Регион
Во Хрватска се одржуваат парламентарни избори
Денеска, во Хрватска се одржуваат редовни парламентарни избори, на кои право на глас имаат околу 3,7 милиони гласачи.
Повеќе од 6.500 избирачки места беа отворени во 7 часот, на кои може да се гласа до 19 часот, до кога е во сила изборниот молк.
Во 19 часот ќе бидат објавени резултатите од првите анкети, а во 21 часот Државната изборна комисија ќе ги објави првите изборни резултати, кои ќе се ажурираат на секои 15 минути, пренесува „Индекс.хр“.
Ова, анализира медиумот, се најнеизвесните парламентарни избори од прогласувањето на независноста на Хрватска во 1991 година.
Хрватскиот претседател Зоран Милановиќ неочекувано најави дека ќе биде кандидат за премиер на опозициската Социјалдемократска партија (СДП), од која замина во февруари 2020 година.
Негов главен ривал, со кој отворено се судри речиси за сите внатрешни и надворешни политички прашања, е поранешниот премиер и лидер на Хрватската демократска заедница (ХДЗ), Андреј Пленковиќ. Тој и неговата партија сакаат да добијат трет мандат на изборите за формирање влада.
ХДЗ во голема мера доминира со владата откога Хрватска стекна независност од поранешна Југославија во 1991 година. Таа стана членка на НАТО во 2009 година, ѝ се приклучи на Европската Унија во 2013 година, а од 2023 година е членка на еврозоната, членка на монетарната унија на ЕУ.
Предизборните анкети објавени на водечките медиуми во Хрватска предвидуваа дека ХДЗ ќе биде релативен победник, што му дава поголема шанса на Пленковиќ да формира влада, но ниту една партија нема да може да го направи тоа самостојно, па владата ќе зависи од постизборни коалиции, според тамошните анализи.
Од изборите, кои изгледаа многу предвидливо пред неколку месеци, со влегувањето во изборната трка на Милановиќ, познат по острата реторика и стил, предизборниот период го одбележаа остри полемики.
Уставниот суд му забрани на Милановиќ да се кандидира за пратеник на листата на СДП бидејќи не поднел оставка од функцијата претседател, па делумно учествувал во кампањата.
Иако поради забраната не учествуваше на предизборните митинзи на СДП, Милановиќ во речиси секојдневните изјави за новинарите и објавите на социјалните мрежи ја критикува ХДЗ за низа корупциски скандали, ги повика граѓаните да гласаат за која било партија, освен за ХДЗ и Пленковиќ, и најави дека како кандидат на СДП, чиј претседател некогаш беше, ќе формира влада на национален спас.
Во понеделникот, последниот ден од кампањата, Милановиќ и Пленковиќ го продолжија вербалниот конфликт, кој трае со години.
Пленковиќ истакна дека Милановиќ „ја турка Хрватска во рускиот свет“ алудирајќи на неговото противење на обуката на украинските војници во Хрватска, а Милановиќ го нарече премиерот „кум на криминалот во Хрватска“ и „херојски зајак“.
На завршната прес-конференција на ХДЗ во Загреб премиерот рече дека очекува голема поддршка на изборите и убедлива победа на неговата партија поради резултатите што ги постигнале во изминатите осум години.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Регион
Косово оди на нови избори по неуспехот да формира влада
Косово ќе оди на вонредни парламентарни избори на 28 декември 2025 година, објави претседателката Вјоса Османи, откога пропаднаа обидите во Собранието да се обезбеди мнозинство за да бидат донесени многубројни клучни акти, меѓу кои и буџетот за 2026 година.
Османи го избрала подоцнежниот датум поради технички барања и очекувањата за поголем одѕив.
Таа изрази жалење што граѓаните повторно одат на избори, но нагласи дека тоа е резултат на политичките актери, кои од февруари не успеале да формираат влада.
Земјата западна во политичка криза по парламентарните избори одржани на 9 февруари 2025 година кога ниедна од партиите не освои мнозинство од 61 глас во 120-члениот парламент.
Регион
Српскиот претседател се соочува со пријава во случајот со „снајперскиот туризам“ во 90-тите во Сараево
Хрватски истражувачки новинар поднел пријава до обвинителите во Милано против српскиот претседател Александар Вучиќ поради неговата наводна вмешаност во аферата „Сараевско сафари“, во која снајперисти од Италија и други земји наводно патувале во главниот град на Босна за да убиваат цивили за време на четиригодишната опсада на градот во 90-тите години.
Последната недела обвинителите во Милано почнале истрага насочена кон идентификација на Италијанците, кои наводно се вмешани, под обвиненија за доброволно убиство под околности – суровост и ниски побуди, пишува „Гардијан“.
Според истражителите, групи снајперски туристи наводно учествувале во масовни убиства откога плаќале големи суми пари на војници од армијата на Радован Караџиќ, поранешниот лидер на босанските Срби, кој во 2016 година е прогласен за виновен за геноцид и други злосторства против човештвото, за да бидат пренесени на ридовите околу Сараево, каде што можеле од задоволство да пукаат во населението.
Повеќе од 10.000 луѓе биле убиени во Сараево од гранатирање и снајперска огнена сила меѓу 1992 и 1996 година и тоа се смета за најдолга опсада во модерната историја по прогласувањето независност на Босна и Херцеговина од Југославија.
Снајперистите биле можеби најстрашниот аспект од животот под опсада во Сараево бидејќи неселективно ги таргетирале луѓето на улица вклучувајќи и деца.
Истрагата произлегла од правна пријава поднесена од Ецио Гавацени, писател од Милано, кој собрал докази за обвинувањата, како и од извештајот што обвинителите го добиле од поранешната градоначалничка на Сараево, Бењамина Кариќ.
Гавацени изјавил дека првично прочитал за наводните снајперски туристи во италијанскиот печат во 90-тите, но дури кога го гледал „Сараево сафари“, документарец од 2022 година на словенечкиот режисер Миран Зупанич, почнал подетаљно да истражува.
Во средата истражувачкиот новинар Домогој Маргетиќ ја поднел својата пријава против Вучиќ пред обвинителите што го водат случајот.
Како што беше објавено во Сараево, последниве денови Маргетиќ на социјалните мрежи објавил докази дека Вучиќ, тогаш млад доброволец, бил присутен на една од воените позиции во Сараево, од кои, според сведоци, странски државјани и српски ултранционалистички единици пукале и убивале цивили.
Гавацени тврдел дека „многу, многу, многу Италијанци“ наводно биле вмешани, без да наведе бројка. Тој додал: „Имаше Германци, Французи, Англичани… луѓе од сите западните земји што плаќаа големи суми пари за да бидат одведени таму и да пукаат на цивили“.
Александар Вучиќ досега нема коментар за најновите обвиненија, но шпекулации за неговото присуство на сараевското боиште кружат со години.
Во интервју за една босанска телевизија во 2021 година српскиот претседател изречно негирал дека некогаш пукал на опколениот град. Тогаш тој ги опишал обвиненијата како политичка манипулација заснована врз националистичката реторика на неговата младост и врз кревката рамнотежа на силите во регионот.
Регион
„Лукоил“ во завршна фаза на продажба на рафинеријата во Бугарија – компанијата предупредува на заштита на сопственичките права
Рускиот нафтен гигант „Лукоил“ соопшти дека е во завршна фаза од продажбата на својата имотна структура во Бугарија, вклучувајќи ја рафинеријата „Лукоил Нефтохим Бургас“ и мрежата бензински станици. Компанијата предупреди дека ќе преземе правни мерки доколку специјалниот управител назначен од бугарската влада ги повреди нејзините сопственички права.
Вашингтон на крајот на октомври воведе санкции за „Лукоил“ и „Роснефт“ со цел да го ограничи руското финансирање на војната во Украина. Рокот за завршување на трансакциите со „Lukoil International“ е продолжен до 13 декември, а за бугарските подружници до 29 април 2026 година.
Бугарската влада минатата недела именуваше специјален управител со овластувања да го продолжи работењето и, доколку е потребно, да продава удели во рафинеријата. „Лукоил“ соопшти дека очекува неговото назначување да не го попречи процесот на продажба.
Компанијата истакна дека работи со неколку потенцијални купувачи. Меѓу заинтересираните се турскиот „Cengiz Holding“, азербејџанската државна нафтена компанија SOCAR, како и казахстанскиот „Казмунајгаз“, меѓународната трговска куќа Vitol, турскиот фонд Oyak и унгарската компанија MOL. Унгарскиот премиер Виктор Орбан претходно потврди дека MOL доставил понуда.
„Лукоил“ најави дека компанијата ќе ги заштити своите легитимни интереси доколку бидат прекршени, потсетувајќи дека во Бугарија има инвестирано над 4,5 милијарди долари во последните 25 години.

