Свет
Тајноста на банкарските сметки во Македонија како швајцарско сирење

Банкарските сметки во Македонија, и тоа пред се на функционерите и
политичарите станаа инструмент за обелоденување на корупциски скандали, подмитување,
но и начин преку следење на трансакции да се открие некој што се крие надвор од
државата.
КОЈ СЕ МОЖЕ ДА ЅИРНЕ ВО БАНКАРСКИТЕ СМЕТКИ?
Банкарските сметки во Македонија, и тоа пред се на функционерите и
политичарите станаа инструмент за обелоденување на корупциски скандали, подмитување,
но и начин преку следење на трансакции да се открие некој што се крие надвор од
државата. Доволна потврда за тоа е случајот со поранешниот министер Бесник
Фетаи, кој беше уапсен во Хрватска со следење на трансакциите на неговата
„виза“ картичка издадена од Стопанска банка. И последните обвинувања за
докторот Сашко Кедев, преку јавно презентираните сомневања од СДСМ, се
однесуваа на неколку трансакции во Стопанска и Тутунска банка од фармацевтска
куќа за патувања на конгреси.
Прашањето за банкарска тајна е регулирано и во новиот предлог закон за банки.
Во него се вели дека документите, податоците и информациите кои се стекнати при
вршење на банкарски и други финансиски активности за поединечни лица и
трансакции со поединечни лица, како и за депозитите на поединечни лица
претставуваат банкарска тајна која банката е должна да ја заштити и чува.
„Лицата со посебни права и одговорности, акционерите и вработените во банката,
како и лицата што преку давање услуги на банката имаат пристап до документи, податоци
и информации се обврзани да ги чуваат, можатда ги користат исклучиво за целите за кои се добиени и не смеат да ги откријат
на трети лица”.
Познатиот скопски адвокат Александар Тортевски вели дека во Македонија постои
институтот банкарска тајна, меѓутоа не толку ригидна како што е на пример
случајот со Швајцарија. Тој вели дека во Македонија, истражните органи и досега
ја користеле можноста врз база на одредени сознанија да побараат судски налог
за да ја проверат состојбата на одредена банкарска сметка кај лице осомничено
за одредено дело или пак да побараат увид во патот на парите од една на друга
сметка.
– Доколку се открие дека во банката има инсајдер што би издавал информации за
сметката на одреден клиент, тоа е лоша порака за останатите клиенти што ќе ја
изгубат довербата во банката. Сепак, обвинителите кај нас не покренуваат
постапки против некој што открил податоци од нечија банкарска сметка. Според
регулативата во банките, веројатно службеник што би открил вакви податоци би
можел да одговара за откривање деловна тајна – вели Тортевски.
Љубица Рубен, правен експерт вели дека банките не смеат да откриваат податоци
од сметки на физичките и правните лица без нивна дозвола.
– Тоа е кривично дело злоупотреба на службена должност. Таман работа, кој што
сака да може да увиди со колку пари располага одредено лице. Оваа постапка е
легитимна само доколку клиентот се согласи и дозволи увид во неговата банкарска
сметка – вели Рубен.
Во предлог законот се вели дека банкарските тајни можат да бидат откриени само
ако со закон е пропишано објавување на податоците и информациите и ако
коминтентот дал писмена согласност за откривање на податоците. Во текстот на
законот е наведено дека лицата со посебни права и одговорности, акционерите и
вработените во банката можат да откријат податоци ако по законски утврдени
надлежности тоа го побараат судовите, Народната банка или друг супервизорски
орган овластен со закон, Управата за јавни приходи, Дирекцијата за спречување
на перење пари, Финансиската полиција, Државниот девизен инспекторат за
контрола на девизното работење, Фондот за осигурување на депозити и ако
податоците се соопштуваат за потребите на функционирање на Кредитниот регистар
на Народната банка.
Во законот се вели дека раководните лица, вработените и акционерите кои дошле
до вакви документи, податоците и информации се обврзани да ги чуваат, можат да
ги користат исклучиво за целите за кои се добиени и не смеат да ги откријат на
трети лица, освен во случаи и во постапка утврдена со овој или друг закон. Во
предлог-законот се наведува и дека оваа обврска продолжува и по престанокот на
работниот однос или статусот врз основа на кој е остварен пристап до
податоците, кои се сметаат за банкарска тајна.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Европа
Завршена полската воена операција

Полската војска ја заврши својата воена операција откога собори беспилотни летала што влегоа во полскиот воздушен простор во текот на ноќта.
„Полските и сојузничките операции на воздухопловните сили поврзани со кршење на полскиот воздушен простор се завршени. Пребарувањето и локализирањето на можните места на удар на објекти што го нарушија полскиот воздушен простор е во тек“, се вели во соопштението.
Полската војска им се заблагодари на Воздухопловната команда на НАТО и на Холандија за испраќањето борбени авиони „Ф-35“ за да се обезбеди безбедноста на полското небо. Земјените системи за воздушна одбрана и радарското извидување се вратија на стандардни оперативни активности.
Само еден аеродром сè уште не е отворен
Главниот аеродром во Варшава е повторно отворен. Портпаролот на Полската агенција за воздушна навигација сега изјави за телевизиската станица TVN24 дека аеродромите во Модлин и во Жешов исто така се повторно отворени.
Аеродромот во Лублин останува привремено затворен.
фото: принтскрин
Свет
(Видео) Трамп прашан за дроновите во Полска додека излегуваше од ресторан, не одговори

Полската војска рано утрово објави дека соборила беспилотни летала што го нарушиле нејзиниот воздушен простор за време на рускиот напад врз соседна Украина.
„Распоредено е оружје и службите активно работат на лоцирање на соборените објекти“, соопшти Полската оперативна команда. Додаде дека е во тек воена операција и ги повика жителите да останат во своите домови. Полска е членка на НАТО, трансатлантскиот одбранбен пакт во кој учествуваат САД и кој го применува принципот дека нападот врз еден е напад врз сите.
President Trump just left the restaurant in DC.
One reporter asked:
“What do you have to say to the court ruling that you can’t fire Lisa Cook?”I asked about reports tonight of Russian drones in Poland’s airspace.
He didn’t answer either. pic.twitter.com/REjWLvPzGN
— Kellie Meyer (@KellieMeyerNews) September 10, 2025
Новинар го праша американскиот претседател Доналд Трамп додека излегуваше од ресторан, да искоментира во врска со „навлегувањето на руски беспилотни летала во Полска“. Трамп не одговори, туку им мавна на пропалестинските демонстранти пред ресторанот. Потоа влезе во својот автомобил. Не беше јасно дали воопшто го слушнал прашањето, со оглед на гласните свиркања од демонстрантите.
фото: принтскрин
Свет
(Видео) Десетина маскирани крадци провалија во златарница во Калифорнија

Надзорна камера го снимила моментот кога златарница во Калифорнија била ограбена од повеќе од десетина маскирани крадци. Инцидентот се случил во петок попладне во златарница во Сан Хозе, а на снимката се гледа како теренец удира во прозорец, по што следи група мажи со разни алатки кои влегуваат во продавницата, кршат витрини и го крадат пленот, објави Ен-би-си Њуз.
Сопственикот на продавницата, 88-годишен маж, бил повреден во грабежот и соборен на земја. Неговата внука изјавила за Ен-би-си дека тој претрпел посекотини од скршено стакло и дека лекарите во болницата откриле дека и тој доживеал мозочен удар.
My friend’s 88 year old uncle's San Jose Jewelry Store was robbed on Fri 9/5 at 2pm. They ran a truck through the store and then pushed him down. He was injured by broken glass and then had a stroke. @MattMahanSJ you’ve done a lot for SJ but still more criminals to be locked up. pic.twitter.com/5eSRaCVKo2
— Moore On The Street (@Chris_Moore4Sup) September 6, 2025
Иако бил пуштен на домашна нега во недела, неговото семејство се сомнева дека некогаш ќе се врати на работа.
Полицијата во Сан Хозе потврди дека грабежот се случил во 14:09 часот и дека најмалку едно лице било вооружено со пиштол. „Осомничените избегале од местото на настанот со неколку возила пред да пристигне полицијата“, се вели во соопштението. Детективите задолжени за грабежите ги повикаа сите што имаат какви било информации да ги контактираат.
Ова злосторство предизвика реакции од активисти и локални политичари кои предупредуваат на зголемување на ваквите инциденти, и покрај официјалната статистика што покажува општ пад на криминалот во земјата. Во неделата се одржа прес-конференција на која организаторите го повикаа гувернерот Гевин Њусом да инвестира повеќе пари во борбата против криминалот.
Од друга страна, најновите бројки од Министерството за правда на Калифорнија покажуваат дека бројот на грабежи минатата година е намален во споредба со претходната година, додека кражбите и другите криминални дела поврзани со имотот се на најниско ниво во последните девет години.
Во саботата, на социјалната мрежа Икс објавена е анализа во која се заклучува дека Сан Хозе и Лос Анџелес се најбезбедните големи градови во Соединетите Американски Држави.