Свет
Тајноста на банкарските сметки во Македонија како швајцарско сирење

Банкарските сметки во Македонија, и тоа пред се на функционерите и
политичарите станаа инструмент за обелоденување на корупциски скандали, подмитување,
но и начин преку следење на трансакции да се открие некој што се крие надвор од
државата.
КОЈ СЕ МОЖЕ ДА ЅИРНЕ ВО БАНКАРСКИТЕ СМЕТКИ?
Банкарските сметки во Македонија, и тоа пред се на функционерите и
политичарите станаа инструмент за обелоденување на корупциски скандали, подмитување,
но и начин преку следење на трансакции да се открие некој што се крие надвор од
државата. Доволна потврда за тоа е случајот со поранешниот министер Бесник
Фетаи, кој беше уапсен во Хрватска со следење на трансакциите на неговата
„виза“ картичка издадена од Стопанска банка. И последните обвинувања за
докторот Сашко Кедев, преку јавно презентираните сомневања од СДСМ, се
однесуваа на неколку трансакции во Стопанска и Тутунска банка од фармацевтска
куќа за патувања на конгреси.
Прашањето за банкарска тајна е регулирано и во новиот предлог закон за банки.
Во него се вели дека документите, податоците и информациите кои се стекнати при
вршење на банкарски и други финансиски активности за поединечни лица и
трансакции со поединечни лица, како и за депозитите на поединечни лица
претставуваат банкарска тајна која банката е должна да ја заштити и чува.
„Лицата со посебни права и одговорности, акционерите и вработените во банката,
како и лицата што преку давање услуги на банката имаат пристап до документи, податоци
и информации се обврзани да ги чуваат, можатда ги користат исклучиво за целите за кои се добиени и не смеат да ги откријат
на трети лица”.
Познатиот скопски адвокат Александар Тортевски вели дека во Македонија постои
институтот банкарска тајна, меѓутоа не толку ригидна како што е на пример
случајот со Швајцарија. Тој вели дека во Македонија, истражните органи и досега
ја користеле можноста врз база на одредени сознанија да побараат судски налог
за да ја проверат состојбата на одредена банкарска сметка кај лице осомничено
за одредено дело или пак да побараат увид во патот на парите од една на друга
сметка.
– Доколку се открие дека во банката има инсајдер што би издавал информации за
сметката на одреден клиент, тоа е лоша порака за останатите клиенти што ќе ја
изгубат довербата во банката. Сепак, обвинителите кај нас не покренуваат
постапки против некој што открил податоци од нечија банкарска сметка. Според
регулативата во банките, веројатно службеник што би открил вакви податоци би
можел да одговара за откривање деловна тајна – вели Тортевски.
Љубица Рубен, правен експерт вели дека банките не смеат да откриваат податоци
од сметки на физичките и правните лица без нивна дозвола.
– Тоа е кривично дело злоупотреба на службена должност. Таман работа, кој што
сака да може да увиди со колку пари располага одредено лице. Оваа постапка е
легитимна само доколку клиентот се согласи и дозволи увид во неговата банкарска
сметка – вели Рубен.
Во предлог законот се вели дека банкарските тајни можат да бидат откриени само
ако со закон е пропишано објавување на податоците и информациите и ако
коминтентот дал писмена согласност за откривање на податоците. Во текстот на
законот е наведено дека лицата со посебни права и одговорности, акционерите и
вработените во банката можат да откријат податоци ако по законски утврдени
надлежности тоа го побараат судовите, Народната банка или друг супервизорски
орган овластен со закон, Управата за јавни приходи, Дирекцијата за спречување
на перење пари, Финансиската полиција, Државниот девизен инспекторат за
контрола на девизното работење, Фондот за осигурување на депозити и ако
податоците се соопштуваат за потребите на функционирање на Кредитниот регистар
на Народната банка.
Во законот се вели дека раководните лица, вработените и акционерите кои дошле
до вакви документи, податоците и информации се обврзани да ги чуваат, можат да
ги користат исклучиво за целите за кои се добиени и не смеат да ги откријат на
трети лица, освен во случаи и во постапка утврдена со овој или друг закон. Во
предлог-законот се наведува и дека оваа обврска продолжува и по престанокот на
работниот однос или статусот врз основа на кој е остварен пристап до
податоците, кои се сметаат за банкарска тајна.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Европа
(Фото+видео) Над 10.000 Романци протестираа за да покажат поддршка за Европа во услови на изборни тензии

Повеќе од 10 илјадни Романци излегоа во саботата на улиците на Букурешт за да ја покажат својата поддршка за Европската унија, во услови на политички спорови околу повторувањето на претседателските избори закажани за мај.
Романија треба да ги повтори претседателските избори во два круга на 4 и 18 мај, откако Уставниот суд го поништи првичното гласање во декември по обвинувањата за руско мешање во корист на Калин Џорџеску, кој водеше во анкетите.
Thousands of people are flooding Bucharest tonight with Romanian and EU flags, with the crowd surging in size every few minutes, to chant and tell the world that Russian attempts be damned, Romania is Europe, now & always! pic.twitter.com/fVn1Q7Qg32
— Daractenus (@Daractenus) March 15, 2025
На Џорџеску, кој заедно со Москва го негираше руското мешање, му е забрането да учествува во повторувањето.
Во саботата, проевропските Романци формираа море од сини знамиња на ЕУ и тробојни романски знамиња, некои извикуваа антируски слогани и носеа транспаренти на кои пишуваше „Единство и почит – Европа ни дава права“ или „Ослободете го вашиот ум – Не на руската мудрост“.
🇷🇴 In the Romanian capital Bucharest, tens of thousands of people took to the streets in a rally in support of the European Union and NATO pic.twitter.com/N3RKCxMTvO
— Visioner (@visionergeo) March 15, 2025
Европа
(Фото+видео) Повеќе од 50.000 луѓе излегоа на улиците на Будимпешта да протестираат против Орбан

Над 50 илјади луѓе се собраа денеска во Будимпешта да го изразат своето незадоволство против унгарскиот премиер Виктор Орбан, додека лидерот на се помоќната опозициска партија Тиса вети дека Унгарија ќе ја направи дел од силна Европа и ќе стави крај на 15-годишното владеење на Виктор Орбан.
– Оние кои ја предаваат сопствената нација треба да завршат во корпата на историјата. Нашето време дојде – рече Петер Маџар, поранешен владин функционер кој започна сопствено движење пред една година.
Thousands took to the streets of Hungary’s capital, Budapest, today in a massive opposition protest, demanding the resignation of pro-Russian PM Orbán.
Opposition leader Péter Magyar declared that those who betray their own nation “should end up in the dustbin of history.” pic.twitter.com/kogHOIEvHE
— KyivPost (@KyivPost) March 15, 2025
Some pictures from the massive anti-government protest today in Budapest, Hungary!
This is why Orban suddenly wants to change the law of public gatherings.
Because the people have taken back the streets.
The spirit of 1848 marches on! pic.twitter.com/HgWPQ8lTGi
— Europa Project 🇪🇺🇭🇺 (@Noirsoldat_) March 15, 2025
На митингот по повод националниот празник на Унгарија, Виктор Орбан изјави дека е време да се елиминира она што тој го нарече „армија во сенка“ – невладини организации, новинари, судии и политичари кои, според него, се платени од Соединетите Американски Држави и Брисел, мислејќи на неговите планови за сузбивање на невладините организации и медиумите кои добиваат средства од УСАИД.
– По денешната прослава доаѓа големото велигденско расчистување бидејќи инсектите ја преживеаја зимата. Ќе ја елиминираме целата армија во сенка“, нагласи Орбан. Одлуката на американскиот претседател Доналд Трамп да го прекине УСАИД го охрабри неговиот сојузник Орбан.
Минатиот месец тој најави дека Унгарија ќе усвои закон за заштита на националниот суверенитет и за разоткривање на странски фондови кои ги финансираат унгарските медиуми и, како што ги нарече, квази невладините организации.
Оваа недела, неговата партија Фидес поднесе предлог за уставни измени кои ќе овозможат исклучување на двојните државјани за кои се смета дека го загрозуваат унгарскиот суверенитет.
Европа
(Фото+видео) Повеќе од 30.000 луѓе на проевропски демонстрации во Рим

Најмалку 30.000 Италијанци се приклучија на проевропскиот митинг во центарот на Рим, веејќи сини знамиња на Европската унија во знак на поддршка и единство во услови на европски притисок за повторно вооружување што ја подели земјата.
На демонстрациите се собраа луѓе за да изразат „заеднички европски идентитет“ и да повикаат на мир, и покрај идеолошките разлики.
VIDEO | Roma, la manifestazione per l'Europa in piazza del Popolo. Ideata dal giornalista Michele Serra. Sventolano bandiere arcobaleno, di Ue e Ucraina #ANSA pic.twitter.com/Dja08A9n6k
— Agenzia ANSA (@Agenzia_Ansa) March 15, 2025
Иницијативата, поддржана од повеќето опозициски партии на левиот центар, беше покрената од италијанскиот новинар Микеле Сера на крајот на февруари, со уреднички текст во италијанскиот дневен весник „Ла Република“ со наслов: „Ајде да кажеме нешто европско“.
„Сакав да организирам голема демонстрација на граѓани кои ја поддржуваат Европа, нејзиното единство и нејзината слобода, без партиски знамиња, само европски знамиња“, рече Сера.
E’ stata una Piazza del Popolo per l’Europa davvero stupenda, con più di 50 mila persone!
Ringrazio Michele Serra che ha lanciato l’appello e i tanti Sindaci venuti a Roma da molte città del nostro Paese. Come cittadini italiani ci sentiamo cittadini europei. E sentiamo con il… pic.twitter.com/qsqDalGHTi— Roberto Gualtieri (@gualtierieurope) March 15, 2025
Иницијативата е родена како одговор на дестабилизирачката политика на американскиот претседател Доналд Трамп , која создаде невиден јаз меѓу Европа и САД, затегнат поради војната во Украина и тековната тарифна битка.
Италијанскaта премиерка Џорџија Мелони неволно го поддржа планот на ЕУ за повторно вооружување на Европа поради загриженоста дека предлогот на претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен, може да влијае на огромниот долг на Италија, пренасочувајќи ги многу потребните средства кон трошењето на оружје.
Планот на ЕУ има за цел да генерира околу 800 милијарди евра во следните четири години, од кои најголемиот дел ќе дојде од земјите-членки што ги зголемуваат своите национални трошоци за одбрана и безбедност.