Европа
Наместо во патишта за сиромашните членки, ЕУ ќе вложува во оружје за Украина

Брисел ќе ги искористи средствата наменети за изградба на патишта и аеродроми во посиромашните членки на Европската Унија за да го поттикне производството на оружје во целиот блок, пишува британски „Телеграф“.
ЕУ во средата направи чекор без преседан за да ѝ стави крај на долгогодишната забрана за користење ресурси од нејзиниот централен буџет за обезбедување готовина за индустријата за оружје.
Според планот наречен АСАП (As soon as possible – најбргу што може), Европската комисија (ЕК) ќе ослободи 500 милиони евра за да помогне во зголемувањето на производствените капацитети во фабриките што произведуваат муниција и проектили во ЕУ.
Планот е дел од програмата за вооружување на ЕУ тежок 2 милијарди евра за производство на еден милион артилериски гранати од 155 мм за снабдување на Украина и за надополнување на националните резерви што беа исцрпени по руската инвазија минатата година.
На земјите членки ќе им биде дозволено да ги дополнат потребните суми пари од т.н. кохезиски фондови на ЕУ – програми што се користат за развој на посиромашни членки на блокот и нивно поврзување со побогатите соседи.
Милијарди евра од споменатите средства во минатото биле искористени за развој на аеродромите во Грција, Италија, Шпанија, Полска и Естонија, како и за изградба на патишта.
Извори на „Телеграф“ тврдат дека новиот потег на ЕК може да придонесе за растечкиот јаз меѓу земјите членки бидејќи многумина сметаат дека законите на ЕУ забрануваат финансирање за воени цели, т.е. трошоци што произлегуваат од операции што имаат воени или одбранбени импликации.
Ирска, Австрија и Малта се неутрални по ова прашање, а Унгарија одби да ѝ испорача оружје на Украина.
Еврокомесарот одговорен за зголемување на производството на оружје, Тиери Бретон, тврди дека воените инвестиции не се против договорот за ЕУ.
„Нашата одлука е компатибилна со договорот. Инвестирањето во нашата одбрана ќе ни овозможи да ја зачуваме нашата демократија. И тоа треба да им го кажеме на нашите сограѓани“, истакна Бретон.
Сепак, според официјални претставници на ЕК, плановите за користење на фондот на ЕУ за зголемување на производството на оружје допрва треба да се разработат, а Европскиот парламент потоа треба да гласа за тоа.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Европа
Макрон: Не смееме да бидеме американски вазали

Францускиот претседател Емануел Макрон изјави дека Европа мора повторно да развие вкус за ризик амбиција и моќ и да ја отфрли зависноста од Соединетите Американски Држави, пренесува BFM TV.
Изјавите на Макрон доаѓаат во време на големи геополитички промени, додека Доналд Трамп ја доведува во прашање актуелната политика на САД кон Украина и Русија и ја преоценува неговата посветеност на трансатлантската безбедност.
Говорејќи за време на дводневната посета на Португалија, Макрон истакна дека Европа мора да биде пообединета и посилна од кога било и да преземе одлучувачки чекори во технолошкиот, индустрискиот и во одбранбениот сектор.
„Гледам многу луѓе во Европа, кои велат: Мораме да бидеме добри со Американците, ова ќе помине“, рече Макрон во изјавата што ја пренесе BFM TV.
Но тој додаде дека покорувањето не е решение предупредувајќи ја Европа дека не смее да западне во вазални односи. Неговата изјава доаѓа во контекст на европските дискусии за зголемување на трошоците за одбрана за зајакнување на сопствените капацитети и поддршка на Украина.
Посетата на Макрон на Португалија следува по неговото патување во Вашингтон, каде што се обиде да го убеди Трамп да се посвети на безбедносните гаранции за Украина по војната. Според извори од ЕУ, францускиот претседател не успеал да добие јасни ветувања од Трамп, а неименуван европски функционер ја опишал неговата посета како губење време, пишува „Политико“.
Иако овој геополитички контекст е нов, Макрон долго време се залага за стратешка автономија на Европа и нејзина независност од американското влијание. Додека поддршката на САД за Украина станува сè понеизвесна, Макрон и британскиот премиер Кир Стармер ја водат иницијативата за испраќање европски мировни сили за следење на евентуалниот прекин на огнот во Украина.
Украинскиот претседател Володимир Зеленски денеска ќе се состане со Трамп во Вашингтон, каде што се очекува да разговараат за можните американски безбедносни гаранции за Украина и да потпишат рамковен договор за украинските минерали и други ресурси.
Европа
Русите ја нападнаа Украина со повеќе од 200 дронови

Украинската војска објави дека соборила 107 од 208 беспилотни летала лансирани од Русија во текот на ноќта во нов масивен напад. Според војската, уште 97 беспилотни летала биле „изгубени“ поради електронско заглавување, што значи дека украинските сили можеле да ги пренасочат или оневозможат преку други методи.
Деновиве Русија значително го зголеми бројот на беспилотни летала што ги користи против Украина – Володимир Зеленски изјави дека непосредно пред третата годишнина од војната биле лансирани 267 дронови, додека во последните три дена Москва ја нападна Украина со вкупно 551 беспилотно летало.
Во меѓувреме, во рускиот напад со употреба на клизни бомби врз градот Костијантинивка загинаа најмалку пет лица, рече регионалниот гувернер.
Европа
Русите тврдат дека Украинците се обиделе да го убијат кримскиот митрополит во Москва

Руската Федерална служба за безбедност (ФСБ) денеска соопшти дека спречила обид на украинското воено разузнавање да го убие Тихон Шевкунов, кримскиот митрополит на Руската православна црква во Москва. На ова тврдење немаше итна реакција од Киев, објави „Ројтерс“.
Шевкунов, кој со години во руските медиуми беше опишуван како исповедник на Путин – тврдење што ниту го потврди ниту го демантира – одржува јавно познанство со рускиот претседател Владимир Путин од крајот на 90-тите, а Кремљ претходно изјави дека Шевкунов и Путин добро се познаваат.
Во 2023 година тој беше назначен за митрополит на Крим станувајќи еден од највисоките функционери на Руската православна црква на полуостровот што Русија го анектира од Украина во 2014 година.
ФСБ во соопштението наведе дека уапсиле Русин и Украинец во врска со заговорот и дека е запленета импровизирана експлозивна направа. Дополнително, наведуваат дека и двајцата осомничени го признале заговорот за атентатот.
Тие додадоа дека двајцата мажи, за кои тврдат дека биле регрутирани од Украина преку апликацијата „Телеграм“, го планирале обидот за атентат од средината на 2024 година и имале намера да го убијат Шевкунов во Москва.
Украина ја презеде одговорноста за серијата атентати во Русија од почетокот на војната во 2022 година вклучувајќи ги и оној на прорускиот украински блогер Владлен Татарски во април 2023 година и на шефот на руските сили за нуклеарна, биолошка и хемиска заштита, Игор Кирилов, во декември 2024 година.