Светот ќе го добие својот прв увид во внатрешноста на обновената катедрала Нотр Дам во Париз денеска кога францускиот претседател Емануел Макрон ќе одржи телевизиска обиколка за да го одбележи претстојното повторно отворање на катедралата. Пет и пол години по разорниот пожар во 2019 година, парискиот готски скапоцен камен е спасен, обновен и преуреден – нудејќи им на посетителите визуелно неверојатно искуство, пишува Би-Би-Си.

Претседателот – придружуван од сопругата Брижит и парискиот надбискуп Лоран Улрих – на тој начин ја започнува програмата на церемонии денес, која ќе кулминира со официјалното влегување во катедралата на 7 декември и првата католичка миса следниот ден.

Откако ќе ги прикаже најважните моменти од реновирањето на катедралата во вредност од 700 милиони евра – вклучувајќи масивни дрвени греди кои ја заменуваат средновековната рамка уништена од пожарот, Макрон ќе одржи говор на благодарност до околу 1.300 занаетчии во катедралата.

Реставрираната внатрешност на Нотр Дам се чува во строга тајна – со само неколку слики кои го покажуваат напредокот на реставрацијата објавени во јавноста низ годините. Меѓутоа, луѓето кои биле внатре неодамна тврдат дека искуството е неверојатно, а катедралата е подигната со нова јасност и осветленост што прави остар контраст со претходната мрачна атмосфера, според написите во медиумите.

„Зборот што најдобро го опишува денешниот ден е „сјај““, вели извор од Елисеј, кој бил тесно вклучен во реновирањето. „Посетителите ќе го откријат сјајот на исечениот камен, што е беспрекорна белина што можеби не била видена во катедралата со векови“, додава тој.

Катедралата, чија структура веќе беше предмет на загриженост пред пожарот, во тоа време беше во процес на надворешно реновирање. Теориите за причината за пожарот вклучуваат цигара оставена од работник или електричен дефект.

Околу 600 пожарникари се бореа со пламените јазици 15 часа. Во еден момент се стравуваше дека осумте ѕвона во северната кула би можеле да паднат, што ќе ја урне самата кула, а можеби и поголемиот дел од ѕидовите на катедралата.

Катедралата на крајот беше спасена. Пожарот ја уништи кулата, дрвените греди на покривот и камените сводови над централната трансепта. Имаше и големи штети од паѓање на дрва и камења и вода од противпожарните црева.

По обиколката на локацијата еден ден по пожарот, Макрон даде ветување што за многумина во тоа време изгледаше невозможно: повторно да ја отвори Нотр Дам за посетителите за пет години.

Со закон беа формирани јавни органи за управување со работите, а повикот за донации предизвика брза реакција. Собрани се вкупно 846 милиони евра, најмногу од големи спонзори, но и од стотици илјади мали донатори.

Одговорноста за задачата му беше доверена на Жан-Луј Жоржлин, воен генерал со малку трпение за комисии и конзерватори. „Тие се навикнати да работат со фрегати. Ова е носач на авиони“, рече тој. Жоржлин беше заслужен за неспорниот успех на проектот, но почина во несреќа на Пиринеите во август 2023 година и беше заменет од Филип Јост.

Се проценува дека на проектот работеле околу 2.000 ѕидари, столари, реставратори, работници за поправка на кров, работници во леарници, експерти за уметност, скулптори и инженери.

Поранешен воспитувач е осуден на доживотен затвор за силување и сексуално злоставување на речиси 70 девојчиња во Австралија и Европа.

Ешли Пол Грифит (47), кој е познат како еден од најлошите педофили во историјата на Австралија, признал 307 напади, кои ги извршил во центрите за згрижување деца во Квинсленд и во Европа во периодот од 2003 до 2022 година. Неговите жртви биле на возраст од една до седум години.

Судијата рече дека обемот и природата на злосторствата извршени од Грифит се ужасни. Покрај овој случај, според Би-би-си, Грифит е обвинет за злоупотреба на повеќе од 20 деца во Нов Јужен Велс и Италија.

Во Окружниот суд во Бризбејн денеска, судијата рече дека постои висок ризик од повторно прекршување во случајот на Грифит – за кого судот слушна дека има „педофилско нарушување“ – и нареди период без условно ослободување од најмалку 27 години.

Грифит првпат беше уапсен од австралиската федерална полиција во август 2022 година, а една година подоцна беше обвинет за повеќе од 1.600 сексуални престапи. Повеќето од нив на крајот беа отфрлени.

Инспекторите пронашле илјадници фотографии и видеа од насилството, кои Грифит ги направил и потоа ги објавил на dark veb. Иако лицата беа исечени од снимката, инспекторите успеаја да ги поврзат со Грифит благодарение на уникатната постелнина, која може да се види во позадината на некои од снимките. Предметната постелнина е направена специјално за Детскиот центар во Квинсленд.

Грифит признал 28 точки за силување, околу 200 случаи на несоодветно однесување кон дете и неколку други обвиненија поврзани со создавање и дистрибуција на педофилска содржина.

Четирите девојчиња идентификувани во видеата на Грифит се од Детскиот центар во Пиза, Италија. Останатите 65 жртви биле од 11 локации низ Бризбејн.

Пред изрекувањето на пресудата, судот слушнал низа емотивни изјави од некои од жртвите и нивните родители, кои не можат да се идентификуваат од правни причини. Меѓу нив имало и две сестри кои биле малтретирани во градинка, од кои едната се сеќава дека на Грифит и бил омилен воспитувач.

Друга девојка раскажала како постапките на Грифит и го одзеле нормалното детство и истакнала дека со години има психички проблеми.

„Никогаш нема да знам каков можеше да ми биде животот. Никогаш нема да знам дали можев да пораснам во личност која не се плаши од луѓе“, рекла жртвата, пренесува Guardian Australia.

Родителите зборувале низ што поминале кога дознале за страшното насилство што го доживеале нивните деца. Неколку од нив рекоа дека не можат да си простат што му верувале на Грифит.

„Мојата ќерка те сакаше како вујко и ја користеше како играчка“, рекол еден родител, додека друг рекол дека не може ништо да направи за да „го поправи она што Грифит го направил со телото на неговата ќерка“.

Многумина надвор од судот ги повикаа властите да спроведат истрага против детските центри и пошироко, бидејќи никому не му е јасно како Грифит успеал толку долго да прави злосторства без да биде откриен.

Доколку Европејците повторно воведат санкции, Иран би можел да набави нуклеарно оружје, предупреди неговиот министер за надворешни работи Абас Арагчи во интервју за лондонскиот весник „Гардијан“ во петокот во пресрет на разговорите со претставници на три земји кои ја критикуваат позицијата на Иран.

Франција, Германија и Велика Британија, сојузници со САД, го осудија наводниот недостаток на соработка на Иран во врска со нуклеарната енергија за време на состанокот на Меѓународната агенција за атомска енергија (МААЕ) минатата недела.

Како одговор, Техеран објави дека пушта во употреба „нови напредни центрифуги“ за збогатување на ураниумот потребен за неговата нуклеарна програма.

Сепак, иранските власти никогаш не ја затвориле вратата за дискусии, според медиумите.

Ајатолахот Али Хамнеи, кој е на власт од 1989 година и е последниот одлучувач за чувствителните државни прашања, забрани секаква употреба на атомско оружје со верски декрет (фатва).

„Во Иран се води дебата дека можеби тоа е лоша одлука“, рече Абас Арагчи во интервјуто објавено од британскиот дневен весник „Гардијан“.

„Ако Европејците повторно воведат санкции кон Техеран, тогаш ќе ги убедат сите во Иран дека оваа доктрина е погрешна“, посочи тој.

Официјалната новинска агенција „Ирна“ објави дека иранскиот претставник Маџид Такт-Раванчи денеска требаше да се сретне со „бројот два“ ​​во дипломатската служба на ЕУ, Енрике Моро, во Женева, пред нуклеарните преговори со Франција, Германија и Велика Британија.

За Техеран, целта на овонеделните разговори е да се избегне „двојна катастрофална“ ситуација што уште еднаш ќе доведе до „максимален притисок“ од САД заедно со притисок од Европејците, изјави политикологот Мостафа Ширмохамади.

Засега, „Иран ги нема Европејците на своја страна, поради голем број наводи, вклучително и воената поддршка на Техеран за Русија во нејзината војна против Украина“, рече Ширмохамади од Техеран.

Иран, кој категорично ги отфрла обвинувањата, се надева дека ќе ги смири работите со Европејците, додека покажува цврстина.

Иранскиот министер за надворешни работи во вторникот зборуваше за ставање во функција неколку илјади напредни центрифуги.

Арагчи, кој ги надгледуваше нуклеарните преговори меѓу неговата земја и големите сили во 2015 година, не ги прецизираше роковите.

Според портпаролот на Атомската организација на Иран, Бехруз Камалванди, тој процес би можел да потрае четири до шест месеци.

Центрифугите се машини кои го збогатуваат ураниумот претворен во гас со негово ротирање со голема брзина, што овозможува зголемување на процентот на изотопски расцеплив материјал (U-235) кој има различни намени.

Во 2015 година, Иран склучи договор во Виена со Франција, Германија, Велика Британија, Кина, Русија и САД за ограничување на својата нуклеарна програма и за возврат доби најава за намалување на меѓународните санкции против Техеран.

Но, во 2018 година, Доналд Трамп еднострано ги повлече САД од договорот до кој Техеран – според МААЕ – се придржуваше и повторно воведе тешки санкции кон Иран.

Како одмазда, Техеран значително ги зголеми резервите на збогатен материјал и го подигна прагот до 60 отсто збогатување, додека според дефиницијата на МААЕ, потребни се 90 отсто за производство на атомско оружје.

„Во овој момент немаме намера да надминеме 60 проценти“, уверува Арагчи за „Гардијан“.

Израелскиот премиер Бенјамин Нетанјаху ја повтори својата решеност да ја спречи Исламската Република да се здобие со атомско оружје: „Ќе направам се за да ја спречам да стане нуклеарна сила“, рече тој во ТВ интервју емитувано во четвртокот вечерта.

Основите на иранската нуклеарна програма датираат од доцните 1950-ти, кога САД потпишаа договор за граѓанска соработка со тогашниот ирански водач, Шах Мохамад Реза Пахлави.