Свет
Иранскиот претседател ја претстави повелбата за граѓанските права
Иранскиот претседател Хасан Роухани претстави во понеделникот историската повелба за граѓанските права, која на граѓаните им гарантира правото на слобода на говорот, на протестирање, праведно судење и на приватност.
Иако многу од овие права се веќе гарантирани со уставот донесен по Исламската револуција во 1979 година, актуелниот ирански претседател Хасан Роухани изјави дека повелбата прави јасна листа од принципи кои државните институции мора да ги почитуваат, а што ќе биде следено.
„Многу сум среќен што денеска е исполнето едно од моите најважни ветувања и остварив еден од најважните свои сништа“, изјави Роухани.
Меѓутоа, многу ирански институции, вклучително и правосудството и моќната Гарда на чуварите на Исламската револуција, се под контрола на тврдата струја којашто не му одговара на претседателот и смета дека мора, во прв ред, да ја штити револуцијата од дисидентите и странско мешање.
Роухани истакна дека властите мора да ги почитуваат ограничувањата на нивните овластувања.
„Никој не смее да влезе во туѓа куќа, продавница или работно место без дозвола на сопственикот…, за да се утврди дали е сторено кривично дело или грев“, изјави Роухани цитирајќи го покојниот ајатолах Рухолах Хомеини.
Роухани напомна дека повелбата уште формално не е преточена во закон, но оти „сите мора да ја почитуваат“.
Новиот „специјален претставник за граѓански права“ ќе ја подготви соработката со министерствата реформските планови и ќе го оценува нивното напредување во годишните извештаи.„Едно од главните барања на иранскиот народ се граѓанските права“, додаде.
„Оваа повелба е одговор на иранската нација на некои арогантни западни земји кои сметаат дека се пред земјите од Третиот свет според човековите права“, порача Роухани.
Јусеф Молаји, адвокат од Техеран, објасни дека повелбата претставува „чекор напред у осигурувањето на делот на правата и слободите коишто луѓето би требало да ги уживаат“,
„Претседателот ја истакнува важноста на граѓанските права и потребите од почитување на постојните закони кои моментално не се спроведуваат во целост“, изјави Молаји наведувајќи го како пример тоа што во некои процеси судот може да одлучите дека адвокат не е потребен, а повелбата разјаснува дека тоа е погрешно.
Конзервативците, меѓутоа, ја критикуваат повелбата, сметајќи ја дека делумно во полза на реформистичкото малцинство, а не на пошироката иранска јавност.
„Луѓето овие денови нестрпливо очекуваат резултатите на укинувањето на економските санкциите благодарејќи на нуклеарниот договор …, а владата при крајот на својот мандат се досети за граѓанските права. Тоа е смешно“, коментираа од Osulgara News, конзервативен социјален медиуми./крај/мф/сн
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Свет
(Видео) Хегсет за вториот напад на Карибите: „Не видов преживеани“
Американскиот министер за одбрана Пит Хегсет изјави дека „лично не видел никакви преживеани“ пред вториот напад врз сомнителен брод за дрога во Карибите.
Инцидентот од 2 септември, во кој две лица наводно биле оставени да се држат за запалените остатоци по првичниот напад, предизвика сериозна загриженост дека американските сили можеби ги прекршиле меѓународните закони за вооружени конфликти, пишува Би-Би-Си.
За време на состанокот на кабинетот во Белата куќа, Хегсет го припиша инцидентот на „маглата на војната“ и хаотичната ситуација. Тој потврди дека го гледал првиот напад во живо, но дека морал брзо да се сврти кон втор состанок. „Јас лично не видов никакви преживеани“, рече Хегсет.
„Тоа нешто гореше и експлодираше… не можете ништо да видите. Се нарекува магла на војната“. Тој додаде дека дознал за „правилната одлука“ на адмиралот Френк Бредли да го потопи бродот дури „неколку часа подоцна“ и рече: „Ние го поддржуваме“.
Белата куќа соопшти дека адмиралот Бредли го одобрил вториот напад. Бранејќи го адмиралот, претседателот Трамп се дистанцира од одлуката, велејќи дека „не сме биле свесни“ за последователниот напад. „И можам да го кажам ова: сакам тие бродови да бидат отстранети“, додаде Трамп.
Earlier this morning, on President Trump's orders, I directed a lethal, kinetic strike on a narco-trafficking vessel affiliated with Designated Terrorist Organizations in the USSOUTHCOM area of responsibility. Four male narco-terrorists aboard the vessel were killed in the… pic.twitter.com/QpNPljFcGn
— Secretary of War Pete Hegseth (@SecWar) October 3, 2025
Деталите за вториот напад прв ги објави „Вашингтон пост“, предизвикувајќи вознемиреност кај демократските и републиканските пратеници. Како одговор на прашањата од новинарите во вторник, Трамп тврдеше, без да даде докази, дека ваквите напади довеле до масовно намалување на трговијата со дрога преку поморските патишта.
Комитетот за вооружени сили на Сенатот вети дека ќе спроведе „силен надзор“ во текот на викендот за да ги утврди сите факти. Адмиралот Бредли, кој беше командант на Заедничката команда за специјални операции во времето на нападот и беше унапреден во врховен командант на Командата за специјални операции на САД еден месец подоцна, се очекува да се појави пред Конгресот оваа недела.
Правни дилеми и ескалација на конфликтот
Женевските конвенции експлицитно забрануваат намерно таргетирање на ранети борци и бараат тие да бидат заробени и да им се пружи медицинска нега. Неколку експерти со кои разговараше Би-Би-Си изразија сомнежи дека вториот напад би можел да се смета за законски според меѓународното право.
Во бран слични напади низ Карибите и источниот Пацифик од почетокот на септември загинаа повеќе од 80 лица. Администрацијата на Трамп повеќе пати ги бранеше нападите како неопходна самоодбрана за да се спасат американските животи од нелегални дроги. САД значително го зголемија своето воено присуство во регионот по инцидентот, а во вторник Трамп го обнови своето ветување дека ќе „започне со овие копнени напади“.
Свет
Зеленски: Се плашам дека САД ќе го загубат интересот
Украинскиот претседател, Володимир Зеленски, призна дека се плаши дека САД ќе го изгубат интересот за организирање мировен договор меѓу Украина и Русија, објави Sky News.
На заедничката прес-конференција со ирскиот премиер Мајкл Мартин во Даблин, Зеленски рече дека е оптимист во врска со напорите на САД за наоѓање решение за конфликтот.
„Во моите зборови имаше малку оптимизам поради брзината на преговорите и интересот од американската страна. Ова покажа дека Америка сега не се повлекува од никаков дипломатски дијалог, и тоа е добро“, рече тој.
Сепак, кога го прашаа дали е загрижен дека САД ќе го изгубат интересот за преговарачкиот процес, Зеленски призна дека се плаши од таа можност. „Да, се плашам. Ако некој од нашите сојузници се замори…“, рече тој, додавајќи дека целта на Русија е „да го повлече интересот на Америка од оваа ситуација“.
Зеленски, исто така, рече дека очекува повратни информации од американските преговарачи откако специјалните пратеници Стив Виткоф и Џаред Кушнер се сретнаа со рускиот лидер Владимир Путин во Москва. Украинскиот претседател рече дека е подготвен повторно да се сретне со претседателот Доналд Трамп, но дека средбата зависи од успехот на разговорите во Москва.
Се очекуваше Виткоф да му ја претстави на Путин ажурираната верзија на планот од 28 точки за прекин на конфликтот, кој вклучува и предлози од европските лидери. Оригиналниот план, заеднички изготвен од Виткоф и рускиот претставник Кирил Дмитриев, предизвика жестоки критики поради неговата очигледна про-Кремљ пристрасност и се сметаше за награда за рускиот претседател за започнување на инвазија на Украина во 2022 година.
Украина цврсто ги отфрли сите барања за отстапување територија на Русија, инсистирајќи дека секој договор мора да го зачува својот суверенитет и долгорочна безбедност. Постои загриженост кај некои украински претставници за силата на безбедносните гаранции што би можеле да се понудат како дел од мировниот договор. Украина и европските земји се залагаат за гаранција слична на Член 5 на НАТО, но таквата мерка би барала целосна поддршка од Соединетите Американски Држави, кои сè уште не посочиле дали се подготвени да понудат тоа ниво на поддршка.
Русија, од друга страна, тврди дека таквите гаранции не се потребни, а претседателот Путин изјави дека нема намера да ги продолжи непријателствата. Пред состанокот со американските претставници, Путин предупреди дека Русија е подготвена да се бори ако другите европски земји војуваат со Москва.
„Доколку Европа одеднаш сака да води војна со нас и ја започне, ние сме подготвени веднаш. Нема сомнение за тоа“, рече Путин.
Осврнувајќи се на предлогот за завршување на конфликтот, Путин ги обвини европските лидери дека се обидуваат да го поткопаат мировниот процес со поставување барања за кои знаат дека Русија ќе ги смета за „апсолутно неприфатливи“, велејќи дека тоа е дел од обидот да се прикаже Кремљ како блокирач на напорите на САД за завршување на војната.
фото/ЕПА
Европа
(Видео) Украинците ја нападнаа Русија со дронови: оштетени се резервоарите за гориво, гори складиште за нафта
Украинците извршија напади со беспилотни летала врз Русија ноќеска. Пожар избувна во нафтено складиште во регионот Тамбов, а резервоарите за гориво беа оштетени во регионот Воронеж.
Евгениј Первишов, гувернер на регионот Тамбов, изјави дека остатоци од дрон паднале врз зграда во населбата Дмитриевка, предизвикувајќи пожар во нафтено складиште. Первишов не спомена жртви, но потврди дека противпожарните служби и полицијата се испратени на местото на настанот.
Russian Telegram channels report a drone attack on oil depots in Tambov and Voronezh regions of Russia last night.
In Tambov, the airspace was closed for almost the entire night. The "Cover" emergency airspace-closure protocol was also activated at airports in Russia's Oryol,… pic.twitter.com/Dp5VyUtg4M
— Anton Gerashchenko (@Gerashchenko_en) December 3, 2025
Властите во регионот Воронеж, исто така, пријавија напад со беспилотни летала и последователна штета. „Четири беспилотни летала беа откриени и уништени на небото над Воронеж и два округа од регионот. Немаше жртви. Неколку резервоари за гориво претрпеа помала штета како резултат на падот на соборениот дрон во еден округ. Немаше пожар“, изјави Александар Гусев, гувернер на регионот Воронеж.
Украинските и руските канали на Телеграм споделуваат снимки што ја прикажуваат експлозијата и пожарот во регионот Тамбов.

