Свет
Светските челници му одаваат почест на починатиот Кастро, други го нарекуваат „тиранин“

Светските челници во саботата му одаваат почест на Фидел Кастро, починатиот кубански револуционерен водач кој во непосредното соседство на САД изгради комунистичка држава, а тој и по смртта предизвикува поделени мислења и критичарите го нарекуваат „тиранин“.
Фидел Кастро почина во петокот на 90-годишна возраст, објави неговиот помал брат кој пред десетина години го наследи на должноста претседател на Куба, Раул Кастро на државната телевизија.
Михаил Горбачев, последниот челник на поранешниот комунистички Советски сојуз кој долго политички и економски ја помагаше Куба, изјави во саботата дека Фидел Кастро остави трајна трага и во својата земја и во светската историја. „Фидел беше цврст и ја зајакна својата држава во времето на најгрубата американска блокада и во времето на големиот притисок врз него. И покрај тоа ја извлече својата земја од блокадата на патот на самоодржлив и независен развој“, стои во писмената изјава на Горбачев, која ја пренесе агенцијата РИА.
Рускиот претседател Владимир Путин во телеграмата со сочувство до Раул Кастро напиша дека неговиот брат Фидел бил „инспиративен пример за многу држави“. „Фидел Кастро беше искрен, искусен и вистински пријател на Русија“, објави Кремљ.
Николас Мадуро, претседателот на Венецуела, долгогодишна сојузничка на Куба и голем противник на политиките на САД во Латинска Америка, истакна дека Фидел Кастро инспирирал, како и дека ќе продолжи да ја инспирира неговата земја. „Ќе продолжиме да победуваме и ќе продолжиме да се бориме. Фидел Кастро е пример за борба за сите луѓе на светот. Одиме напред со неговата оставина“, истакна Мадуро во изјавата за телевизијата Telesur.
„Великанот нé напушти. Фидел почина. Да живее Куба! Да живее Латинска Америка!“, изјави претседателот на Еквадор, Рафаел Кореа.
Јужноафриканскиот претседател Џејкоб Зума му се заблагодари на починатиот кубански челник за неговата помош и поддршката во борбата против апартхејдот. „Претседателот Кастро ја поддржа нашата борба против апартхејдот. Го инспирираше кубанскиот народ да ни се придружи во таа борба“, соопшти Зума.
Францускиот претседател Франсоа Оланд изрази жалење поради губењето на една голема личност на светската сцена, но го подржува приближувањето меѓу Хавана и Вашингтон започнато од минатата 2015 година и изразува загриженост поради наводните кршења на човековите права кои се случиле за време на владеењето на Фидел Кастро.
„фидел Кастро е голема личност на XX век. Ја отелотвори кубанската револуција во нејзините надежи, но и дополнителните разочарувања… Франција, којашто ги осуди кршењето на човековите права на Куба, еднакво се бореше против американското ембарго против Куба, и беше задоволна кога виде дека двете држави повторно воспоставуваат дијалог и ги отвораат меѓусебните односи“, го цитира AFP соопштението Оланд кој со Кастро се сретна во мај 2015 година, што беше првата посета на некој француски челник на Куба од кубанската деценија пред околу осум децении.
Истовремено дел од Кубанците кои живеат во САД ја слават смртта на Фидел Кастро. Илиана Роз-Лехтинен, американска претставничка во Конгресот од кубанско потекло, соопшти дека „тиранинот е мртво“, како и дека сега може да започне „новиот почеток за последниот комунистички бастиона на западната хемисфера“, пренесува Reuters.
Во Мајами, во областите каде што живеат голем број Кубанци кои побегнале од револуцијата, жителите во раните утрински часови излегоа на улиците за да прославата смртта на Фидел Кастро. Стотици луѓе се собрале со знамиња, удирајќи во садови и носејќи чадори поради силниот дожд“. „Ова е најсреќниот ден во мојот живот, Кубанците конечно се слободни“, рекла за агенцијата 84-годишната Орлинда Монтељс./крај/мф/сн
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
(Видео) Телескоп на НАСА ја сними поларната светлина на Јупитер

Впечатливите поларни светлини на Јупитер се стотици пати посветли од оние на Земјата, откриваат нови слики од вселенскиот телескоп Џејмс Веб, објави Асошиејтед Прес.
На најголемата планета во Сончевиот систем, се гледа импресивен светлосен феномен како „танцува“ кога честички со висока енергија од вселената се судираат со атоми на гас во атмосферата во близина на магнетните полови на планетата.
Аурорите на северната и јужната светлина на Јупитер и Земјата (aurora borealis и aurora australis) се движат од истиот механизам – честички со висока енергија што Сонцето ги исфрла за време на сончевите бури. Но, аурорите на Јупитер се уште поинтензивни бидејќи силното магнетно поле на планетата, исто така, ги заробува честичките исфрлени во вселената од џиновските вулкани на нејзината месечина Ио.
Телескопот Веб претходно го сними сјајот на аурорите на Нептун со највисока резолуција досега, децении откако тие беа првпат слабо видливи за време на прелетот на Војаџер 2.
Телескопот го снимил феноменот на аурора користејќи специјална камера во близок инфрацрвен спектар. Набљудувањето на Јупитер беше спроведено на 25 декември 2023 година, а го водеше тим научници предводен од Џонатан Николс од Универзитетот во Лестер во Обединетото Кралство. Резултатите од истражувањето беа објавени денес во научното списание „Nature Communications“.
Свет
Хамас го ослободи последниот американски заложник од Газа

Палестинската милитантна група Хамас објави дека го ослободила израелско-американскиот заложник Едан Александар и го предала на Меѓународниот комитет на Црвениот крст.
Израел потврди дека 21-годишниот Александар е ослободен.
Александар бил член на воена единица стационирана на границата со Газа кога бил заробен од милитантите на Хамас за време на нападот врз јужен Израел на 7 октомври 2023 година.
Хамас изјави дека ослободувањето на Александар е „гест на добра волја“ насочен кон оживување на разговорите за ставање крај на 19-месечната војна меѓу Израел и Хамас.
Објавувањето доаѓа пред посетата на американскиот претседател Доналд Трамп на Блискиот Исток, која започнува утре.
Свет
„Имате рок до крајот на денот“: Европа ѝ постави ултиматум на Русија, пристигна експресен одговор од Москва

Европските земји се подготвуваат да воведат нови санкции кон Русија доколку Москва не почне да го почитува предложеното 30 дневно примирје во војната против Украина до крајот на денешниот ден, објави денес германската влада.
Портпаролот на германската влада на прес-конференција во Берлин изјави дека „часовникот отчукува“ за Русија и дека е време да се покаже сериозност во врска со мирот.
Заканата со санкции доаѓа во време на интензивирање на дипломатскиот притисок од Брисел, Берлин и Париз, а се очекува дека меѓу мерките би можело да биде и прекинувањето на гасоводот „Северен тек 2“, што го објави претходно денес претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен, во разговор со германскиот канцелар Фридрих Мерц.
Сепак, од Москва брзо дојде остар одговор. Портпаролот на Кремљ, Дмитриј Песков, изјави дека „јазикот на ултиматумот е неприфатлив за Русија“ и дека „не е можно да се разговара со Русија на тој начин“. Песков потсети дека ова е второ предупредување од Европа за само неколку дена, нарекувајќи го тонот на пораката „ултимативен и недипломатски“.
Во меѓувреме, рускиот претседател Владимир Путин предложи одржување директни преговори меѓу Русија и Украина во Истанбул на 15 мај, без претходни услови. Портпаролот Песков го опиша предлогот како „сериозен сигнал за мировна намера“, нагласувајќи дека целта на Москва останува да постигне траен мир и да ги реши „коренските причини за конфликтот“, а воедно да ги зачува интересите на Руската Федерација.
Украинскиот претседател Володимир Зеленски одговори позитивно на предлогот на Путин, изразувајќи подготвеност лично да се сретне со рускиот лидер. Доколку средбата се одржи, тоа би бил нивниот прв состанок од декември 2019 година. Сепак, Кремљ сè уште официјално не одговорил на согласноста на Украина.
За време на нивната посета на Киев во саботата, лидерите на Франција, Германија, Велика Британија и Полска упатија заеднички повик до Русија за безусловно примирје, нагласувајќи дека мирот во Украина е од суштинско значење за стабилноста на Европа.
Сепак, на терен насилството не стивнува. Украинската војска соопшти дека во текот на претходниот ден, Русија извршила десетици напади по должината на источниот фронт, вклучувајќи повеќе од 100 напади со беспилотни летала преку ноќ.
И покрај предлогот за преговори, фактот дека Русија не се согласи на моментален прекин на огнот ги наведува европските лидери сè посериозно да разгледуваат дополнителни мерки за притисок. Брисел вели дека подготвеноста на Русија за компромис е клучна за избегнување на нов пакет санкции, што би можело дополнително да влијае на рускиот енергетски и финансиски сектор.