Регион
Муслиманите во Албанија паднаа под 50 проценти првпат по два века
Пописот од 2023 година покажа дека муслиманите повеќе не го сочинуваат мнозинството од албанските граѓани, првпат по повеќе од два века, објави „Индекс.хр“.
Според најновиот попис, муслиманите сега сочинуваат 45,7 проценти. Бројот на муслимани се намалил за повеќе од 30 проценти од пописот во 2011 година.
Треба да се напомене и дека пописот од 2023 година покажа дека муслиманите бекташи сочинуваат 4,8 проценти од населението, но тие се наведени како посебна религиозна група. Бекташите се членови на хетеродоксен исламски ред од суфиско потекло, кој датира од 13 век, и се сметаат за посебна религиозна група во Албанија иако историски се засноваат на шиитско-исламската традиција.
Христијаните сочинуваат 15,6 проценти од населението, од кои 8,4 проценти се католици, а 7,2 проценти се некатолици. Во групата религиска деноминација спаѓаат 13,8 проценти, а атеистите сочинуваат 3,6 проценти.
Оваа значајна демографска промена означува историски момент за религиозната структура на земјата, која е нестабилна со децении.
Според извештајот на „Турција тудеј“, Албанија изгубила речиси 15 проценти од своето население во последните десет години главно поради масовната емиграција и падот на стапката на наталитет. Аналитичарите ова го припишуваат на недостигот на перспективи за младите луѓе, кои сè повеќе бараат работа во странство.
Историски гледано, Албанија била католичка земја во своите почетоци, по римските освојувања. Статусот на муслиманска земја го добила дури во 15 век, со доаѓањето на Отоманската Империја. Сепак, поради географската близина и силните врски со Грција, каде што многу Албанци работат и зборуваат грчки, православното христијанство повторно е во пораст во последните децении.
Историјата на 20 век исто така игра голема улога во сегашната религиозна структура. По Втората светска војна, Албанија стана комунистичка држава, каде што религиозната практика беше забранета речиси 50 години сè додека демократијата не се врати по изборите во 1992 година.
По бомбардирањето на НАТО на Југославија во 1999 година, речиси половина милион етнички Албанци избегаа од Косово, дополнително оптоварувајќи ја веќе кревката економија на Албанија. Иако земјата доживеа економски раст во следната деценија, таа останува една од најсиромашните во Европа со висока невработеност и корупција во инфраструктурата, што ги одвраќа странските инвестиции.
И покрај предизвиците, Албанија стана сè попривлечна туристичка дестинација во последните години благодарение на ниските цени и природната убавина. Видеата на „Тик-ток“ од национални паркови и водопади добија милиони прегледи, а земјата е наречена европски Малдиви.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Регион
Орбан: Срамно е како ЕУ се однесува кон Србија
Унгарскиот премиер Виктор Орбан денес изјави дека Србија е клучна земја во Западен Балкан и дека начинот на кој Европската унија се однесува кон Белград е срамен и неправеден.
Орбан го изјави ова пред самитот на Европската унија и земјите од Западен Балкан во Брисел, одговарајќи на прашање за отсуството на Србија од состанокот, објавија регионалните медиуми.
Тој изјави дека Западен Балкан претставува економска резерва на злато за Европската Унија и дека Србија игра клучна улога во регионалната стабилност и заштитата на Европа од мигрантските текови.
„Не можеме ништо да направиме без Србија. Она што се случува тука, мислам на третманот и однесувањето кон Србија, е срамно. Тоа е целосно неправедно и неприфатливо“, рече Орбан.
Унгарскиот премиер истакна дека Србија сочинува повеќе од една третина од вкупното население на Западен Балкан, додека, според него, најмалку половина од економијата на регионот е поврзана со таа земја. Тој додаде дека околу две третини од извозот на Западен Балкан е поврзан со Србија.
„Без Србија, невозможно е да се направи нешто на Западен Балкан“, тврди Орбан.
Тој оцени дека, за да се најдат решенија за постојните предизвици, Европската унија прво треба да ја прифати Србија како членка, а дури потоа да го продолжи процесот на проширување со другите земји во регионот.
„Ние го правиме токму спротивното. Не е добро. Лошо е, неправедно и срамно. Затоа ние Унгарците мора да ја поддржиме Србија да продолжи напред“, заклучи Орбан.
Српскиот претседател Александар Вучиќ изјави доцна синоќа дека Србија нема да присуствува на денешниот самит ЕУ-Западен Балкан во Брисел, наведувајќи дека не сака владата на земјата да трпи притисок, но повтори дека Белград останува посветен на членството во ЕУ.
фото/депозитфотос
Регион
Храната за бебиња „аптамил АР1“ повлечена од пазарот во Хрватска
Поради зголеменото присуство на бактеријата Bacillus cereus, хрватскиот Државен инспекторат го повлече од пазарот „аптамил АР1“, формула за бебиња, произведена од Nutricia Export BV од Холандија, соопшти Хрватската агенција за земјоделство и храна (HAPIH).
Ова е исклучиво за производот од 400 g (храна за посебни медицински потреби) со рок на траење до 17.5.2026 година и ЛОТ: 111444865. Дистрибутер на производот на хрватскиот пазар е AWT International d.o.o.
Производот не е во согласност со регулативата на Европскиот парламент и на Советот за утврдување на општите принципи и барања на законодавството за храна, основање на Европскиот орган за безбедност на храната и утврдување процедури во прашањата за безбедност на храната и водичот за микробиолошки критериуми за храна, објави 2Индекс.хр“.
Регион
Сараево меѓу најзагадените градови во светот утрово
Сараево утрово се најде на врвот на листата на градови со најголемо загадување на воздухот во светот врз основа на податоците собрани и систематизирани од швајцарската веб-страница IQAir.
Според податоците, квалитетот на воздухот во главниот град на Босна и Херцеговина беше во таканаречената кафеава категорија, што е највисокото можно ниво на предупредување или ознака за воздух опасен за здравјето на луѓето. Индексот на квалитет на воздухот беше 355, а сè над 300 се смета за опасно за здравјето.
Следниот град со најголемо загадување на воздухот во светот беше Лахор во Пакистан со индекс од 271, што спаѓа во категоријата многу нездрав воздух.
Концентрацијата на фини честички прашина во воздухот ПM 2,5, кои продираат длабоко во белите дробови и може трајно да го оштетат здравјето во Сараево, беше 53 пати поголема од годишната референтна вредност дозволена од стандардите на Светската здравствена организација (СЗО).
Сараево е на листата на најзагадени градови во светот од синоќа. Ваквата ситуација е честа појава во зимските месеци, особено во периодите кога има температурна инверзија, па добиената магла го покрива сараевскиот басен, а честичките штетни супстанции се акумулираат под него.
За најголеми загадувачи на воздухот во Сараево се сметаат многуте согорувачки постројки, кои користат цврсти горива, како и густиот градски сообраќај, кој вклучува голем број стари возила. Локалните власти со децении не успеваат да го решат овој проблем, според медиумите во регионот.
Фото: депозитфотос

