Свет
Лоби-групи се обидуваат да го турнат тендерот за пасоши

Комисијата за јавни набавки ги отфрла обвинувањата за несоодветен избор на фирма за изработка на новите документи
Комисијата за јавни набавки ги отфрла обвинувањата за несоодветен избор на фирма за изработка на новите документи
Лоби-групи пласираат дезинформации, повикувајќи се на експерти кои не постојат, обидувајќи се да турнат еден чист законски тендер, велат во МВР
ДАНИЕЛА ТРПЧЕВСКА
Македонскиот пасош ќе содржи поликарбонат, кој тешко се раслојува. Патната исправа ќе биде речиси невозможно да се фалсификува, бидејќи во неа ќе биде инкорпориран највисокиот степен на заштита на три нивоа. МВР ќе набави нови машини кои ќе бидат оспособени да ги персонализираат документите со техника на ласерско гравирање. Машините за персонализација ќе бидат лоцирани во МВР и ќе биде од централизирана природа. Станува збор за комплетно нова опрема, а не за онаа која веќе ја одбил нашиот северен сосед Србија. Ова се појаснувањата од страна на МВР, кое вчера ги отфрли "шпекулациите и дезинформациите во јавноста", истакнувајќи дека се врши притисок врз Второстепената владина комисија која одлучува за жалбите на фирмите "Институто полиграфико", "Сименс бизнис-сервисис" и "Франсоа шарл обертур". Комисијата за јавни набавки пред два месеца 4одлучи новите документи да ги изработува германската фирма "Гисеке и Девриент", за цена од 23.400.000 евра. "Ова не е тендер за чорапи, ова е тендер за иднината на Македонија", рече портпаролот на МВР, Горан Павловски, потсетувајќи дека од новите патни исправи зависи и укинувањето на визниот режим за земјава. Според него, "лоби-групи намерно пласираат дезинформации, повикувајќи се на експерти што не постојат, обидувајќи се да турнат еден чист законски тендер". Во однос на информациите во јавноста за "одредени проценти или провизии" замени за дилот за пасошите, од МВР велат дека станува збор за забуна или за незнаење. "Сите понудувачи согласно со стандардите на Светска банка беа должни да ги декларираат во понудата нивните консултантски фирми кои им ја подготвиле тендерската документација и понудата, сумата и целта на провизијата. Провизијата е деловен однос меѓу понудувачот и консултантот и таа претставува трошок на понудувачот, а не на МВР, ниту, пак, е на товар на граѓаните", вели Живко Темелковски, претседател на Комисијата за јавни набавки. Тој информираше дека "ГиД" не е единствената фирма која набавила консултанти. Едно од поактуелните прашања во минатиот период беше дали составниот дел на пасошката книшка е поликарбонат или не. Од МВР се категорични дека станува збор за поликарбонат, што е потврдено со направените тестирања со помош на софистицирана опрема во земјава и во странство. Поликарбонатната страна, вели експертот Емилио Фришчиќ, не може да се раслојува, туку може да дојде само до целосно уништување на пасошот поради кршливоста на поликарбонатот. Поради тоа, практично ќе биде невозможно да се фалсификува македонскиот пасош, во кој ќе биде инкорпориран највисок степен на заштита на три нивоа: видливо со голо око, видливо со базичната опрема на граничните премини и невидливо ниво. Германската фирма што го доби тендерот за пасоши нуди чипот да биде вграден во поликарбонатот, што е најтешко и најбезбедно решение, велат во МВР. Македонија има современа опрема со која ќе може да го провери квалитетот на чипот, кој е од марката "Филипс", има 72 килобајта и ги има сите потребни сертификати. "Речиси сите фирми го понудија истиот чип. Тој е тестиран и докажан во практиката, велат во МВР, укажувајќи дека тој ги надминува барањата од европските акредитациски тела во однос на капацитетот на меморијата и можноста за надградување со биометриски обележја. Тој е застапен речиси во сите европски земји што поседуваат или претендираат да воведат електронски пасош. Во однос на гаранцијата за одржување на опремата, Комисијата информира дека сите фирми понудиле тригодишна гаранција, а постпродажниот сервис е десет години.
Понудата на германската фирма "Ги Д" го покрива сервисот во период од десет години, велат во МВР. Прашани во врска со разликата во техничките понуди на германската фирма "ГиД" и на "Хјулид и пакард", која го доби првиот тендер што беше поништен потоа, од МВР велат дека е речиси идентична. Разликата, објаснуваат тие, е само во делот на бесконтактната технологија, која не била поставена како услов во техничката спецификација на првиот тендер. Сите фирми ја содржат бесконтактната технологија, со што во меморијата на чипот ќе бидат вградени биометриски обележја: фотографијата, алфанумеричките податоци, машинско читливата зона, но чипот ќе содржи и отпечатоци од прстите. Македонските граѓани ќе добијат пасоши по европски стандарди, велат во МВР, објаснувајќи дека увидот кај странските фирми на самото место не е направен, бидејќи не било задолжително тоа.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
Трамп: Кина нема да изврши инвазија врз Тајван додека сум јас на власт; Кина: Тоа е наша работа

Тајван е внатрешно прашање на Кина, соопшти денес Министерството за надворешни работи на Кина, како одговор на изјавата на американскиот претседател Доналд Трамп дека кинескиот претседател Кси Џинпинг му рекол дека нема да го нападне островот додека Трамп е на функција.
Трамп ги даде овие забелешки во интервју за „Фокс њуз“ пред разговорите во Алјаска со рускиот претседател Владимир Путин за војната во Украина. На прашањето за забелешките на Трамп на дневната прес-конференција во Пекинг, портпаролката на кинеското Министерство за надворешни работи, Мао Нинг, рече дека Тајван е неотуѓив дел од територијата на Кина.
„Прашањето за Тајван е чисто внатрешно прашање на Кина. Ќе направиме сè што можеме за да го олесниме мирното обединување. Никогаш нема да дозволиме никому да го одвои Тајван од Кина на кој било начин“, рече таа.
Кина го смета Тајван за своја територија и вети дека ќе се обедини со демократскиот остров, потег на кој владата на Тајван остро се спротивставува. Во својот одговор на изјавата на Трамп, Министерството за надворешни работи на Тајван соопшти дека секогаш внимателно ги следи интеракциите меѓу високите функционери од САД и Кина.
фото: принтскрин
Европа
(Видео) Русите објавија снимка од тенк со американски и руски знамиња како влегува во битка со Украинците

„Русија Тудеј“ објави видео на кое се гледа американски оклопен транспортер M113 во рацете на руската војска.
Според РТ, тенковските екипажи на 70-от моторизиран полк му доставиле на нивниот воен дописник Влади Андрица видео на кое се гледа возило со високо развеани руски и американски знамиња, кое брза кон бојното поле во близина на селото Мала Токмачка.
Според истите извори, станува збор за оклопен транспортер кој бил запленет од украинската армија, потоа поправен и вратен во употреба. РТ тврди дека сега се користи во борбени мисии од страна на руската армија.
Објавувањето на оваа снимка доаѓа веднаш по средбата меѓу американскиот претседател Доналд Трамп и рускиот претседател Владимир Путин во Алјаска. Главна тема на разговор беше војната во Украина, но не беше постигнат договор за прекин на огнот.
По средбата, Трамп изјави дека средбата била „продуктивна“ и дека очекува преговори меѓу Русија и Украина. Путин изгледаше доста задоволен од средбата со Трамп и зборуваше за постигнатото „разбирање“ и најави можност следната средба да се одржи во Русија.
фото: принтскрин
Свет
Дигитална зависност кај младите: „Никој не презема ништо“

Децата и тинејџерите не можат да престанат да скролаат низ екраните – а тоа им го оштетува здравјето.
Времето што младите луѓе го поминуваат на социјалните медиуми е повеќе од двојно зголемено од 2010 година и сега изнесува околу три часа на ден. Најмалку еден од десет тинејџери покажале знаци на зависност и проблематичност од социјални медиуми до 2022 година, вклучувајќи тешкотии при контролирање на употребата и симптоми на апстиненција.
„Секој знае дека е зависност. Ги знам добрите и лошите страни. Сè уште го користам“, изјави за Политико Хана Кузмитович, полска средношколка.
Охрабрени од експертите за јавно здравје, европските влади разгледуваат нови начини да ги одвлечат младите луѓе од мобилните телефони преку проверка на возраста, кампањи за подигање на јавната свест, па дури и забрани на социјалните медиуми.
Европските земји имаат слобода да поставуваат свои граници и ги користат. Претседателот Емануел Макрон повикува на целосна забрана за лица под 15 години во Франција, додека Данска, Грција, Шпанија, Италија, Холандија и други разгледуваат нови ограничувања.
Во меѓувреме, технолошките компании воведуваат мерки како што се ограничувања на содржината соодветна на возраста, оневозможување на одредени функции и нивните сопствени функции за приватност, иако некои тврдат дека ова не е доволно и дека сè уште не е пронајдена вистинската насока.
Некои експерти тврдат дека социјалните медиуми не се толку лоши и всушност можат да донесат придобивки за младите луѓе.
„Одредени видови технологија се всушност доста добри за создавање пријателства и градење блискост“, рече Џесика Пјотровски, раководител на Факултетот за комуникациски истражувања на Универзитетот во Амстердам и советник на YouTube за заштита на малолетници.
Сепак, има сè повеќе докази што ги поврзуваат социјалните медиуми со проблеми, вклучувајќи депресија и нарушувања на спиењето, како и повисоки нивоа на употреба на психоактивни супстанции, работи што повеќе не можат да се игнорираат.
„Потребни се регулативи и вклучување на технолошките компании. Ова им штети на тинејџерите и децата и треба да се направи нешто“, рече Кадри Соова, директорка на Mental Health Europe.
Бројни скандали во последните неколку години покажаа дека технолошките компании не секогаш го применувале пристапот „безбедноста на прво место“ за своите малолетни корисници. Поранешната вработена во Мета (тогаш Фејсбук), Франсес Хауген, објави интерни документи во 2021 година кои открија дека компанијата била свесна за штетата што ја нанесува на менталното здравје на тинејџерите и направила многу малку за да ја спречи.
Експертите за здравје на децата тврдат дека постојните регулаторни алатки не се ниту доволни ниту ефикасни. Тие сакаат повеќе акција од технолошките компании, за кои велат дека ги дизајнираат своите платформи да бидат зависност.
Амстердамскиот невропсихијатар Тео Комперноле, кој се залага за забрана на социјалните мрежи за деца, рече дека регулативата мора да се фокусира на самите компании; во спротивно, тоа е „како борба против дрогата и неправење ништо во врска со производителите“.
Социјалните медиуми, како коцкањето, тутунот и алкохолот, се потпираат на негирање на штетата, рече Марк Петикрју, професор по јавно здравје на Лондонската школа за хигиена и тропска медицина. Тие не се разликуваат од кој било друг вид зависност, додаде Петикрју.
Во јуни, министрите за здравство на ЕУ усвоија заклучоци на Советот на ЕУ со кои ги повикуваат земјите да разгледаат превентивни политики за регулирање на пристапот на младите луѓе до дигиталните технологии. Тие вклучуваат зони без екрани и дигитални ограничувања во училиштата, како и повик до дизајнерите на дигитални платформи да „преземат поголема одговорност“.
Еден од најзначајните законски акти што влијаат на онлајн платформите е Законот за дигитални услуги на ЕУ, кој бара од социјалните мрежи да воспостават „соодветни и пропорционални мерки за да обезбедат високо ниво на приватност, безбедност и заштита на малолетниците“.
Фејсбук и Инстаграм, како и ТикТок, се под истрага за кршење на правилата на DSA за малолетници. Бидејќи значајниот закон им даде на платформите само нејасни одговорности, извршната власт на ЕУ изготви збир на многу оспорени упатства за да објасни што треба да прават платформите.