Европската Унија е подготвена да ги укине санкциите што ги воведе против Косово во 2023 година поради тензиите на северот на земјата и ќе ја отклучи финансиската помош, изјави претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен.

Земјите од ЕУ воведоа казнени мерки против Косово, откако владата на премиерот Албин Курти не одговори на повиците на ЕУ и САД за смирување на немирите на северот со мнозинско српско население по најлошото насилство за повеќе од една деценија.

Мерките вклучуваа суспендирање на посетите на косовски претставници на ЕУ и задржување на голем дел од економската помош на ЕУ.

„Добри вести за Косово“, рече фон дер Лајен во објава на X. „Планираме 216 милиони евра финансиска помош и имаме намера да ослободиме 205 милиони евра на почетокот на следната година“, напиша таа.

Насилството избувна во северно Косово во 2023 година откако градоначалниците од етничките Албанци ја презедоа функцијата со победа на локалните избори. Изборите беа бојкотирани од Србите, барајќи спроведување на договор стар десет години со кој им се дава поголема автономија.

Околу 30 мировници на НАТО кои ги чуваа градските собранија беа повредени во судирите со српските демонстранти, а повредени беа и 52 Срби.

Фон дер Лајен рече дека ЕУ одлучила да ги укине мерките откако српските градоначалници ја презедоа функцијата по локалните избори во октомври.

Косово треба да одржи нови парламентарни избори на 28 декември откако не успеа да формира влада по изборите во февруари.

фото/депозитфотос

Потпретседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен, синоќа во Брисел изјави дека Албанија и Црна Гора постигнале импресивен напредок во процесот на европска интеграција, што треба да ги инспирира другите партнери од Западен Балкан.

По самитот на Европската унија и Западен Балкан, на кој Србија не учествуваше за прв пат, Фон дер Лајен во писмена изјава изјави дека „проширувањето на ЕУ, за прв пат по повеќе од десет години, стана реална можност“.

„Сакам да го пофалам огромниот напредок на Албанија и Црна Гора. Она што го постигнаа е импресивно. Нивниот напредок е импресивен извор на инспирација за другите партнери од Западен Балкан и испраќа силна порака до светот за привлечноста на европската понуда. Тоа е понуда на солидарност, можности и стабилност. За да ја претвориме таа понуда во реалност, интензивно работиме на постепена интеграција“, рече Фон дер Лајен.

Таа изјави дека Планот за раст за Западен Балкан, исто така, служи за оваа цел, благодарение на што земјите од регионот се поинтегрирани во ЕУ од кој било партнер во процесот на проширување претходно.

„Самите инвестиции не можат да генерираат одржлив раст. А реформите без ресурси не можат целосно да се спроведат. Затоа Планот за раст ги комбинира двете: реформи за отклучување на ресурсите и ресурси што овозможуваат реформи. И со таа комбинација, регионот има одредени придобивки од интеграцијата дури и пред полноправно членство. Бидејќи јазот во развојот помеѓу Западен Балкан и ЕУ има ограничени инвестиции, создавање работни места и можности предолго време. Планот за раст се занимава директно со ова, со шест милијарди евра инвестиции. А сега имаме шест амбициозни реформски агенди“, додаде таа, според написите во медиумите од регионот.

Претседателката на Европската комисија посочи дека првите конкретни резултати се веќе видливи, дека се очекува Западен Балкан да порасне за околу три проценти следната година, што „одразува доверба во европската иднина на регионот, влијанието на реформите и придобивките од поблиската економска интеграција со ЕУ“.

„И ќе има уште. Ги интегрираме нашите партнери во Единствената европска платна зона (SEPA). Ова би можело да им заштеди на компаниите и граѓаните до 500 милиони евра годишно. Исто така, заштедуваме време преку нашите „зелени појаси“, кои ќе ги зајакнат синџирите на снабдување, ќе ја подобрат логистиката и ќе го скратат времето на транзит до 80 проценти. А со Планот за раст, економијата на регионот може да се удвои во следната деценија“, изјави таа.

Таа додаде дека инвестицискиот план досега мобилизирал 18 милијарди евра, вклучувајќи шест милијарди евра грантови од ЕУ, и дека повеќе од 68 проекти за финансирање на клучна инфраструктура во транспортот, енергетиката, дигиталната поврзаност и проекти за заштита на животната средина се спроведуваат низ целиот регион.

„Овие инвестиции го прават регионот поконкурентен и подобро поврзан со Единствениот пазар на ЕУ. Да ја земеме вештачката интелигенција за пример: воспоставуваме мрежа на фабрики за вештачка интелигенција низ цела ЕУ и ги отвораме кон Западен Балкан, со антени од фабрики за вештачка интелигенција во Србија и Северна Македонија. Ова ќе им овозможи на компаниите од целиот регион да се поврзат со овие фабрики и да добијат пристап до европската инфраструктура за вештачка интелигенција“, рече Фон дер Лајен.

Таа изјави дека сето ова привлекува приватни инвестиции и додаде дека за време на инвестициските конференции на ЕУ во Албанија и Црна Гора, од приватни инвеститори се обезбедени инвестициски декларации, во вредност од повеќе од четири милијарди евра.

Таа, исто така, изјави дека Заедничкиот регионален пазар е „најбрзиот пат до конкурентност, најдиректниот мост до единствениот пазар на ЕУ и најјасен доказ дека регионот може да дејствува како една единица“.

„Резултатите се јасни. Од 2021 година, трговијата во регионот се дуплираше, трговијата со стоки и услуги се зголеми за 19 проценти, пократките чекања на границите заштедија вкупно повеќе од 20 години време. Затоа сега е време да ги обновиме нашите напори и да ја завршиме агендата на Заедничкиот регионален пазар. Моментумот за проширување со нашите партнери од Западен Балкан никогаш не бил посилен. Ова е историска можност. Да ја искористиме заедно“, додаде таа.

Фото: депозитфотос

Западен Балкан може да избере да остане заробен во минатото или да продолжи кон заедничка иднина во Европската Унија, изјави претседателот на Европскиот совет, Антонио Кошта, по самитот ЕУ-Западен Балкан.

„Да бидеме јасни, покрај техничките детали на процесот, треба да се направи фундаментален политички избор: изборот помеѓу останување заробен во минатото или движење кон заедничка иднина во Европската Унија, изборот помеѓу поделба или помирување и соработка, кои се самите столбови на Европската Унија“, рече Кошта во изјава објавена по самитот, според медиумите во регионот.

Тој рече дека процесот на проширување се движи побрзо отколку што се одвивал во последните 15 години и дека можноста треба да се искористи. Тој рече дека проширувањето е процес базиран на заслуги, а не трка или натпревар меѓу земјите кандидати.

„Оние што се движат побрзо не треба да бидат попречени од оние што се движат побавно. Напротив, тие треба да го одредат темпото и да бидат инспирација за сите“, рече Кошта.

Претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен, изјави дека „за прв пат по повеќе од 10 години, проширувањето стана реална можност“. Таа го пофали „импресивниот напредок“ на Црна Гора и Албанија, кои станаа извор на инспирација за другите земји од Западен Балкан.

Во својата изјава, претседателот на Европскиот совет ги спомена сите земји од Западен Балкан, освен Србија, чиј претседател, Александар Вучиќ, одби да дојде на самитот.

Кошта го истакна брзиот напредок на Црна Гора и Албанија, изразувајќи надеж дека Северна Македонија ќе напредува следната година. Што се однесува до Босна и Херцеговина, тој вели дека оваа година земјата усвои реформска агенда, што е неопходен чекор за приклучување кон Планот за раст и што ќе им овозможи да го искористат целиот потенцијал на поддршката од Европската Унија и постепената интеграција.

Фото: депозитфотос