Регион
(Видео) Санацијата на старата канализација откри тајни премини на Дубровничка Република

Реновирањето на канализацискиот систем стар повеќе од 500 години под историското јадро на Дубровник, вредно нешто повеќе од еден милион евра, е успешно завршено по две и пол години. Работниците рачно ги чистеле историските канали под Страдун и градските ѕидини, во исклучително опасни услови, откривајќи не само загрижувачки количини отпад, туку и тајни премини од ерата на Дубровничката Република, јавува ХРТ.
Имено, Дубровник веќе имал добро одржуван канализациски систем во 13 век, а каналите под историското јадро постојат во нивната сегашна форма од 15 век и се дел од културното наследство, но не се темелно исчистени со векови.
– Каналите се наполнија, особено со отпадни води, кои до 2004 година се влеваа во старото градско пристаниште, практично загадувајќи го и на некој начин загрозувајќи ја и животната средина и здравјето на луѓето – изјави Вицко Беговиќ, член на Управата на Водовод Дубровник.
Според изведувачот, каналите на некои места биле затнати речиси до самиот врв. Во исклучително опасни услови, со температури до 50°C и ризик од лизгање на земјиштето, инфекции и труење со гас, работниците ги чистеа каналите рачно.
– Отстранети се над 2.100 кубни метри од оваа течна маса, плус цврсти материи и сапонифицирани масти, кои практично имаа санти мраз на нив во форма на ледени брегови, можеме да ги наречеме така, само со многу поинаква боја – објасни Тончи Јанковиќ, директор на компанијата „Анафора“.
Во подземјето на историскиот град, тие открија скриени канали, тајни премини од времето на Дубровничката Република, но и неочекувани количини на понов отпад.
– Пронајдовме многу повеќе градежен отпад и слој од 20 сантиметри што беше резултат на миењето и санацијата на градот Дубровник, бидејќи сè влегуваше во тој канал преку одводите. Моравме да го скршиме со пневматска дупчалка – рече Јанковиќ.
Работата беше внимателно надгледувана од конзерватори и Друштвото на пријатели на Дубровничките антиквитети. Начинот на кој била изградена канализацијата во 15 век сè уште ги фасцинира експертите денес.
– Кога човек го гледа тоа, кога го гледа одвнатре, кога сето тоа е претставено со модерни технологии на 3Д архитектонско снимање и геодетски истражувања, гледаме колку биле паметни луѓето од Дубровник, колку создале одржливи системи – нагласи претседателот на Здружението на пријатели на дубровничките антиквитети, Ведран Косовиќ.
Потоа следува чистење на секундарните канали, но најважниот дел од работата е успешно завршен.
Видеото можете да го погледнете на овој линк.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Регион
Додик шест години не смее да врши јавна функција: бара помош од Трамп, Орбан и руската амбасада се на негова страна

Судот на Босна и Херцеговина соопшти дека претседателот на Република Српска (РС) Милорад Додик нема да може да извршува никаква јавна функција шест години, не само претседателската, според пресудата.
Лидерот на српскиот ентитет во Босна и Херцеговина е осуден на една година затвор и шестгодишна забрана за политичка активност поради неспроведување на одлуките на високиот меѓународен претставник Кристијан Шмит, пресуда што Додик ја отфрла.
Судот на БиХ првично објави дека Додик нема да може да биде претседател на РС шест години, а потоа испрати ново соопштение во кое објаснува дека оваа одлука, со оглед на промените во законот што ги наметна Шмит, вклучува и забрана за вршење на сите други функции што вклучуваат јавни пари.
Буквалното толкување на ова вклучува и забрана за извршување на функцијата претседател на владејачката СНСД ако партијата на Додик се финансира од буџетот.
Додик во меѓувреме побара меѓународна поддршка и го тагираше американскиот претседател Доналд Трамп на профилот на X, цитирајќи ги неговите зборови од 2024 година во кои повика на прекин на прогонот против него во САД. Тој го спореди својот случај со она што го доживеа Трамп, нагласувајќи дека тој, исто како Трамп, е жртва на политички прогон.
Руската амбасада во БиХ ја оцени пресудата како политичка и го нарече високиот меѓународен претставник „узурпер“.
„Затоа сите пресуди засновани на наводи за наводно кршење на одлуката на високиот претставник не се законски, туку чисто политизирани. Целата одговорност за евентуалната дестабилизација на внатрешнополитичката ситуација во земјата е на промоторите на оваа политичка акција“, соопшти амбасадата.
Унгарскиот премиер Виктор Орбан, исто така, го поддржа Додик, велејќи дека треба да се почитува одлуката на народот на РС кој го избра Додик за свој претседател.
It’s time for everyone to respect the decision of the PEOPLE of Republika Srpska, who elected @MiloradDodik as their President.
There is no place for legal witch-hunts in a democracy.
— Orbán Viktor (@PM_ViktorOrban) August 1, 2025
„Нема место за легален лов на вештерки во демократијата“, напиша Орбан на X.
Фото: ЕПА
Регион
Словенија воведе ембарго на оружје кон Израел

Словенечката влада на вчерашната седница, по предлог на премиерот Роберт Голоб, донесе одлука со која се забранува извоз и транзит на воено оружје и опрема од или преку Словенија за Израел. Исто така, се забранува и увоз на оружје од Израел.
Со оваа одлука Словенија стана првата европска држава што воведува целосна забрана за увоз, извоз и за транзит на оружје поврзано со Израел, истакнаа од кабинетот на премиерот, пренесе „Н1 Словенија“.
Откога Словенија пред две недели ги прогласи израелските министри Безалел Смотрич и Итамар Бен-Гвир за непожелни личности, владата донесе нови санкции против Израел поради насилството и кршењето на човековите права на Палестинците во Појасот Газа и на Западниот Брег.
Новата одлука следува по најавите на премиерот Голоб, кој повеќепати порача дека Словенија ќе дејствува самостојно доколку ЕУ не усвои конкретни мерки до средината на јули.
„Европската Унија, поради внатрешни несогласувања и неединство, моментно не е способна да ја исполни оваа задача“, соопшти словенечката влада.
„Луѓето во Газа умираат бидејќи системски им се оневозможува пристап до хуманитарна помош. Умираат под урнатини, без пристап до пивка вода, храна и основна здравствена нега. Станува збор за целосно блокирање на хуманитарниот пристап и свесно спречување на основните услови за преживување. Во вакви околности должност е на секоја одговорна држава да дејствува, дури и ако тоа значи да чекори пред другите“.
Словенија, како што се наведува, доследно и принципиелно се залага за почитување на меѓународното право и заштита на човековите права. Владата најави дека во следните недели ќе подготви дополнителни национални мерки против актуелната израелска влада, чиј начин на дејствување претставува сериозно кршење на меѓународното хуманитарно право.
Министерството за надворешни работи на Словенија во четвртокот ја повикало израелската амбасадорка во Љубљана, Рут Коен-Дар, на разговор и ѝ доставило протест поради неодржливата хуманитарна катастрофа во Газа, предизвикана од ограничувањето на пристапот до итна хуманитарна помош.
Регион
(Видео) Од топлотен бран до бури: силно невреме во Солун и на Халкидик

Силното невреме што го погоди Солун во четвртокот наутро предизвика проблеми кај населението.
Обилните дождови ги претворија главните патишта во реки, а локалните извештаи покажуваат дека шахтите пукнале под притисокот на водата, објавува „Товима“.
Πλημμύρισε το κέντρο της Θεσσαλονίκης και οι δρόμοι γύρω από το Βαρδάρη#tanea #taneagr #news #rain #βροχη #kairos #καιρος #weather #thessaloniki #skg #viral #summer #fyp pic.twitter.com/eYTi1EDe7y
— TA NEA (@ta_nea) July 31, 2025
Мотоциклист е повреден кога изгубил контрола на лизгава улица во центарот на градот, поточно на прометната авенија Цимиски.
Според анализите на феноменот преку страницата Weather Analysis на „Фејсбук“, за помалку од еден час се забележани 37 литри дожд на квадратен метар, количина што одговара на просечните вкупни врнежи од дожд за цел јули, пренесува медиумот.
Службите за цивилна заштита се во состојба на готовност бидејќи слични временски услови се очекуваат и во наредните денови според прогнозите, објавува grtimes.gr.
Обилни врнежи од дожд се регистрирани во Солун, на Халкидик и во Кукуш, како и на планинските делови во Епир, Тесалија, Спорадиските Острови и во некои делови од Тракија.
Фото: принтскрин