Свет
Над 2,2 милиони луѓе останаа без струја во САД

Повеќе од 2,2 милиони луѓе во 11 сојузни држави на истокот и североистокот од САД останаа без снабдување со електрична енергија по налетот на ураганот Сенди, кој според предвидениот термин во понеделник навечер по локално време го погоди американскиот источен брег.
„Во зоната која е под удар на стихијата, без електрична енергија остана повеќе од 2,2 милиони луѓе. Далноводите се уриваат од ветрот и од скршените дрвја“, јавува телевизијата CNN.
Во Њујорк енергокомпанијата „Konedison“ објави дека од безбедносни причини ја исклучила електричната енергија во пониските области на Менхетен во поплавените зони, обрабени со облакодерите на овој финансиски центар. Во долниот дел на Менхетен околу 6,5 илјади луѓе останаа без електрична енергија, јавува телевизијата CBS.
Американскиот Национален центар за урагани ја преквалификуваше Сенди при движењето во насока на Њујорк од ураган во екстратропска бура или постотропски циклон, но оваа терминологија е само од технички карактер, бидејќи фактички Сенди не слабее. Класификацијата значи дека Сенди и натаму ја има силата на ураган, но ги загубила другите карактеристики на тропска бура, во прв ред температурата во нејзиниот центар. Таа е една од најголемите во историјата што ги погодиле САД. На копното пристигна на околу 10 километри југозападно од Атлантик Сити, во брзина на ветровите од 129 километри на час.
Во Њујорк во вторникот е суспендиран јавниот сообраќај, не работат образовните како и другите јавни институции и компании
Покрај, тоа во областа на американската престолнина Вашингтон, без струја се околу 140 илјади луѓе. Според извештајот на компанијата „Pepco“, во дистриктот Колумбија и неколку окрузи во државата Мериленд, без електрична енергија за околу 20 илјади корисници.
Компанијата „ Dominion Power“ од државата Вирџинија извести дека се исклучени 75 илјади нејзини корисници, компанијата „Baltimore Gas and Electric“ од Мериленд исклучила околу 26 илјади корисници, а компанијата NOVEC од Вирџинија не им испорачува електрична енергија на околу 15 илјади свои клиенти, а „Rappahannock“ во Вирџинија на пет илјади домаќинства.
И пред да стигне на копното Сенди без струја остави поради кинење на кабли три милиона луѓе на источниот брег, каде околу милион луѓе во секој момент чекаат наредба за евакуација. Бурата натаму се движи кон Њујорк, Вашингтон, Балтимор и Филаделфија во област во којашто живеат околу 60 милиони луѓе.
Ноќта кон вторникот по македонско време, властите на округот Ферфакс во Вирџинија објавија евакуација на две области поради опасност од поплави. Се планира да се евакуираат околу 125 приватни домови. Ова е прва област во предградието на Вашингтон, која објави делумна евакуација на жителите.
Така масивната бура Сенди во осум часот навечер во понеделникот по локално време стигна до источниот американски брег на јужниот дел од сојузната држава Њи Џерси.
Засега бурата се поврзува со пет смртни случаи, во Мериленд, Пенсилванија, Конектикат и Њујорк. Меѓу нив се две лица врз кои паднале стебла.
На патот кон копното Сенди ќе се спои со студениот фронт од западот и ќе се претвори во супербура, монструозен хибрид од тропска и зимска бура, којашто со себе носи голем врнежи од дожд и од снег.
Досега воздухопловните компании соопштија за 12 илјади откажани летови, јавниот сообраќај на источниот брег е целосно запрен, а штетите од бурите првично се предвидуваат на 10 до 20 милијарди долари. Доколку се покажат точни овие процени, Сенди ќе стане една од „најскапите“ природни катастрофи во американската историја.
Њујоршкиот градоначалник Мајкл Блумберг на прес-конференција во понеделникот навечер по локално време изјави дека градот добро се подготвил за бурата и дека не очекува оти штетите ќе бидат преголеми. Претходно беше сопран јавниот сообраќај, и затворени сите мостови. Од областа на Мехнетен и другое зони покрај реките Хадсон и Ист коишто почнале да се прелеваат преку насипите, евакуирани се 375 илјади жители. Во ноќта кон вторникот во системот на подземната железница почнал да продира водениот бран кој стигнал со бурата и почнал да ги исполнува. Дефинитивно е потврдено дена берзата на Волстрит останува затворена и во вторник. Телевизијата CNN јави дека во историската зграда на берзата, во салта во којашто се одвива тргувањето има најмлаку еден метар вода./крај/мф/сн
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
Колесник: Складиштата со нуклеарно оружје во Полска ќе станат цели за руски ракети

Локациите на нуклеарно оружје во Полска ќе станат легитимна цел на руската армија, изјави членот на Комитетот за одбрана на државната дума, Андреј Колесник. Тој нагласи дека ваквите провокации од страна на Полјаците би можеле да доведат до трета светска војна.
„Или можеби ќе сфатиме дека мора да започнеме превентивен удар врз нуклеарниот потенцијал што е во Полска? Трета светска војна, светот ќе се сруши – нема опции. Значи, ова е пат што води кон ескалација и на крајот до Трета светска војна. Дали им е потребно? Секој претседател сака да ја покаже својата сила и цврстина. Не мислам дека Полска ќе има корист од ова. Значи, за нас, ова е само уште една цел. Или ќе бидат крстосувачки ракети – нема разлика. Некои [руски] ракети ќе бидат пренасочени кон Полска“, забележа Колесник.
Пратеникот нагласи дека досега Русија беше доста попустлива кон непријателските потези на Полска за распоредување конвенционално оружје.
Развојот на нуклеарниот капацитет би бил пресвртница во односите меѓу двете земји, додаде тој.
„Ќе имаме нови цели на полска територија ако Полска одлучи да стане цел. Претходно бевме попустливи по ова прашање: конвенционално оружје, авијација. Полска порано беше пријателска земја. Но, во изминатите 30 години, тие се направија целосно бескорисни ако одлучат да распоредат нуклеарно оружје на нивна територија“, заклучи Колесник.
Претходно, полскиот претседател Карол Навроцки изјави дека земјата треба да добие пристап до заедничка употреба на нуклеарно оружје од страна на сојузниците. Затоа, Варшава треба да се приклучи на програмата на НАТО за нуклеарно одвраќање.
Фото: принтскрин
Свет
(Видео) Два летачки автомобили се судрија во Кина

Два летачки автомобили од кинескиот производител на електрични возила Xpeng Inc. се судрија во воздух за време на тест лет на аеромитинг во Чангчун, повторно отворајќи прашања за безбедноста на технологијата, објави Bloomberg.
Според Xpeng Aeroht, стартап компанија која стана подружница на Xpeng во 2020 година, едно од таканаречените електрични возила за вертикално полетување и слетување (eVTOL) се запалило при слетувањето, додека другото успеало безбедно да слета.
Flying Car collision in China raised safety concerns for eVTOL Industry for the Urban Air Mobility (UAM) networks while confronting real-world risks.
The flying car collision in Changchun shocked a crowd during an airshow rehearsal on September 16, raising questions on… pic.twitter.com/FdXmJeLtVK
— FL360aero (@fl360aero) September 17, 2025
Снимките од инцидентот покажуваат облак од црн чад што се издига од урнатиот eVTOL на рамно тревно поле, со противпожарни возила во близина. Двата летачки автомобили се приближиле еден до друг и воспоставиле контакт за време на тест летот, а властите оттогаш ја расчистиле областа и започнале истрага за причината, соопшти Xpeng Aeroht.
The XPENG X2 is a two-seater flying car developed by XPENG AEROHT. It adopts an enclosed cockpit with a minimalist teardrop-shaped design. To reduce weight, the XPENG X2 has a complete carbon fiber structure.
Credit: XPENG AEROHT #flyingcars #technology #engineering #evtol… pic.twitter.com/mucyJU12kU
— Wevolver (@WevolverApp) February 7, 2025
Според Bloomberg, инцидентот би можел да биде сериозен удар за Xpeng Aeroht, кој се подготвува да започне со испораки на својот модел на носач на авиони – класично електрично возило кое доаѓа со посебен eVTOL модул. Копнениот носач на авиони моментално е достапен за нарачка во Кина, а масовното производство се очекува во 2026 година.
Кина долго време промовира визија за таканаречената економија на ниска надморска височина, што би и користело на индустријата eVTOL и би го поттикнало нивното масовно усвојување. Сепак, остануваат прашањата за безбедноста и сигурноста на летачките возила што треба да превезуваат луѓе на кратки растојанија, а се предвидува дека многу од нив ќе бидат без пилоти, пренесува медиумот.
Xpeng Aeroht изјави дека никој не е повреден, иако на местото на несреќата се видени служби за итни случаи. Во видеата споделени на социјалните медиуми, може да се видат пожарникари како истураат вода врз летачкото возило што гори, додека претставник на компанијата сè уште не одговорил на прашањата за можни повреди.
Несреќата со eVTOL се случи само една недела откако Xpeng ги повлече повеќето од своите електрични возила P7+ поради дефект на контролниот систем.
Свет
ОН: Жените од Газа се принудени да се породуваат на улица поради израелските напади

Обединетите нации соопштија дека жените во Појасот Газа се принудени да се породуваат на улица, додека илјадници се раселени поради израелските воени операции што траат од октомври 2023 година, пренесува Анадолија.
„Израелската офанзива во Газа ги принудува жените да се породуваат на улица, без болници, лекари или чиста вода“, изјави портпаролот на ОН, Стефан Дујарик, на прес-конференција, повикувајќи се на Фондот за население на ОН (УНФПА).
„Ситуацијата се влошува од час во час“
„УНФПА вели дека 23.000 жени се оставени без грижа, а околу 15 бебиња се раѓаат секоја недела без медицинска помош“, додаде тој.
Дујарик повика на итна заштита на цивилите, велејќи дека ситуацијата на терен „се влошува од час во час“. Тој нагласи дека „издавањето наредби за раселување не ги ослободува страните во конфликтот од нивната одговорност да ги заштитат цивилите за време на непријателствата“.
Тој рече дека Израел „уште еднаш им наредил“ на луѓето во градот Газа да ја напуштат областа во следните 48 часа и „да се движат кон југ преку привремениот премин на патот Салах ад Дин, кој поминува низ центарот на Појасот Газа“.
„Илјадници луѓе продолжуваат да бегаат поради активните непријателства. Патиштата, како што можете да замислите, се пренатрупани. Луѓето се гладни, а децата се трауматизирани“, рече тој.
Тој, исто така, нагласи дека Израел продолжува да ги попречува операциите за помош во енклавата, велејќи дека „вчера, две хуманитарни операции за прием на пратки храна од преминот Газа беа откажани или одбиени“.
„Другите мисии беа овозможени, но се соочија со пречки на терен. Преминот Зиким беше затворен петти ден по ред“, рече тој.
Фото: принтскрин