Свет
НБМ во минус од 25 милиони евра поради банката на Смиленски
Централната банка минатата година ја финишираше со голема загуба во завршните биланси
Централната банка минатата година ја финишираше со голема загуба во завршните биланси
Уште поголема главоболка на нашите власти им создава прашањето како ќе се оправда пред ММФ големото црвено салдо
НИНА НИНЕСКА-ФИДАНОСКА
Народна банка на Македонија ланската година ја финиширала со огромна загуба во својот завршен биланс, тешка 1,5 милијарди денари или 24,4 милиони евра. Оваа информација вчера ја потврдија во Кабинетот на гувернерот Петар Гошев, како и во Министерството за финансии.
Според официјалните сознанија, главната причина за овој алармантен минус е фактот што Централната банка не може да си ги наплати побарувањата од Експорт-импорт банка на контроверзниот бизнисмен Методија Смиленски. Како што е познато, во времето на ексгувернерот Љубе Трпески, НБМ Ј издаде гаранции на Експорт-импорт банка вредни 21 милион евра, иако знаеше дека таа е во многу лоша финансиска состојба. Експорт-импорт ги доби гаранциите за да зема кредити од странски банки, но со оглед што нив потоа не ги врати, обврската за плаќање на овие 21 милион евра паднаа на товар на НБМ.
Сега Народна банка сака да си ги поврати овие пари преку стечајната постапка што се води за банката на Смиленски, но побарувањата не ги признава и ги оспорува стечајниот управник Владислав Тамбурковски. Иако НБМ тврди дека не се откажува од средствата и очекува судска разрешница, сега засега тие пари се изгубени и како загуба мора да се книжат во завршните биланси на НБМ. Инаку, дури и тие побарувања да Ј бидат признаени од судот, прашање е дали НБМ од стечајот ќе може да наплати дури 21 милион евра, бидејќи според информациите, имотот на Експорт-импорт не вредел толку многу и при неговата продажба немало да може да се земе толку голем износ пари.
Покрај овие 21 милион евра, другите 3,4 милиони евра загуба се должат на судски пресуди кои паднале на товар на НБМ од поранешните години, спорни побарувања, лоши пласмани, камати и други “минуси”, кои морало да се платат во текот на минатата година.
Како што неофицијално се дознава, веднаш штом дошол на гувернерската позиција, Гошев го увидел ова “црвено салдо” на НБМ кое е наталожено од претходните години, и се зафатил со работа за расчистување на билансите. Сите штедења, рестрикции и реорганизации што во изминатиов период тој ги прави во Централната банка, па дури и неодамнешното укинување на некои од дирекциите, се прават со цел да се намали големата загуба.
Она што е сега проблем, е како да се покрие огромната дубиоза на првата монетарна куќа. Според информациите, една половина од дупката е веќе надоместена од т.н. општи резерви на НБМ, кои се собирале од претходните години кога таа остварувала добивка. Имено, според Законот за НБМ, кога банката искажува добивка, помал дел оди во општите денарски резерви, а поголем дел се префрла во Буџетот на државата. Во, спротивно, пак, кога Централната банка прави загуба, неа треба да ја покрие државната каса.
Наши извори велат дека втората половина од загубата, значи околу 12,2 милиони евра, ќе мора да падне на товар на Буџетот. Со Министерството за финансии треба да се разговара со цел да се одбере варијанта на покривање која ќе биде најповолна за државната каса. Па така, една од опциите е да се направи ребаланс на Буџетот, а втората алтернатива е издавање државни обврзници, што значи државата да се задолжува кај други субјекти за да ја покрие загубата, а потоа да им ги враќа парите на “рати”.
Уште поголеми главоболки на Владата и на НБМ, како што се дознава, им создавало прашањето како сега овие загуби ќе им се објаснат и ќе се оправдаат пред строгите монетарци, кои во земјава доаѓаат на 11 мај. Работата е дотолку пострашна што претстојната рунда преговори со мисијата на ММФ е последна и од неа апсолутно зависи дали Македонија ќе добие аранжман или ќе остане без него. Како што е познато, фондовците се многу “алергични” кога државата покрива дубиози на приватни банки, па затоа е голем прашалник како тие ќе ја прифатат оваа информација.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Свет
(Видео) Во Лондон по грешка осуденик бил пуштен од затвор – сам се вратил по три дена, снимката стана вирална
Маж кој по грешка бил ослободен од затвор истиот ден кога бил осуден, се вратил зад решетки сам по три дена на слобода, потврди полицијата. Вилијам Смит (35) се предал вчера во затворот ХМП Вандсворт, пишува Би-Би-Си.
Всушност, Смит бил ослободен во понеделникот и покрај тоа што бил осуден на 45 месеци затвор за повеќекратни измами во Крунскиот суд Кројдон истиот ден. Тој е еден од двајцата затвореници погрешно ослободени од Вандсворт во одделни инциденти во изминатата недела.
Би-Би-Си дознава дека ослободувањето на Смит се должи на административна грешка во судот – во компјутерскиот систем е внесена условна казна наместо затворска казна. Иако е направена корекција, наводно е испратена на погрешно лице, што довело до неверојатен пропуст. Откако Смит се предал, полицијата во Сари го повлекла апелот до јавноста за помош во неговото лоцирање. Видеото од неговото пристигнување во затворот стана вирален хит.
🚨NEW: ITV News have filmed wrongly released prisoner William “Billy” Smith handing himself in this morning following a 3 day manhunt.
pic.twitter.com/cOvqXgHfpG— PolitixBrief UK (@PolitixbriefUK) November 6, 2025
Министерот за правда, Дејвид Лами, е критикуван поради новите пропусти, особено откако по случајот на Кебату вети дека ќе воведе построги проверки за да се спречат слични инциденти.
Откако беше потврдено дека Смит е повторно во затвор, Лами напиша на социјалната мрежа X: „Зголемувањето на неправедно ослободувањата е неприфатливо. Ги модернизираме затворските системи – ја заменуваме хартијата со дигитални алатки за да ги намалиме грешките. Соработуваме со полицијата за повторно апсење на Брахим Кадур-Шериф.“
По враќањето на Смит, пратеникот од Либералните демократи Вил Форстер рече дека владата сè уште мора да се соочи со сериозни прашања за тоа како дошло до ослободувањето. „Нашите затвори не треба да се потпираат на систем на чест каде што погрешно ослободените луѓе се враќаат во затвор сами“, рече тој.
Најновите бројки покажуваат дека бројот на погрешно ослободувања се зголемил повеќе од двојно до март 2025 година, достигнувајќи 262 случаи во споредба со 115 претходната година. Марк Ферхерст, претседател на Здружението на затворски службеници, изјави за BBC дека во просек 22 затвореници погрешно се ослободуваат секој месец.
Свет
Чешкиот парламент го симна украинското, но го остави израелското знаме
Новата чешка влада го симна украинското знаме од зградата на парламентот, додека израелското остана поставено.
Наредбата ја издал новоизбраниот претседател на Долниот дом, Томио Окамура, лидер на крајнодесничарската Партија на слободата и директната демократија (СПД), веднаш по преземањето на функцијата.
Украинското знаме, кое се вееше покрај чешкото и знамето на Европската унија од февруари 2022 година, беше поставено како симбол на солидарност со Украина по почетокот на руската инвазија.
Поранешната претседателка на парламентот, Маркета Пекарова Адамова, го нарече потегот „срамен чекор против заедничките вредности“ на Чешка и Украина.
Опозициските партии, исто така, ја осудија одлуката, велејќи дека таа ја ослабува солидарноста на земјата со Украина и нејзината прозападна ориентација.
Во исто време, израелското знаме, поставено во октомври 2023 година, останува на зградата на парламентот заедно со чешкото и европското.
Партијата на Окамура SPD неодамна влезе во коалициска влада со движењето ANO (на Андреј Бабиш, победник на изборите) и со Десничарската партија на мотористите.
Регион
Албанија усвои закон за родова рамноправност по бурна расправа
Албанскиот парламент доцна синоќа го усвои Законот за родова рамноправност, по повеќечасовна и остра дебата. Законот беше изгласан со 77 гласа „за“, 36 „против“ и без воздржани.
Новите измени утврдуваат дека терминот род се однесува на општествено создадени улоги, однесувања и атрибути што се сметаат соодветни за жени и мажи.
Опозициската Демократска партија остро се спротивстави, обвинувајќи дека законот има за цел „уништвање на семејството“. Премиерот Еди Рама го оцени како „благороден и целосно усогласен со принципите на Европската унија за рамноправност и недискриминација“.
Бившиот премиер Сали Бериша побара од амбасадорот на ЕУ во Албанија да објасни која европска директива бара ваков закон.
Властите нагласија дека целта е да се обезбеди еднаков третман и можности за сите граѓани, без оглед на полот, во сите сфери на јавниот и приватниот живот.
Во Тирана беа одржани и протести на граѓански организации кои го нарекоа законот „антинационален и антисемеен“, предупредувајќи дека може да се злоупотреби и дека не е применлив во пракса.
На истата седница, парламентот ја одби иницијативата за формирање комисија за смена на претседателот Бајрам Бегај, поднесена од опозицијата, која го обвинува за сериозни повреди на Уставот.

