Свет
Светските челници му одаваат почест на починатиот Кастро, други го нарекуваат „тиранин“

Светските челници во саботата му одаваат почест на Фидел Кастро, починатиот кубански револуционерен водач кој во непосредното соседство на САД изгради комунистичка држава, а тој и по смртта предизвикува поделени мислења и критичарите го нарекуваат „тиранин“.
Фидел Кастро почина во петокот на 90-годишна возраст, објави неговиот помал брат кој пред десетина години го наследи на должноста претседател на Куба, Раул Кастро на државната телевизија.
Михаил Горбачев, последниот челник на поранешниот комунистички Советски сојуз кој долго политички и економски ја помагаше Куба, изјави во саботата дека Фидел Кастро остави трајна трага и во својата земја и во светската историја. „Фидел беше цврст и ја зајакна својата држава во времето на најгрубата американска блокада и во времето на големиот притисок врз него. И покрај тоа ја извлече својата земја од блокадата на патот на самоодржлив и независен развој“, стои во писмената изјава на Горбачев, која ја пренесе агенцијата РИА.
Рускиот претседател Владимир Путин во телеграмата со сочувство до Раул Кастро напиша дека неговиот брат Фидел бил „инспиративен пример за многу држави“. „Фидел Кастро беше искрен, искусен и вистински пријател на Русија“, објави Кремљ.
Николас Мадуро, претседателот на Венецуела, долгогодишна сојузничка на Куба и голем противник на политиките на САД во Латинска Америка, истакна дека Фидел Кастро инспирирал, како и дека ќе продолжи да ја инспирира неговата земја. „Ќе продолжиме да победуваме и ќе продолжиме да се бориме. Фидел Кастро е пример за борба за сите луѓе на светот. Одиме напред со неговата оставина“, истакна Мадуро во изјавата за телевизијата Telesur.
„Великанот нé напушти. Фидел почина. Да живее Куба! Да живее Латинска Америка!“, изјави претседателот на Еквадор, Рафаел Кореа.
Јужноафриканскиот претседател Џејкоб Зума му се заблагодари на починатиот кубански челник за неговата помош и поддршката во борбата против апартхејдот. „Претседателот Кастро ја поддржа нашата борба против апартхејдот. Го инспирираше кубанскиот народ да ни се придружи во таа борба“, соопшти Зума.
Францускиот претседател Франсоа Оланд изрази жалење поради губењето на една голема личност на светската сцена, но го подржува приближувањето меѓу Хавана и Вашингтон започнато од минатата 2015 година и изразува загриженост поради наводните кршења на човековите права кои се случиле за време на владеењето на Фидел Кастро.
„фидел Кастро е голема личност на XX век. Ја отелотвори кубанската револуција во нејзините надежи, но и дополнителните разочарувања… Франција, којашто ги осуди кршењето на човековите права на Куба, еднакво се бореше против американското ембарго против Куба, и беше задоволна кога виде дека двете држави повторно воспоставуваат дијалог и ги отвораат меѓусебните односи“, го цитира AFP соопштението Оланд кој со Кастро се сретна во мај 2015 година, што беше првата посета на некој француски челник на Куба од кубанската деценија пред околу осум децении.
Истовремено дел од Кубанците кои живеат во САД ја слават смртта на Фидел Кастро. Илиана Роз-Лехтинен, американска претставничка во Конгресот од кубанско потекло, соопшти дека „тиранинот е мртво“, како и дека сега може да започне „новиот почеток за последниот комунистички бастиона на западната хемисфера“, пренесува Reuters.
Во Мајами, во областите каде што живеат голем број Кубанци кои побегнале од револуцијата, жителите во раните утрински часови излегоа на улиците за да прославата смртта на Фидел Кастро. Стотици луѓе се собрале со знамиња, удирајќи во садови и носејќи чадори поради силниот дожд“. „Ова е најсреќниот ден во мојот живот, Кубанците конечно се слободни“, рекла за агенцијата 84-годишната Орлинда Монтељс./крај/мф/сн
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Европа
Од денеска на европските граѓани им треба еден документ за влез во Британија, позната цената на пропусницата

Европските граѓани кои патуваат во Обединетото Кралство од денеска ќе имаат потреба од дигитална пропусница за влез во земјата, што според британската влада ќе ја зајакне безбедноста на границите.
Електронското овластување за патување (ЕТА) може да се купи онлајн за 10 фунти (12 евра) во наредните денови, а од 9 април цената ќе се зголеми на 16 фунти (19 евра).
Дозволата ќе биде задолжителна за сите Европејци кои сакаат да ја посетат Велика Британија од 2 април, откако истата пропусница беше воведена во јануари за граѓаните на САД, Канада и други земји на кои не им е потребна виза.
Слична дозвола за влез во земјата имаат и САД.
„Со дигитализирање на системот за имиграција, го отвораме патот за бесконтактни гранични премини во ОК“, рече министерката за миграција Сема Малхотра претходно овој месец, кога беше отворена веб-страницата за првите апликации.
Таа додаде дека проширувањето на ЕТА во земјите ширум светот „ја зајакнува посветеноста за подобрување на безбедноста преку технологија и иновации“.
Документот дозволува посети до шест месеци и важи две години. Тоа е задолжително за сите патници, вклучително и малолетни и новороденчиња.
Пропусницата може да се добие од апликација за паметни телефони или од владината веб-страница и е достапна за Европејците од почетокот на март.
Почнувајќи од среда, граѓаните на околу триесет европски земји, вклучително и целата ЕУ со исклучок на Ирска, ќе треба да имаат електронска дозвола за влез во Обединетото Кралство, кое ја напушти ЕУ во 2020 година.
Апликантот мора да приложи фотографија од пасош и од лицето. Процесот трае околу десет минути, информираат од британското Министерство за внатрешни.
Во повеќето случаи, одлуката за апликацијата се носи во рок од неколку минути, но можно е да се чека и до три работни дена, велат од Владата.
Доколку апликацијата се обработи успешно, ЕТА е дигитално поврзана со пасошот на апликантот.
Патниците кои се префрлаат на аеродроми без да ја поминат границата со ОК се ослободени од оваа шема. Ова беше направено по притисокот од Хитроу, најпрометниот аеродром во Европа, кој стравуваше од губење на бројот на патници.
Има само два аеродрома во ОК со можност за поврзување без преминување на границата, Манчестер и Хитроу. Во 2024 година, речиси 84 милиони патници поминаа низ Хитроу, од кои една третина беа од ЕУ.
Програмата беше лансирана во 2023 година за Катар, а потоа се прошири во пет соседни земји од Персискиот Залив.
Во јануари, тој беше проширен на граѓаните на дополнителни педесет земји, вклучувајќи ги Аргентина, Јужна Кореја и Нов Зеланд.
До крајот на 2025 година, речиси 1,1 милион посетители ќе добијат ЕТА, според Министерството за внатрешни работи на Британија.
Не е потребна дозвола за луѓе со дозволи за престој во ОК или луѓе кои веќе имаат имиграциски статус во Кралството.
Свет
Трамп со денешната одлука го менува светот: ова се трите најважни прашања

Доналд Трамп вели дека царините доаѓаат. Таа порака од американскиот претседател останува конзистентна. Но кои царини и кога? Увозните даноци се воведуваат толку брзо и често откако тој ја презеде функцијата што е тешко да се следи, пишува Би-би-си.
Трамп веќе ги зголеми царините за увоз од Кина, челик, алуминиум и одредени производи од Канада и Мексико. Оваа недела треба да стапат на сила повисоките царини за автомобилите. Сега чекаме Трамп да ги открие деталите за неговиот план за поширок сет на царини, на кои неговиот тим работеше во последните неколку недели. Белата куќа го нарекува Ден на ослободувањето. Значи, што би можеле да дознаеме во среда?
Колку ќе бидат царините?
Белата куќа не соопшти колку високи би можеле да бидат царините, иако аналитичарите предложија различни можни стапки. За време на минатогодишната кампања, Трамп се залагаше за царина од 10% за целиот увоз во САД и повремено сугерираше дека таа би можела да биде висока до 20% – па дури и 60% – на увозот од Кина.
По преземањето на функцијата, тој ја претстави идејата за „реципрочни“ царини, сугерирајќи дека стапките може да варираат од земја до земја. „Многу едноставно, ако ни наплатат, ние им наплатуваме“, рече тој во февруари, непосредно пред да им нареди на официјалните лица да развијат таков план.
Речиси веднаш потоа, Белата куќа ги искомплицира работите велејќи дека нивните препораки ќе ги земат предвид не само царините, туку и другите политики што ги сметаат за нефер за американскиот бизнис, како што е данокот на додадена вредност (ДДВ).
Тоа предизвика конфузија додека компаниите и политичките лидери се обидуваат да откријат колку новиот данок би можел да ги погоди нивните производи – и како оној што е најавен за денеска ќе се вклопи со постоечките царини, како што се оние за челик и алуминиум што Трамп веќе ги наметна.
На пример, европските претставници се подготвуваат за двоцифрени царини за нивниот извоз. Трамп претходно оваа година рече дека планира да воведе царина од 25 отсто за стоки од Европската унија.
Кои земји би можеле да бидат засегнати?
Администрацијата на Трамп сè уште не потврди кои земји ќе бидат погодени, иако тие ја опишаа најавата за среда како сеопфатна. Во неделата, претседателот рече дека новите царини би можеле да важат за „сите земји“, сугерирајќи можно враќање на идејата за сеопфатна царина што тој ја поддржуваше за време на кампањата.
Ова ги уништи надежите во некои земји, како што е Велика Британија, која се надеваше дека ќе остане под радарот – иако многумина сè уште сакаат да преговараат за некој посебен договор. Останува нејасно дали царините ќе бидат универзално применети или насочени.
Минатиот месец, секретарот за финансии Скот Бесент рече дека напорите биле насочени кон „валканите 15“ – 15% од земјите кои го сочинуваат најголемиот дел од трговијата со САД и кои наметнуваат царини или други прописи што ги ставаат американските компании во неповолна положба. Канцеларијата на трговскиот претставник на САД, додека ги подготвуваше своите препораки, ги идентификуваше земјите за кои е „особено заинтересиран“.
Тоа беа: Аргентина, Австралија, Бразил, Канада, Кина, Европската Унија, Индија, Индонезија, Јапонија, Кореја, Малезија, Мексико, Русија, Саудиска Арабија, Јужна Африка, Швајцарија, Тајван, Тајланд, Турција, Обединетото Кралство и Виетнам.
Трамп упати некои од своите најжестоки критики кон историските сојузници и големите трговски партнери, како што се Канада и ЕУ. „Пријателот е често многу полош од непријател“, изјави тој минатата недела.
Какво ќе биде влијанието на царините?
Царините се даноци за увоз. Па, клучното прашање е: кој ќе плати?
Технички, одговорот е едноставен: американските компании кои увезуваат стоки ќе бидат тие што ќе ја платат сметката – особено ако Белата куќа одлучи да воведе царини „веднаш“, како што предложи во вторникот портпаролката Каролина Левит.
Но, колку се повисоки царините, толку повеќе компаниите ќе бараат начини да ги надоместат тие трошоци – дали со менување добавувачи, споделување на трошоците со деловни партнери или зголемување на цените за Американците. Многу компании велат дека веќе се подготвуваат за овој чекор. Но, тоа е ризична игра бидејќи, ако цените се зголемат премногу, купувачите едноставно ќе се откажат.
Оваа динамика го зголемува ризикот од економска рецесија – и во САД и во странство, каде што многу компании се потпираат на американскиот пазар. Трамп вели дека компаниите кои сакаат да избегнат царини можат едноставно да ги префрлат операциите во САД, но тоа не е брзо или лесно решение, со оглед на високите трошоци за ангажирање и отворање фабрика.
Кога ќе се вклучат валутни флуктуации и можни контрамерки од други земји, последиците од обидот на Трамп да го ресетира глобалниот трговски биланс најверојатно ќе се почувствуваат долго по објавувањето денеска.
Свет
Млад човек извлечен жив од урнатините пет дена по разорниот земјотрес: бројот на загинати во Мјанмар се искачи на 2.886

Бројот на загинати во разорниот земјотрес во Мјанмар се искачи на 2.886, а 4.639 лица се повредени, а 373 се уште се водат како исчезнати, соопшти денеска информативната служба на владејачката воена хунта.
Исто така, беше објавено дека 26-годишен хотелски работник бил спасен денеска од урнатините на урнатиот хотел во мјанмарската населба Најпидав, пет дена по земјотресот со јачина од 7,7 степени според Рихтеровата скала што ја погоди земјата, јави Ксинхуа.
Две лица останаа заробени под урнатините на хотелот, а спасувачките тимови од мјанмарската и турската противпожарна служба успешно извлекоа еден преживеан на безбедно, соопшти информативниот тим на владата на Мјанмар.
Операцијата во хотелот започнала околу 15 часот по локално време во вторникот, а мажот бил спасен околу 00:30 часот по локално време денеска, се вели во соопштението.
Во тек се операции за лоцирање и спасување на останатите затрупани лица, се додава во соопштението.