Свет
Tрамп му понуди на Зеленски нов договор за минералите

Администрацијата на Трамп и понуди на Украина подобрена верзија од нацрт-договорот за минералите, откако претседателот Володимир Зеленски го налути американскиот претседател Доналд Трамп со одбивањето на неговата првична понуда, изјавија за Аксиос еден украински функционер, еден американски функционер и тројца извори запознаени со ова прашање.
Несогласувањето околу минералите предизвика поширока криза во односите оваа недела. Трамп го нарече Зеленски диктатор кој избра војна со Русија, а Зеленски го обвини Трамп дека верува во руски дезинформации.
Извори од двете страни сега велат дека е поверојатен договор.
Извор запознаен со ова прашање изјави за Аксиос дека неколку помошници го охрабриле Зеленски да го потпише ажурираниот предлог за да избегне понатамошен конфликт со Трамп и да му дозволи на американскиот претседател да ја оправда американската поддршка за Украина.
„Има значително подобрување во неодамнешниот нацрт и тој е во согласност со украинскиот закон“, рече изворот.
Советникот за национална безбедност на Трамп, Мајк Волц, вчера им рече на новинарите дека Зеленски мора „да се врати на маса“ за прашањето за минералите.
„Ова се преговори. А во преговорите вие преговарате. Украина сака да преговара за минерали, па за тоа зборуваме“, рече претставникот на Белата куќа.
Украина се наоѓа во област со значителни резерви на ретки минерали кои се клучни за најнапредните технологии. Вкупната вредност на минералите може да се мери во трилиони долари.
Договорот за минерали не е експлицитно поврзан со никакво решение за ставање крај на војната во Украина, но двете прашања драматично се испреплетеа оваа недела.
Идејата за економско партнерство меѓу Украина и САД првично беше покрената од Зеленски минатиот септември, за време на состанокот со Трамп во Њујорк.
Минатата недела, три часа пред американскиот министер за финансии Скот Бесент да пристигне на средба со Зеленски во Киев, американскиот амбасадор го предаде нацрт-договорот за соработка во ископувањето минерали.
Нацрт-договорот наведува дека САД ќе добијат 50 отсто од минералите, дека договорот ќе биде предмет на јурисдикција на судот во Њујорк и дека ќе го замени секој друг трговски договор со Украина, според двајца извори кои го прочитале оригиналниот нацрт.
За време на нивниот состанок, Бесент му рекол на Зеленски дека Трамп инсистира веднаш да го потпише. Зеленски му рекол на Бесент дека не може да го потпише документот што штотуку го добил.
Украинците исто така беа разочарани што американскиот нацрт не вклучува никакви безбедносни гаранции за Украина и дека тоа им се наметнува во време кога Украина беше исклучена од американско-руските преговори за нејзината иднина.
Но, тие исто така беа изненадени кога Трамп почна јавно да го напаѓа Зеленски, вклучително и за предлогот за минерали.
„Скот Бесент отиде таму и беше третиран прилично грубо бидејќи во суштина му беше кажано „не““, им рече Трамп на новинарите во средата. „Се врати со празни раце. Тие не сакаа да го потпишат документот“, рече тој.
Неколку дена подоцна, кога Зеленски се сретна со потпретседателот Венс и државниот секретар Марко Рубио во Минхен, тие му поднесоа помалку обврзувачки нацрт-меморандум за разбирање за екстракција на минерали, рече украинскиот претставник.
Зеленски им кажа на Венс и Рубио дека не може да го потпише документот бидејќи таков договор, според украинскиот устав, мора да биде одобрен од парламентот.
„Тоа за нас беше вест што тимот на Зеленски не ни ја кажа пред тој состанок. Се чинеше дека тоа не беше со добра волја“, рече претставник на администрацијата на Трамп.
Ставот на Зеленски за договорот за минерали беше прашање што ги фрустрира Трамп и другите високи американски функционери и ги засили тензиите околу средбата САД-Русија во Саудиска Арабија, велат американски и украински официјални лица.
Трамп во средата вечерта изјави дека се обидува да го оживее договорот за минералите.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
Првпат во историјата откриени комарци во Исланд

Комарци се откриени во Исланд, првпат во историјата, откако овој месец беа пронајдени три примероци во Ќос, рурална долина во близина на фјордот Хвалфјордур, објави Исландската национална радиодифузија.
Откритието првично го објави ентузијастот за инсекти Бјорн Хјалтасон во Фејсбук групата Skordyr a Islandi (Инсекти во Исланд). Примероците потоа беа испратени во Исландскиот институт за природна историја за анализа, каде што ентомологот Матијас Алфредсон потврди дека навистина станува збор за комарци.
Видот беше идентификуван како Culiseta annulata, комарец отпорен на студ, вообичаен во северна Европа.
„Многу е веројатно дека комарците ќе станат постојани жители тука“, рече Алфредсон. „Овој вид обично ја поминува зимата во потопли, позаштитени подрачја, како што се подруми и објекти за добиток.“
Иако комарците повремено пристигнувале во Исланд како слепи патници со авиони, ова е првпат да бидат пронајдени како живеат и преживуваат во дивината на исландска почва.
Научниците со години предупредуваат дека комарците би можеле да станат постојани жители на Исланд, особено откако ситните муви успешно се прилагодија на локалната клима во 2015 година.
Откривањето на комарци во Исланд, велат експертите, сугерира дека климатските промени и промените во животната средина им овозможуваат на видовите инсекти отпорни на студ да се шират подалеку на север од кога било досега.
Свет
Новинар: „Кој ја избра Будимпешта како место за средба?“; Белата куќа: „Мајка ти“

Откако американскиот претседател Доналд Трамп најави уште една средба со рускиот претседател Владимир Путин, овој пат во Будимпешта, новинар на „Хафингтон Пост“ ја праша Белата куќа: „Зошто Будимпешта?“.
Токму во унгарската престолнина беше потпишан Меморандумот од Будимпешта во 1994 година, со кој Украина се откажа од својот нуклеарен арсенал наследен од распадот на СССР, во замена за гаранции дека Русија ќе го почитува својот територијален интегритет.
Путин ги прекрши овие ветувања во 2014 година со анексијата на Крим, а потоа и со војната во Донбас, која кулминираше со целосна инвазија на Украина во 2022 година.
„ХафПост“ ја праша Белата куќа кој ја избрал локацијата на средбата. Одговорот дојде брзо. Портпаролката на Белата куќа, Каролин Ливит, одговори со порака: „Мајка ти“.
For context, S.V. Dáte of the Huffington Post is not a journalist interested in the facts. He is a left-wing hack who has consistently attacked President Trump for years and constantly bombards my phone with Democrat talking points.
Just take a look at @svdate’s feed, it reads… https://t.co/NxWn2mdUsa pic.twitter.com/v7owI5N4us
— Karoline Leavitt (@PressSec) October 20, 2025
Откако новинарот С.В. Дејт ја праша Ливит дали нејзиниот одговор ѝ е смешен, по што следеше нов напад: „Смешно ми е што се сметате себеси за новинар. Вие сте левичарски агитатор кого никој не го сфаќа сериозно – дури ни вашите колеги, едноставно не ви го кажуваат тоа во лице. Престанете да ми ги испраќате вашите пристрасни и глупави прашања“, напиша Ливит.
Подоцна објави јавна порака на официјалниот профил на Белата куќа на платформата X, заедно со снимка од пораката:
„С.В. Дејт од ‘Хафингтон пост’ не е новинар заинтересиран за факти. Тој е левичарски активист кој со години го напаѓа претседателот Трамп и постојано ми го бомбардира телефонот со демократски тези. Погледнете го неговиот профил, изгледа како негов личен дневник против Трамп. Активистите кои се преправаат дека се новинари им прават лоша услуга на медиумите.“
„ХафПост“ одговори велејќи дека ќе продолжи да поставува прашања до портпаролите на Трамп, особено до оние на кои не сакаат да одговорат.
„Училишното малтретирање нема да нè спречи. Слободните и независни медиуми мора да ги постават тешките прашања“, се вели во уредничкиот текст.
Регион
Бугарија може да му дозволи на Путин да прелета над земјата за да се сретне со Трамп во Будимпешта

Авионот што го превезува рускиот претседател Владимир Путин би можел да добие права за прелет над Бугарија, за да може рускиот лидер да присуствува на состанок со американскиот претседател Доналд Трамп во Будимпешта, според министерот за надворешни работи Георгиев, објави државното радио.
„Доколку има напори за постигнување мир, ако тоа е услов за одржување на состанок, тогаш најлогично е да се овозможи состанок од ваков тип на изводлив начин“, рече Георгиев, според извештајот.
Георгиев зборуваше на маргините од состанокот на министрите за надворешни работи на ЕУ во Луксембург. Една можна воздушна рута од Москва до Будимпешта ги опфаќа Црното Море, Бугарија и Србија, но бугарскиот воздушен простор е затворен за руски авиони од инвазијата на Украина во февруари 2022 година.
Други рути се протегаат на север, низ Белорусија и Полска или преку Балтичкото Море, Германија и Чешка. Рускиот министер за надворешни работи Сергеј Лавров и американскиот државен секретар Марко Рубио, кои се задолжени за подготовка на самитот Путин-Трамп, разговараа во понеделник, објави руското Министерство за надворешни работи.
Меѓународниот кривичен суд (МКС) издаде потерница по Путин, а Унгарија е во процес на повлекување од таа меѓународна институција.
Москва го отфрла обвинението на МКС и ја прогласува потерницата по Путин за доказ за непријателството на Западот кон Русија.