Хрватски истражувачки новинар поднел пријава до обвинителите во Милано против српскиот претседател Александар Вучиќ, поради неговата наводна вмешаност во аферата „Сараевско сафари“, во која снајперисти од Италија и други земји наводно патувале во главниот град на Босна за да убиваат цивили за време на четиригодишната опсада на градот во 1990-тите години.

Последната недела, обвинителите во Милано започнале истрага насочена кон идентификација на Италијанците кои наводно се вмешани, под обвиненија за доброволно убиство под околности – суровост и ниски побуди, пишува „Гардијан“.

Според истражителите, групи „снајперски туристи“ наводно учествувале во масовни убиства откако плаќале големи суми пари на војници од армијата на Радован Караџиќ – поранешниот лидер на босанските Срби, кој во 2016 година е прогласен за виновен за геноцид и други злосторства против човештвото – за да бидат пренесени на ридовите околу Сараево, каде што можеле од задоволство да пукаат по населението.

Повеќе од 10.000 луѓе биле убиени во Сараево од гранатирање и снајперска огнена сила меѓу 1992 и 1996 година, во тоа што се смета за најдолга опсада во модерната историја, по прогласувањето независност на Босна и Херцеговина од Југославија.

Снајперистите биле можеби најстрашниот аспект од животот под опсада во Сараево, бидејќи неселективно ги таргетирале луѓето на улица, вклучувајќи и деца.

Истрагата произлегла од правна пријава поднесена од Ецио Гавацени, писател од Милано кој собрал докази за обвинувањата, како и од извештајот што обвинителите го добиле од поранешната градоначалничка на Сараево, Бењамина Кариќ.

Гавацени изјавил дека првично прочитал за наводните „снајперски туристи“ во италијанскиот печат во 1990-тите, но дури кога го гледал „Сараево сафари“, документарец од 2022 година на словенечкиот режисер Миран Зупанич, започнал подетално да истражува.

Во средата, истражувачкиот новинар Домогој Маргетиќ ја поднел својата пријава против Вучиќ пред обвинителите кои го водат случајот.

Како што беше објавено во Сараево, последниве денови Маргетиќ на социјалните мрежи објавил докази дека Вучиќ, тогаш млад доброволец, бил присутен на една од воените позиции во Сараево од кои, според сведоци, странски државјани и српски ултранционалистички единици пукале и убивале цивили .

Гавацени тврдел дека „многу, многу, многу Италијанци“ наводно биле вмешани, без да наведе бројка. Тој додал: „Имаше Германци, Французи, Англичани… луѓе од сите западни земји кои плаќаа големи суми пари за да бидат одведени таму и да пукаат на цивили.“

Александар Вучиќ досега нема коментар за најновите обвиненија, но шпекулации за неговото присуство на сараевското боиште кружат со години.

Во интервју за една босанска телевизија во 2021 година, српскиот претседател изречно негирал дека некогаш пукал на опколениот град. Тогаш тој ги опишал обвиненијата како политичка манипулација заснована врз националистичката реторика на неговата младост и врз кревката рамнотежа на силите во регионот.

Кирил Дмитриев, 50-годишен руски дипломат со длабоко познавање на Соединетите Американски Држави, каде што студирал и работел, се најде во центарот на светското внимание.

Како раководител на Рускиот фонд за директни инвестиции и човек од деловниот свет, Дмитриев стана клучна фигура во разговорите со администрацијата на Трамп, а нацрт-планот за мир што произлезе од неговите средби со специјалниот американски пратеник Стив Виткоф предизвика бројни реакции, пишува Би-Би-Си.

Нацрт-планот за мир, создаден по тридневната средба меѓу Дмитриев и Виткоф во Мајами, содржи предлози што многумина ги сметаат за копија на желбите на Владимир Путин.

Од Украина се бара да отстапи територија што моментално е под нејзина контрола и значително да ја намали својата војска. Иако тимот на Кирил Дмитриев одби да коментира за деталите, украинскиот претседател Володимир Зеленски беше претпазлив кога рече дека секој договор мора да обезбеди „достоинствен мир, со услови што ја почитуваат нашата независност и суверенитет“.

За разлика од многумина во Москва, специјалниот пратеник на Путин добро ја познава модерна Украина. Тој пораснал во Киев, а еден од неговите пријатели тврди дека како 15-годишник дури учествувал во продемократски протести во пресрет на распадот на Советскиот Сојуз.

Токму оваа запознаеност со американскиот и украинскиот менталитет го прави ретко откритие во руската дипломатија. Неговата соработка со неговиот американски колега, Стив Виткоф, стана константа од почетокот на вториот мандат на Трамп. „Сигурни сме дека сме на патот кон мирот, а како миротворци мора да го постигнеме“, рече Дмитриев на конференција во Саудиска Арабија кон крајот на октомври.

Двајцата пратеници првпат се сретнаа во февруари 2025 година, кога Дмитриев помогна во ослободувањето на американски наставник од руски затвор.

„Има еден господин од Русија, неговото име е Кирил, и тој имаше многу врска со ова. Тој беше клучен преговарач кој го премости јазот меѓу двете страни“, им рече Виткоф на новинарите во тоа време. Неколку дена подоцна, двајцата присуствуваа на состанок во Саудиска Арабија, кој го означи крајот на дипломатската изолација на Русија од Западот.

Но, директниот пристап до претставниците на Трамп не беше секогаш успешен. Кога Трамп воведе санкции врз две од најголемите руски нафтени компании минатиот месец, американскиот министер за финансии Скот Бесент го нарече „руски пропагандист“ затоа што сугерираше дека потегот ќе доведе до повисоки цени на горивата во САД.

Дмитриев, за разлика од поголемиот дел од придружбата на Путин, се чувствува удобно во американските телевизиски студија, каде што вешто ги фали дипломатските вештини на Трамп, додека ја пренесува наративата на Кремљ на западната публика.

„Јас не сум војник… но ставот на руската војска е дека тие таргетираат само воени цели“, изјави тој неодамна за CNN, само неколку дена по бомбардирањето на градинка во Харков, додавајќи: „Јас само работам на дијалог и се осигурувам дека конфликтот ќе заврши што е можно поскоро“.

Иако Виткоф го цени, уште во 2022 година, за време на администрацијата на Бајден, Министерството за финансии на САД го нарече „познат сојузник на Путин“ и го санкционираше Рускиот фонд за директни инвестиции (RDIF), со кој тој управува од 2011 година. „Иако официјално е државен инвестициски фонд, RDIF се смета за таен фонд на претседателот Владимир Путин и симбол на пошироката руска клептократија“, се вели во соопштението.

Неговиот став за тој период е јасен: тој тврди дека под Бајден немало обид да се разбере руската позиција, додека тимот на Трамп „ја запре Третата светска војна“. Неговите врски со врвните функционери се дополнително зајакнати преку неговата сопруга, ТВ-водителката Наталија Попова, која е пријателка и колешка на ќерката на Путин, Катерина Тихонова.

Неговиот подем во Москва е во остра спротивност со неговото детство во Киев, каде што пораснал како син на двајца научници. Неговиот татко е познат клеточен биолог, а неговата мајка генетичарка. Токму ова научно наследство можеби го охрабрило да го користи државниот фонд за финансирање на руската вакцина против Ковид, Спутник V. Иако се верува дека го запознал Путин во 2000 година, тој не секогаш се согласувал со неговите ставови.

Додека Путин го нарече распадот на СССР „најголемата геополитичка катастрофа на векот“, Дмитриев протестираше против советскиот режим како тинејџер. За време на неговата програма за размена во Соединетите Држави во 1990 година, тој дури и го нагласи украинскиот национален идентитет, велејќи дека „Украина имала долга историја како независна нација пред да стане дел од Руската империја“.

По дипломирањето со МБА на Харвард, тој работел за МекКинзи и Руско-американскиот инвестициски фонд, пред да се врати во Русија во 2011 година за да го предводи RDIF. Со текот на годините, неговите ставови се менуваа – од критикување на репресиите на Путин врз олигарсите до предупредување дека Украина се соочува со „економски холодомор“ ако се изолира од Русија.

Покрај дипломатијата, Дмитриев е познат и по амбициозни комерцијални предлози, како што се заеднички енергетски проекти на Арктикот, партнерства со американски компании, па дури и нудење „мала нуклеарна централа за мисија на Марс“ на Илон Маск и железнички тунел „Путин-Трамп“ под Беринговиот Проток.

Додека неговиот углед расте во Русија, тој нагло падна во неговата родна Украина, каде што му се воведени санкции за наводни злосторства против Украина и Украинците.

Фото: ЕПА

Соединетите Американски Држави вршат силен притисок врз Украина што е можно поскоро да го прифати мировниот план што администрацијата на американскиот претседател Доналд Трамп го договори со Москва за прекин на војната на Русија против Украина, пишува „Фајненшл тајмс“, повикувајќи се на украински претставници.

Украински претставници и лице запознаено со процесот го споредија пристапот на САД со агресивниот притисок што Вашингтон го изврши оваа година врз претседателот Володимир Зеленски да прифати договор за правата на минерални богатства, според „Фајненшл тајмс“.

The full 28-point U.S. peace plan for Ukraine, reportedly backed by Trump, has been published by MP Honcharenko. This thread outlines the key points. What’s clear is that the so-called Witkoff plan heavily favors Russia while offering little to nothing for Ukraine.

1/9 pic.twitter.com/EzuCTiQNRB

— NOELREPORTS 🇪🇺 🇺🇦 (@NOELreports) November 20, 2025

Според „Фајненшл тајмс“, мировниот план од 28 точки, одобрен од претседателот Доналд Трамп вчера и развиен од американските и руските преговарачи, повикува на големи отстапки за Украина што ги преминуваат нејзините долгогодишни црвени линии.

Украински претставници велат дека администрацијата на претседателот Трамп ги информирала Зеленски и неговиот тим дека Белата куќа работи кон „агресивен“ временски рок за финализирање на предлогот до крајот на годината.

The American side presented points of a plan to end the war—their vision. I outlined our key principles. We agreed that our teams will work on the points to ensure it’s all genuine.

We're geared up for clear and honest work—Ukraine, the U.S., our European and global partners. pic.twitter.com/DscaCBg4vW

— Volodymyr Zelenskyy / Володимир Зеленський (@ZelenskyyUa) November 20, 2025

Американците го очекуваат потписот на Зеленски во рок од една недела
Според нив, американските претставници очекуваат Зеленски да го потпише договорот пред Денот на благодарноста, или до четврток следната недела, со цел да го презентира мировниот договор во Москва овој месец и да го склучи на почетокот на декември.

Но, тој рок се смета за многу малку веројатен, бидејќи претставници од кабинетот на украинскиот претседател изјавија дека неколку точки во предлогот претставуваат јасни црвени линии за Украина.

Киев подготвува контрапредлози, се очекува отпор од општеството
Украинските претставници додадоа дека работат на контрапредлози за американската страна. Се очекува и отпор од украинското граѓанско општество кон секој договор што би можел да се сфати како капитулација или како план што е во корист на Москва, објавува ФТ.

„Ова е договорот Минерали 2.0“, рече висок украински функционер, осврнувајќи се на договорот меѓу Киев и Вашингтон склучен претходно оваа година, со кој на САД им беа дадени права за клучните украински минерали.

Киев го сметаше договорот за неопходен за да се добие наклонетост кај администрацијата на Трамп и да се обезбеди поддршка во одбраната од Русија.

"It's a good plan for both Russia and Ukraine."

White House press secretary Karoline Leavitt confirms that the US has been holding secret peace talks with Ukraine and Russia, insisting that both sides have been engaged with "equally".

Live updates ➡️ https://t.co/9y2jfd40kz pic.twitter.com/k9GjJQfVYj

— Sky News (@SkyNews) November 20, 2025

Белата куќа: Планот е добар за двете страни
Портпаролката на Белата куќа, Каролина Ливит, изјави дека специјалниот пратеник на Трамп, Стив Виткоф, и американскиот државен секретар Марко Рубио „тивко“ работеле на мировниот план во изминатиот месец.

„Претседателот го поддржува овој план“, рече таа. „Тоа е добар план и за Русија и за Украина и веруваме дека треба да биде прифатлив за двете страни. Работиме многу интензивно за да го финализираме“, рече таа.

ЕУ и Велика Британија предупредуваат: Нема договор без отстапки од Москва
Европската унија одговори со повик Европа и Украина да бидат вклучени во преговорите. „Не сме слушнале за никакви отстапки од руска страна“, изјави Каја Калас, висока претставничка на ЕУ за надворешна политика, според „Фајненшл тајмс“.

Британскиот премиер Кир Стармер додаде дека е фокусиран на „праведен и траен мир“ за Украина. „Тоа се заснова на принципот дека Украина мора да одлучи за иднината на Украина и ние мора да се држиме до тоа“, рече Стармер.

Планот на Трамп пристигнува во време кога Зеленски е политички ослабен поради скандалот
Иницијативата на САД доаѓа откако политичката позиција на Володимир Зеленски е ослабена поради корупциски скандал што доведе до оставка на двајца министри. Претходно вчера, Зеленски се сретна со американска воена делегација предводена од секретарот на армијата Даниел Дрискол, висок функционер на Пентагон и близок сојузник на потпретседателот Џ.Д. Венс.

Today, during a meeting with the U.S. Secretary of the Army, Daniel Driscoll, we discussed options for achieving real peace, the sequencing of our work and formats for dialogue, as well as new impulses for diplomacy. Our teams – of Ukraine and the United States – will work on the… pic.twitter.com/kWXnFh4YNz

— Volodymyr Zelenskyy / Володимир Зеленський (@ZelenskyyUa) November 20, 2025

Подоцна, Зеленски потврди на Икс дека разговарал за мировниот план со Дрискол.

Портпаролот на американската војска, полковник Дејв Батлер, им изјави на новинарите во Киев дека Дрискол и Зеленски „се согласиле за агресивен временски рок за потпишување“ на мировниот план. „За почеток, тоа ќе биде договор меѓу САД и Украинците“, рече Батлер.

Украина губи територија, јавноста и опозицијата отфрлаат отстапки
Зеленски е под зголемен притисок да ја прифати дипломатската иницијатива на администрацијата на Трамп, бидејќи украинските сили се повлекуваат на исток, а руските ракетни напади ја осакатуваат енергетската инфраструктура на земјата.

Украинските власти повеќе пати јасно ставија до знаење дека отстапките како што е предавањето на територијата под украинска контрола се неприфатливи за јавноста. Опозициските групи во Киев бараат смена на моќниот началник на Генералштабот Андриј Јермак и оставка на целата влада.

фото: принтскрин