Регион
(Видео) Санацијата на старата канализација откри тајни премини на Дубровничка Република

Реновирањето на канализацискиот систем стар повеќе од 500 години под историското јадро на Дубровник, вредно нешто повеќе од еден милион евра, е успешно завршено по две и пол години. Работниците рачно ги чистеле историските канали под Страдун и градските ѕидини, во исклучително опасни услови, откривајќи не само загрижувачки количини отпад, туку и тајни премини од ерата на Дубровничката Република, јавува ХРТ.
Имено, Дубровник веќе имал добро одржуван канализациски систем во 13 век, а каналите под историското јадро постојат во нивната сегашна форма од 15 век и се дел од културното наследство, но не се темелно исчистени со векови.
– Каналите се наполнија, особено со отпадни води, кои до 2004 година се влеваа во старото градско пристаниште, практично загадувајќи го и на некој начин загрозувајќи ја и животната средина и здравјето на луѓето – изјави Вицко Беговиќ, член на Управата на Водовод Дубровник.
Според изведувачот, каналите на некои места биле затнати речиси до самиот врв. Во исклучително опасни услови, со температури до 50°C и ризик од лизгање на земјиштето, инфекции и труење со гас, работниците ги чистеа каналите рачно.
– Отстранети се над 2.100 кубни метри од оваа течна маса, плус цврсти материи и сапонифицирани масти, кои практично имаа санти мраз на нив во форма на ледени брегови, можеме да ги наречеме така, само со многу поинаква боја – објасни Тончи Јанковиќ, директор на компанијата „Анафора“.
Во подземјето на историскиот град, тие открија скриени канали, тајни премини од времето на Дубровничката Република, но и неочекувани количини на понов отпад.
– Пронајдовме многу повеќе градежен отпад и слој од 20 сантиметри што беше резултат на миењето и санацијата на градот Дубровник, бидејќи сè влегуваше во тој канал преку одводите. Моравме да го скршиме со пневматска дупчалка – рече Јанковиќ.
Работата беше внимателно надгледувана од конзерватори и Друштвото на пријатели на Дубровничките антиквитети. Начинот на кој била изградена канализацијата во 15 век сè уште ги фасцинира експертите денес.
– Кога човек го гледа тоа, кога го гледа одвнатре, кога сето тоа е претставено со модерни технологии на 3Д архитектонско снимање и геодетски истражувања, гледаме колку биле паметни луѓето од Дубровник, колку создале одржливи системи – нагласи претседателот на Здружението на пријатели на дубровничките антиквитети, Ведран Косовиќ.
Потоа следува чистење на секундарните канали, но најважниот дел од работата е успешно завршен.
Видеото можете да го погледнете на овој линк.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Регион
Црна Гора планира да произведува дронови; САД: Покажуваат дека се сериозни

Црна Гора планира да започне со производство на беспилотни летала во соработка со американска компанија, а првата серија ќе биде донирана на Украина, објавија денес црногорските медиуми, повикувајќи се на „писмо за намери“ усвоено од владата во Подгорица кон крајот на мај.
Во тој документ, како што објави Радио Слободна Европа, црногорската влада наведува дека оваа иницијатива ќе ги подобри капацитетите на војската во однос на НАТО, ќе ги поддржи одбранбените потреби на Украина, како и позицијата на Црна Гора како сигурен снабдувач на најсовремена одбранбена опрема на глобалниот пазар.
Се нагласува дека договорот вреден 15 милиони долари ќе биде поддржан и од американската администрација предводена од претседателот Доналд Трамп. Писмото за намери усвоено од црногорската влада на 29 мај наскоро ќе го потпишат црногорскиот министер за економски развој Ник Ѓељошај и Роберт Џ. Донахју, директор на компанијата „Бај Лајт Профессионал ИТ Сервисиз ДОО“. Тоа ќе биде претходница на договорот што треба да се потпише во септември.
Договорот предвидува користење на компании од Црна Гора и регионот за тестирање на воздушни и подводни технологии на беспилотни системи. Исто така, се наведува дека владата на Црна Гора се согласува да ја донира првата серија беспилотни системи од рано производство и сродна одбранбена опрема на Украина.
Амбасадата на САД објави дека договорот, доколку биде одобрен, ќе промовира заедничка безбедност, стабилност и напредок и дека владата на САД ги охрабрува сите земји-партнери да инвестираат и да соработуваат со американските компании.
„Инвестирањето во одбранбени капацитети, како што се американските беспилотни воздушни системи, ја покажува сериозноста на Црна Гора во исполнувањето на своите обврски кон Алијансата во време кога бараме од Европа да преземе поголем товар за нејзината безбедност“, порачаа тие.
Регион
Европската комисија не се откажува од рудникот за литиум во Србија, тој се појави на новата листа

Европската комисија денес објави список од 13 стратешки проекти во областа на критичните суровини во трети земји, вклучувајќи го и проектот Јадар во западна Србија, кој предизвика силни протести и спротивставување во таа земја.
Списокот на стратешки проекти во областа на критичните суровини во трети земји вклучува проекти во Канада, Гренланд, Казахстан, Норвешка, Србија, Украина, Замбија, Нова Каледонија, Мадагаскар, Малави, Јужна Африка и Обединетото Кралство.
Според проценката на Комисијата, избраните проекти, од кои повеќето се однесуваат на суровини неопходни за производство на електрични возила и батерии, како што се литиум, никел, кобалт, манган и графит, бараат вкупно 5,5 милијарди евра капитални инвестиции за да започнат со работа.
На листата е вклучен и проектот Јадар во долината на реката Јадар во западна Србија, кој предизвика широко распространето негодување и отпор поради страв од загрозување на здравјето на луѓето и животната средина.
На почетокот на 2022 година, српската влада го поништи усвоениот просторен план за рудникот во долината на реката Јадар и го запре проектот. Сепак, во јули минатата година, повторно донесе одлука со која му дозволи на британско-австралискиот рударски гигант „Рио Тинто“ да го рестартира својот проект за рударство на литиум.
Избраните стратешки проекти ќе добијат поддршка од Комисијата, земјите-членки и финансиските институции во форма на полесен пристап до финансирање. Комисијата, исто така, ќе ја зајакне соработката со трети земји за да се обезбеди развој на овие проекти, особено преку стратешки партнерства што веќе се воспоставени со некои од земјите.
Регион
Бугарија од 1 јануари 2026 година го воведува еврото

Бугарија ги исполни сите критериуми и е подготвена да ја усвои единствената европска валута од 1 јануари 2026 година. Ова е јасно од извештајот за конвергенција на Европската комисија (ЕК), објави БГНЕС.
Министрите за финансии на Еврогрупата ќе го разгледаат извештајот на ЕК и оној на ЕЦБ на состанокот на 19-20 јуни во Луксембург. На самитот на ЕУ, кој ќе се одржи на 26-27 јуни, тие ќе бидат разгледани и од лидерите на Унијата.
На 30 јуни, Европската комисија ќе го даде предлогот за фиксирање на девизниот курс, и не се очекува тој да биде различен од сегашниот девизен курс утврден од валутниот одбор.
Конечната одлука за пристапувањето треба да дојде на 8 јули, кога земјите од Еврогрупата ќе ги усвојат законските одлуки за усвојување на еврото во Бугарија.
Со ова, Бугарија ќе биде 100% полноправна членка на Европската Унија, откако на почетокот на оваа година се приклучи и на копнениот Шенген, објави БГНЕС.
Бугарија е членка на ЕУ од 1 јануари 2007 година.