Американскиот претседател Барак Обама го предупреди во понеделникот Иран дека нема да има продолжување на преговорите за неговата нуклеарна програма по 31-ви март и дека Техеран мора да донесе одлука за тоа.

„Не гледам полза од новото продолжување доколку не успеаја да се договорат за основните принципи“, за сеопфатниот договор за иранската нуклеарна програма меѓу шесте светски сили и Иран за кој се преговара повеќе од една година, изјави американскиот претседател Барак Обама.

На заедничката прес конференција со германската канцеларка Ангела Меркел, Обама истакна дека „Сега знаеме дека проблемите немаат повеќе технички карактер. Сега се поставува прашањето дали Иран има политичка волја и желба да го склучи договорот“, порача американскиот претседател, пренесува Reuters.

Претходно во неделата иранскиот преговарач, министерот за надворешни работи Мохамад Џавад Зариф, по средбата со американскиот државен секретар Џон Кери, изјави дека повторното пролонгирање на крајниот рок за постигнување договор за иранската нуклеарна програма „никому не ми е во интерес“.

Шесте светски сили се надеваат дека политичкиот договор со Иран ќе биде постигнат до 31-ви март, а конечниот сеопфатен договор со техничките поединости најдоцна до 30-ти јуни. Меѓутоа преговорите западнаа во ќорсокак, што предизвикува сомневања од ново продолжување на крајниот рок кој досега двапати беше пролонгиран.

Збогатувањето на ураниумот е една од спорните точки во преговорите меѓу Иран и ткн група пет плус еден“, односно петте постојани членки на Советот за безбедност на ОН, САД, Русија, Кина, Велика Британија и Франција плус Германија.

Во моментов во Иран има повеќе од 19 илјади центрифуги за збогатување ураниум. Главно тоа се постројките IR-1 од постарата генерација, а десетина илјади од нив работата на зголемување на концентрацијата на ураниумовиот фисиски изотоп U-235. Кога во 2006 година Обединетите нации првпат по инсистирање на Западот воведоа санкции за Иран, само што започна тестирањето на првите неколку стотици центрифуги. Оттогаш Техеран брзо го зголемуваше нивниот број до 24-ти ноември 2013 година кога со преодниот нуклеарен договор меѓу Иран и шесте светски сили тој процес беше сопрен.

Иран смета дека збогатувањето на ураниумот е негово неприкосновено и суверено право и тврди дека му е неопходно за добивање електрична енергија, додека Западот и Израел сметаат дека тоа е параван за развивање нуклеарно оружје, што Техеран упорно го негира.

Шестката светски сили сакаат да ги ограничат размерите на програмата за збогатување ураниум, надевајќи се дека така ќе ги примират стравувањата дека Иран може да дојде до состојба од која лесно може да произведе атомска бомба.

Преговарачките делегации кои досега во два наврата не успеаја да постигнат договор, одлучија да го одредат 1-ви јуни 2015 година како нов краен термин за постигнување конечен и сеопфатен договор за иранската нуклеарна програма, кој би требало да резултира со намалување на капацитетите за збогатување ураниум во замена за намалување на економските санкции кои ѝ нанесуваат големи штети на иранската економија.

Многу американски конгресмени сакаат да биде донесен уште еден закон со кој ќе бидат наметнати постапно нови санкции за да извршат притисок врз иранската страна. Но, американскиот претседател Барак Обама досега сакаше да ја задржи контролата над преговорите и се закани со вето на секој нов закон за санкции против Иран, што може да предизвика повлекување на Техеран од преговорите./крај/мф/сн

Извор: Макфакс