Генералниот секретар на НАТО, Норвежанецот Јенс Столтенберг кој во средата застана на чело на Северноатлантскиот сојуз, на својата прва прес-конференција ги посочи како „главни безбедносни предизвици“ за Алијансата дејствијата на Русија во Украина и на Исламската дражва во Ирак, истакна дека сојузот нема да се стреми кон конфронтација со Москва но и дека нема да прави компромиси во сферата на безбедноста.

Јенс Столтенберг, кој на функцијата го замени Данецот Андерс Фог Расмусен кој беше генерален секретар на НАТО од 2009 година до 30-ти септември 2014-та, изјави дека главен приоритет на Алијансата во следните години ќе биде „нејзиното зајакнување и консолидација на колективната одбрана“.

„Развојот на нашите воени способности, забрзувањето на нашата способност да одговориме на кризите ќе му овозможи на НАТО да одговори на секоја закана, од исток или од југ“, истакна Столтенберг.

„Одлуките донесени во Велс ќе обезбедат НАТО да биде подготвен за иднината. Мојата одговорност е да ги спроведам тие одлуки“, рече новиот челник на Алијансата.

Според новиот генерален секретар на НАТО, структурата на првичните групи од составот на силите за брзо реагирање на сојузот „ќе биде разработената на средбата на министрите за одбрана на 28-те земји членки на НАТО“ којашто ќе се одржи во февруари 2015 година.

Одлуката за формирање на првичната група од силите за брз одговор во бројност од неколку илјади војници или Акцискиот план за подготвеност (RAP), беше донесена на самитот на НАТО во Велс кој се одржа на 4-ти и 5-ти септември. Главната задача на овие сили е нивната можноста да се распоредат за извршување на борбени задачи во рок од неколку дена.

Намерата на оваа иницијатива е да се пружи чувство на сигурност на земјите од поранешниот советски блок кои му се придружија на НАТО последните 15 години, особено на Полска и балтичките држави Латвија, Литванија и Естонија.

„Најважната задача на НАТО е заштитата и одбраната на нашите држави од напад. Членот 5 од Северноатлантскиот договор останува каменот темелник на нашиот Сојуз. Ќе се придржуваме на нашите обврски и ќе ги браниме нашите сојузници. Оттаму, потребен ние е силен НАТО, и како политички сојуз и како воен сојуз“, порача Столтенберг.

Тој изјави дека претпладнето на состанокот на Северноатлантскиот совет разговарал за промените во безбедносните состојби. Според Столтенберг, прекинот на огнот во Украина договорен на 5-ти септември во Минск е можност за стабилизирање, но истакна и дека тој е кревок. „Гледаме перспектива во примирјето, но исто така гледаме нарушување на прекинот на огнот и можеме да констатираме дека стабилноста во таква ситуација не е сигурна“, рече.

Додаде, исто така, додаде дека на јужните граници на Алијансата се шири нестабилност, каде што „меѓународната коалиција која го вклучува и НАТО презема решителни чекори“ против терористичката група Исламска држава. Како своите три приоритети ги истакна зачувувањето на силен НАТО, обезбедувањето силен соседство низ соработка со партнерите и чување на цврстите врски меѓу Европа и Северна Америка.

Главен предизвик за евроатлантската безбедност според Столтенберг, е кризата во Украина.

Како што нагласи Столтенберг, НАТО не сака конфронтирање со Русија, меѓутоа Алијансата нема намера да прави компромис за безбедносните прашања. Според него, Сојузот е насочен кон конструктивно партнерство со Москва, меѓутоа инсистира на тоа „руската страна да престане да ги повредува меѓународните стандарди во Украина“.

„На самитот јасно го кажавме нашиот став. НАТО не бара судир со Русија, но не можеме и нема да правиме компромиси околу принципите на коишто се темели нашиот сојуз и безбедност ана Европа и на северна Америка. Ние и натаму ќе ја поддржуваме независна, суверена и стабилна Украина. Секоја европска држава мора да има слобода самата да одлучи за својата судбина. Потребна ние е јасна промена во руското делување. Промена којашто ќе покаже дека го почитува меѓународното право“, рече Столтенберг.

Додаде дека доколку руската страна би предложила во блиска иднина да биде одржан состанок на Советот НАТО – Русија, Алијансата е „подготвена отворено да одговори на тој предлог“.

„Јас не гледам никаква противречност меѓу создавањето силен НАТО и развивањето конструктивни односи со Русија. Само Алијанса силна како во воена, така и во политичка смисла може да изгради такви односи“, посочи Столтенберг.

Според генералниот секретар, силите на НАТО „ќе останат на источната граница, толку долго колку што ќе биде потребно“. „НАТО ќе го продолжи своето воено присуство на источната граница на алијансата на основа на ротирање. Воздушните патроли, поморските сили и вежбите ќе продолжат онолку колку што е потребно. НАТО е убеден во својата способност да одговори на секаква закана“, истакна Столтенберг.

Најави дека Алијансата до крајот на годинава ќе ги основа четирите фондови за поддршка на Украина за чие воспоставување беше донесена одлука на самитот во Велс. „Фондовите ќе бидат искористени во четири области: кибернетика, логистика, командување и рехабилитација на војниците“, потсети новиот генерален секретар на НАТО.

Столтенберг, покрај другото, рече и дека „Русија и натаму има можност да ја дестабилизира Украина и не ги извршува целосно своите меѓународни обврски“. /крај/мф/сн

Извор: Макфакс