Свет
Асад: Турскиот авион беше соборен во воздушниот простор на Сирија

Турскиот извидувачки авион кој беше соборен на 22-ри јуни, од сириската противвоздушна одбрана бил во воздушниот простор на Сирија, а сириската страна утврдила дела леталото е од Труција дури по инцидентот, вели сирискиот претседател Башар ал-Асад во интервјуто за весникот Cumhuriyet.
„Авионот беше во воздушниот коридор кој постојано го користат израелските авиони Офицерот го соборил авионот, откако не бил забележан на радар и немало никакви информации за него. За тоа дека авионот и’ припаѓа на Турција, дознавме подоцна“, вели сирискиот претседател Башар ал-Асад за турскиот дневен весник, изразувајќи големо жалење за инцидентот кој предизвика тензии меѓу двете земји, меѓутоа додавајќи дека „земја којашто е во војна секогаш така реагира“ .
„Би сакал да не го соборевме (авионот – з.р)“, вели Асад додавајќи дека турскиот авиони летал на многу ниска надморска височина и бил погоден од „мала батерија на воздушен одбранбен ракетен систем“, која може да погоди цел на оддалеченост најмногу до 2,5 километри.
Истовремено сирискиот претседател вели дека Дамаск ќе испрати официјално извинување до Анкара, доколку, како што тврди турската страна, авионот бил соборен во меѓународниот воздушен простор.
Извидувачкиот авион на турските воздухопловни сили од американскиот тип „RF-4E Phantom“ кој на 22-ри јуни полета од воздухопловната база Ерхач во југоисточната провинција Малатија, по половина час исчезна од радарите при надлетувањето на Средоземното Море, блиску до југоисточната покраина Хатај на границата со Сирија, беше соборен од страна на сириската противвоздушана одбрана. Сирија соопшти дека соборила турски авиони над нејзините територијални води по неговото навлегување во нејзиниот воздушен простор. Турција тврди дека авионот бил соборен во меѓународниот воздушен простор, а дека неговите фрагменти паднале во територијалните води на Сирија. Според Анкара, авионот бил на тренажен лет чија цел била да го тестира турскиот радарски систем, не бил вооружен и неговата мисија не била насочена против Сирија, којашто наводно била запознаена со летот, но не го предупредила екипажот за акцијата што има намера да ја преземе против леталото, како што бара меѓународното право.
Тензиите меѓу Турција и Сирија потоа се зголемија. Tурција распореди војници по должината на својата граница со Сирија.
Иако претходно изјави дека Турција нема намера со никого да војува но дека ќе преземе остри мерки во однос на соборувањето на нејзиниот воен авион од страна на сириската армија, премиерот Реџеп Таип Ердоган на 26-ти јуни издаде наредба да се реагира на каква и да е сириска закана во близина на границата.
Според турските медиуми, Анкара распоредила конвој од 30 воени возила, вклучувајќи и камиони натоварени со ракетни батерии и ракети „стингер“. Според информациите, големиот конвој го од градот Искендерун во покраината Хатај бил распореден во пограничниот град Рејханли.
Во меѓувреме турската страна неколкупати упатуваше борбени авиони кон границата со Сирија по информациите дека во пограничната област летаат сириски борбени хеликотпери.
Сирискиот претседател, исто така, во интервјуто за турскиот весник Cumhuriyet, истакнува дека по минатогодишното назначување за нов началник на турскиот Генералштаб, односот меѓу министерствата за одбрана на двете земји биле прекинати.
„По промената на началникот на Генералштабот на Турција, владата му забрани да одржува комуникацијата со нас. Ние сега дури немаме ниту телефонски број на кој и да е турски командант, со кој може да контактираме во итен случај. Ако односите не беа прекинати, ние без негативни ефекти ќе го разрешевме проблемот“, вели Асад.
Турција и Сирија споделуваат заедничка граница во должина од 900 километри. Иако од двете страни по инцидентот следеа изјави дека не се непријателски настроени една кон друга, аналитичарите истакнуваат дека опасноста од судири на границата меѓу двете држави е сé поголема.
Турција заедно со западните и арапските земји им дава поддршка на сириските опозициски сили во 15-месечните напори да го собори од власта претседателот Башар ал-Асад. На турска територија прибежиште под закрила на официјална Анкара најдоа бунтовниците од редовите на Сириската слободна војска и е обезбедено и сместување на илјадниците сириски бегалци./крај/мф/сн
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
(Видео) Трогателна средба: Еден Александар го прегрнува своето семејство откако е ослободен од Хамас

Израелско-американскиот заложник Еден Александар се врати со своето семејство во Израел, откако помина 19 месеци во заробеништво на Хамас во Газа.
Дваесет и едногодишниот Александар служел во израелската армија на границата со Газа кога бил заробен од членови на Хамас на 7 октомври 2023 година.
Во понеделникот, Израел ги прекина воените операции во Газа на неколку часа за да се овозможи негова размена. Висок функционер на Хамас изјави за Би-би-си дека ослободувањето на заложниците е „гест на добра волја“ како дел од напорите за постигнување нов прекин на огнот, пред пристигнувањето на американскиот претседател Доналд Трамп на Блискиот Исток во вторник.
Redemption of Hostages
Staff-Sgt. Edan Alexander, reunites with his family at the initial reception facility. pic.twitter.com/PDp8uX48ce
— Prime Minister of Israel (@IsraeliPM) May 12, 2025
Се верува дека Александар е последниот жив американски државјанин држен во заробеништво од Хамас.
Претседателот Трамп му честиташе на неговото семејство за ослободувањето.
Телевизиските снимки го покажуваат Едан Александар како насмеано ги прегрнува своите родители и браќа и сестри во израелска воена база.
Redemption of Hostages:
Staff-Sgt. Edan Alexander being transferred to the IDF. pic.twitter.com/Xk0cRe47yW
— Prime Minister of Israel (@IsraeliPM) May 12, 2025
Во изјава за медиумите, неговото семејство му се заблагодари на американскиот претседател, но исто така ги повика израелската влада и преговарачите да продолжат да работат на ослободување на преостанатите 58 заложници.
Александар е првиот заложник ослободен од Хамас откако Израел ги продолжи воените операции на 18 март по двомесечното примирје.
Европа
Ултиматумот на Европската Унија до Путин и Русија истече

Украина и европските лидери се согласија на безусловно примирје во траење од 30 дена, почнувајќи од 12 мај, со поддршка на американскиот претседател Доналд Трамп. Во исто време, тие му се заканија на претседателот Владимир Путин со нови „масивни“ санкции доколку не се придржува до договорот.
ЕУ му постави ултиматум на Путин да се согласи на 30-дневен прекин на огнот од полноќ или да се соочи со значително построги санкции. Кина, исто така, го поддржа планот.
Русија не се огласи по ова прашање до полноќ.
Свет
(Видео) Телескоп на НАСА ја сними поларната светлина на Јупитер

Впечатливите поларни светлини на Јупитер се стотици пати посветли од оние на Земјата, откриваат нови слики од вселенскиот телескоп Џејмс Веб, објави Асошиејтед Прес.
На најголемата планета во Сончевиот систем, се гледа импресивен светлосен феномен како „танцува“ кога честички со висока енергија од вселената се судираат со атоми на гас во атмосферата во близина на магнетните полови на планетата.
Аурорите на северната и јужната светлина на Јупитер и Земјата (aurora borealis и aurora australis) се движат од истиот механизам – честички со висока енергија што Сонцето ги исфрла за време на сончевите бури. Но, аурорите на Јупитер се уште поинтензивни бидејќи силното магнетно поле на планетата, исто така, ги заробува честичките исфрлени во вселената од џиновските вулкани на нејзината месечина Ио.
Телескопот Веб претходно го сними сјајот на аурорите на Нептун со највисока резолуција досега, децении откако тие беа првпат слабо видливи за време на прелетот на Војаџер 2.
Телескопот го снимил феноменот на аурора користејќи специјална камера во близок инфрацрвен спектар. Набљудувањето на Јупитер беше спроведено на 25 декември 2023 година, а го водеше тим научници предводен од Џонатан Николс од Универзитетот во Лестер во Обединетото Кралство. Резултатите од истражувањето беа објавени денес во научното списание „Nature Communications“.