Свет
Царината го води орото на корумпираните

Граѓаните сметаат дека најефикасен начин за справување со корупцијата се дописите до медиумите, покажала анкетата на Институтот за социолошки и политичко-правни истражувања
ЈАВНОТО МИСЛЕЊЕ ЗА КОРУПЦИЈАТА ВО ЗЕМЈАВА
Граѓаните сметаат дека најефикасен начин за справување со корупцијата се дописите до медиумите, покажала анкетата на Институтот за социолошки и политичко-правни истражувања
Корупцијата е третиот најголем проблем, по невработеноста и лошата економска состојба, со кој се соочуваат граѓаните во Македонија, а најефикасниот механизам за справување со неа се медиумите. Вака одговориле испитаниците на анкетата што ја вршел Институтот за социолошки и политичко-правни истражувања во јануари годинава. Истражувањето било вршено во рамките на проектот „Јавното мислење за корупцијата во Македонија“, финансиран од Советот на Европа. Анкетата била реализирана врз репрезентативен примерок од 1.600 испитаници според полот, етничката припадност, возраста и регионалната дистрибуција на населението во државава. Граѓаните одговарале за општите перцепции, а посебен прашалник имало за испитаници-жртви на корупцијата. Се разговарало и со четири фокус-групи: судии, вработени во јавната администрација, во здравството и со професори од државните универзитети, а 20 интервјуа биле направени и со сопственици на мали и средни претпријатија.
Царината најкорумпирана
Испитаните граѓани за најкорумпирана ја сметаат царината, а по неа следуваат судството, министрите и замениците, здравството, обвинителството, политичките партии и полицијата. Негативни оценки добиле и адвокатите, градоначалниците, премиерот, образованието, даночната управа, претседателот на државата, берзата на хартии од вредност, па дури и антикорупциската комисија. На списокот со корумпирани се и Народната банка, медиумите, домашните и странските невладини организации и Армијата.
Дури 65 отсто од испитаниците се песимисти за можноста да се искорени корупцијата во државава, но сметаат дека може барем малку да се намали. Значителен дел од испитаниците, 62 отсто, велат дека корупцијата не се намалила во однос на лани, а 45 отсто сметаат дека нема да има промени ни в година. Просечна генерална оценка на испитаниците е дека борбата против корупцијата е недоволна. Половина од нив сметаат дека политичарите обрнуваат внимание на оваа тема само за време на изборите, а 46 отсто дека тоа никогаш не го прават. Три четвртини од испитаните граѓани, 76 отсто, одговориле негативно на прашањето дали власта прави доволно за спречување на корупцијата. Повеќе од половина испитаници, 55 отсто, одговориле дека и антикорупциската комисија не презема доволно активности. Најмногу од испитаниците сметаат дека државните институции имаат најголема одговорност за спречување на корупцијата, а следуваат судовите, Комисијата, па самите граѓани, а на крајот се политичките партии, јавниот обвинител и полицијата.
Подарокот не е поткуп
На прашањето како би постапиле кога некој би им побарал поткуп, 25 отсто одговориле дека тоа би го пријавиле во МВР, 14 отсто би пријавиле кај претпоставениот на барателот на поткупот, 9 отсто во антикорупциската комисија, 8 отсто би се обратиле до медиумите, а 13 отсто одговориле дека би го платиле. Секој петти испитаник или 21 отсто одговорил дека би понудил поткуп за побргу да му се заврши работата. Дури 43 отсто од анкетираните не веруваат дека пријавувањето на корупцијата би дало плод. Според испитаните, најголеми поттикнувачи на корупцијата се неможноста на легален начин да се задоволат потребите и непостоењето правна држава.
За 61 отсто од испитаниците, подарокот што му се дава на лекар по извршена интервенција не е корупција туку благодарност, но затоа за 79 отсто корупција е подарокот пред интервенцијата. Слично, за 52 отсто од анкетираните, спонзорствата што стопанствениците им ги даваат на лекарите за печатење книга или за патување не е корупција. Обратно е во сферата на образованието. Повеќе од две третини од испитаниците препознаваат корупција во подароците, спонзорствата и услугите за професорите на нивните деца. За 83 отсто анкетирани, корупција е кога на службеник во администрација по завршената работа му се дава подарок, а 84 отсто сметаат дека корупција е и кога политичар му дава подарок на новинар. Нешто помалку, 61 отсто, гледаат корупција во платените патувања на новинарите.
Натали Н. Сотировска
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
Зошто нема жртви во еден од најмоќните земјотреси во историјата?

И покрај исклучително силниот земјотрес со магнитуда од 8,8 степени што го погоди рускиот полуостров Камчатка, немаше пријавени жртви. Неколку лица беа повредени.
Руската академија на науките соопшти дека земјотресот е најсилниот што го погодил регионот од 1952 година. Неговата магнитуда од 8,8 степени според Рихтеровата скала го става меѓу 10-те најмоќни земјотреси досега. Исто така, беше најтешкиот од 2011 година кога катастрофален земјотрес со магнитуда од 9,1 степени ја погоди Јапонија предизвикувајќи масивно цунами и нуклеарна катастрофа во Фукушима.
Земјотресот предизвика цунами високо до четири метри, а дел од градот Северокурилск беше потопен. Земјотресот оштети згради и предизвика тревоги и евакуации во неколку земји од Пацификот. Како е можно да нема жртви?
Епицентарот на земјотресот бил во Тихи Океан. Американскиот геолошки завод објави дека земјотресот се случил на длабочина од 19,3 км, околу 125 км од Петропавловск-Камчатски, град со 165.000 жители на брегот на заливот Авача.
Епицентарот бил на повеќе од 100 км од најголемиот град Камчатка, кој, генерално, е еден од најретко населените региони во Евроазија. Полуостровот има вкупно население од речиси 342.000 жители, а фактот дека епицентарот бил на повеќе од 100 км од најголемиот град значително го намалил директното влијание врз поголемите популации.
Не се пријавени поголеми штети на клучната инфраструктура во градот. Исто така, беше потврдено дека Меѓународниот аеродром „Петропавловск-Камчатски“ работел нормално по катастрофалниот земјотрес.
Земјотресот оштетил градинка, но внатре немало никој.
Russia 🇷🇺!
The walls of the “Rodnichok” kindergarten in Petropavlovsk, Kamchatka Peninsula, collapsed following the 8.7-magnitude earthquake. No children were present at the time, as the building was under repair. pic.twitter.com/gQ0SaXlC9u
— Islamist Cannibal (@Raviagrawal300) July 30, 2025
„Според Геолошкиот завод на САД, областа има релативно мала популација, па затоа не се очекуваат поголеми штети или повреди на локалното население или имотот“, изјави научничката Каролина Орчистон, директорка на Центарот за одржливост на Универзитетот во Отаго, за Центарот за научни медиуми.
Руските научници нагласија дека иако земјотресот бил многу силен, неговата прецизна локација значително го намалила интензитетот на тресењето на земјата во областите во кои живеат луѓе, објавија руските медиуми.
Земјотресот од 1952 година уби над 2.000 луѓе во градот Северокурилск, истиот што сега е делумно потопен. Сепак, повеќето од тие жртви загинаа од цунамито, а не директно од земјотресот.
Камчатка и рускиот Далечен Исток се наоѓаат на Тихоокеанскиот Огнен Прстен, геолошки активна област позната по силни земјотреси и вулкански ерупции бидејќи неколку големи тектонски плочи се среќаваат и судираат таму. Камчатка е затоа една од најсеизмички активните области во светот и често доживува силни земјотреси.
Покрај фактот дека изградбата е приспособена на стандардите што им овозможуваат на зградите да издржат значителни сеизмички потреси, високото ниво на подготвеност на локалното население исто така одигра клучна улога во намалувањето на последиците.
Градоначалникот на округот, Александар Овсјаников, рече дека има доволно време за евакуација на сите од погодените острови. „Сите луѓе се во зоната за безбедност од цунами“, рече тој на кризниот состанок.
Гувернерот Валери Лимаренко им изјави на руските новински агенции дека најважно е да нема жртви. „Нашите Северокурилци се многу искусни, ова не е првпат да им се случи ова, 2.400 луѓе внимателно се искачија на повисоките области и сè уште се таму“, рече тој.
Експертите веруваат дека високиот степен на подготвеност на локалното население, вклучително и редовната едукација, вежбите за евакуација и навремениот одговор, е клучен фактор за намалување на последиците од толку силни земјотреси и цунами.
Свет
Намалено предупредувањето за Хаваите

Предупредувањето за цунами за Хаваите е намалено, објави Тихоокеанскиот центар за предупредување од цунами.
Ова значи дека постои можност за силни бранови, мали поплави и силни струи, но не се очекува големо цунами.
„Евакуираните може да се вратат дома“, рече гувернерот на Хаваи, Џош Грин.
На луѓето им се советува да возат полека и да бидат безбедни, а воедно да внимаваат на поплави во некои области.
Според Пацифичкиот центар за предупредување од цунами, бран од 1,74 метар досега беше регистриран во Кахулуи, Мауи, а бран од 1,5 метар беше регистриран во Хаила, Хаваи.
Свет
Земјотрес во Русија на 30 јули предизвика цунами во Америка на 29 јули

Силен земјотрес со јачина од 8,8 степени според Рихтеровата скала го погоди полуостровот Камчатка на рускиот далечен исток во средата наутро во 11.24 по локално време. Набргу четири брана го погодија Северокурилск во руската Сахалинска област.
Сепак, до моментот кога првите бранови стигнаа до Хаваите неколку часа подоцна, според локалното време, таму беше вторник вечер.
Тоа е затоа што брановите, во календарска смисла, се вратија во минатото.
Додека се движеле на исток, брановите oд цунамито ја преминале Меѓународната датумска линија, невидлива граница што го дели Тихиот Океан и разграничува еден ден од следниот.
Фото: Цунами во Русија по потресот