Свет
Светските челници му одаваат почест на починатиот Кастро, други го нарекуваат „тиранин“

Светските челници во саботата му одаваат почест на Фидел Кастро, починатиот кубански револуционерен водач кој во непосредното соседство на САД изгради комунистичка држава, а тој и по смртта предизвикува поделени мислења и критичарите го нарекуваат „тиранин“.
Фидел Кастро почина во петокот на 90-годишна возраст, објави неговиот помал брат кој пред десетина години го наследи на должноста претседател на Куба, Раул Кастро на државната телевизија.
Михаил Горбачев, последниот челник на поранешниот комунистички Советски сојуз кој долго политички и економски ја помагаше Куба, изјави во саботата дека Фидел Кастро остави трајна трага и во својата земја и во светската историја. „Фидел беше цврст и ја зајакна својата држава во времето на најгрубата американска блокада и во времето на големиот притисок врз него. И покрај тоа ја извлече својата земја од блокадата на патот на самоодржлив и независен развој“, стои во писмената изјава на Горбачев, која ја пренесе агенцијата РИА.
Рускиот претседател Владимир Путин во телеграмата со сочувство до Раул Кастро напиша дека неговиот брат Фидел бил „инспиративен пример за многу држави“. „Фидел Кастро беше искрен, искусен и вистински пријател на Русија“, објави Кремљ.
Николас Мадуро, претседателот на Венецуела, долгогодишна сојузничка на Куба и голем противник на политиките на САД во Латинска Америка, истакна дека Фидел Кастро инспирирал, како и дека ќе продолжи да ја инспирира неговата земја. „Ќе продолжиме да победуваме и ќе продолжиме да се бориме. Фидел Кастро е пример за борба за сите луѓе на светот. Одиме напред со неговата оставина“, истакна Мадуро во изјавата за телевизијата Telesur.
„Великанот нé напушти. Фидел почина. Да живее Куба! Да живее Латинска Америка!“, изјави претседателот на Еквадор, Рафаел Кореа.
Јужноафриканскиот претседател Џејкоб Зума му се заблагодари на починатиот кубански челник за неговата помош и поддршката во борбата против апартхејдот. „Претседателот Кастро ја поддржа нашата борба против апартхејдот. Го инспирираше кубанскиот народ да ни се придружи во таа борба“, соопшти Зума.
Францускиот претседател Франсоа Оланд изрази жалење поради губењето на една голема личност на светската сцена, но го подржува приближувањето меѓу Хавана и Вашингтон започнато од минатата 2015 година и изразува загриженост поради наводните кршења на човековите права кои се случиле за време на владеењето на Фидел Кастро.
„фидел Кастро е голема личност на XX век. Ја отелотвори кубанската револуција во нејзините надежи, но и дополнителните разочарувања… Франција, којашто ги осуди кршењето на човековите права на Куба, еднакво се бореше против американското ембарго против Куба, и беше задоволна кога виде дека двете држави повторно воспоставуваат дијалог и ги отвораат меѓусебните односи“, го цитира AFP соопштението Оланд кој со Кастро се сретна во мај 2015 година, што беше првата посета на некој француски челник на Куба од кубанската деценија пред околу осум децении.
Истовремено дел од Кубанците кои живеат во САД ја слават смртта на Фидел Кастро. Илиана Роз-Лехтинен, американска претставничка во Конгресот од кубанско потекло, соопшти дека „тиранинот е мртво“, како и дека сега може да започне „новиот почеток за последниот комунистички бастиона на западната хемисфера“, пренесува Reuters.
Во Мајами, во областите каде што живеат голем број Кубанци кои побегнале од револуцијата, жителите во раните утрински часови излегоа на улиците за да прославата смртта на Фидел Кастро. Стотици луѓе се собрале со знамиња, удирајќи во садови и носејќи чадори поради силниот дожд“. „Ова е најсреќниот ден во мојот живот, Кубанците конечно се слободни“, рекла за агенцијата 84-годишната Орлинда Монтељс./крај/мф/сн
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
Шпанија со закон го забранува извозот на оружје во Израел: „Сакаме да се стави крај на геноцидот во Газа“

Шпанските пратеници денес гласаа за закон со кој се воведува ембарго за извоз на оружје во Израел, мерка што долго време ја заговараше социјалистичкиот премиер Педро Санчез за „запирање на геноцидот“ во Газа.
„За“ гласаа 178 пратеници, а 169 беа против. Малцинската влада на социјалистичкиот премиер конечно ја доби поддршката од четири пратеници од крајно левичарската партија Подемос, која не откри како ќе гласа до денеска наутро.
Шпанското ембарго е на сила од октомври 2023 година, но социјалистичката влада сакаше да ја „зацврсти правно“ одлуката.
Санчез го објави тоа на 8 септември, по што израелската влада реагираше жестоко, но Израел го повлече својот амбасадор од Шпанија во 2024 година, откако Мадрид ја призна Палестина.
Регион
Вучиќ: Турција сонува повторно да ја обнови Отоманската Империја

По пристигнувањето на турските беспилотни летала во Приштина, имаше остра реакција од српскиот претседател Александар Вучиќ, кој ја обвини Турција дека сонува за обнова на Отоманската Империја. Со овој потег, Србија премина од „златно доба“ во односите со Турција и пријателството со Ердоган на отворени политички тензии за само една година, пишува N1.
Косовскиот премиер Албин Курти претходно објави на Фејсбук дека пристигнале беспилотните летала, додавајќи дека десетици безбедносни сили веќе се обучени да ги користат.
Курти објасни дека договорот со турската компанија Бајкар бил потпишан во декември минатата година, а дроновите биле испорачани три месеци пред предвидениот рок. Тој нагласи дека Косово „продолжува да ја зајакнува ударната моќ на својата армија“ со модерна технологија.
Реагирајќи на веста, Вучиќ остро го осуди потегот на Турција, велејќи дека е „ужасен“ и дека тоа „јасно покажува дека Турција не сака стабилност на Западен Балкан“.
„Згрозен сум од однесувањето на Турција и грубото кршење на Повелбата на ОН и Резолуцијата 1244 на Советот за безбедност на ОН, како и од континуираното вооружување на властите во Приштина. Сега е сосема јасно дека Турција не сака стабилност на Западен Балкан и дека сонува за оживување на Отоманската империја. Србија е мала земја, но ние добро ја разбравме пораката“, рече Александар Вучиќ.
Реагираше и владината Канцеларија за Косово и Метохија, а нејзиниот директор Петар Петковиќ ја повтори оценката на Вучиќ дека Србија „ја разбрала пораката“ и дека „не е случајно“ што беспилотните летала биле доставени во Косово три месеци пред предвиденото.
Турција го направи ова, смета Петковиќ, „само неколку дена пред локалните избори“, со цел да му ја обезбеди на премиерот на Приштина „потребната поддршка пред изборите на 12 октомври, за да може да продолжи да го тероризира српскиот народ“.
Петковиќ рече дека Белград „ќе продолжи одговорно да го зачувува мирот и стабилноста, и покрај вооружените сојузи што се создаваат на штета на мирот и претставуваат директна закана“.
Фото: ЕПА
Свет
Белорусија испраќа рекордни количини бензин во Русија

Белорускиот железнички извоз на бензин во Русија се зголеми за четири пати во септември во однос на претходниот месец, бидејќи Москва се справува со недостиг на гориво предизвикан од украинските напади врз нејзината енергетска инфраструктура, објавија извори од индустријата синоќа, објави „Ројтерс“.
Неколку руски региони беа принудени да воведат мерки за штедење и привремено да ги замрзнат цените на горивата во последните недели. Причината е недостигот на популарни видови бензин предизвикан од напади со беспилотни летала насочени кон рафинерии и други енергетски објекти.
Како одговор, Москва, исто така, го ограничи извозот на бензин и дизел. Ова не е првпат Русија да се потпира на соседна Белорусија, таа, исто така, го зголеми увозот на гориво минатата година за да го покрие недостигот на пазарот.
Според извори, пратките на бензин со железница од белоруските рафинерии до рускиот домашен пазар минатиот месец достигнаа 49.000 метрички тони, што е еквивалентно на 14.500 барели дневно. Заедно со бензинот, испораките на дизел во септември изнесуваа 33.000 тони.