Иранскиот министер за надворешни работи и главен преговарач во нуклеарните преговори со шесте светски сили Мохамед Џавад Зариф ја исклучи во неделата навечер можноста да продолжување на преговорите по понеделник, откако во австриската престолнина Виена имаше средба во четири очи со американскиот државен секретар Џон Кери, по што се смета дека се зголемени шансите за постигнување конечен договор.

Шестката светски сили, петте постојани членки на Советот за безбедност на ОН , САД, Русија, Кина, Велика Британија, Франција плус Германија, со учество на Европската унија и Иран, последните седмици интензивно работат на постигнување на конечен договор за иранската нуклеарна програма. Страните се надеваат дека ќе постигнат договор до зададениот рок, понеделник 13-ти јули, откако беше пречекорен претходнио термин од 30-ти јули.

„Нема да има продолжување на преговорите по утрешниот ден, се надеваме дека ќе завршиме. Ни треба малку повеќе време. “, изјави Зариф во неделата навечер, пренесува Reuters. Претходно шефот на иранската дипломатија изјави дека Техеран и „шестката“ ќе ги продолжат преговорите во Виена во понеделник, и дека страните мора да го финализираат договорот.

Помошниците на Зариф во преговорите, заменикот министер Абас Аракџи и Маџид Такит Раванчи, во неделата одржаа неколку рунди разговори со американскиот државен потсекретар за политички прашања, Венди Шерман и со Роберт Малеј од американскиот Совет за национална безбедност, во врска со текстот на конечниот договор и неговите анекси, пренесува иранската новинска агенција Irna..

„Напорно работиме, но постигнување на договорот ноќва едноставно логистички е невозможен. Тоа е сепак документ од 100 страници“, објави на Twitter Алиреза Мурџусефи, портпарол на иранската делегација во Виена.

Дека преговорите се движат кон критичната точка од склучување на текстот, според аналитичарите, укажува и тоа што рускиот министер за внатрешни работи Сергеј Лавров и неговиот француски колега Лорен Фабиус во неделата допатуваа во Виена.

Фабиус веднаш изрази надеж дека преговорите конечно се приближуваат до финализирање. „Се надевам, навистина се надевам, дека конечно влегуваме во последната фаза од овие маратонски преговори“, рече за AFP шефот на француската дипломатија.

Генералниот директор на Меѓународната агенција за атомска енергија (IAEA), Јукија Амано, исто така, се врати во неделата австриската престолнина и во хотелот „Palais Coburg“ имаше куса средба со челникот на иранската Организација за атомска енергија, Али Акбар Салехи, но немаше изјави за медиумите.

Шефот на британската дипломатија Филип Хамонд, отпатува во неделата од Виена, но неговото враќање е најавено во раните утрински часови во понеделник.

Главната интенција на договорот е да се зголеми времето коешто на Иран би му било неопходно да збогати доволно ураниум за една атомска бомба за барем една година од сегашните два до три месец, како што проценува Западот, иако Техеран упорно тврди дека нема такви намери. Доколку вака биде склучен договорот, ограничувањата за иранската програма за збогатување на ураниуми би требало да биде на сила најмалку десет години.

Иран и светските сили речиси 18 месеци преговараат за принципиелно едноставните но во деталите извонредно сложени прашања, како да се стави под меѓународна контрола иранската нуклеарна програма во замена за укинување на децениските меѓународни санкции наметнати на Техеран. Западните дипломати истакнаа дека изостанувањето на напредокот во текот на овој викенд би можело да доведе до одлука за суспендирање или прекин на преговорите.

„Речиси 99 отсто од прашањата се решени и договорот е подготвен, Со политичак волја, можеме да ја завршиме работата дозна ноќва и да ги објавиме резултатите утре. Но сé уште постојат најмалку две прашања кои треба да бидат решени“, рекол за Reuters неименуван ирански дипломат.

Двете страни не успеваат да се договорат за точниот редослед и за тајмингот на демонтирањето на нуклеарните постројки и укинување на ембаргото на извоз на иранската нафта, и на меѓународните финансиски трансакции. Прашањето за укинување на ембаргото на ОН за балистичките проектили и конвенционалното оружје особено е спорно. Иран и Русија сака тоа да биде брзо укинато, за да се оствари договорената зделка уште од 2007 година за системите С-300, чие испорачување Москва го суспендираше во 2010 година, додека Западот смета дека Иран би можел да испраќа оружје на своите сојузници на Блискиот исток./крај/мф/сн

Извор: Макфакс