Австриски активист официјално во четвртокот пред суд во Виена поднесе колективна тужба поради нарушување на законот за заштита на приватноста.

Макс Шремс и 25.000 корисници од целиот свет ја тужат најголемата светска социјална мрежа Facebook за повеќекратни кршења на правата, од незаконско утврдување на личните податоци до учествување на компанијата во масивното следење на електронските и телефонските комуникации преку програмата PRISM на американската Агенција за национална безбедност (NSA), чиешто постоење летото 2013 година го откри во медиумите поранешниот соработник на агенцијата Едвард Сноуден.

„Во основа бараме од Facebook да престане со масовниот надзор и да усвои соодветна и за сите разбирлива политика на заштита на приватноста, но и да престане да собира податоци за лицата кои дури не се ниту корисници на Facebook“, изјави 27-годишниот Шремс во интервјуто за AFP.

Тужбата е адресирана против европското седиште на компанијата Facebook во Даблин, во коешто се регистрирани сите кориснички акаунти надвор од САД и Канада, што значи околу 80 отсто од вкупно од 1,35 милијарди корисници на мрежата. Шремс ја поднесе тужбата против ирската филијала пред граѓански суд во Виена, бидејќи според законите на ЕУ земјите членки се должни да ги спроведуваат судските пресуди на другите членки.

Австриските судии, меѓу другото, мора да донесе одлука за приговорот на Facebook дека австриските закони не дозволуваат колективна тужба. Но адвокатот на Шремс оцени дека тој приговор е без основа. Во Facebook, пак, не биле достапни за коментар.

Интересот за овој случај е огромен, па неколку дена по најавата за поднесувањето на тужбата во август 2014 година илјадници луѓе, главно од Европа, но и од Азија, Латинска и Австралија, решија да учествуваат во тужбата. На крајот Шремс го ограничи бројот на учесниците во колективната тужба на 25.000, а дополнителните 55.000 се регистрирани за вклучување во постапката во подоцнежната фаза. Секој тужител бара „симболични“ 500 евра отштета.

Шремс својата правна битка ја започна пред речиси четири години, за време на студиите во Универзитетот Санта Клара во Силиконската долина, која според неговите тврдења го запрепастила општата негрижа кон европските закони за заштита на приватноста. „Во Силиконската долина преовладуваше ставот дека во Европа може да правите што и да наумите без никакви последици“, вели вој млад Австриец. Оттаму ја формирал активистичката група Europa-v-Facebook (EVF), којашто се залага за измена на договорот ЕУ и САД, Сејф Харбур, од 2000 година за размената на податоците.

Паралелно со колективната тужба, Шремс и EVF, исто така, поднесоа неколку тужби против Facebook во Ирска, коишто потоа беа проследени до Европскиот суд на правдата (ECJ), бидејќи ирските власти одбија да покренат истрага за наводните кршења на правата на приватноста. Одлуката на Европскиот суд на правдата се очекува во текот на 2016 година и би можела да има далекосежни последици за оваа американска технолошка компанија, особено за нејзиното работење во Европа.

Американскиот сојузен суд претходно во март годинава утврди дека Facebook треба да се соочи со групна тужба од граѓани на национално ниво за да се присили социјалната мрежа да врати пари во случаи кога деца преку нејзината интернет страница трошеле пари без дозвола на нивните родители. Facebook тогаш соопшти дека групната тужба нема основа и дека силно ќе се брани.

Според тужбата покрената во 2012 година, Facebook им дозволува на децата да користат кредитни и дебитни за купување на виртуелна валута Facebook Credits. А со оглед дека Facebook тврди дека ваквите продажби се конечни и дека одбиваат поврат на пари, го прекршува законот на Калифорнија./крај/мф/сн

Извор: Макфакс