Регион
Обелоденет тајниот план на Клинтон за решавање на босанското прашање
Во пресрет на претседателските избори во САД во 1995 година, Бил Клинтон ја повикал босанската влада предводена од муслиманите да направи територијални отстапки за да се стави крај на војната.
Тоа го откриваат документите од 1995 година, објавени од претседателската библиотека, кои зборуваат за настаните во БиХ за време на војната што траеше три години.
Декласифицираните документи од тој период и интервјуата со некои од учесниците ја одразуваат решеноста на Бил Клинтон и неговиот тим за надворешна политика да најдат решение за тригодишниот конфликт по секоја цена пред да почне неговата сериозна претседателска кампања во 1996 година – дури и ако тоа значи наградување на водачите на босанските Срби за нивната политика на етничко чистење дарувајќи им ја нивната цел – отцепување, пишува „Гардијан“.
Записниците од телефонските разговори на Клинтон со светските лидери откриваат дека тој повторил дека е разочаран што силите на босанските муслимани не успеале да ја сочуваат Сребреница. Во меѓувреме, неговиот советник за национална безбедност, Ентони Лејк, станал главен оперативец за спроведување таен план за завршување на војната во Босна.
Спроведувањето на планот на Клинтон почнал неколку недели пред падот на Сребреница и вклучувал постигнување мировен договор што ќе ја подели Босна на два приближно еднакви ентитети. Федерацијата на муслимани и Хрвати требала да добие нешто помалку од половина од државата, додека Американците размислувале да извршат притисок врз муслиманската страна да се согласи Србите во Босна да одржат референдум за отцепување од БиХ во рок од две до три години по завршувањето на војната.
Во случај да не успее, планот бил да се повлечат мировните сили на ООН, да се стави крај на ембаргото за испорака на оружје во БиХ и да се обезбеди воздушна поддршка на муслиманско-хрватските сили во борбата против Србите. Планот на Клинтон предвидувал прво разговори помеѓу американската администрација и претставниците на Сараево, со цел да ги убедат во отстапки по падот на Сребреница, што вклучувало можност за одвојување на РС од БиХ.
„Ако босанските муслимани не можат да ги убедат босанските Срби дека нивната иднина лежи во реинтеграција во БиХ, нема смисла да се блокира мирно раздвојување на заедничката држава, по чехословачкиот модел“, се вели во доверливиот документ од 1995 година објавен од претседателската библиотека на Бил Клинтон.
Во разговорите со Жак Ширак, Клинтон се пожалил и на босанската армија, која избегала наместо да се бори против Србите.
На крајот, САД и нејзините сојузници се согласиле да заземат став за последната муслиманска енклава во источна Босна, Горажде, заканувајќи се со голема одмазда доколку бидат нападнати. Хрватската офанзива врз Србите во западна Босна во август 1995 година ја прецрта мапата и ги принуди Србите на преговарачката маса, без ветување за одржување референдум.
„Гардијан“ исто така пишува дека Клинтон е реизбран за претседател на САД во 1996 година, а документите на Клинтон, сепак, служат како потсетник за тоа колку биле блиску САД да се откажат од Босна.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Регион
Судот во Нови Сад ја прекина постапката против Горан Весиќ и уште двајца обвинети за падот на настрешницата
Вонстепениот совет на Вишиот суд во Нови Сад ја прекина кривичната постапка против поранешниот министер за градежништво Горан Весиќ, неговата поранешна помошничка Анита Димоски и поранешната директорка на Железничката инфраструктура на Србија, Јелена Танасковиќ, во случајот со падот на настрешницата на железничката станица.
Тие беа обвинети за тешко кривично дело предизвикување општа опасност.
Во своето образложение, судот наведе дека нема доволно докази за да се поткрепи основано сомнение дека обвинетите ги сториле кривичните дела за кои се сметаат за одговорни.
Со одлуката на судот им е укината мерката за домашен притвор на Танасковиќ, Спремиќ, Гавриловиќ и Тодоровиќ. Со наредба на Врховниот суд на Србија во Белград, Анита Димоски и Горан Весиќ остануваат во домашен притвор.
Паралелно, судот во Нови Сад ги потврди обвиненијата против седум други обвинети во случајот со трагедијата на железничката станица.
На 1 ноември минатата година, 16 лица загинаа, а едно лице беше тешко повредено при падот на бетонската настрешница на неодамна реновираната зграда на станицата. Инцидентот предизвика масовни протести во Србија , предводени главно од студенти, кои бараа оставка на владата и закажување предвремени парламентарни избори.
Агенцијата Франс Прес прецизира дека одлуката на судот во Нови Сад не е конечна, а обвинителството веќе ја објави својата намера да поднесе жалба.
Регион
Милановиќ: Го пречекуваме Божиќ во сенка на сè поголема неизвесност
Претседателот на Република Хрватска, Зоран Милановиќ, во својата божиќна честитка до граѓаните, рече дека Божиќ оваа година доаѓа во време на глобална неизвесност, закани од насилство и војни и неизвесна иднина, нагласувајќи дека е особено загрижен за поделбите и растечката недоверба во хрватското општество.
Во пораката упатена до своите сограѓани, Милановиќ нагласи дека, како претседател и граѓанин, би сакал да посака мирни и радосни празници, но дека околностите во кои се пречекува Божиќ не го дозволуваат тоа.
„Ќе го пречекаме и прославиме Божиќ пред нас во сенка на сè поголема неизвесност, сè поголеми закани од насилство и војни и неизвесна иднина“, рече претседателот, додавајќи дека во таква глобална средина во Хрватска гледа и чувствува поделби, меѓусебни обвинувања и растечка недоверба.
Тој нагласи дека негова прва и главна обврска како претседател е да стори сè што е можно за безбедноста и стабилноста на хрватското општество и државата, за да можат сите граѓани, без оглед на националноста, религијата или политичката припадност, да живеат мирно, да работат, да одгледуваат семејства и да планираат за иднината.
Зборувајќи за идентитетот на Хрватска, тој нагласи дека земјата е силна поради нејзината разновидност, не само природна, туку и разновидноста на обичаите, традициите и културата на животот кои, како што изјави, се трајно вткаени во нацијата и ја прават поотпорна на закани.
Тој, исто така, потсети на историските искуства, нагласувајќи дека Хрватска била најсилна кога била обединета, без непотребни поделби и меѓусебна недоверба, и рече дека не смее да се дозволи поделбите во мир да ја загрозат постигнатата стабилност и безбедност.
Милановиќ предупреди и на промените во глобалниот поредок, во кој, како што рече, моќта и бруталната сила сè повеќе стануваат правило, а од помалите држави се очекува послушност што се граничи со покорност. Во такви околности, нагласи тој, хрватскиот народ мора да се грижи за сопствените интереси и за иднината на своите деца, останувајќи добронамерен и праведен кон другите.
Изрази надеж дека разумот и мирот ќе преовладаат во светот, а хармонијата и меѓусебното разбирање меѓу хрватскиот народ ги наведе како своја најголема божиќна желба.
Регион
Вучиќ: Во регионот се вооружуваат, формираат сојузи, нашата работа е да го зачуваме мирот
Претседателот на Србија, Александар Вучиќ, денес изјави дека во регионот се случуваат многу работи кога станува збор за вооружување и создавање воени сојузи, додека, како што изјави, државите актери се преправаат дека ништо не се случило.
„Одеднаш добивате состаноци на Приштина, Тирана и Загреб, кои сите тие речиси ги игнорираат и велат „каде ќе нè нападнат“. Зошто? И зошто ги одржаа тие состаноци? И што потпишаа договор за соработка и создавање не само соработка, туку и воен сојуз? Зошто? Поради сирењето и воената музика? Не. Зошто ги раширија тие воени договори со Словенија, зошто толку се обидоа да ја вклучат Бугарија во тие процеси? Апсолутно. Сигурно е дека не го направија тоа поради сторијата во весникот. Напротив, кога разговарав со генералниот секретар на НАТО и кога разговарав со луѓето во ЕУ, сите ги кренаа рамената“, рече Вучиќ на отворањето на Конференцијата на амбасадори организирана од Министерството за надворешни работи.
Тој истакна дека последиците од ова може да се видат денес – од фактот дека ќе се почитува Повелбата на Обединетите нации и Резолуцијата 1244, до фактот дека Американците недвосмислено и отворено ги вооружуваат Албанците на Косово, како и во Турција.
Вучиќ додаде дека брзата испорака на хаубици од 105 мм и сè друго веќе не е проблем, со само една единствена цел, а тоа е директно загрозување на Србија и нејзиниот територијален интегритет и, секако, напади врз цивилното население и воено-полициските структури на Србија.
„Нема друга цел. Зошто има толку многу вооружување на Република Хрватска? Една постојана, перманентна кампања против Република Србија и против српскиот народ и сите претставници на Србија?“, праша Вучиќ, додавајќи дека сите се или во НАТО или на патот на НАТО, како што е Босна и Херцеговина.
„Моето прашање е, кон кого е насочено ова, од кого треба да се заштитите? Претпоставувам дека НАТО е доволно силен секогаш и во секој момент да ја победи малата Србија. Србија тешко би се осмелила, а тие исто така знаат дека не е наша политика да напаѓаме некого во регионот? Зошто стотици нови снајперисти, 18 нови „Цезари“, авиони, противвоздушни топови и сè друго? Поради Австрија, чија војска е неутрална, само на хартија, се разбира, тоа им е јасно на сите. Нема да бидат. Ќе биде поради Србија“, рече претседателот.
Вучиќ изјави дека поради заштитата на источното крило во евентуален конфликт со Руската Федерација, војници се акумулираат во нашето подрачје.
„Наша работа е и на сите вклучени во политиката да го зачуваме мирот и добро да разбереме што ни прават, но да реагираме на тоа мирно, смирено и трпеливо“, нагласи Вучиќ.
Тој додаде дека Србија, сè додека ги зајакнува своите капацитети и нејзината економија оди со иста брзина или расте побрзо од нивните економии, не може да биде загрозена.
„Затоа е важно да се обидеме да ги решаваме проблемите насекаде преку разговор, дијалог. Нема да биде лесно, но ќе мора да го зачуваме мирот бидејќи изгубивме генерации луѓе во нашата земја од почетокот на минатиот век. Време е да имаме еден век мир, еден век стабилност и безбедност за нашите граѓани. Тоа е нашата прва цел – зачувување на мирот и стабилноста“, рече претседателот Вучиќ.
Фото: депозитфотос

