Свет
Пресудите позаштитени од белите мечки
Судиите и теоретичарите разликуваат
коментирање на судските одлуки и искажување мислење за нив, а битно е и дали
тоа го прави власта или научните кругови, јавноста и медиумите
ЗАБРАНА ЗА КОМЕНТИРАЊЕ ИЛИ САМО РЕДОВЕН
ИЗГОВОР
Судиите и теоретичарите разликуваат
коментирање на судските одлуки и искажување мислење за нив, а битно е и дали
тоа го прави власта или научните кругови, јавноста и медиумите
Судските одлуки не се коментираат – тоа е најчестата фраза што се применува
кога јавноста или власта ќе изреагираат на некоја пресуда. Иако постојат
препораки во меѓународните конвенции од областа на судството за воздржување од
коментирање судски одлуки поради можно влијание врз третата власт, таа забрана
ја нема во ниту еден закон. Хелсиншкиот комитет смета дека демократско право е
судските одлуки да се коментираат јавно. Судиите и теоретичарите разликуваат
коментирање на судските одлуки и искажување мислење за нив. Битно е и дали тоа
го прави власта или научните кругови, јавноста и медиумите.
Последниот пример на повикување на забрана за коментирање на судските одлуки
беше во случајот со предвременото пуштање на слобода на балканскиот бос на
проституцијата Дилавер Бојку Леку, кому битолскиот Апелациски суд му даде
условен отпуст од затвор пет месеци пред завршувањето на казната. Премиерот
Никола Груевски изјави дека оваа одлука, најверојатно, била грешка.
Претседателот на судот, Кице Јузевски, реагира дека никој не смее да коментира
судски одлуки, освен повисок суд, кој може да изврши нивна ревизија.
– По Законот за судовите, како претседател немам право да ги преоценувам
судските одлуки и да кажам дали се исправни. Судските одлуки се јавни и
граѓаните може да ги коментираат – вели Јузевски.
Хелсиншкиот комитет смета дека коментарите, анализите и критиките на одлуките
што ги носи власта, меѓу кои и судската, се право на граѓаните.
– Судските одлуки може да се коментираат, но без навредување, омаловажување и
политичко или друг вид етикетирање на судиите што ги донедле и без оценување на
нивната стручност – вели претседателот на Врховниот суд, Дане Илиев.
Според него, треба да се избегнува коментирање на првостепените пресуди бидејќи
тие не се конечни и подлежат на „проверка“ од повисоките судови, па јавно
искажаното мислење може да влијае врз понатамошното одлучување.
– При поинакво искажано мислење судот треба да се брани со образложението за
својата одлука, а не да се затвора со изјави дека никој нема право да се меша –
вели тој.
Професорот по кривично право на Правниот факултет во Скопје, Гордан Калајџиев,
вели декавласта мора да ги почитува одлуките, како и да се коментираат тие.
– Едно е коментирање, а друго е нивно преиспитување со користење на полицијата.
Тоа е недозволиво – смета Калајџиев.
Долгогодишниот судија и поранешен претседател на скопскиот Апелациски суд, а
сега член на Судскиот совет, Вели Ведат, вели:
– Коментирањето подразбира анализа на фактите врз кои е донесена одлуката, а за
тоа е потребно стручно знаење. Во случајот со Бојку, на пример, треба да се
знае какво било мислењето на затворот во кој ја издржувал казната. Не треба да
се гледа каков бил човекот пред да влезе во затворот, туку како тој таму се
однесувал и да се предвиди како ќе се однесува кога ќе излезе – вели тој.
Од Бојку зависи дали ќе „долежи“
Одлуката за предвремено ослободување на Дилавер Бојку Леку од затвор не може да
биде сменета дури и да ја „обжали“ некој пред Врховниот суд. И во случај
Обвинителството да ја обжали оваа одлука и Врховниот суд да оцени дека
реакцијата е исправна, одлуката не може да се смени бидејќи е во корист на
осудениот. Случајот е идентичен со „Раштански Лозја“.
– Само ако Бојку ги прекрши правилата за условен отпуст, судот може да донесе
одлука тој повторно да биде вратен во затвор – велат правниците.
Натали Н.Сотировска
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Свет
Холандија вети дополнителни 700 милиони евра воена помош за Украина
Холандската влада објави дека ќе издвои дополнителни 700 милиони евра воена поддршка за Украина во првиот квартал од следната година.
Одлуката доаѓа откако Сер Кир Стармер, кој ќе се сретне со Володимир Зеленски во Лондон подоцна денес, вчера разговараше со холандскиот премиер Дик Шуф за војната во Украина.
Минатата недела, Холандија, заедно со Норвешка и Германија, ветија пакет од 500 милиони долари (375 милиони фунти) за Листата на приоритетни барања за Украина (PURL), која му овозможува на НАТО да купи американско оружје за Украина.
Свет
(Видео) Мамдани објави водич за имигранти: „Вака треба да реагирате ако ве пресретне имиграционата“
Новиот градоначалник на Њујорк, Зохран Мамдани, објави видео на социјалните мрежи во кое ги објаснува правата на мигрантите кога се среќаваат со агенти на американската Служба за имиграција и царина (ICE).
Видеото беше објавено неколку дена откако федералните агенти извршија рација во Менхетен, предизвикувајќи протести во близина на Кинеската четврт.
Мамдани, кој ќе ја преземе функцијата градоначалник на 1 јануари, рече дека ќе заштити околу три милиони имигранти кои живеат во Њујорк. „Сите можеме да се спротивставиме на ICE ако ги знаеме нашите права“, рече тој.
Know your rights. Protect your neighbors.
New York is — and always will be — a city for all immigrants. pic.twitter.com/nuntRzgEwq
— Zohran Kwame Mamdani (@ZohranKMamdani) December 7, 2025
Објавувањето на видеото дава прв поглед на тоа како Мамдани планира да ги управува тензиите меѓу политиката на „град засолниште“ на Њујорк и федералните операции за имиграција на администрацијата на американскиот претседател Доналд Трамп.
Мамдани, кој ќе стане првиот муслимански градоначалник на Њујорк, освои 50,4 проценти од гласовите, победувајќи го поранешниот гувернер Ендру Куомо на демократските прелиминарни избори и општите избори. Трамп најави репресија врз градовите засолниште и се закани дека ќе ги задржи федералните средства од локалните самоуправи кои одбиваат да соработуваат со федералните органи за спроведување на имиграцијата.
Со оглед на тоа што ICE спроведува рации во неколку американски градови, упатствата на Мамдани би можеле да влијаат на однесувањето на милиони имигранти во Њујорк кога ќе се сретнат со федерални агенти.
Во видеото, Мамдани ги наведува клучните права на луѓето кои се среќаваат со агенти на ICE. Тој објасни дека луѓето имаат право да одбијат да разговараат со федералните агенти за имиграција, да ги снимаат без да им ја нарушуваат работата и да им забранат влез во приватни простори.
Според Мамдани, агентите на ICE не можат да влегуваат во домови, училишта или приватни простории на работни места без судска наредба потпишана од судија.
„ICE има законско право да ве лаже, но вие имате право да молчите. Ако ве приведат, секогаш можете да прашате: „Дали сум слободен да заминам?“ и да продолжите да прашувате додека не добиете одговор“, рече Мамдани во видеото.
Свет
Зеленски: Преговорите со Америка не се лесни
Разговорите со американските претставници за мировниот план за Украина беа конструктивни, но не и лесни, изјави украинскиот претседател Володимир Зеленски пред планираните консултации со европските лидери во наредните денови.
Во саботата, Зеленски разговараше со специјалниот претставник на американскиот претседател Доналд Трамп, Стив Виткоф, и зетот на Трамп, Џаред Кушнер, а се очекува да се сретне и со француските, британските и германските лидери во Лондон денес. Планирани се понатамошни разговори во Брисел.
„Американските претставници ги знаат основните украински позиции“, рече Зеленски во своето вечерно обраќање. „Разговорот беше конструктивен, иако не и лесен“, додаде тој.
Трамп рече дека завршувањето на војната на Русија во Украина, која сега се приближува кон својата четврта година и е најсмртоносниот конфликт во Европа од Втората светска војна, останува неговиот најтежок предизвик во надворешната политика.
И покрај посредништвото на САД и повремените контакти на високо ниво, напредокот во мировните преговори е бавен, а споровите околу безбедносните гаранции за Киев и статусот на територијата окупирана од Русија сè уште не се решени.
Москва вели дека е отворена за преговори и ги обвинува Киев и Западот за блокирање на мирот, додека Украина и нејзините сојузници велат дека Русија одолговлекува и користи дипломатија за да ги консолидира своите придобивки.
Европските лидери поддржаа постепен дипломатски процес за Украина, поврзан со долгорочни безбедносни гаранции и континуирана воена помош. Трамп, сепак, се фокусираше на постигнување брз договор и поделба на товарот, а дипломатите предупредуваат дека сите разговори остануваат кревки и ранливи на промените во политиката на САД, објавува „Ројтерс“.

