Бројот на филипински полицајци убиени во неделата во судири со муслимански бунтовници на југот од земјата, и покрај потпишаниот пред речиси една година, соопшти портпаролот на бунтовници, е искачи на 49.

Бројот загинати во судирот од неделата во Мамапасан, во провинцијата Магуинданао, што го пренесуваат агенциите се темели на информациите од локалните власти и бунтовниците на теренот.

По децениите вооружен бунт во кои загинаа десетици илјади луѓе, Националниот ослободителен фронт Моро (MNFL) и филипинската влада во март 2014 година потпишаа мировен договор кој предвидува создавање автономен регион на југот од земјата која пет милионите муслимани ја сметаат земја на своите предци. Нацрт законот за ова прашање се наоѓа во парламентот.

Според MNFL судирите започнале кога полициските командоси се распоредиле во Мамасапан за да уапсат еден Малезиец, припадник на Џама Исламија, група поврзана со глобалната терористичка мрежа Ал Каеда. MNLF ја обвини филипинската полиција дека не ја координирала операцијата со нејзините челници, но вели дека не сака овој инцидент, „кој е само втор“ откако е постигнат мировниот договор, да го доведе во прашање неговото применување, пренесува AFP.

Филипините се една од двете азиски држави (заедно со малиот Источен Тимор) со претежно католичко население, но во јужниот дел на „земјата на седумте илјади острови“ муслиманите се мнозинство.

Договорот којшто го потпишаа преговарачите на филипинската влада и Муслиманскиот фронт на националното ослободуваwе (MNLF) претставува прв чекор кон ставањето крај на бунтот на муслиманските екстремисти од југот на Филипини во кој, според некои процени, до 1970 година загинале 150 илјади луѓе.

Потпишувањето на анексот за учеството на бунтовниците во локалната власт го осигурува остварувањето на вистинска автономија за провинцијата Бангсаморо. Анексот за поделбата на власта кој беше потпишан во неделата се смета за најтешкиот дел од преговорите со веќе остарените бунтовници од MNLF кои сакаат извесни овластување во идната автономна област Бангсаморо, којашто опфаќа области во коишто муслиманите се мнозинство во јужниот дел на Филипини.

Меѓутоа, во јужниот дел од Филипини активни се и други групи востаници коишто сакаат да се прогласи независност на јужниот дел на Филипини. Незадоволството на Фронт за национално ослободување на Моро е поради тоа што во октомври 2012 година владата во Манила потпиша мировен договор, но не со ова движење, туку со помоќниот Исламскиот ослободителен фронт на Моро (IMLF) или подоцна Муслиманскиот фронт на националното ослободуваwе (MNLF).

Движењето MNLF одамна е главна движечка сила на југот од Филипини, коешто од 1974 година започна војна со владините сили и паравоените исламистички формации, но во 1996 година потпиша мировен договор со владата. Во 2001 година, лидерот на MNLF, Нур Мисуари се обиде да крене нов бунт против централната власт, но тој набрзо беше задушен. Самиот Мисуари побегна во Малезија, од каде беше екстрадиран во Филипини, каде што од 2002 година се наоѓа во затвор, но сé уште е влијателна фигура во муслиманскиот свет.

Кон средината на октомври 2012 година филипинскиот претседател Бенињо Акино и лидерот на Исламскиот ослободителен фронт на Моро (IMLF), Ебрахим Мурад, се сретнаа во претседателската палата во Манила. Овој договор се доживуваше како напредок кон ставањето крај на четириесетгодишните судири во коишто загинаа околу 150 илјади луѓе и во текот на кои беше разорена економијата на регионот.

Долгоочекуваниот договор започна со реализација на планот според кој ќе биде воспоставен нов автономен регион Бангсаморо во јужните области каде што доминираат муслиманите во оваа мнозински католичка земја, а би требало да се случи пред крајот на претседателскиот мандат на Бенињо Акино во 2016 година. Бангсаморо се однесува на муслиманските и немуслиманските малцински народи во јужниот дел од Филипини.

Договорот претставува важен напредок во довербата меѓу владата и сепаратистичкиот Исламскиот ослободителен фронт на Моро (MILF) кој долго време со сомневање гледаше на мотивите на централните власти во Манила во преговорите. Договорот беше постигнат на преговорите во малезиската престолнина Куала Лумпур на почетокот од октомври 2012 година, а со него ќе се формира 15-члена преодна комисија која до 2015 година треба да предложи закон со кој ќе се формира новиот ентитет, којшто ќе ја замени сегашната автономија на регионот. Новиот ентитет и неговите надлежности ќе бидат одредени со плебисцитарно усвојување на суштинскиот закон.

Овој муслимански регион ќе добие поголеми политички и економски овластувања, вклучувајќи и воведување данок кој би ја намалил владината помош, потоа поголем удел во приходите од природните богатства и поактивна улога во внатрешната безбедност.

Овие планови сѐ уште може да бидат попречени со евентуалното одвојување на радикалните исламистички групи од MILF и нивното продолжување на борбата во регионот во кој се забележани врски со глобалната терористичка мрежа Ал Каеда. Закана за договорот претставуваат и можните кланови коишто имаат под контрола некои области и сега би можеле да почувствуваат дека е загрозено нивното политичко влијание.

По четирите децении судири и речиси 15 години преговори за прекин на насилствата, сите повозрасни припадници на MNLF, беа нестрпливи да ги видат резултатите од годините мировни преговори, сметаат аналитичарите. Челните луѓе на движењето, исто така, може да бидат мотивирани и со можностите за приходите од големите резерви нафта, гас и минерали во бунтовничките области, делот на вкупното минерално богатство на островот Миндао се проценува на 312 милијарди долари.

Една од најрадикалните и најмоќни групи коишто може да го загрозат мировниот договор е Абу Сајаф (Носители на мечот) која е основана на почетокот од 1990-те со средства добиени од ликвидираниот водач на Ал Каеда, Осама бин Ладен. Во почетокот на 2004 година групата го изврши најголемиот во историјата на Филипини терористички чин кога во воздух го крена ферибот „Superferry-14“, при што загинаа повеќе од 200 луѓе.

Според филипинското разузнавање, Абу Сајаф брои околу 400 припадници. Сепак, според експертите, операциите против милитантите кои последниве неколку години филипинската армија и безбедносните сили ги водат советувани од американските воени советници, сериозно ја наруши способноста на екстремистите и натаму да извршуваат големи терористички напади.

Групата често прибегнува кон киднапирање за откуп поради финансирање на своите активности. Ако откупот не е платен на време, заложниците се погубуваат./крај/мф/сн

Извор: Макфакс