Свет
Иранскиот претседател ја претстави повелбата за граѓанските права
Иранскиот претседател Хасан Роухани претстави во понеделникот историската повелба за граѓанските права, која на граѓаните им гарантира правото на слобода на говорот, на протестирање, праведно судење и на приватност.
Иако многу од овие права се веќе гарантирани со уставот донесен по Исламската револуција во 1979 година, актуелниот ирански претседател Хасан Роухани изјави дека повелбата прави јасна листа од принципи кои државните институции мора да ги почитуваат, а што ќе биде следено.
„Многу сум среќен што денеска е исполнето едно од моите најважни ветувања и остварив еден од најважните свои сништа“, изјави Роухани.
Меѓутоа, многу ирански институции, вклучително и правосудството и моќната Гарда на чуварите на Исламската револуција, се под контрола на тврдата струја којашто не му одговара на претседателот и смета дека мора, во прв ред, да ја штити револуцијата од дисидентите и странско мешање.
Роухани истакна дека властите мора да ги почитуваат ограничувањата на нивните овластувања.
„Никој не смее да влезе во туѓа куќа, продавница или работно место без дозвола на сопственикот…, за да се утврди дали е сторено кривично дело или грев“, изјави Роухани цитирајќи го покојниот ајатолах Рухолах Хомеини.
Роухани напомна дека повелбата уште формално не е преточена во закон, но оти „сите мора да ја почитуваат“.
Новиот „специјален претставник за граѓански права“ ќе ја подготви соработката со министерствата реформските планови и ќе го оценува нивното напредување во годишните извештаи.„Едно од главните барања на иранскиот народ се граѓанските права“, додаде.
„Оваа повелба е одговор на иранската нација на некои арогантни западни земји кои сметаат дека се пред земјите од Третиот свет според човековите права“, порача Роухани.
Јусеф Молаји, адвокат од Техеран, објасни дека повелбата претставува „чекор напред у осигурувањето на делот на правата и слободите коишто луѓето би требало да ги уживаат“,
„Претседателот ја истакнува важноста на граѓанските права и потребите од почитување на постојните закони кои моментално не се спроведуваат во целост“, изјави Молаји наведувајќи го како пример тоа што во некои процеси судот може да одлучите дека адвокат не е потребен, а повелбата разјаснува дека тоа е погрешно.
Конзервативците, меѓутоа, ја критикуваат повелбата, сметајќи ја дека делумно во полза на реформистичкото малцинство, а не на пошироката иранска јавност.
„Луѓето овие денови нестрпливо очекуваат резултатите на укинувањето на економските санкциите благодарејќи на нуклеарниот договор …, а владата при крајот на својот мандат се досети за граѓанските права. Тоа е смешно“, коментираа од Osulgara News, конзервативен социјален медиуми./крај/мф/сн
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Свет
Американски конгресмен со повик САД да излезат од НАТО
Американскиот конгресмен Томас Меси предложи закон со кој бара САД да се повлечат од НАТО, тврдејќи дека Алијансата претставува финансиски и дипломатски товар за земјата.
Во објава на мрежата X тој напиша дека НАТО е реликт од Студената војна и дека парите треба да се вложуваат во одбраната на САД, а не на социјалистички држави. Според него, НАТО ги чини американските даночни обврзници трилиони долари и носи ризик да ги втурне САД во туѓи војни.
Во предложениот закон се наведува дека европските членки имаат доволно економска и воена моќ за сопствена одбрана и дека членството на САД во НАТО не е во согласност со националните интереси. Законските тврдења исто така посочуваат дека распадот на Варшавскиот пакт и Советскиот Сојуз го сменил безбедносното окружување и ја направил НАТО-мисијата за колективна одбрана нерелевантна, како и дека алијансата започнала голема источна експанзија од 1999 година.
Контекстот доаѓа по најновите изјави на Доналд Трамп, кој за „Политико“ рече дека европските лидери се слаби и „=препремногу политички коректни, додавајќи дека Европа „не знае што да прави“. Трамп претходно повика земјите од НАТО да го зголемат воениот буџет од 2% на 5% од БДП и предупреди дека оние што нема да го исполнат условот може да бидат исклучени од алијансата.
Свет
(Видео) Снимен моментот кога авион слета врз автомобил на автопат во Флорида
На социјалните мрежи се појави снимка што го прикажува моментот кога мал авион слета врз автомобил што се движел на автопатот I-95 во округот Бревард на Флорида.
Според властите, возачката на автомобилот и двете лица во авионот добиле само полесни повреди. Ударот го снимиле татко и син кои возеле веднаш зад возилото што било погодено.
Полицијата соопшти дека двомоторниот авион Beechcraft 55 во понеделник околу 17:45 часот локално време морал присилно да слета на јужната лента од автопатот. При слетувањето удрил во автомобил Toyota Camry со 57-годишна жена. Во авионот биле 27-годишен пилот од Орландо и 27-годишен патник.
A small plane crash landed on a busy interstate in Merritt Island, Florida, hitting a car.
The plane experienced a “loss of power in both engines,” it was known, and was attempting an emergency landing on I-95 when it hit a Toyota Camry.
The driver of the car was hospitalised… pic.twitter.com/ViZAuMJcwT
— Vani Mehrotra (@vani_mehrotra) December 10, 2025
Таткото и синот, Џејмс и Питер Кофи, изјавиле дека авионoт нагло почнал да паѓа пред нив.
„Бев преплашен, сфативме колку беше блиску до трагедија“, рекол Џејмс. Питер додал дека дури следниот ден сватил колку среќа имале.
Авионот бил отстранет од автопатот.
Причината за присилното слетување сè уште не е утврдена, а истрагата продолжува. Според проценка на службата, можно е авионот да останал без гориво.
Свет
Децата во Австралија го измамија системот: забраната за социјални мрежи има големи пропусти
Првиот ден од австралиската забрана за користење социјални мрежи за лица под 16 години покажа бројни слабости во системот. Многу деца успеале да ги заобиколат новите правила користејќи ВПН, манипулации со датумот на раѓање или трикови при скенирање на лицето.
Родители од различни делови на земјата за „Еј-би-си“ сведочат дека нивните деца без проблем добиле пристап до „Снеплет“, „Инстаграм“ или „Тик-Ток“, иако формално би требало да им биде забранет.
Во повеќе случаи, системите за проверка на возраст погрешно утврдиле дека децата имаат над 16 години — дури и кога станува збор за 11- или 13-годишници. Некои тинејџери успеале да ја измамат технологијата со шминка или прикривање на делови од лицето. Социјалните мрежи признаа дека постојат технички предизвици и дека родителите можат да пријават профили за деца под 16 години кои ќе бидат суспендирани.
Стручњаците објаснуваат дека технологијата за процена на возраст има маргина на грешка од една до три години, што овозможува заобиколување на забраната. На „Тик-ток“ веќе се појавија објави од деца кои се потсмеваат дека „успешно ја преживеале“ забраната.
Владата најавува дека пропустите ќе се отстрануваат постепено. Премиерот Албанезе посочи дека околу 440.000 „Снепчет“ профили, 150.000 „Фејсбук“ профили и 350.000 „Инстаграм“ профили во сопственост на деца од 13 до 15 години ќе треба да се деактивираат. Повеќе од 200.000 „Тик-ток“ профили веќе се затворени.
Министерката за комуникации Анника Велс нагласи дека ова е „маратон, не спринт“ и дека децата кои денес ја заобиколиле забраната нема да можат да го прават тоа постојано.

