот го забранува тоа. Никој не може да го стори тоа, освен ако не сака да оди против украинскиот устав и украинскиот народ“, нагласи Јермак во интервју за „Атлантик“.
Јермак додаде дека Зеленски има намера да повлече црвена линија за најконтроверзното прашање во преговорите – барањето на Русија за суверена украинска територија. „Сè за што реално можеме да зборуваме во овој момент е дефинирање на аут-линијата. И тоа е она што мора да го направиме“, рече тој.
Прашањето за окупираната територија е една од најголемите пречки во мировниот процес. Друго клучно прашање се западните безбедносни гаранции за Украина. Во позадина на овие спротивставени ставови, се одвиваат американски дипломатски напори. Оригиналниот план Вашингтон-Москва, изготвен без консултација со европските сојузници, предвидуваше повлекување на Киев од источниот регион Донецк и де факто признавање од САД на регионите Донецк, Крим и Луганск како руски.
По острите критики од Киев и Европа, САД го ублажија предлогот, но новата верзија сè уште не е објавена. Путин, кој е запознаен со новиот план, рече дека тој би можел да послужи како почетна точка за преговори. „Општо земено, се согласуваме дека ова би можело да биде основа за идни договори“, рече тој за најновиот нацрт.
Свет
Првпат по 60 години, Русите не можат да испратат астронаути во вселената
Рампа на космодромот Бајконур во Казахстан беше оштетена за време на лансирањето на ракетата „Сојуз МС-28“ кон Меѓународната вселенска станица (МВС), објави синоќа руската вселенска агенција „Роскосмос“. И покрај инцидентот на земја, вселенското летало што превезуваше двајца руски космонаути и еден астронаут на НАСА безбедно се закотви со станицата, пишува „Киев Индепендент“.
Инспекцијата по лансирањето откри дека мобилната кабина за сервис, која се наоѓа под лансирната рампа, се урнала веднаш по полетувањето. Оштетената кабина е клучна за подготовката на мисиите со екипаж „Сојуз“ и „Прогрес“, а нејзиното губење може да доведе до неопределени одложувања, според независниот руски медиум „Медуза“. Роскосмос е уверен во брза поправка.
According to media reports, today, a service cabin crashed at Baikonur Cosmodrome during launch towards the International Space Station.
According to various sources and experts, this incident has left Russia unable to launch astronauts into space – for the first time since… pic.twitter.com/C6b0O9fiVU
— Anton Gerashchenko (@Gerashchenko_en) November 27, 2025
„Сите потребни резервни делови се таму за да се врати, а штетата ќе биде многу брзо поправена“, соопшти руската вселенска агенција.
Инцидентот привремено ја спречува Русија да изврши лансирање со екипаж, прво такво прекинување од 1961 година. Во меѓувреме, се очекува членовите на екипажот кои успешно пристигнаа на МВС да останат на станицата осум месеци, а нивното враќање на Земјата се очекува кон крајот на јули 2026 година.
Истражувањето на вселената остана една од ретките области на континуирана соработка меѓу Русија и САД, дури и откако Вашингтон ги прекина дипломатските врски и воведе сеопфатни санкции како одговор на целосната инвазија на Украина во 2022 година.
Билатералните односи се подобрија малку по инаугурацијата на американскиот претседател Доналд Трамп и неговото зближување со Москва. Порано оваа година, неколку руски претставници повикаа на поблиска соработка во технологијата и истражувањето на вселената со САД, особено со SpaceX на Елон Маск.
Свет
Големиот пожар во Хонг Конг локализиран, загинаа 94 лица
Пожарникарите во голема мера го локализираа пожарот што го уништи станбениот комплекс Ванг Фук Корт во Хонг Конг, а се очекува напорите за пребарување и спасување да бидат завршени. Најлошиот пожар во градот за речиси 80 години го опустоши пространиот станбен комплекс, при што загинаа најмалку 94 лица.
Комплексот од осум облакодери, во кој беа сместени повеќе од 4.600 луѓе, беше во фаза на реновирање, опкружен со бамбусово скеле и зелена мрежа. Полицијата соопшти дека уапсила тројца службеници на градежна компанија под сомнение за убиство од небрежност поради употреба на небезбедни материјали, вклучувајќи запаливи панели од пена што ги блокираа прозорците.
Пожарникарите изјавија дека очекуваат операцијата за пребарување и спасување во сè уште тлеечкиот комплекс да биде завршена до 9 часот наутро денес. „Ќе се обидеме насилно да влеземе во сите единици од седумте згради за да се осигураме дека нема други жртви“, изјави за новинарите денес заменик-шефот на противпожарната служба Дерек Чан.
До рано наутро вчера, дури 279 лица беа наведени како исчезнати, но таа бројка не е ажурирана повеќе од 24 часа.
Спасувачите се бореле со интензивна топлина, густ чад, уривање на скелиња и остатоци додека се бореле да стигнат до жителите за кои се стравува дека се заробени на горните катови од комплексот.
Ова е најсмртоносниот пожар во Хонг Конг од 1948 година, кога 176 лица загинаа во пожар во магацин. Полицијата уапси двајца директори и еден инженерски консултант на „Престиж Констракшн“, која помина повеќе од една година реновирајќи ги зградите.
„Имаме причина да веруваме дека одговорните страни биле крајно небрежни, што довело до оваа несреќа и предизвикало пожарот да се шири неконтролирано“, изјави полицискиот началник Ајлин Чунг.
Фото: ЕПА

