Свет
„Атлантис“ слета, заврши тридецениската шатл програма на НАСА
Вселенскиот шатл „Атлантис“ изутринава за последен пат слета на пистата на Вселенскиот центар „Кенеди“ во Флорида, со што стави крај на 30-годишната историја на оваа програма на американската вселенска агенција НАСА
Вселенскиот шатл „Атлантис“ рано изутрина за последен пат слета на пистата на Вселенскиот центар „Кенеди“ во Флорида, со што стави крај на 30-годишната историја на оваа програма на американската вселенска агенција НАСА„Атлантис“, кој во својот работен век измина 8,4 милиони километри, го започна согорувањето на ткн. деорбитирање при влезот во атмосферата на Земјата, во текот на кое моторите ќе работат само малку над три минути со цел да ја забават огромната брзина со која шатлот влегува во атмосферата, во 10 часот и 49 минути. „Хјустон, мисијата е комплетирана“, кратко јави командантот на шатлот Крис Фергусон, на што од контролата на мисијата ја искористија приликата да му честитаат и на екипажот, но и на илјадниците професионалци и волонтери кои помогнаа во тридецениската програма „која што инспирираше милиони луѓе ширум планетата“.Слетувањето на „Атлантис“ означи и крај на ерата во која САД доминираа со вселенските истражувања со човечки екипаж, оставајќи Русија како единствена вселенска сила која може да врши повратен транспорт до вселенската станица. Крајот на оваа програма исто така се поистовети со 42-годишнината откако првиот човек, американскиот астронаут Нил Армстронг, стапна на месечината на 20-ти јули 2969 година. Во текот на програмата, пет ракетоплани на НАСА, „Атлантис“, „Челинџер“, „Колумбија“, „Дискавери“ и „Ендевор“ ја сочинуваа флотата дизајнирана да биде првата флота од вселенски летала кои може повеќекратно да се употребуваат. Првиот лет шатлот го имаше на 12-ти април 1981 година. Ракетопланите „Челинџер“ и „Колумбија“ беа уништени во несреќи во кои загинаа и нивните екипажи, вкупно 14 астронаути, со што во флотата останаа само три ракетоплани и „Ентерпрајс“, прототип кој никогаш не доби шанса да полета во вселената. Астронаутскиот оддел на НАСА сега брои само 60 луѓе, споредено со 128 во 2000-та година, а илјадници луѓе веќе се отпуштени од своите работни места во Вселенскиот центар „Кенеди“, што предизвика силни критики дека НАСА е без визија и целосно ќе го загуби приматот во оваа област. Но, администраторот на вселенската агенција, чарлс Болден, тврди дека идните мисии подлабоко во вселената, на кои сега ќе им се посвети агенцијата, наскоро ќе го вратат угледот на НАСА.„Претседателот ни даде задача: до 2025 година да слетаме на астероид, а до 2030 година да бидеме подготвени за мисија на Марс со човечки екипаж. Не чека огромна работа“, вели Болден.Пистата е на само неколку километри од местото каде што „Атлантис“, заедно со другите ракетоплани, ќе биде поставен како музејски експонат. /крај/Aljazeera/сс/
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Свет
Бундесбанк: Германската финансиска стабилност е во опасност
Германската централна банка е загрижена за зголемувањето на нивото на долг во Европа и заканата што произлегува од тоа за германската финансиска стабилност.
Високите коефициенти на јавен долг и БДП во Европа, со тренд на зголемување, претставуваат ризик, смета Бундесбанк, додавајќи дека повисоките јавни трошоци и товарот на каматата ја поткопуваат одржливоста на долгот на поединечните земји.
„Германскиот финансиски систем е длабоко интегриран во европскиот, а со оглед на клучната врска помеѓу државата и банките, ова би можело да претставува значителен ризик за неговата стабилност“, објаснува членот на извршниот одбор на Бундесбанк, Михаел Теурер.
„Германските фискални регулативи неодамна беа изменети и не гарантираат долгорочна одржливост или усогласеност со фискалните регулативи на ЕУ, што може да бара прилагодувања на фискалната политика на среден рок“, додаде претставникот на Бундесбанк.
Меѓу ризиците, централната банка го издвои и ризикот за квалитетот на портфолијата на германските банки во претерано неизвесна средина.
Обемот на нефункционални кредити расте веќе некое време, главно поради проблеми во секторот за комерцијални недвижности. Банките сè повеќе мора да прават прилагодувања на вредноста на нивните кредитни портфолија, иако велат дека неотплатените кредитни обврски сè уште се „во рамките на управлива рамка“.
Проценката на Бундесбанк за влошување на макрофинансиското опкружување оваа година е поткрепена и од трговската и од економската неизвесност и од постојаните геополитички тензии.
Свет
Шефот на ОН ги критикува светските лидери: Милијарди се трошат за заведување на јавноста за климата
Генералниот секретар на ОН, Антонио Гутереш, ги критикуваше светските лидери за нивниот неуспех да го ограничат затоплувањето на 1,5 степени Целзиусови.
Научниците потврдија дека светот ќе ја надмине границата од 1,5 степени Целзиусови околу 2030 година, што би можело да доведе до неповратни последици.
„Премногу корпорации остваруваат рекордни профити од климатското уништување, додека милијарди се трошат за лобирање, заведување на јавноста и попречување на напредокот“, рече Гутереш во својот говор.
„Премногу лидери остануваат заробеници на овие лични интереси.“
Земјите низ целиот свет трошат околу 1 трилион долари секоја година за фосилни горива. Лидерите имаат два јасни избори, рече Гутереш: „Можеме да избереме да водиме или да бидеме водени во пропаст.“
Конференцијата COP30 одбележува три децении разговори за глобалната клима. Во тој период, земјите делумно ги намалија проектираните зголемувања на емисиите, но не доволно за да го спречат она што научниците го нарекуваат екстремно глобално затоплување во следните неколку децении.
Светската метеоролошка организација (WMO) во извештајот наведува дека оваа година веројатно ќе биде втора или трета најтопла година досега, со просечни температури во август, по рекордните топлотни бранови во 2023 и 2024 година, 1,42 степени Целзиусови над прединдустриските нивоа.
Свет
Руски војник осуден на доживотен затвор за убиство на украински воен заробеник
Украински суд денес осуди руски војник на доживотен затвор за убиство на украински воен заробеник, прв таков случај од почетокот на руската инвазија на Украина.
Суд во југоисточниот град Запорожје го прогласи Дмитриј Курашов (27) за виновен за убиството на Виталиј Ходниук, украински војник кој се предаде на руските сили во јануари 2024 година.
Курашов, кој беше заробен од украинските сили заедно со други руски војници кратко по инцидентот, се изјасни за виновен на суд, иако подоцна им рече на новинарите дека е невин и сака да биде вклучен во размена на заробеници.
Неговата казна има симболично значење за Украина, која вели дека руските сили егзекутирале голем број украински воени заробеници, но осомничените обично се надвор од дофатот на украинската правда. Русија негира дека нејзините војници вршат воени злосторства.
Нападот во кој е убиен Ходниук се случил на 6 јануари 2024 година. Според обвинителите и сведоците, Ходниук се предал невооружен, клекнал, а Курашов го застрелал со митралез. Курашов тврди дека истрелите биле испукани од воен лекар по име „Седој“, кој подоцна починал. Рускиот напад бил краток.
фото: принтскрин

