Свет
Светските челници му одаваат почест на починатиот Кастро, други го нарекуваат „тиранин“

Светските челници во саботата му одаваат почест на Фидел Кастро, починатиот кубански револуционерен водач кој во непосредното соседство на САД изгради комунистичка држава, а тој и по смртта предизвикува поделени мислења и критичарите го нарекуваат „тиранин“.
Фидел Кастро почина во петокот на 90-годишна возраст, објави неговиот помал брат кој пред десетина години го наследи на должноста претседател на Куба, Раул Кастро на државната телевизија.
Михаил Горбачев, последниот челник на поранешниот комунистички Советски сојуз кој долго политички и економски ја помагаше Куба, изјави во саботата дека Фидел Кастро остави трајна трага и во својата земја и во светската историја. „Фидел беше цврст и ја зајакна својата држава во времето на најгрубата американска блокада и во времето на големиот притисок врз него. И покрај тоа ја извлече својата земја од блокадата на патот на самоодржлив и независен развој“, стои во писмената изјава на Горбачев, која ја пренесе агенцијата РИА.
Рускиот претседател Владимир Путин во телеграмата со сочувство до Раул Кастро напиша дека неговиот брат Фидел бил „инспиративен пример за многу држави“. „Фидел Кастро беше искрен, искусен и вистински пријател на Русија“, објави Кремљ.
Николас Мадуро, претседателот на Венецуела, долгогодишна сојузничка на Куба и голем противник на политиките на САД во Латинска Америка, истакна дека Фидел Кастро инспирирал, како и дека ќе продолжи да ја инспирира неговата земја. „Ќе продолжиме да победуваме и ќе продолжиме да се бориме. Фидел Кастро е пример за борба за сите луѓе на светот. Одиме напред со неговата оставина“, истакна Мадуро во изјавата за телевизијата Telesur.
„Великанот нé напушти. Фидел почина. Да живее Куба! Да живее Латинска Америка!“, изјави претседателот на Еквадор, Рафаел Кореа.
Јужноафриканскиот претседател Џејкоб Зума му се заблагодари на починатиот кубански челник за неговата помош и поддршката во борбата против апартхејдот. „Претседателот Кастро ја поддржа нашата борба против апартхејдот. Го инспирираше кубанскиот народ да ни се придружи во таа борба“, соопшти Зума.
Францускиот претседател Франсоа Оланд изрази жалење поради губењето на една голема личност на светската сцена, но го подржува приближувањето меѓу Хавана и Вашингтон започнато од минатата 2015 година и изразува загриженост поради наводните кршења на човековите права кои се случиле за време на владеењето на Фидел Кастро.
„фидел Кастро е голема личност на XX век. Ја отелотвори кубанската револуција во нејзините надежи, но и дополнителните разочарувања… Франција, којашто ги осуди кршењето на човековите права на Куба, еднакво се бореше против американското ембарго против Куба, и беше задоволна кога виде дека двете држави повторно воспоставуваат дијалог и ги отвораат меѓусебните односи“, го цитира AFP соопштението Оланд кој со Кастро се сретна во мај 2015 година, што беше првата посета на некој француски челник на Куба од кубанската деценија пред околу осум децении.
Истовремено дел од Кубанците кои живеат во САД ја слават смртта на Фидел Кастро. Илиана Роз-Лехтинен, американска претставничка во Конгресот од кубанско потекло, соопшти дека „тиранинот е мртво“, како и дека сега може да започне „новиот почеток за последниот комунистички бастиона на западната хемисфера“, пренесува Reuters.
Во Мајами, во областите каде што живеат голем број Кубанци кои побегнале од револуцијата, жителите во раните утрински часови излегоа на улиците за да прославата смртта на Фидел Кастро. Стотици луѓе се собрале со знамиња, удирајќи во садови и носејќи чадори поради силниот дожд“. „Ова е најсреќниот ден во мојот живот, Кубанците конечно се слободни“, рекла за агенцијата 84-годишната Орлинда Монтељс./крај/мф/сн
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
Кремљ ја коментира вербалната војна Трамп – Маск

Портпаролот на Кремљ, Дмитриј Песков, изјави дека се сомнева дека контроверзноста меѓу американскиот претседател Доналд Трамп и милијардерот Илон Маск ќе има какво било влијание врз решавањето на украинската криза.
Зборувајќи на прес-конференција во Москва, Песков одби да коментира за вербалните судири меѓу Трамп и Маск, опишувајќи ги како „внатрешна работа на Соединетите Американски Држави“.
„Претседателите на државите се истовремено вклучени во огромен број различни прашања, повеќе или помалку важни“, рече Песков, додавајќи дека „шефовите на државите имаат доволно време за сè“.
Тој, исто така, не се согласи со описот на војната во Украина од страна на Трамп како „детски борби“.
„За нас, ова е егзистенцијално прашање, прашање на нашите национални интереси, нашата безбедност, нашата иднина и иднината на нашите деца, иднината на нашата земја“, нагласи Песков.
Свет
Познат стартап пропаѓа: 700 Индијци се преправаа дека се вештачка интелигенција

Builder.ai, стартап со седиште во Лондон кој успеа да привлече глобални инвеститори и да достигне проценета вредност од 1,32 милијарди евра, банкротираше. Компанијата, поддржана од Microsoft и катарскиот суверен фонд за богатство Qatar Investment Authority, собра повеќе од 390 милиони евра од инвеститорите, пишува Windows Central.
Ветуваше дека ќе го револуционизира создавањето мобилни и веб апликации, правејќи го процесот „лесен како нарачување пица“.
Во центарот на тоа ветување беше виртуелен асистент наречен „Наташа“, кој требаше да користи напредни алгоритми на вештачка интелигенција за да изгради софтвер. Алатката, првично позната како Engineer.ai, беше лансирана во 2016 година. Со години, Builder.ai ја промовираше својата платформа како решение за вештачка интелигенција кое автономно дизајнира и програмира апликации со вртоглава брзина.
Сепак, како што откриваат извештаите и внатрешните истраги, реалноста беше драстично различна од тие амбициозни тврдења.
„Вештачката интелигенција“ всушност беа 700 програмери од Индија. Тие беа оние кои пишуваа код врз основа на барањата на клиентите, додека компанијата ја претстави таа човечка работа како резултат на напредни алгоритми за вештачка интелигенција.
Оваа измама не беше сосема непозната за некои блиски до компанијата. Уште во 2019 година, Wall Street Journal ги доведе во прашање тврдењата за вештачка интелигенција на Builder.ai, истакнувајќи ја нејзината голема зависност од човечки изведувачи. Неколку поранешни вработени ја опишаа компанијата како „сите инженери, без вештачка интелигенција“, истакнувајќи дека поголемиот дел од работата се извршува рачно во Индија.
Проблемите на Builder.ai не застанаа само на лажната вештачка интелигенција.
Внатрешната ревизија на почетокот на 2025 година откри сериозна финансиска манипулација, особено драстично преценување на приходите. Новиот извршен директор Манприт Ратија, кој ја презеде функцијата во февруари 2025 година откако основачот Сачин Дев Дугал поднесе оставка, го откри обемот на неправилностите. Компанијата ја намали својата проценка на приходите за 2024 година од 193 милиони евра на само 44 милиони евра, што е пад од 300%.
Блумберг откри дека Builder.ai наводно се вклучил во сомнителни финансиски практики со индискиот стартап VerSe, разменувајќи надуени фактури за вештачки да ги зголеми бројките на продажба помеѓу 2021 и 2024 година. VerSe силно ги негираше обвинувањата.
Кризата кулминираше во мај 2025 година кога еден од нејзините главни доверители, Viola Credit, заплени 32,5 милиони евра од сметките на Builder.ai откако стартапот не успеа да ги отплати своите кредити. Компанијата остана со само 4,4 милиони евра замрзнати средства, парализирајќи ги операциите во пет земји, вклучувајќи ги Велика Британија, САД, ОАЕ, Сингапур и Индија.
Builder.ai отпушти околу 1.000 вработени. Откривањето на технолошки измами и финансиски манипулации предизвика меѓународна истрага, вклучувајќи ја и канцеларијата на федералниот обвинител на САД, која побара финансиски извештаи и список на клиенти. Стартапот, исто така, остана со големи долгови кон своите технолошки партнери – 75 милиони долари кон Amazon и 26,4 милиони долари кон Microsoft за cloud услуги.
Во јавна изјава на LinkedIn, Builder.ai го призна својот неуспех.
„И покрај неуморните напори на нашиот сегашен тим и истражувањето на сите можни опции, компанијата не беше во можност да се опорави од историските предизвици и минатите одлуки кои значително ја оптоварија нејзината финансиска состојба.“
Компанијата поднесе барање за формална постапка за банкрот во сите земји каде што работи, вклучувајќи ги Индија, Велика Британија и САД.
Свет
(Видео) Снимки од рускиот напад врз Киев: Уништени згради и други објекти, илјадници цивили поминале часови во засолништа

Русија рано утрово започна масовен напад со беспилотни летала и ракети врз Киев и други делови од Украина. Се чини дека тоа е одмазда за историскиот украински воен напад врз руските воздухопловни бази претходно оваа недела.
Според украинскиот претседател, Володимир Зеленски, во нападите загинаа најмалку три лица, а 49 се повредени. Сите тројца загинати биле членови на државната служба за вонредни состојби на Украина.
Руското Министерство за одбрана потврди дека нападот бил одговор на она што го нарече „терористички акти на режимот во Киев“ и дека целите биле воени објекти. Во нападот биле користени „високопрецизни ракети со долг дострел од воздух, море и копно“, како и борбени беспилотни летала, соопшти Москва.
Нападот доаѓа само неколку дена откако Украина го изврши својот најголем напад со беспилотни летала врз четири руски воени бази, како дел од операцијата „Пајажина“. Според Киев, биле погодени околу 40 руски воени авиони, вклучувајќи 34 проценти од носачите на стратешки крстосувачки ракети.
Во операцијата, спроведена од безбедносната служба на СБУ, биле користени 117 беспилотни летала. Американските служби објавија дека биле погодени околу 20 авиони.
Зеленски рече дека во денешниот руски напад биле испукани повеќе од 40 ракети и повеќе од 400 дронови и предупреди дека бројот на жртви може да се зголеми.
Russia doesn`t change its stripes – another massive strike on cities and ordinary life. They targeted almost all of Ukraine – Volyn, Lviv, Ternopil, Kyiv, Sumy, Poltava, Khmelnytskyi, Cherkasy, and Chernihiv regions. Some of the missiles and drones were shot down. I thank our… pic.twitter.com/O1iemSp3s2
— Volodymyr Zelenskyy / Володимир Зеленський (@ZelenskyyUa) June 6, 2025
„Ова е моментот кога Америка, Европа и целиот свет можат заедно да ја запрат оваа војна со притисок врз Русија“, напиша Зеленски на платформата X.
Тој, исто така, додаде прикриена критика кон поранешниот американски претседател Доналд Трамп, кој се спротивставува на директниот притисок врз Москва:
„Ако некој не изврши притисок и ѝ даде на оваа војна повеќе време да одземе животи – тоа е соучесништво и одговорност. Мораме да дејствуваме решително“.
Киев беше во состојба на готовност за воздушни напади во текот на целото утро. Градоначалникот Виталиј Кличко рече дека четири лица се убиени во главниот град, а гранатирањето погодило станбени згради и го оштетило метро системот, предизвикувајќи прекини во сообраќајот.
Russia launched more than 400 drones and more than 40 missiles, including ballistic missiles, at Ukraine last night. The Russian attack killed 4 people and injured more than 40.
▪️ In Kyiv, 4 people were killed and 23 injured. Residential buildings, subway tracks, cars, and… https://t.co/fh60oMsTyv pic.twitter.com/XJoC59jyZB
— Anton Gerashchenko (@Gerashchenko_en) June 6, 2025
Илјадници цивили поминале часови во засолништа додека противвоздушниот оган и карактеристичните звуци на дронови одекнувале над градот.
Нападите ги погодија и Харков, Суми и регионот Луганск. Во регионот Тернопол, регионалниот воен командант Вјачеслав Негода рече дека тоа е „најмасовниот воздушен напад врз регионот досега“. Градоначалникот на Тернопол, Игор Полишчук, рече дека пет лица се повредени, а училишта, домови и државна институција се оштетени.
Во градот Луцк, локалните власти соопштија дека пет лица се повредени во напад со 15 беспилотни летала и шест ракети.