Свет
Пентагон објавува документи по 40 години

По 40 години откако ткн Хартиите од Пентагон почнаа да се појавуваат во The New York Times, што во САД предизвика уставна криза околу прашањето на слободата на печатот, некогаш строго доверливите студии за војната во Виетнам ќе бидат во целост првпат објавени во понеделник
Како што пренесуваат американските медиуми, Претседателската библиотека на Линдон Б. Џонсон при универзитетот Таксас во Остин, ќе ги објави сите 7.000 страници од извештајот на Пентагон, но во нив ќе има само 11 зборови на кои до денес останаа тајна, пренесува магазинот Forbes на својата интернет страница.Овие документи кои претставува WikiLeaks на своето време, како што забележува магазинот, истовремено ќе бидат објавени и од претседателските библиотеки на Џон Ф. Кенеди во Бостон и на Ричард Никсон во Јорб Линд во Калифорнија, како и од Државниот архив во Колеџ Парк, предградие на Вашингтон во сојузната држава Мериленд.NY Times почнал да ги објавува овие документи на 13-ти јуни 1973 година, но сојузниот судија набрзо го спречи тоа. Во тоа време Washington Post и другите весници продолжиле да ги објавуваат документите. Врховниот суд на САД на крајот ја поништил одлуката на сојузниот судија, со тоа носејќи голема правна победа во полза на слободата на печатот.Документите покажуваат дека претседателите Кенеди, Џонсон и претходните администрации предизвикале ескалација на судирите во Виетнам, но тоа им го забошотувале на американскиот Конгрес, на јавноста и на сојузниците.Подготвено на крајот од претседателскиот мандат на Линдон Џонсон во соработка со министерството за одбрана и независните надворешнополитички аналитичари, известувањето го открил еден од нив – Даниел Елсберг, со ноќи фотокопирајќи страница по страница. Неговата активност на крајот резултирала со еден од најдраматичните епизоди на „потшепнување“ на доверливи документи во историјата на САД. Локалниот дневен весник Austin American-Statesman во своето неделно издание, за објавувањето на овие документи пишува дека до тоа доаѓа по 38 години откако претседателот Џонсон планирал да побара да ги објави неговиот наследник Ричард Никсон. Џонсон починал 10 дена подоцна.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
Зеленски му го одзеде државјанството на градоначалникот на Одеса, го става градот под воена власт

Претседателот на Украина, Володимир Зеленски, го стави пристанишниот град на Црното Море, Одеса, под воена власт поради конфликт со градоначалникот, објави германската новинска агенција ДПА.
Зеленски вчера му го одзеде државјанството на Генадиј Труханов, кој беше градоначалник на Одеса повеќе од една деценија, наведувајќи го фактот дека поседувал руски пасош.
Труханов го негира ова и има намера да поднесе тужба против неговата одлука и да остане градоначалник.
Сепак, губењето на државјанството автоматски го отстранува градскиот лидер од функцијата бидејќи на украинските функционери не им е дозволено да имаат двојно државјанство, а тој се соочува и со депортација.
„Премногу безбедносни прашања во Одеса се нерешени предолго“, рече вчера Зеленски, без да образложува повеќе.
Труханов, кој постојано ја обвинува Русија за бројни напади врз Одеса, е градоначалник на стратешки важниот пристанишен град со повеќе од еден милион жители од 2014 година. Минатата недела, Зеленски ги обвини локалните лидери на Одеса дека не прават доволно за да ги заштитат граѓаните од поплавите од минатиот месец, во кои загинаа 10 лица.
Разузнавачката служба на Украина (SBU) соопшти дека има докази дека Труханов поседува важечки руски пасош и објави фотокопија од него на Телеграм.
Со воспоставување воена администрација во Одеса, Зеленски ќе има подиректна контрола врз градот.
Фото: ЕПА
Свет
Шефот на НАТО: Да не ги сфаќаме Русите премногу сериозно

НАТО не треба да ги преценува руските способности, изјави генералниот секретар на воената алијанса, Марк Руте, обидувајќи се да ги смири загриженостите за хибридните активности на Москва насочени против алијансата.
„Да ѝ веруваме на нашата војска. Да не ги сфаќаме Русите премногу сериозно“, изјави Руте на прес-конференција по состанокот на министрите за одбрана на НАТО во Брисел.
Коментарите на Руте доаѓаат во услови на растечки тензии меѓу НАТО и Москва, поттикнати од руските упади во воздушниот простор на сојузниците, како и ескалацијата на саботажните активности и кибернападите.
Руте нагласи дека земјите од НАТО се „25 пати поголеми од Русија“ во економска смисла. Зборувајќи за неодамнешните воздушни напади, генералниот секретар истакна дека е тешко да се утврди дали тие биле намерни или не.
„Толку сме посилни од Русите што не мора да ги соборуваме нивните авиони кога ќе влезат во нашиот воздушен простор“, рече тој.
Изјавата е во спротивност со растечката вознемиреност кај другите западни претставници, од кои некои повикаа на соборување на руски авиони ако ги преминат сојузничките граници. Во септември, полските сили соборија неколку руски беспилотни летала што влегоа на полска територија. Неколку дена подоцна, руски дрон влезе во романскиот воздушен простор, но Букурешт одлучи да не го собори.
Три руски ловци МиГ-31, исто така, влегоа во естонскиот воздушен простор над Финскиот Залив 12 минути на 19 септември, што ја поттикна балтичката земја да започне консултации според Член 4 од договорот за НАТО. Покрај тоа, сомнителни беспилотни летала ги нарушија операциите на аеродромите во Германија, Норвешка и Данска во последните недели.
Германскиот канцелар, Фридрих Мерц, претходно изјави дека верува оти Русија е одговорна за многу неидентификувани беспилотни летала забележани над германска територија, повторувајќи ги загриженостите што ги споделија сојузниците на НАТО.
Фото: ЕПА
Регион
Вулин до фон дер Лајен: Побрзо ќе ја прифатите Турција во ЕУ отколку Србија да ја предаде Русија

Александар Вулин, кој во минатото извршуваше голем број важни функции во Србија, ги коментираше изјавите дадени од претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен, за време на нејзината посета на Белград.
„Очекувам Европската Унија целосно да се усогласи со политиката на Србија, вклучително и повлекување на признавањето на таканареченото Косово, како и итно повлекување на сите одлуки што го кршат Дејтонскиот договор и ги намалуваат овластувањата на Република Српска. Госпоѓо фон дер Лајен, никој не нè праша дали сакаме да се впуштиме во авантурата за приклучување кон Европската Унија, но ви гарантирам дека ќе најдеме начин да ја прашаме Србија што мисли за продолжување на авантурата. И да не заборавам, попрво вие ќе ја примите Турција во Европската Унија отколку Србија да ја предаде Русија“, рече Вулин, пренесува „Телеграф“.
Фон дер Лајен разговараше со српскиот претседател Александар Вучиќ во Белград. На заедничката прес-конференција таа рече дека очекува Србија „да го започне својот пат кон Европската Унија двапати побрзо“.
„Нашите позиции се јасни и вклучуваат слобода, а не репресија, вклучително и право на мирно собирање, партнерство, а не потчинување, дипломатија, а не агресија“, нагласи фон дер Лајен, оценувајќи дека „сега е вистинското време Србија да преземе чекори кон пристапување“.
„Вреди да се вложи овој напор бидејќи се приближувате до целта. Потребно е да се забрзаат реформите во владеењето на правото, електронските медиуми, изборните закони и хармонизацијата со надворешната политика на Европската Унија“, изјави таа, истакнувајќи дека овие реформи бараат упорност, трпение, учество на сите сегменти од општеството и политичкиот спектар.