Свет
Тајноста на банкарските сметки во Македонија како швајцарско сирење

Банкарските сметки во Македонија, и тоа пред се на функционерите и
политичарите станаа инструмент за обелоденување на корупциски скандали, подмитување,
но и начин преку следење на трансакции да се открие некој што се крие надвор од
државата.
КОЈ СЕ МОЖЕ ДА ЅИРНЕ ВО БАНКАРСКИТЕ СМЕТКИ?
Банкарските сметки во Македонија, и тоа пред се на функционерите и
политичарите станаа инструмент за обелоденување на корупциски скандали, подмитување,
но и начин преку следење на трансакции да се открие некој што се крие надвор од
државата. Доволна потврда за тоа е случајот со поранешниот министер Бесник
Фетаи, кој беше уапсен во Хрватска со следење на трансакциите на неговата
„виза“ картичка издадена од Стопанска банка. И последните обвинувања за
докторот Сашко Кедев, преку јавно презентираните сомневања од СДСМ, се
однесуваа на неколку трансакции во Стопанска и Тутунска банка од фармацевтска
куќа за патувања на конгреси.
Прашањето за банкарска тајна е регулирано и во новиот предлог закон за банки.
Во него се вели дека документите, податоците и информациите кои се стекнати при
вршење на банкарски и други финансиски активности за поединечни лица и
трансакции со поединечни лица, како и за депозитите на поединечни лица
претставуваат банкарска тајна која банката е должна да ја заштити и чува.
„Лицата со посебни права и одговорности, акционерите и вработените во банката,
како и лицата што преку давање услуги на банката имаат пристап до документи, податоци
и информации се обврзани да ги чуваат, можатда ги користат исклучиво за целите за кои се добиени и не смеат да ги откријат
на трети лица”.
Познатиот скопски адвокат Александар Тортевски вели дека во Македонија постои
институтот банкарска тајна, меѓутоа не толку ригидна како што е на пример
случајот со Швајцарија. Тој вели дека во Македонија, истражните органи и досега
ја користеле можноста врз база на одредени сознанија да побараат судски налог
за да ја проверат состојбата на одредена банкарска сметка кај лице осомничено
за одредено дело или пак да побараат увид во патот на парите од една на друга
сметка.
– Доколку се открие дека во банката има инсајдер што би издавал информации за
сметката на одреден клиент, тоа е лоша порака за останатите клиенти што ќе ја
изгубат довербата во банката. Сепак, обвинителите кај нас не покренуваат
постапки против некој што открил податоци од нечија банкарска сметка. Според
регулативата во банките, веројатно службеник што би открил вакви податоци би
можел да одговара за откривање деловна тајна – вели Тортевски.
Љубица Рубен, правен експерт вели дека банките не смеат да откриваат податоци
од сметки на физичките и правните лица без нивна дозвола.
– Тоа е кривично дело злоупотреба на службена должност. Таман работа, кој што
сака да може да увиди со колку пари располага одредено лице. Оваа постапка е
легитимна само доколку клиентот се согласи и дозволи увид во неговата банкарска
сметка – вели Рубен.
Во предлог законот се вели дека банкарските тајни можат да бидат откриени само
ако со закон е пропишано објавување на податоците и информациите и ако
коминтентот дал писмена согласност за откривање на податоците. Во текстот на
законот е наведено дека лицата со посебни права и одговорности, акционерите и
вработените во банката можат да откријат податоци ако по законски утврдени
надлежности тоа го побараат судовите, Народната банка или друг супервизорски
орган овластен со закон, Управата за јавни приходи, Дирекцијата за спречување
на перење пари, Финансиската полиција, Државниот девизен инспекторат за
контрола на девизното работење, Фондот за осигурување на депозити и ако
податоците се соопштуваат за потребите на функционирање на Кредитниот регистар
на Народната банка.
Во законот се вели дека раководните лица, вработените и акционерите кои дошле
до вакви документи, податоците и информации се обврзани да ги чуваат, можат да
ги користат исклучиво за целите за кои се добиени и не смеат да ги откријат на
трети лица, освен во случаи и во постапка утврдена со овој или друг закон. Во
предлог-законот се наведува и дека оваа обврска продолжува и по престанокот на
работниот однос или статусот врз основа на кој е остварен пристап до
податоците, кои се сметаат за банкарска тајна.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
Рејтингот на Трамп е најнизок откако тој повторно стана претседател

Поддршката за претседателот Доналд Трамп падна на најниско ниво од неговото враќање во Белата куќа, бидејќи Американците покажуваат знаци на претпазливост за неговите напори да ја прошири својата моќ, покажа анкетата на Ројтерс/Ипсос во понеделникот.
Околу 42% од испитаниците во шестдневната анкета ја одобруваат работата на Трамп како претседател, што е намалување од 43% во анкетата на Ројтерс/Ипсос спроведена три недели претходно и од 47% во часовите по неговата инаугурација на 20 јануари.
Почетокот на мандатот на Трамп ги остави неговите политички противници вчудоневидени бидејќи тој потпиша десетици извршни наредби со кои го проширува своето влијание и врз владините агенции и врз приватните институции, како што се универзитетите и адвокатските канцеларии.
Иако рејтингот на Трамп останува повисок од оној на неговиот демократски претходник во поголемиот дел од неговото претседателствување, анкетата на Ројтерс/Ипсос сугерира дека на многу Американци им е непријатно поради неговото казнување на универзитетите кои се сметаат за премногу либерални и неговото назначување шеф на Центарот Кенеди, голема театарска и културна институција во Вашингтон.
Околу 83% од 4.306 испитаници рекле дека американскиот претседател мора да ги почитува одлуките на федералниот суд дури и ако не сака. Претставниците на администрацијата на Трамп би можеле да се соочат со непочитување на судските обвиненија за прекршување на наредбата на федералниот судија за запирање на депортациите на наводните членови на венецуелски банди кои немале шанса да ја оспорат нивната депортација.
Педесет и седум отсто – вклучително и една третина од републиканците – не се согласуваат со изјавата дека „во ред е американскиот претседател да го скрати финансирањето на универзитетите ако не се согласува со начинот на кој се води универзитетот“.
Трамп, кој тврди дека универзитетите не успеваат да се борат против антисемитизмот на кампусите, замрзна огромни суми федерални пари наменети за американските универзитети, вклучително и повеќе од 2 милијарди долари само за Харвард.
Сличен дел од испитаниците – 66 отсто – рекле дека не мислат дека претседателот треба да ги контролира водечките културни институции како што се националните музеи и театри. Минатиот месец Трамп му нареди на Смитсонијан, огромен музеј и истражувачки комплекс кој е водечки изложбен простор за американската историја и култура, да ја отстрани „несоодветната“ идеологија.
За низа прашања, од инфлација и имиграција до оданочување и владеење на правото, анкетата на Ројтерс/Ипсос покажа дека бројот на Американци кои не ги одобруваат потезите на Трамп е поголем од оние кои го поддржуваат на секое прашање во анкетата. Во однос на прашањето за имиграцијата, 45% од испитаниците ги одобрија потезите на Трамп, но 46% не.
Анкетата имаше маргина на грешка од околу 2 процентни поени.
Околу 59% од испитаниците – вклучително и една третина од републиканците – рекоа дека Америка го губи кредибилитетот на глобалната сцена.
Три четвртини од испитаниците рекле дека Трамп не треба да се кандидира за трет мандат – пат по кој Трамп рече дека би сакал да оди, иако Уставот на САД му забранува да го прави тоа. Мнозинството републикански испитаници – 53 отсто – рекоа дека Трамп не треба да се кандидира за трет мандат.
Свет
Велика Британија и Нов Зеланд ја зајакнуваат одбраната поради Русија

Британскиот премиер Кир Стармер и неговиот колега од Нов Зеланд Кристофер Луксон се очекува да се договорат за продлабочување на одбранбените и безбедносните врски, вклучително и зајакнување на поддршката за Украина, кога ќе се сретнат утре, соопшти канцеларијата на Стармер.
Лидерите ќе можат да ја видат работата на војските на двете земји кои ги обучуваат украинските сили во југозападна Англија, соопшти канцеларијата на Стармер, а Луксон се очекува да ја потврди својата поддршка за иницијативата до крајот на годината.
За време на посетата се очекува лидерите да разговараат за плановите за зајакнување на одбранбената и безбедносната соработка, а на министрите им е наложено да работат на ново заедничко одбранбено партнерство меѓу двете земји, се вели во соопштението.
Стармер рече дека Британија и Нов Зеланд „стоеле рамо до рамо со генерации во потрагата по мир и стабилност“.
„Додека светот станува сè поопасно место, јас сум горд на тоа колку правиме заедно за да ја поддржиме нашата национална и економска безбедност – зголемување на трошоците за одбрана, распоредување на нашите морнарици заедно во Индо-Пацификот и продолжување на нашата работа да ја ставиме Украина во најсилна можна позиција за да ја одвратиме сè поагресивната Русија“, рече Стармер во изјавата.
Свет
Харвард ја тужи администрацијата на Трамп поради замрзнување на финансирањето

Универзитетот Харвард ја тужеше администрацијата на претседателот Доналд Трамп во обид да го спречи замрзнувањето на владата на повеќе од 2 милијарди долари средства за престижната американска образовна институција.
Во тужбата, поднесена до федералниот суд во Бостон, се вели дека Трамп започнал широк напад врз врвното финансирање на истражување на големите универзитети, бидејќи се обидува да ги ослободи од, како што вели, антисемитизмот и идеолошката пристрасност.
„Овој случај ги вклучува напорите на Владата да го искористи скратувањето на федералното финансирање како потпора за преземање на контролата врз академското одлучување на Харвард“, се наведува во тужбата.
Харвард тврди дека постапките на администрацијата на Трамп биле произволни и незаконски и го прекршиле правото на Универзитетот за слобода на говор со Првиот амандман.
„Во текот на изминатата недела, федералната влада презеде неколку активности откако Харвард одби да ги исполни неговите незаконски барања“, рече претседателот на Харвард, Алан Гарбер во изјавата.
„Поднесовме тужба за да го запреме замрзнувањето на финансирањето бидејќи тоа е незаконско и надвор од овластувањата на владата“, рече Гарбер.
Администрацијата на Трамп започна преглед на федералното финансирање на Харвард од 9 милијарди долари во март и последователно му даде на универзитетот сеопфатен список на барања, вклучувајќи забрана за носење маски и ставање крај на сите програми за различност, правичност и вклучување.
Оттогаш, администрацијата на Трамп замрзна 2,3 милијарди долари финансирање за Харвард и се закани дека ќе му го одземе статусот на универзитетот ослободен од данок и ќе му ја ускрати можноста да запишува странски студенти. Побара и информации за надворешните односи на универзитетот, финансирањето, студентите и професорите.