Европа
По два века неутралност, денес Шведска станува членка на НАТО

По два века неутралност и две години по аплицирањето, Шведска денеска и официјално станува 32. членка на НАТО, што е голем чекор за земја што досега се придржуваше до воено неврзување за да не го навлече гневот на Москва.
Шведскиот премиер Улф Кристерсон во Вашингтон официјално ќе му ги предаде на шефот на американската дипломатија, Ентони Блинкен, документите за ратификација до кои земјата стигна по долги борби со одделни членки на алијансата.
Сино-жолтото шведско знаме в понеделник треба да биде подигнато пред седиштето на НАТО во Брисел.
Русија најави контрамерки
Минатата недела Русија вети дека ќе преземе контрамерки како одговор на пристапувањето на Стокхолм во алијансата, што ќе зависи „од условите и степенот на интеграција на Шведска во НАТО“. Со приемот на Шведска, по Финска минатата година, сите земји со излез на Балтичкото Море, со исклучок на Русија, сега се членки на атлантската алијанса.
Шведска и Финска, иако воено блиски со САД, историски претпочитаа да се држат настрана од НАТО, формиран за време на Студената војна против поранешниот Советски Сојуз. Иако Шведска придонесува за меѓународните мировни сили, таа не доживеала војна од конфликтот со Норвешка во 1814 година.
Путин го постигна спротивното од она што го сакаше
Хелсинки и Стокхолм истовремено ја објавија својата кандидатура за влез во НАТО во 2022 година како реакција на руската инвазија на Украина. Рускиот претседател Путин, да потсетиме, почна војна против Украина и како една од причините го наведе проширувањето на НАТО. Имајќи предвид дека неговата војна против Украина го направи НАТО посилен за две економски и воено моќни членки, јасно е дека тој го постигна токму спротивното од она што го сакаше.
Финска доби пристап до алијансата минатиот април, а процесот на пристапување на Шведска беше попречен од преговорите со Турција, која се спротивстави на попустливоста на Шведска кон курдските активисти, кои побегнаа на шведска територија бидејќи некои од нив Анкара ги смета за терористи.
И унгарскиот премиер беше на пат во Шведска. Виктор Орбан начелно ја даде својата согласност, но пред крајот на процесот побара почит од Стокхолм по долгогодишното оцрнување на неговата политика.
На крајот на февруари, унгарскиот парламент, конечно, го ратификува членството на Шведска во НАТО.
Што мислат Швеѓаните за сè?
Според анкетата на „Радио СР“ емитувана во петокот, мнозинството Швеѓани веруваат дека нивната земја направила премногу жртви за членството во НАТО, но признава дека безбедноста на Шведска е зајакната со ова членство.
Приемот на Шведска во НАТО беше проследен со заострување на реториката на нејзините лидери, па врховниот командант на вооружените сили, Микаел Бајден, во јануари изјави дека неговите сонародници мора психички да се подготват за војна. Заедно со кандидатурата за НАТО, Шведска на почетокот на декември потпиша и договор со кој на САД им се дава пристап до 17 воени бази на нејзина територија.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Европа
Терминал на лондонскиот Хитроу евакуиран поради „опасни материјали“

Терминалот 4 на аеродромот Хитроу беше евакуиран вечерва по инцидентот што пожарникарите првично го опишаа како „можен инцидент со опасни материјали“. По неколкучасовна интервенција на полицијата, пожарникарите и службите за итни случаи, терминалот беше прогласен за безбеден и повторно отворен.
Инцидентот беше пријавен околу 17 часот по локално време, а единици од Фелтам, Хитроу, Вембли и околните противпожарни станици беа испратени на местото на настанот. Патниците беа евакуирани од салата за пријавување на летот на растојание од околу 150 метри од зградата, а сведоци раскажаа како тимови во заштитни одела пристигнале на местото на настанот и биле поставени паравани за заштита на приватноста.
Еден патник, Пол Скот, изјави за Скај њуз дека штотуку се пријавил кога започнала евакуацијата. „Атмосферата беше мирна, но сите бевме збунети бидејќи никој не знаеше што се случува. На луѓето им беа дадени алуминиумски ќебиња бидејќи стануваше ладно“, рече тој.
Лондонската служба за брза помош потврди дека на местото на настанот била укажана лекарска помош на околу 20 лица поради пријавени здравствени проблеми. Сепак, Метрополитен полицијата соопшти дека „не е пронајдена никаква трага од штетна супстанца“.
„Вкупно 20 лица пријавија здравствени проблеми, но ниту една од повредите не е опасна по живот, ниту има трајни последици. Истрагата е во тек“, соопшти полицијата.
Аеродромот Хитроу потврди околу 18:40 часот дека салата за пријавување во Терминал 4 е затворена, а кратко по 20 часот терминалот е прогласен за безбеден и повторно отворен.
„Многу ни е жал за предизвиканиот прекин, безбедноста на патниците и персоналот е секогаш наш врвен приоритет. Правиме сè што можеме за да осигуриме дека вечервашните летови ќе полетаат според планот“, соопшти аеродромот, додавајќи дека другите терминали не биле погодени за време на инцидентот.
фото: принтскрин
Европа
Ќе се обидеме сами да произведеме патнички авион со широк труп, велат Русите

Русија планира да развие сопствен патнички авион со широк труп, бидејќи плановите за заедничко производство со Кина сè уште не се спроведени, изјави шефот на Ростек, Сергеј Чемезов.
„Кинезите одлучија дека засега ќе го произведуваат сами. Ќе се обидеме и ние да произведуваме наш сопствен авион. Откако ќе го произведеме моторот PD-35, ќе изградиме наш сопствен авион со широк труп“, им рече Чемезов на новинарите во Самара.
Русија и Кина разговараа за заедничкиот развој на руско-кинескиот широкотрупен патнички авион CR929 и во 2014 година потпишаа договор за соработка. Основана е Кинеско-руската меѓународна корпорација за комерцијални авиони (CRAIC), која стана главен оператор на проектот.
Комерцијалните испораки требаше да започнат по 2025 година, но пандемијата на Ковид ги принуди партнерите да го одложат рокот за 2028 или 2029 година. Нова пречка беа западните санкции врз Русија, кои го променија форматот на соработка. Кина го презеде проектот, а Русија стана договорен производител само на одредени делови од авионот.
„Го променивме форматот на учество во проектот, па затоа се потребни соодветни промени и во меѓувладините документи. Со други зборови, приближно како во проектот за хеликоптери, односот ги вклучува клиентот и подизведувачот“, објасни првиот вицепремиер на Русија Денис Мантуров пред новинарите во мај 2024 година.
фото: принтскрин
Европа
Ердоган сака да ја замолчи опозицијата: демонстрантите се судрија со полицијата, фрлен е солзавец

Турската полиција се судри со поддржувачите на турската опозициска партија пред седиштето на Републиканската народна партија (ЦХП) денеска, користејќи солзавец за комесарот, назначен од судот, да може да влезе во зградата.
Властите го блокираа пристапот до канцеларијата на партијата во неделата вечерта откако десетици пратеници и членови на ЦХП се забарикадираа таму за да го спречат комесарот да ја преземе контролата со своите соработници.
Судот минатата недела пресуди да го отстрани раководството на партијата во Истанбул поради наводни нерегуларности на конгресот на партијата во 2023 година.
Поранешниот пратеник на ЦХП, Ѓурсел Текин, официјално ја презеде контролата врз партискиот огранок попладнето. Текин, кој се судри со лидерот на ЦХП, Озгур Озел, ја бранеше пресудата, нарекувајќи ја непристрасна и дека „не е дел од проблемот“.
ЦХП ја обвинува владата на претседателот Таип Ердоган за организирање политичка кампања против нив. Озел го замени долгогодишниот лидер на партијата, Кемал Киличдароглу, пред две години и ја предводеше партијата до неочекувана победа на локалните избори минатата година, обезбедувајќи контрола врз поголемиот дел од градските совети во земјата.
Оттогаш неколку градоначалници од опозицијата се уапсени под обвинение за корупција, вклучувајќи го и градоначалникот на Истанбул, Екрем Имамоглу, клучен ривал на Ердоган.
Озел би можел да биде отстранет со судска наредба на 15 септември. Владата негира дека врши притисок врз судството.
фото: принтскрин