Свет
Прва годишнина од почетокот на Арапската пролет

Со очајничкиот чин на самозапалување на 17 декември 2010 година, тунискиот уличен продавач Мохамед Буазизи укажа на немоќта пред корупцијата и ја започна годината на Арапската пролет во текот на која со демонстрации, но и крвави граѓански војни, беа срушени диктаторски режими.
Со очајничкиот чин на самозапалување на 17 декември 2010 година, тунискиот уличен продавач Мохамед Буазизи укажа на немоќта пред корупцијата и ја започна годината на Арапската пролет во текот на која со демонстрации, но и крвави граѓански војни, беа срушени диктаторски режими и целосно беше сменета политичката карта на Блискиот исток.
Дваесетишест годишниот Буазизи оваа недела беше постхумно одликуван со европската мировна награда „Сахаров“. Тој се запали заради тоа што му беше одземено правото да се жали на забраната за продавање овошје, изречена затоа што немал пари да ја подмити полицијата. Неговата смрт беше орозот за демонстрациите против претседателот и неговата клика во оваа туристичка земја со висока стапка на невработеност и на сосема неоправдана сиромаштија.
Тунис: Во неделата кога се навршува една година од почетокот на Арапската револуција, Тунис доби нов претседател и нов мандатар за влада. Тунис беше првата држава која со демонстрации го сруши долгогодишниот недемократски претседател Зине ал-Абидин Бен Али. Тој побегна во Саудиска Арабија, но во отсуство беше осуден на повеќе од 66 години затвор заради проневера на пари, криминал со недвижнини и злоупотреба на власта.
Египет: Во туниските демонстрации загинаа 300 луѓе, но бранот се прошири и на најнаселената арапска држава, Египет. Таму 83-годишниот претседател Хосни Мубарак беше присилен конечно да се повлече од власта по 30 години владеење. Со 830 мртви, египетската револуција беше многу покрвава и многу понеизвесна. Првите слободни избори се уште се во тек, во тек е и судскиот процес против Мубарак, кој доколку биде прогласен за виновен, се соочува со смртна казна.
Либија: Во средината на фебруари оганот на револуцијата ја зафати и Либија, каде што прерасна во крвава граѓанска војна. Во оваа војна беа убиени над 30.000 луѓе, а срушениот лидер Моамар Гадафи беше убиен на 20 октомври, без судење. За неговото убиство ќе има судски процес пред Меѓународниот казнен суд и би можело да биде прогласено за воено злосторство.. Во ноември беше поставена новата, транзициска влада на Либија, која веднаш се соочи со обвинувања за крајна нетранспарентност.
Јемен: Гушењето на демонстрациите против режимот на претседателот Али Абдел Салех однесе стотици животи, а тој дури на 23 ноември потпиша дека ќе си замине од власта за три месеци. Новите избори во оваа најсиромашна арапска земја ќе се одржат на 21 фебруари.
Сирија: Од 15 март, кога започнаа првите демонстрации против режимот на сирискиот претседател Башар ал-Асад, убиени се повеќе од 5.000 луѓе. Наспроти санкциите од Запад и од арапските соседи, режимот и натаму продолжува со репресиите. Во судирите силите лојални на претседателот се вклучија и воените дезертери, кој се борат под знамето на „Слободна Сирија“. Сириската опозиција во странство формираше транзиционен совет, кој меѓународната заедница и Арапската лига ги обвини за пасивност кон настанатите во земјата.
Бахреин: Кралството Бахреин во Персискиот залив во фебруари и во март се соочи со масовни демонстрации на шиитското мнозинство против сунитското кралско семејство, на кого во помош му пристигнаа саудиските војници. Независна комисија утврди дека власта употребила неоправдана сила, а кралското семејство го прифати извештајот, но не презема никакви чекори.
Јордан: Во кралството Јордан од јануари постои движење кое бара политички и економски слободи и сузбивање на корупцијата. Никој не го става под знак на прашање опстојувањето на монархијата.
Мароко: Со промената на уставот, кралството Мароко одговори на демонстрациите со кои се бараа политички реформи. Умерените исламисти победија на парламентарните избори и нивниот претседател беше назначен за премиер на земјата. /крај/хина/сс/
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
Трамп ги укина санкциите за Сирија : „Со среќа Сирија, покажи ни нешто многу посебно“

Американскиот претседател, Доналд Трамп, денес објави дека ќе нареди укинување на санкциите врз Сирија на барање на саудискиот престолонаследник, што е огромен поттик за привремениот сириски претседател Ахмед ал-Шари и неговите напори за стабилизирање на земјата разорена од војна.
Трамп го објави ова ненадејно за време на регионалната турнеја што ја започна во Саудиска Арабија. Белата куќа објави дека Трамп ќе биде пречекан од ал-Шари за време на неговата посета на Саудиска Арабија, што укажува дека средбата меѓу американскиот претседател и поранешниот командант на Ал Каеда, кој помина пет години во американски затвор во Ирак, ќе се одржи во среда.
САД воведоа строги санкции врз Сирија за време на владеењето на Башар ал-Асад и ги одржуваат на сила откако ал-Асад беше соборен од власт во декември по повеќе од 13 години војна.
Трамп рече дека ќе ги укине сите санкции врз Сирија, објаснувајќи дека тие имале важна функција, но дека сега е време Сирија да продолжи напред.
„Ќе наредам укинување на санкциите против Сирија за да им дадам шанса да успеат“, рече Трамп на инвестициски форум во Ријад.
„Нивно време е да блеснат“, рече Трамп. „Со среќа Сирија, покажи ни нешто многу посебно“, рече американскиот претседател.
Ал- Шари беше лидер на официјалното крило на Ал Каеда во сирискиот конфликт со години, пред да ги прекине врските со глобалната џихадистичка мрежа во 2016 година.
Хајат Тахрир ал-Шам, групата предводена од ал-Шари, која официјално беше распуштена во јануари, е прогласена за терористичка организација од САД и ОН.
Свет
Русија потврди дека ќе оди на преговори со Украина

Портпаролот на Кремљ, Дмитриј Песков, изјави дека руската делегација ќе биде во Истанбул на 15 мај, додавајќи дека очекуваат и украинската страна да се појави на преговорите.
Украинскиот претседател, Володимир Зеленски, пак, се обрати вечерва во видео на платформата X. „Во тек се итни интервенции по нападот со руски беспилотни летала врз Харков. Уште еден напад врз енергетски објект – исклучиво цивилен. Русија останува она што е“, рече Зеленски.
„Додека сите чекаат одговор од Русија на предлогот за примирје и директни преговори, тие одговараат со нови удари и напади. Затоа е неопходен притисок“, рече тој.
Зеленски потврди дека украинскиот тим активно се подготвува за преговори во Турција и дека ставот на Украина денес им бил презентиран на сите партнери.
„Путин е оној кој одлучува за сè во Русија, па затоа тој е оној кој мора да ја запре оваа војна. Ова е негова војна. Затоа, преговорите мора да бидат со него“, рече Зеленски.
Високата претставничка на ЕУ, Каја Калас, изјави дека не верува оти средбата меѓу украинскиот претседател Володимир Зеленски и рускиот претседател Владимир Путин ќе се одржи оваа недела во Турција.
Свет
Објавено видео од обидот за киднапирање на ќерката на крипто магнат во Париз

Во последните неколку месеци, серија киднапирања и обиди за киднапирања беа насочени кон истакнати личности од светот на криптовалутите. Жена, за која се вели дека е ќерка на францускиот коосновач и извршен директор на компанијата за трговија со криптовалути „Пејмиум“, утрово избегала од киднапирање во Париз со помош на случаен минувач, објави „Еуроњуз“.
Според францускиот весник „Ле Паризиен“, жената шетала со својот партнер и нивното мало дете кога била нападната на улицата околу 8 часот наутро. Француските медиуми објавија дека нејзиниот партнер успеал да ги оттргне маскираните напаѓачи кои се обиделе насилно да ја внесат жената во бело комбе.
🚨🇫🇷 ALERTE INFO | La fille d’un dirigeant d’une société de cryptomonnaie, accompagnée de son enfant de 2 ans, a échappé de peu à une tentative D’ENLÈVEMENT ce matin en plein Paris. (Le Parisien) pic.twitter.com/RyJJl0wJW5
— Cerfia (@CerfiaFR) May 13, 2025
Видеото од нападот, кое беше споделено на интернет, исто така покажува минувачи како и помагаат на двојката. Еден од минувачите го зел пиштолот што напаѓачот го фрлилна земја и го насочил кон нив, додека друг фрлил црвен противпожарен апарат во правец на маскираните мажи. Откако не успеале во обидот за киднапирање, напаѓачите избегале со возило.
Во последните месеци, низ Франција и Европа има сè поголем број случаи во кои шефовите на криптовалутите и нивните семејства биле киднапирани или избегале од обиди за киднапирање.
На почетокот на мај, таткото на шефот на криптовалути помина три дена во заробеништво откако беше киднапиран додека го шеташе своето куче во Париз. Неговите киднапери побарале откуп од повеќе милиони долари за неговото ослободување и му испратиле на неговиот син видео од сечењето на неговиот прст, објави Франсинфо.
Во меѓувреме, во јануари, Дејвид Баланд, 36-годишниот коосновач на француската крипто компанија „Леџер“, и неговиот партнер беа киднапирани од нивниот дом во малата општина Меро, која се наоѓа во централно-северна Франција.