Регион
Анализа на Си-ен-ен: „По изборите ни рекоа – Чекајте, станува западно ориентирана и нема да се приближи кон Русија. Вучиќ му се насмевнува на Западот“
Пристапот на Западот, кој „не гледа зло“ кај српскиот претседател Александар Вучиќ, го дестабилизира Балканот, наведува Си-ен-ен во опсежна анализа.
„Кога Русија ја нападна Украина, САД и Европската унија го забрзаа своето свртување кон Србија. Наместо да жонглираат со контрадикторните барања на плуралистичките и разединетите балкански држави, западните престолнини го насочија најголемиот дел од своите напори на една единствена цел, пишува Си-ен-ен.
Нивната политика имаше две цели. Прво, Србија да се внесе во западното јато, подалеку од Русија. Второ, да им овозможат на нивните администрации поцелосно да се фокусираат на поддршката на Украина.
Традиционално еден од најблиските сојузници на Москва во Европа, Белград долго време се обидуваше да ја помине линијата помеѓу нејзините историски врски со Русија и потенцијалната иднина на посилна европска интеграција. Западните дипломати се обидоа да го извлечат српскиот претседател Александар Вучиќ од орбитата на неговиот руски колега, претседателот Владимир Путин, ветувајќи побрз пат кон членството во ЕУ, предупредувајќи на изолација во случај на непослушност“, се вели во анализата.
„Но, 18 месеци подоцна, некои набљудувачи велат дека сегашниот пристап резултира со неуспех да се постигнат двете цели.
Србија одби да учествува во сите рунди санкции на ЕУ против Путин и продолжи да ги следи сопствените интереси во регионот со се помалку одговорност, поттикнувајќи конфликти преку границата за да го одвлече вниманието од незадоволството дома, безбедна знаејќи дека Западот нема да и замери.
Последиците од таквиот пристап најжестоко се почувствуваа на Косово, кое се стекна со независност во 2008 година, по крвавите балкански војни во 1990-тите. Но, Белград – и многу етнички Срби во северно Косово – сè уште одбиваат да го признаат неговиот суверенитет, заострувајќи ги односите меѓу соседите.
Си-ен-ен разговараше со неколку експерти, како и со локални жители во Србија и северно Косово, кои се вознемирени од обидите на САД и ЕУ да ја вовлечат Србија во евроатлантската заедница и кои тврдат дека нивното континуирано следење на таквите политики ризикува да ги отуѓи демократските сојузници и да ја зголеми загриженоста за безбедноста во регионот.
Западните влади долго време ја третираат Србија како незаменлив балкански глас, понекогаш на сметка на повеќе периферни играчи, велат некои набљудувачи.
„Нивното верување е дека Србија е балканска земја, како што тие ја гледаат. Србија е таа со која, ако можете да ја привлечете на наша страна – што и да значи тоа – сè ќе биде полесно“, изјави за Си-ен-ен Јасмин Мујановиќ, политиколог специјализиран за Западен Балкан“, пишува во анализата.

„Додека американската администрација, една по друга се обидуваше да ги врати Вучиќ и неговата Српска напредна партија (СНС) во општеството, тие напори беа „особено дрски“ од почетокот на војната во Украина, рече Мујановиќ, и не ги постигнаа целите на САД.
„Изгледа дека веруваат дека ја доближуваат Србија до ЕУ и НАТО и до западното размислување, оддалечувајќи ја таа земја од Русија… Но, тоа не е нешто што би рекла дека се одразува на теренот“, изјави за Си-ен-ен, Алиша Кернс, британска пратеничка и претседател на парламентарната комисија за надворешни работи.
Вучиќ долго време одржува блиски односи со неговиот руски колега Путин. Говорејќи по седницата на Советот за национална безбедност во февруари, Вучиќ ја објасни одлуката да не се санкционира Русија затоа што Србија беше „единствената земја што не воведе санкции против нас во 1990-тите“*.
„Тие го поддржаа нашиот територијален интегритет во Обединетите нации“, додаде тој, мислејќи на одбивањето на Русија да ја признае независноста на Косово. Србија ја загуби контролата врз Косово по бомбардирањето на НАТО во 1999 година, со што заврши масакрот на етничките Албанци – кои сочинуваат повеќе од 90 отсто од населението на Косово – од страна на српските сили.
И покрај напорите за енергетска транзиција поддржани од ЕУ, Србија останува во голема мера зависна од Русија, откако го продаде мнозинскиот удел во својата нафтена компанија на рускиот државен гигант Гаспром.
Резултатот е тоа што, и покрај надежите на Србија за влез во ЕУ, Вучиќ продолжи да оди по јаже меѓу Москва и западните сили. Иако се приклучи на резолуциите на ОН со кои се осудува руската инвазија на Украина, српскиот лидер покажа мала волја да се приклучи на западните санкции.
Во април, српската влада ги негираше информациите дека и продавала оружје и муниција на Украина, откако се појави документ на Пентагон во кој се тврди спротивното. Во тоа време, Србија рече дека се држи до својата политика на неутралност, иако некои западни претставници ги сфатија извештаите како доказ дека нивната политика функционира.
Неколку аналитичари изјавија за Си-ен-ен дека Србија мора да направи многу малку за да ги добие пофалбите на американските и европските функционери, а дека во реалноста Вучиќ остави трага од неисполнети ветувања.
„Кога го имавме неговиот реизбор (на Вучиќ) во 2020 година, на сите ни беше кажано: „Само почекајте по изборите, одеднаш ќе видите дека тој станува многу западно и европски ориентиран“, рече Кернс. „Тоа не се случи“, се наведува во анализата на Си-ен-ен.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Регион
Милановиќ: Го пречекуваме Божиќ во сенка на сè поголема неизвесност
Претседателот на Република Хрватска, Зоран Милановиќ, во својата божиќна честитка до граѓаните, рече дека Божиќ оваа година доаѓа во време на глобална неизвесност, закани од насилство и војни и неизвесна иднина, нагласувајќи дека е особено загрижен за поделбите и растечката недоверба во хрватското општество.
Во пораката упатена до своите сограѓани, Милановиќ нагласи дека, како претседател и граѓанин, би сакал да посака мирни и радосни празници, но дека околностите во кои се пречекува Божиќ не го дозволуваат тоа.
„Ќе го пречекаме и прославиме Божиќ пред нас во сенка на сè поголема неизвесност, сè поголеми закани од насилство и војни и неизвесна иднина“, рече претседателот, додавајќи дека во таква глобална средина во Хрватска гледа и чувствува поделби, меѓусебни обвинувања и растечка недоверба.
Тој нагласи дека негова прва и главна обврска како претседател е да стори сè што е можно за безбедноста и стабилноста на хрватското општество и државата, за да можат сите граѓани, без оглед на националноста, религијата или политичката припадност, да живеат мирно, да работат, да одгледуваат семејства и да планираат за иднината.
Зборувајќи за идентитетот на Хрватска, тој нагласи дека земјата е силна поради нејзината разновидност, не само природна, туку и разновидноста на обичаите, традициите и културата на животот кои, како што изјави, се трајно вткаени во нацијата и ја прават поотпорна на закани.
Тој, исто така, потсети на историските искуства, нагласувајќи дека Хрватска била најсилна кога била обединета, без непотребни поделби и меѓусебна недоверба, и рече дека не смее да се дозволи поделбите во мир да ја загрозат постигнатата стабилност и безбедност.
Милановиќ предупреди и на промените во глобалниот поредок, во кој, како што рече, моќта и бруталната сила сè повеќе стануваат правило, а од помалите држави се очекува послушност што се граничи со покорност. Во такви околности, нагласи тој, хрватскиот народ мора да се грижи за сопствените интереси и за иднината на своите деца, останувајќи добронамерен и праведен кон другите.
Изрази надеж дека разумот и мирот ќе преовладаат во светот, а хармонијата и меѓусебното разбирање меѓу хрватскиот народ ги наведе како своја најголема божиќна желба.
Регион
Вучиќ: Во регионот се вооружуваат, формираат сојузи, нашата работа е да го зачуваме мирот
Претседателот на Србија, Александар Вучиќ, денес изјави дека во регионот се случуваат многу работи кога станува збор за вооружување и создавање воени сојузи, додека, како што изјави, државите актери се преправаат дека ништо не се случило.
„Одеднаш добивате состаноци на Приштина, Тирана и Загреб, кои сите тие речиси ги игнорираат и велат „каде ќе нè нападнат“. Зошто? И зошто ги одржаа тие состаноци? И што потпишаа договор за соработка и создавање не само соработка, туку и воен сојуз? Зошто? Поради сирењето и воената музика? Не. Зошто ги раширија тие воени договори со Словенија, зошто толку се обидоа да ја вклучат Бугарија во тие процеси? Апсолутно. Сигурно е дека не го направија тоа поради сторијата во весникот. Напротив, кога разговарав со генералниот секретар на НАТО и кога разговарав со луѓето во ЕУ, сите ги кренаа рамената“, рече Вучиќ на отворањето на Конференцијата на амбасадори организирана од Министерството за надворешни работи.
Тој истакна дека последиците од ова може да се видат денес – од фактот дека ќе се почитува Повелбата на Обединетите нации и Резолуцијата 1244, до фактот дека Американците недвосмислено и отворено ги вооружуваат Албанците на Косово, како и во Турција.
Вучиќ додаде дека брзата испорака на хаубици од 105 мм и сè друго веќе не е проблем, со само една единствена цел, а тоа е директно загрозување на Србија и нејзиниот територијален интегритет и, секако, напади врз цивилното население и воено-полициските структури на Србија.
„Нема друга цел. Зошто има толку многу вооружување на Република Хрватска? Една постојана, перманентна кампања против Република Србија и против српскиот народ и сите претставници на Србија?“, праша Вучиќ, додавајќи дека сите се или во НАТО или на патот на НАТО, како што е Босна и Херцеговина.
„Моето прашање е, кон кого е насочено ова, од кого треба да се заштитите? Претпоставувам дека НАТО е доволно силен секогаш и во секој момент да ја победи малата Србија. Србија тешко би се осмелила, а тие исто така знаат дека не е наша политика да напаѓаме некого во регионот? Зошто стотици нови снајперисти, 18 нови „Цезари“, авиони, противвоздушни топови и сè друго? Поради Австрија, чија војска е неутрална, само на хартија, се разбира, тоа им е јасно на сите. Нема да бидат. Ќе биде поради Србија“, рече претседателот.
Вучиќ изјави дека поради заштитата на источното крило во евентуален конфликт со Руската Федерација, војници се акумулираат во нашето подрачје.
„Наша работа е и на сите вклучени во политиката да го зачуваме мирот и добро да разбереме што ни прават, но да реагираме на тоа мирно, смирено и трпеливо“, нагласи Вучиќ.
Тој додаде дека Србија, сè додека ги зајакнува своите капацитети и нејзината економија оди со иста брзина или расте побрзо од нивните економии, не може да биде загрозена.
„Затоа е важно да се обидеме да ги решаваме проблемите насекаде преку разговор, дијалог. Нема да биде лесно, но ќе мора да го зачуваме мирот бидејќи изгубивме генерации луѓе во нашата земја од почетокот на минатиот век. Време е да имаме еден век мир, еден век стабилност и безбедност за нашите граѓани. Тоа е нашата прва цел – зачувување на мирот и стабилноста“, рече претседателот Вучиќ.
Фото: депозитфотос
Регион
Екс-ју земја забрани трубачи до крајот на декември: „Балканската музика нема врска со нас“
Градскиот совет на Љубљана изгласа забрана за спонтани улични настапи со музички инструменти, а одлуката ќе важи до крајот на декември. Предлогот дојде директно од градоначалникот Зоран Јанковиќ и стапува на сила веднаш, со што од улиците на словенечката престолнина се отстрануваат популарните „трубачи“, пишува 24ur.com.
Целата расправа беше покрената со прашање од градската советничка од СДС, Маруша Бабник. Таа предупреди дека Љубљана, за разлика од други европски градови кои со гордост ја истакнуваат својата култура, за време на празниците недоволно ја негува сопствената традиција, пренесе „Телеграф“.
„Градската општина Љубљана во празничниот период дозволува фаворизирање на балканската музика, ‘трубачите’, кои со Љубљана, словенечкиот културен идентитет и божиќната традиција немаат никаква врска“, изјави Бабник, сметајќи дека градот се срами од сопствената култура.
Од друга страна, заменичката директорка на Туризам Љубљана, Ана Лампич, ја бранеше градската програма. Таа истакна дека таа вклучува бројни содржини од словенечката традиција.
„Посетителите ја доживуваат Љубљана како отворена, жива и културно богата европска престолнина. Уличните музичари, меѓу кои спаѓаат и трубачите, не се дел од официјалната декемвриска програма“, нагласи Лампич.
По расправата, градоначалникот Јанковиќ реши да пресече. Тој предложи одлука за забрана на спонтани улични настапи и веднаш покрена гласање, што предизвика конфузија меѓу советниците.
„Сега ќе имаме гласање за да се забранат трубачите, за да биде јасно“, порача тој.
На барање на советниците, гласањето беше повторено, а одлуката на крајот беше донесена со 25 гласа „за“ и шест „против“.
„Тоа не значи дека ќе можат на едниот крај два часа, па потоа на другиот. Сега веќе не смеат да настапуваат“, појасни Јанковиќ, додавајќи дека градскиот инспекторат веќе изрекол казни на некои музичари.
Одлуката не помина без критики. Градскиот советник, Денис Стриковиќ, оцени дека гласањето е неважечко, бидејќи ваква забрана може да се воведе само со измена на постојната одлука, а не со ваков заклучок. Целата постапка ја нарече нетолеранција кон трубачите.
Јанковиќ ги отфрли приговорите, објаснувајќи дека не станува збор за измена на одлуката за посебна употреба на јавните површини, туку за заклучок кој е во согласност со неа и кој постојната одлука го овозможува.

