Европа
Лајчак влече накај Приштина: Статутот на ЗСО мора да биде прифатлив за двете страни

Специјалниот пратеник на ЕУ за дијалогот меѓу Белград и Приштина, Мирослав Лајчак, пред новата рунда разговори во Брисел изјави дека статутот на општините во Косово со мнозинско српско население (ЗСО) мора да биде „прифатлив за двете страни и во согласност со европските стандард“, пренесува „Хина“.
Српскиот претседател Александар Вучиќ и косовскиот премиер Албин Курти попладнево ќе се сретнат во Брисел, а на средбата ќе им биде претставен нацрт-статутот на општините на северот на Косово, кој е клучна точка на преговорите.
„Управувачкиот тим ќе го презентира нацртот. Не знаеме што има во него, но тоа треба да биде почеток на процесот. На крајот, треба да имаме статут, кој е прифатлив за двете страни, и за Косово и за Србија, во согласност со европските стандарди. Тоа е првиот важен чекор“, истакна Лајчак.
„Тука сме да го спроведеме она што беше договорено за време на дијалогот. Тоа не беше наметнато, беше договорено меѓу Србија и Косово во 2013. За нас, важно е секое решение да биде европско решение“, додаде тој.
Како што наведе Лајчак, ЕУ не сака да создаде ЗСО по модел што досега не бил тестиран во светот.
„Затоа мора да го спроведеме она што беше претходно договорено, но во исто време мора да црпиме инспирација од практичните решенија на постојните европски модели. Не сакаме да создаваме нешто што никогаш не било тестирано никаде во светот, туку сакаме да најдеме инспирација во европските модели, кои добро функционираат“, додаде Лајчак, без да посочи конкретни примери.
Во неодамнешното интервју за „Хина“ косовскиот премиер рече дека сè уште не го видел предлогот за статутот на ЗСО, но нагласи дека нема да дозволи создавање некој вид Република Српска на северот од Косово, односно сателитска парадржава со деструктивна суштина, што ќе ја поткопа државноста на Косово.
На барањето за коментар на таа изјава, Лајчак рече:
„Република Српска беше формирана за време на војната во Босна и Херцеговина. Во тоа време итен приоритет беше да се запре војната, а сега не сме во војна, така што не ни требаат такви решенија“.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Европа
Макрон: Не смееме да бидеме американски вазали

Францускиот претседател Емануел Макрон изјави дека Европа мора повторно да развие вкус за ризик амбиција и моќ и да ја отфрли зависноста од Соединетите Американски Држави, пренесува BFM TV.
Изјавите на Макрон доаѓаат во време на големи геополитички промени, додека Доналд Трамп ја доведува во прашање актуелната политика на САД кон Украина и Русија и ја преоценува неговата посветеност на трансатлантската безбедност.
Говорејќи за време на дводневната посета на Португалија, Макрон истакна дека Европа мора да биде пообединета и посилна од кога било и да преземе одлучувачки чекори во технолошкиот, индустрискиот и во одбранбениот сектор.
„Гледам многу луѓе во Европа, кои велат: Мораме да бидеме добри со Американците, ова ќе помине“, рече Макрон во изјавата што ја пренесе BFM TV.
Но тој додаде дека покорувањето не е решение предупредувајќи ја Европа дека не смее да западне во вазални односи. Неговата изјава доаѓа во контекст на европските дискусии за зголемување на трошоците за одбрана за зајакнување на сопствените капацитети и поддршка на Украина.
Посетата на Макрон на Португалија следува по неговото патување во Вашингтон, каде што се обиде да го убеди Трамп да се посвети на безбедносните гаранции за Украина по војната. Според извори од ЕУ, францускиот претседател не успеал да добие јасни ветувања од Трамп, а неименуван европски функционер ја опишал неговата посета како губење време, пишува „Политико“.
Иако овој геополитички контекст е нов, Макрон долго време се залага за стратешка автономија на Европа и нејзина независност од американското влијание. Додека поддршката на САД за Украина станува сè понеизвесна, Макрон и британскиот премиер Кир Стармер ја водат иницијативата за испраќање европски мировни сили за следење на евентуалниот прекин на огнот во Украина.
Украинскиот претседател Володимир Зеленски денеска ќе се состане со Трамп во Вашингтон, каде што се очекува да разговараат за можните американски безбедносни гаранции за Украина и да потпишат рамковен договор за украинските минерали и други ресурси.
Европа
Русите ја нападнаа Украина со повеќе од 200 дронови

Украинската војска објави дека соборила 107 од 208 беспилотни летала лансирани од Русија во текот на ноќта во нов масивен напад. Според војската, уште 97 беспилотни летала биле „изгубени“ поради електронско заглавување, што значи дека украинските сили можеле да ги пренасочат или оневозможат преку други методи.
Деновиве Русија значително го зголеми бројот на беспилотни летала што ги користи против Украина – Володимир Зеленски изјави дека непосредно пред третата годишнина од војната биле лансирани 267 дронови, додека во последните три дена Москва ја нападна Украина со вкупно 551 беспилотно летало.
Во меѓувреме, во рускиот напад со употреба на клизни бомби врз градот Костијантинивка загинаа најмалку пет лица, рече регионалниот гувернер.
Европа
Русите тврдат дека Украинците се обиделе да го убијат кримскиот митрополит во Москва

Руската Федерална служба за безбедност (ФСБ) денеска соопшти дека спречила обид на украинското воено разузнавање да го убие Тихон Шевкунов, кримскиот митрополит на Руската православна црква во Москва. На ова тврдење немаше итна реакција од Киев, објави „Ројтерс“.
Шевкунов, кој со години во руските медиуми беше опишуван како исповедник на Путин – тврдење што ниту го потврди ниту го демантира – одржува јавно познанство со рускиот претседател Владимир Путин од крајот на 90-тите, а Кремљ претходно изјави дека Шевкунов и Путин добро се познаваат.
Во 2023 година тој беше назначен за митрополит на Крим станувајќи еден од највисоките функционери на Руската православна црква на полуостровот што Русија го анектира од Украина во 2014 година.
ФСБ во соопштението наведе дека уапсиле Русин и Украинец во врска со заговорот и дека е запленета импровизирана експлозивна направа. Дополнително, наведуваат дека и двајцата осомничени го признале заговорот за атентатот.
Тие додадоа дека двајцата мажи, за кои тврдат дека биле регрутирани од Украина преку апликацијата „Телеграм“, го планирале обидот за атентат од средината на 2024 година и имале намера да го убијат Шевкунов во Москва.
Украина ја презеде одговорноста за серијата атентати во Русија од почетокот на војната во 2022 година вклучувајќи ги и оној на прорускиот украински блогер Владлен Татарски во април 2023 година и на шефот на руските сили за нуклеарна, биолошка и хемиска заштита, Игор Кирилов, во декември 2024 година.