Планетата е на добар пат да ја забележи втората најтопла година во историјата на мерењата, изедначувајќи се со 2023 година, по рекордно високото ниво во 2024 година, соопшти во вторник службата за следење на глобалното затоплување на Европската унија.

Изминатите 10 години беа 10-те најтопли години досега, соопшти Светската метеоролошка организација претходно оваа година.

Податоците од службата за климатски промени „Коперникус“ потврдуваат дека глобалните температури се на добар пат да надминат 1,5°C над прединдустриските нивоа – прагот поставен во Парискиот договор за климата од 2015 година.

Температурите се зголемија во просек за 1,48°C помеѓу јануари и ноември и „моментално се изедначени со 2023 година како втора најтопла година досега“, според месечното ажурирање на службата.

„Тригодишниот просек за 2023-2025 година е на добар пат да надмине 1,5°C за прв пат“ во споредба со прединдустрискиот период од 1850-1900 година, кога луѓето почнаа да горат фосилни горива на индустриско ниво, изјави Саманта Бургес, раководителка на одделот за климатска стратегија во Коперникус.

„Овие пресвртници не се апстрактни – тие го одразуваат забрзаното темпо на климатските промени и единствениот начин за ублажување на идните зголемувања на температурата е брзо намалување на емисиите на стакленички гасови“, рече Бургес.

Генералниот секретар на ОН, Антонио Гутереш, предупреди во октомври дека светот нема да може да го ограничи глобалното затоплување под 1,5°C во следните неколку години.

Ноември меѓу најтоплите досега
Минатиот месец беше третиот најтопол ноември досега со 1,54°C над прединдустриските нивоа, според Коперник, при што просечната температура на површинскиот воздух достигна 14,02°C.

Ваквите постепени зголемувања може да изгледаат мали, но научниците предупредуваат дека тие веќе ја дестабилизираат климата и ги прават бурите, поплавите и другите катастрофи потешки и почести.

„Месецот беше обележан со низа екстремни временски настани, вклучувајќи тропски циклони во Југоисточна Азија, предизвикувајќи широко распространети, катастрофални поплави и загуба на животи“, рече Коперник.

За Европа, тоа беше петтиот најтопол ноември досега, со просечна температура од 5,74 степени.

Додека источна Европа, Балканот и Турција забележаа невообичаено високи температури, условите во Скандинавија и јужна Германија беа релативно ладни.

Само три претходни есени во Европа беа топли како оваа.

Литванија прогласи вонредна состојба откако балони за кои вели дека се пуштени од шверцери од Белорусија повторно го нарушија воздушниот сообраќај и ја загрозија јавната безбедност.

Метеоролошките балони што се користат за пренос на шверцувани цигари го принудија аеродромот во Вилнус неколку пати да ги прекине операциите, предизвикувајќи итен одговор од литванските власти, пишува Ројтерс.

„Не станува збор само за цивилното воздухопловство, туку и за националната безбедност“, рече министерот за внатрешни работи Владислав Кондратовиќ. Вонредната состојба ѝ дава на војската проширени овластувања да дејствува сама или заедно со полицијата, иако деталите не се објавени.

Белорусија ги отфрла обвинувањата и тврди дека Литванија е таа што ги спроведува провокациите, вклучително и наводно испраќање дрон со „екстремистички материјал“. Вилнус ги нарекува ваквите тврдења апсурдни и дел од хибриден притисок. Европската комисија веќе предупреди за влошување на ситуацијата. Урсула фон дер Лајен ги опиша нападите со балони како „хибриден напад“ од страна на Белорусија, што ЕУ го смета за неприфатлив.

Во последните години, Литванија постојано прибегнуваше кон вонредни мерки поради тензиите со Белорусија и Русија, прво во 2021 година поради зголемениот број нелегални мигранти, а потоа во 2022 година по почетокот на руската инвазија на Украина.

САД и Европската унија се подготвуваат за можен воен конфликт со Русија на Арктикот, тврди командантот на руската морнарица, Александар Мојсеев.

Тој ги изнесе своите тврдења за време на презентацијата на Меѓународниот форум „Арктик: Сегашност и иднина“ во Санкт Петербург, нагласувајќи дека изјавите на западните лидери ги потврдуваат нивните „русофобични расположенија“, пишува руската агенција ТАСС.

Мојсеев особено нагласи како Финска и Шведска се придружија на она што тој го нарекува „антируска хистерија“ во последните две години.

„Изјавите на американските и европските воено-политички лидери во врска со арктичкиот регион ги потврдуваат нивните русофобни расположенија. Во последните две години, Финска и Шведска се придружија на антируската хистерија. Главните политички изјави наведуваат зголемување на темпото на милитаризација на Арктикот и подготовки за можен воен конфликт во регионот под изговор „одбрана од заканите на Русија и Кина“, рече Мојсеев.