Во судирите во Синџијанг-ујгурскиот автономен регион во северозападна Кана во која живее значителна заедница на муслиманските Ујгури, регистрирани се „стотина мртви и ранети“, соопшти во средата Светскиот ујгурски конгрес, организација за заштита на правата на Ујгурите.

Група напаѓачи вооружени со ножеви и мачети во понеделникот нападнала полициска станица и владини објекти во округот Шаче, во провинцијата Кашгар,односно градот Јарканд, како што го нарекуваат Ујгурите, во близина на границата со Таџикистан, објави во вторникот кинеската државна новинска агенција Синхуа. Притоа во средата се наведува дека полицијата убила десетина терористи, квалификувајќи го нападот како „организира и смислен терористички чин чијашто цел е дестабилизирање на регионот и ширење страв и нетрпеливост.

„Во судирите загинаа и се ранети стотина луѓе“, изјави во средата Дилџат Раџит, портпарол на Светскиот ујгурски конгрес, организација чиешто седиште е во Германија, повикувајќи се на локални извори, пренесе AFP. Според него насилството избувнало кога Ујгурите „пружиле отпора на екстремното полициско однесување и вооружената репресија којашто резултирала со смртни случаи и повреди на двете страни“. Синџијанг е безбедносно најнестабилниот регион во Кина. На територијата на овој регион, според властите во Пекинг, дејствува терористичката организација Источен Туркестан, за која постојат сомневања дека е поврзана со глобалната терористичка мрежа Ал Каеда.

Кина и претходно ги обвинуваше ујгурските сепаратисти и верските екстремисти за серија напади во покраината Синџианг и тврди дека сакаат да формираат независна држава којашто ќе ја нарекуваат Источен Туркистан базирана на екстремните исламистички прописи. Организациите за човекови права, пак, сметаат дека Пекинг ги предимензионира овие закани.

Немирите досега не беа проширени надвор од покраината Синџианг, иако се претпоставува дека во 1997 година радикалните Ујгури се одговорни за бомбашки напад во кој беа убиени најмалку две лица, како и во некои слични такви напади.

Ујгурите сочинуваа повеќе од 40 отсто од вкупно 21 милиони жители на овој регион. Повеќето од нив се населени во Кашгар и другите јужни делови на провинцијата и во последните години искажуваат незадоволство од нивниот статус во општеството

Покраината Синџианг зазема една шестина од вкупната државна територија на Кина граничи со Авганистан, Пакистан, Индија и Централната Азиска Република, а богата е со нафта, гас и јаглен. Автохтоното население се туркофони муслимани Ујгури, но во децениите населување на покраината со мнозинскиот кинески народ Хан од другите делови на Кина, денес во Синџианг Ујгурите се помалку од половината од населението.

Постојаните тензии поради големите рестрикции на ујгурската јазична, културна и верска автономија кулминираа во јули 2009 година, кога во насилните судири меѓу Кинезите од народот Хан и етничките Ујгури во главниот град на провинцијата Уримкви, загинаа околу 200 луѓе, претежно припадници на народот Хан. Од тогаш кинеските власти погубија десетина лица осудени за поттикнување на насилни судири, уапсени и кривично гонети се стотици други, а безбедносните мерки се заострени во целата покраина. Во април 2013 година во близина на Кашгар, пак, во меѓуетничките судири загинаа 21 лице.

Кина тврди дека вооружени групи Ујгури се поврзани со исламските милитанти во централна Азија и во Пакистан и ги обвинува дека вршат напади чија цел е да формираат независна држава која би ја именувале Источен Туркистан. Ова тврдење не е далеку од вистината, бидејќи последните години повеќе ујгурски активисти ги потенцираат нивната етничка поврзаноста со турската популација.

Некои групи за заштита на човековите права, пак, тврдат дека Кина претерува со овие обвинувања, за да ја оправда својата политика на цврста рака./крај/мф/сн

Извор: Макфакс