Свет
Турција бара свикување на Советот на НАТО во врска соборувањето на авионот во Сирија
Турција побара во вторник да се одржи состанок на Советот на НАТО, на кој тој треба да разговара за ситуацијата во однос на Сирија, каде беше соборен авион кој бил извидувачка мисија, јавува турската телевизија NTV, цитирајќи извори во седиштето на НАТО.
Официјален претставник на НАТО изјавил дека во вторник ќе расправа за ситуацијата со урнатиот турски авион, јавува Reuters.
Турскиот министер за надворешни работи, Ахмет Давутоглу во неделата на државната телевизија ТRT, изјави дека Анкара ќе го информира НАТО во врска со инцидентот со Сирија „во рамките на 4-от член од Договорот за Северноатлантската алијанса“, но не прецизираше дали тоа ќе значи барање заедничка позицијата за „колективната безбедност“.
Тоа веднаш предизвика дебата на социјалните мрежи дали Анкара има намера да го инволвира НАТО во сириската криза.
Турција, инаку, е една од најстарите членки на НАТО и ја има втората по големина армија во овој воено-политички блок.
Давутоглу, исто така, рече дека Турција ќе ги преземе неопходните чекори предвидени со меѓународното право, против Сирија во врска со инцидентот со турскиот авион.
„Кај никој не смее да остане сомнение за овој случај“, рече Давутоглу во неделата во своето обраќање на државната телевизија ТRТ.
„Кои конкретни чекори ќе бидат преземени, ќе биде познато по консултациите со премиерот и состанок на кабинетот. Нив ќе ги објави директно премиерот“, додаде шефот на турската дипломатија.
Давутолгу притоа прецизираше дека владата на Турција ќе го разгледа инцидентот во понеделник.
Според Давутоглу, планираните мерки против Сирија, во недела подоцна ќе ги објави во парламентот премиерот Реџеп Таип Ердоган. Тој традиционално ги соопштува важните внатрешни и меѓународни решенија на состаноците на владејачката Партија на правдата и развојот (АКП).
Претходно, Ибрахим Калин, помошникот за надворешната политика на турскиот премиер Реџеп Таип Ердоган, изјави дека одговорот на Анкара за инцидентот со воениот авион ќе биде „легитимен, силен и решителен“.
„Сирија го прекршила меѓународното право“, напиша во недлата на својот профил на микроблогот Твитер, Калин, но не прецизира кои конкретни мерки против Сирија, има намера да ги преземе турската страна.
Како што се покажа подоцна турскиот воен извидувачки авион од типот „ RF-4E“ кој полета во петокот од воената воздухопловна база Ерхач во југоисточната покраина Малатија во близина на сириската граница, исчезна од радарите половина час по полетувањето во воздушниот простор на Средоземното Море југоисточно од границата со Сирија, во турската провинција Хатај.
Сирија соопшти дека нејзината противвоздушна одбрана соборила турски авиони над нејзините територијални води по неговото навлегување во нејзиниот воздушен простор. Министерот за надворешни работи на Сирија, рече дека не станува збор за непријателски или чин на агресија против Турција, туку тоа била реакција за заштита на суверенитетот на земјата, и го нарече инцидентот „несреќа“.
Меѓутоа, турскиот министер за надворешни работи, Ахмет Давутоглу, изјави дека турскиот воен авион бил соборен од сириската воздушна одбрана во меѓународниот воздушен простор а паднал во територијалните води на Сирија.
Турски извидувачки авион бил на „пробен лет за обука и контрола на функционирањето на националниот радарски систем, и неговата мисија не била насочена против Сирија“, изјави во неделата на државната телевизија ТRT, шефот на турската дипломатија. Покрај тоа, додаде Давутоглу, авионот не бил вооружен.
Министерот за надворешни работи на Турција рече дека летот на турскиот воен авиони ѝ бил познат на Сирија однапред.
„Сирија знаеше дека авионот е турски“, изјави Давутоглу.
Турскиот министер, исто така, изјави дека сирискиот страна не го прдупредила екипажот за планираните дејствија, како што бара меѓународното право.
И двајцата пилоти соборениот авиони сѐ уште не се пронајдени. Во потрагата учествуваат заеднички турски и сириски екипи.
Првично во турските медиуми беше објавено дека станува збор за борбен ловец на турските воздухопловни сили од типот „F-4 Phantom“, а потоа турската страна појасни дека се работи за извидувачки авион од типот „RF-4E“, развиен врз основа на споменатиот тип американски авиони ловци.
Генералниот секретар на ОН, Бан Ки-Мун повика на решавање на ситуацијата преку дипломатски канали и изрази загриженост дека инцидентот со авионот би можел да има сериозни последици за регионот./крај/мф/сн
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Свет
(Видео) Незапаметени поплави во Индонезија: 440 мртви, повеќе од 400 лица се водат како исчезнати
Азија е погодена од разорни поплави кои одзедоа стотици животи и загрозија милиони луѓе. Во Индонезија, спасувачките екипи се тркаат со времето за да пронајдат најмалку 400 исчезнати лица за кои се стравува дека се закопани во лизгање на земјиштето откако циклонските дождови го опустошија регионот пред речиси една недела.
Властите потврдија дека бројот на жртви само на островот Суматра надмина 440, додека бурите и обилните дождови низ Тајланд, Малезија, Филипините и Шри Ланка убија повеќе од 900 луѓе овој месец.
Heart-breaking devastation in North Sumatra, Indonesia 💔🇮🇩. At least 442 dead after floods and landslides hit Huta Garoga. The aftermath looks like a tsunami, leaving communities in shock.#ClimateImpact #EmergencyAidpic.twitter.com/L7nxvq601g
— Naji Ali (@naji1_ali) December 1, 2025
Индонезија е погодена од исклучително редок тропски циклон, Сенјар, кој предизвика катастрофални лизгања на земјиштето, однесе домови и поплави илјадници згради. Според Националната агенција за управување со катастрофи, луѓе се водат како исчезнати во провинциите Ацех, Северна Суматра и Западна Суматра. Помошта се испраќа по воздушен и морски пат, но некои села се уште се отсечени, а има и извештаи за кражба на храна и вода, објавува Би-Би-Си.
The number of people killed by floods and landslides in Indonesia has risen to 442https://t.co/tTyl0URZKz
— پولیس راډیو / Policeradio.af (@MOIPoliceRadio) December 1, 2025
Уништувањето е предизвикано од исклучително голем и долготраен систем на грмотевици, изјави Ерма Јулихастин, експерт за клима во Националната агенција за истражување и иновации на Индонезија. Таа истакна дека просечните месечни врнежи од дожд за погодените области се околу 150 мм, додека некои области ја регистрирале таа количина само за еден ден.
„Ако падне над 100 мм за еден ден, тоа е екстремно, особено ако достигне 200 мм“, рече Јулихастин. Според неа, на 23 ноември, на западниот брег на Суматра паднале 160 мм дожд, а еден ден подоцна, на 24 ноември, дури 226 мм.
Devastating footage aftermath of terrible floods in Huta Godang, South Tapanuli, North Sumatra, Indonesia 🇮🇩 pic.twitter.com/efDxr5lQlW
— Disaster News (@Top_Disaster) November 30, 2025
Југоисточна Азија се соочува со некои од најлошите поплави во историјата. Покрај Индонезија, циклонот Сенјар донесе обилни дождови и лизгање на земјиштето во Тајланд и Малезија, каде што загинаа околу 170 лица. Уште три лица загинаа во Виетнам додека се приближуваше тропската бура Кото, додека претходно минатиот месец дождовите во таа земја веќе одзедоа најмалку 90 животи.
фото/епа
Регион
Откажан концертот на Аца Лукас на Јахорина; Додик: Тој го повреди српскиот народ
Концертот на српскиот пејач Аца Лукас што требаше да се одржи на 12 декември во Олимпискиот центар во Јахорина беше откажан. Причината за откажувањето е фотографијата на која пејачот е во друштво на поранешниот воен командант на Армијата на РБиХ, Насер Ориќ.
„Фотографијата предизвика загриженост и возбуда кај јавноста во Република Српска. Јавноста ќе биде навремено информирана за новиот изведувач кој ќе настапи наместо најавениот, додека сите други програми во рамките на Скијачкото отворање ќе бидат реализирани според планот“, се вели во соопштението на Олимпискиот центар.
]Фотографијата објавена од самиот Ориќ предизвика бурни реакции. Тоа го вознемири претседателот на Сојузот на независни социјалдемократи (СНСД) и до неодамна претседателот на Република Српска, Милорад Додик.
„Аца Лукас длабоко нè повреди сите нас во Република Српска со поврзувањето со Насер Ориќ. Злосторствата што Насер Ориќ и неговите војници ги извршија против српскиот народ во областа на Сребреница и Братунац беа монструозни, и затоа Лукас, фотографирајќи се со него, длабоко ги повреди потомците на жртвите и српскиот народ.
По овој чин, Аца Лукас го изгуби кредибилитетот за каков било иден настап во Република Српска, особено на отворањето на зимската сезона во Јахорина“, напиша Додик на X.
Насер Ориќ е бошњачки воен командант кој ја предводеше одбраната на енклавата Сребреница за време на војната во Босна и Херцеговина. За Бошњаците, тој е симбол на одбраната на Сребреница од српските сили до нејзиниот пад во јули 1995 година.
Во исто време, многу Срби го сметаат за одговорен за злосторства против српските цивили во околните села во текот на 1992 и 1993 година.
Тој беше обвинет за воени злосторства против Србите од страна на Меѓународниот кривичен трибунал за поранешна Југославија (МКТЈ) во Хаг, но беше ослободен во 2008 година. Судот заклучи дека, иако злосторствата биле извршени, не е докажано дека Ориќ лично ги наредил или можел да ги спречи.
Подоцна беше уапсен во Швајцарија по српска потерница, но исто така беше ослободен од сите обвиненија по судењето во Босна и Херцеговина.
Ориќ го бранеше Лукас во интервју за Аваз вчера. „Гледам дека сега прават предавник од човек. Јадицата и мотиката беа кренати, а јас му се приближив и го замолив за фотографија. Верувам дека тој дури и не знаеше кој сум. Тоа е толку апсурдно, и на крајот на краиштата, јас не сум воен злосторник, туку почесен војник на Армијата на Република Босна и Херцеговина кој беше ослободен од сите обвиненија во Хаг“, забележа тој.
Тој истакна дека немало лоша намера и дека фотографијата е направена на забава во куќата на заеднички пријател.
„Го сакам Аца, ја почитувам неговата работа и неговите песни, едноставно сакам да го слушам човекот како пее и тоа е сè. Гледам дека и Додик се огласи и бара на Аца да му се забрани да учествува на концертот. И Додик знае дека и јас бев добар за него и му се јавив кога му требав. Тој многу добро знае за што зборувам“, тврди Ориќ.
Лукас се огласи преку Инстаграм по веста за откажувањето на концертот.

„Никогаш не побарав поддршка од Милорад Додик! Тој го направи тоа неколку пати, и ја доби! Жал ми е што Миле денес е само претседател на една партија. Не ги делам луѓето по националност, религија или боја на кожа, а најмалку од сè, не ги прашувам моите обожаватели кои доаѓаат да се сликаат со мене за нивните лични карти да ги знаат нивните имиња.
Никогаш не учествував во ужасите на војната! Никогаш не учествував во поделбата на луѓето и земјите затоа што ги сакам сите луѓе на светот! И во секој агол од планетата каде што пеев, бев достоен претставник на мојот народ и на сите други народи на Балканот“, рече Лукас.
фото/инстаграм
Свет
Трамп: Украина има сериозни проблеми
Претседателот на САД, Доналд Трамп, изјави дека е оптимист по разговорите меѓу украинските претставници и неговата администрација за начините за завршување на војната во Украина, велејќи дека постои „добра шанса“ за договор.
Зборувајќи во авионот „Ер Форс Уан“, тој рече дека Украина има „сериозни проблеми“ и дека скандалот со корупција во земјата „не помага“. Претседателот не одговори на новинарското прашање дали скандалот ќе ги попречи мировните преговори, но кратко потоа додаде: „Мислам дека постои голема шанса да постигнеме договор“.
Трамп го повтори своето верување дека и Русија и Украина сакаат крај на војната. Тој потврди дека неговиот специјален претставник Стив Виткоф ќе се сретне со рускиот претседател Владимир Путин во Москва оваа недела, но не даде точен датум за состанокот.
Виткоф, државниот секретар Марко Рубио и други американски претставници вчера се сретнаа со украинска делегација во американската држава Флорида за да разговараат за можен мировен план. Планот на САД од 28 точки за ставање крај на конфликтот во Украина беше неодамна објавен, но многумина го критикуваа како „руска листа на желби“.
Европејците и Украинците подоцна го ревидираа планот со американски претставници, иако некои спорни точки остануваат.
Порано во ноември, украинските антикорупциски агенции открија дека истражуваат мултимилионски корупциски скандал во енергетскиот сектор.
Министерката за енергетика Свитлана Гринчук и нејзиниот претходник, Херман Халушченко, кој се префрли на чело на Министерството за правда, последователно поднесоа оставки, а неколку лица беа уапсени. Главниот осомничен, Тимур Миндич, поранешен деловен соработник на украинскиот претседател Володимир Зеленски, избега од земјата и по него е издадена потерница.

