Регион
Извештај на ЕБОР: На Западен Балкан ќе му бидат потребни помеѓу 40 и 70 години за да го достигне животниот стандард на ЕУ
Стандардот на живеење во Западен Балкан сè уште е значително понизок од оној во Европската унија и би можеле да бидат потребни дури седум децении за регионот да го достигне европското ниво доколку продолжат сегашните трендови, се вели во извештајот објавен од Европската банка за обнова и развој (ЕБОР).
Како што пренесува „Intellinews“, извештајот го нагласува тековниот предизвик на ниската продуктивност што произлегува од историското недоволно инвестирање, слабите институции, неповолната демографија и предизвикувачкото деловно опкружување.
„Луѓето во Западен Балкан имаат тенденција да бидат многу посиромашни од оние во ЕУ“, се наведува во извештајот.
Според анализата на ЕБОР, бруто домашниот производ (БДП) по глава на жител во Западен Балкан, приспособен за паритетот на куповната моќ (ППП), е помалку од половина од просекот на ЕУ, со просечен БДП по глава на жител од 18.131 американски долари (16.827 евра) во 2021 година. Исто така, постојат значителни разлики во регионот, со просечен БДП по глава на жител во 2021 година кој се движи од 13.240 долари во Косово до 22.787 долари во Црна Гора.
И покрај извесниот напредок во затворањето на јазот во изминатите две децении, темпото на конвергенција значително забави по глобалната финансиска криза од 2008-2009 година.
„Регионот измина долг пат во последните неколку децении, но сè уште постои голем јаз со ЕУ“, рече претседателот на ЕБОР Одил Рено-Басо на годишниот самит на развојната банка за Западен Балкан денеска во Лондон, пренесуваат медиумите во регионот.
Таа ги опиша наодите од извештајот како „отрезнувачки“.
Во извештајот се наведува дека постигнувањето целосна конвергенција со животниот стандард на ЕУ ќе бара значително забрзување на стапките на раст, со различни сценарија кои сугерираат временски рамки кои се движат од две до три децении во оптимистички услови до околу 70 години под попесимистички проекции. Според најоптимистичкото сценарио што го разви банката, ова може да се скрати на 40 години.
„Основниот проблем со кој се соочуваат економиите на Западен Балкан е ниската продуктивност“, се наведува во извештајот на ЕБОР.
„Регионот со децении нема доволно инвестиции, најмногу во инфраструктурата и енергетскиот сектор. Бизнисите се соочуваат со секојдневни проблеми, како што се корупцијата, неформалноста и недостатокот на административни капацитети во јавниот сектор, кои се длабоко вкоренети и затоа тешко се реформираат. Повеќето земји во овој регион, исто така, доживеаја пад на населението од 1990-тите како резултат на падот на наталитетот и големата емиграција“, се вели во извештајот.
Беше посочено дека јазот во продуктивноста на трудот меѓу 27-те членки на ЕУ и шесте земји од Западен Балкан „едвај се промени“ од 2001 година, а воопшто не е променет од 2009 година.
„Продуктивноста на трудот стагнира во регионот во изминатата деценија, што подразбира дека економскиот раст е резултат на поголема вработеност, а не поголема ефикасност во производството“, се вели во истражувањето на ЕБОР.
„Во неколку земји државата сè уште игра голема улога во економијата, а продуктивноста во државните претпријатија обично е значително под онаа на приватните компании. Повеќето извози од регионот се со мала сложеност и додадена вредност, иако тоа постепено се подобрува во некои земји. Во меѓувреме, малите и средни претпријатија се соочуваат со продорни и долготрајни деловни проблеми, како што се нелојалната конкуренција од неформалниот сектор (пречка број еден во многу деловни истражувања), тешкотии во пристапот до финансии под разумни услови и пречки за меѓународната трговија и интеграција“.
Иако приватните инвестиции се сметаат за клучни за поттикнување на економскиот раст, извештајот исто така ја истакна важноста на добро приоритеизираните јавни инвестиции во инфраструктурата, со оглед на нивниот потенцијал да го стимулира растот и вработувањето на долг рок.
Изгледите за пристапување во ЕУ беа истакнати како потенцијален катализатор за забрзување на конвергенцијата, повлекувајќи паралели со брзиот напредок во земјите од Централна Европа кои се приклучија на ЕУ во 2004 година.
Се предлага тристран пристап, фокусиран на подобро владеење, зголемена отвореност за трговија и инвестиции и зелен развој како клучни патишта за поттикнување одржлив раст и намалување на економскиот јаз со ЕУ, пишува „Intellinews“.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Регион
По три децении, Хрватска регистрира случај на лепра
Во Хрватска е потврден изолиран случај на лепра, хронична заразна болест позната уште од библиски времиња. Станува збор за странски работник, а надлежните институции уверуваат дека ситуацијата е под контрола и дека нема причина за паника, објави „Индекс“, повикувајќи се на Министерството за здравство.
Последниот регистриран случај на лепра во Хрватска бил во 1993 година.
Лепрата, позната и како губа, е хронична заразна болест предизвикана од бактеријата Mycobacterium leprae. Најчесто ги зафаќа кожата и периферните нерви, а доколку не се лекува, може да доведе до трајни оштетувања и инвалидитет. Иако со векови била симбол на стигма и изолација, денес лепрата успешно се лекува со комбинација од антибиотици и претставува излечива болест. Според податоците на Светската здравствена организација, повеќето заболени со навремено лекување можат да водат нормален живот без ризик за околината.
Ситуацијата е под контрола, смируваат надлежните
Пациентот со симптоми на лепра пред околу десет дена се јавил кај епидемиолозите во Сплит. Случајот го потврди и раководителот на Службата за епидемиологија на заразни болести при Хрватскиот завод за јавно здравје, Бернард Кајиќ.
„За ова не се зборуваше јавно затоа што случајот е навреме откриен. Човекот се лекува, неговите блиски контакти добија постекспозициска терапија, иако тие не се заразени. Сè е под контрола“, изјави Кајиќ.
Од Министерството за здравство појаснија дека станува збор за странски работник од Непал, кој со семејството живее во Хрватска веќе две години.
Болест што се лекува
Кајиќ објасни дека лепрата се манифестира со кожни промени и оштетувања на нервите, поради што пациентите губат осет или чувствуваат слабост. „Слично како и туберкулозата, која исто така е хронична болест, лепрата може да се излекува. Лекувањето трае од шест до дванаесет месеци со повеќе видови лекови. Не станува збор за нешто страшно“, нагласи тој.
Можни здравствени проверки за странски работници
Во Хрватска се подготвува регулатива, поттикната од ХЗЈЗ, со која странските работници би морале да приложат доказ за вакцинација за да добијат дозвола за работа. Станува збор за основни вакцини важни за колективниот имунитет, а се разгледува и воведување прегледи за болести кои не се присутни во земјата, со цел навремено откривање и спречување на нивно ширење.
За случајот зборуваше и Иван Пуљиз, раководител на Клиниката за инфективни болести „Д-р Фран Михаљевиќ“, кој истакна дека нема причина за загриженост кај граѓаните.
„Последниот случај во Хрватска бил пред повеќе од 30 години. Во текот на 20 век биле регистрирани околу 20 случаи“, изјави Пуљиз, додавајќи дека болеста повторно се појавува поради миграции од земји каде што лепрата сè уште е ендемска, како делови од Бразил, Индија, Индонезија и Демократска Република Конго.
Инкубацискиот период може да трае од половина година до 10 години, а понекогаш и подолго, поради што болеста не може однапред да се детектира кај лица кои доаѓаат од тие региони.
Нема опасност од ширење
Лекарите нагласуваат дека лепрата не е високо заразна болест. За пренос е потребен долготраен и близок контакт, најчесто во рамки на исто домаќинство. Не е потребна ниту посебна изолација, а терапијата брзо го намалува ризикот од заразување.
Случај и во Романија
Како што пренесува „Индекс“, во Романија неодамна е потврден прв случај на лепра по повеќе од 40 години. Заболена е жена од азиско потекло, вработена како масерка во спа-центар во Клуж-Напока, додека уште три лица се под медицински надзор. Објектот е привремено затворен, спроведена е дезинфекција и е започната епидемиолошка истрага. Последниот случај во Романија бил регистриран во 1981 година.
Фото: pexels
Регион
Бања Лука ќе ја дочека Новата година без огномет – загадениот воздух ги менува празничните навики
Градоначалникот на Бања Лука, Драшко Станивуковиќ, најави нов сет мерки за борба против загадувањето на воздухот, меѓу кои и одлука оваа година да нема новогодишен огномет, пренесува Klix.ba.
Како што изјави Станивуковиќ, одлуката е донесена по консултации со стручни лица, поради сериозната состојба со загадениот воздух во градот. Потврдено е и дека за време на новогодишните празници нема да се користи пиротехника, бидејќи дополнително ја нарушува квалитетата на воздухот.
Меѓу најавените мерки е и задолжителна вградба на филтри на оџаците, со можност тие да бидат субвенционирани. Градот планира и воведување електрични автобуси, зголемување на субвенциите за јавниот превоз, како и построги технички прегледи на возилата.
Станивуковиќ најави засилени инспекциски контроли на сите потенцијални загадувачи и продолжување на зелените проекти, како садење дрвја, зелени бариери и проширување на системот за централно греење.
Тој истакна дека чистиот воздух не е политичко, туку здравствено прашање и повика на соработка со институциите за долгорочни решенија.
Фото: pexels
Регион
(Видео) Голем пожар во Хрватска: Над 60 пожарникари на терен, се слушале експлозии
Пожарот што синоќа избувна во објект на хрватската компанија „ЦИАК“ во Забок, која складира и третира опасен отпад, е ставен под контрола, соопшти претседателот на Противпожарната заедница на Крапинско-загорската жупанија, Стјепан Скулибер, пренесе Танјуг.
„Пожарот сè уште не е целосно изгаснат, но е под контрола. На терен останаа седум пожарникари со три возила, а во текот на утрото ќе продолжи догасувањето и внатре во објектот“, изјави Скулибер.
Тој потврди дека вработени од Наставниот завод за јавно здравје „Д-р Андрија Штампар“ извршиле мерења на квалитетот на воздухот на местото на пожарот и во околните населени места Забок, Орославје и Велико Трговишче, а резултатите се очекуваат во текот на денот.
Околу 3:30 часот наутро, жителите на Хрватско Загорје добиле предупредувачка порака преку системот HR112 ALERT за потенцијална опасност поради пожарот во компанијата ЦИАК од Забок.
Компанијата во индустриската зона располага со хали и погон за рециклирање акумулатори, а локалните медиуми објавија дека на терен биле ангажирани повеќе од 60 пожарникари. Според порталот Zagorje.com, целата зграда била зафатена од оган и се слушале експлозии, при што станува збор за објект во кој се складира опасен хемиски отпад.
На местото на настанот пристигнала и градоначалничката на Забок, Валентина Ѓурек, која изјави дека дел од конструкцијата веќе е урната, но дека во тој момент немала дополнителни информации.
Од полицијата за Хина изјавиле дека пожарникарите интервенираат и дека засега не можат да дадат повеќе детали. Хрватските медиуми наведуваат дека во гаснењето учествувале пожарникари од јавната пожарникарска станица на Загорје и уште осум доброволни противпожарни друштва од околината.

