Свет
Борел: Иднината на европската безбедност ќе се решава во Украина

Иднината на европската безбедност ќе се решава во Украина, изјави денеска високиот претставник на ЕУ за надворешни работи и безбедносна политика, Жозеп Борел, за време на самитот на НАТО во Вашингтон. На настанот „Ноќ на одбраната на ЕУ“, Борел повика на здружување на силите од двете страни на Атлантикот во борбата против, како што рече, „предизвикот што го поставува Русија“.
Тој го обвини рускиот претседател Владимир Путин дека сака Русија повторно да доминира во нејзиното соседство и нагласи дека Европејците почнале да ги обновуваат своите одбранбени капацитети. „Ако дозволиме Путиновата Русија да ја претвори Украина во друга Белорусија и да инсталира марионетска влада во Киев, подоцна ќе платиме многу повисока цена. Егзистенцијално е Украина да надвладее, тоа е услов за нашата безбедност“, рече Борел, според „Танјуг“.
Тој потсети на формирањето на НАТО пред 75 години и на блокадата на Берлин во 1949 година, кога, како што рече, Берлин беше „фронтот меѓу демократијата и авторитарните режими“.
„Денес оваа линија на фронтот е Украина. Иднината на безбедноста на Европа ќе се решава во Украина“, рече Борел додавајќи дека смирувањето не функционира со Русите. Тој исто така потсети на руската анексија на Крим во 2014 година, како и на претходните настани во Чеченија, Сирија и Грузија, тврдејќи дека „Путин сака Русија повторно да доминира во своето соседство“.
„Путин не се откажа од руските империјалистички амбиции. И тоа е проблем. Русија сè уште се однесува како империја, а Путин сака да ја обнови империјата“, тврди Борел. Во овој контекст тој оцени дека ЕУ била слабо подготвена кога почнала војната во Украина.
„Се разбудивме и тогаш сфативме дека не сме подготвени да се соочиме со овој предизвик“, изјави Борел и повика да се оди по патот на единството и силата, исто како и пред 75 години.
Тој посочи дека Европа почна да ги обновува одбранбените капацитети, ги зголемува одбранбените буџети и овозможува подем на одбранбената индустрија и посочи дека вкупните расходи во Европа се зголемени 30 отсто во последните три години, а годинава ќе достигнат во просек од речиси два отсто.
Со оценката дека историјата се римува, Борел рече дека на крајот ќе надвладеат оние со поголеми индустриски капацитети и подобра технологија. Тој исто така нагласи дека Европа е посветена на одбраната на Украина на долг рок, иако, како што наведе, некои може да се запрашаат дали е тоа така кога ќе ги погледнат европските избори пред неколку недели.
Посветеноста на одбраната на Украина, како што наведе, не само што е вистинската работа, туку е во интерес на Европа. „Со одбрана на Украина ние ја браниме европската безбедност и тоа е единствениот начин да се постигне мир“, рече Борел, тврдејќи дека Путин „нема да застане во Киев“.
Тој додаде дека Европа сака мир, но „само мир што го почитува суверенитетот на Украина“ и нагласи дека „будењето на Европа“ не треба да значи опуштање на САД во однос на поддршката за Украина.
Сите ние, од двете страни на Атлантикот, мора да ги здружиме нашите сили за да се бориме против предизвикот што Русија го претставува денес како и пред 75 години. И само единството денес, како што беше пред 75 години, може првин да ги спаси Европејците и демократијата и слободата во светот“, заклучи Борел.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Регион
Црна Гора планира да произведува дронови; САД: Покажуваат дека се сериозни

Црна Гора планира да започне со производство на беспилотни летала во соработка со американска компанија, а првата серија ќе биде донирана на Украина, објавија денес црногорските медиуми, повикувајќи се на „писмо за намери“ усвоено од владата во Подгорица кон крајот на мај.
Во тој документ, како што објави Радио Слободна Европа, црногорската влада наведува дека оваа иницијатива ќе ги подобри капацитетите на војската во однос на НАТО, ќе ги поддржи одбранбените потреби на Украина, како и позицијата на Црна Гора како сигурен снабдувач на најсовремена одбранбена опрема на глобалниот пазар.
Се нагласува дека договорот вреден 15 милиони долари ќе биде поддржан и од американската администрација предводена од претседателот Доналд Трамп. Писмото за намери усвоено од црногорската влада на 29 мај наскоро ќе го потпишат црногорскиот министер за економски развој Ник Ѓељошај и Роберт Џ. Донахју, директор на компанијата „Бај Лајт Профессионал ИТ Сервисиз ДОО“. Тоа ќе биде претходница на договорот што треба да се потпише во септември.
Договорот предвидува користење на компании од Црна Гора и регионот за тестирање на воздушни и подводни технологии на беспилотни системи. Исто така, се наведува дека владата на Црна Гора се согласува да ја донира првата серија беспилотни системи од рано производство и сродна одбранбена опрема на Украина.
Амбасадата на САД објави дека договорот, доколку биде одобрен, ќе промовира заедничка безбедност, стабилност и напредок и дека владата на САД ги охрабрува сите земји-партнери да инвестираат и да соработуваат со американските компании.
„Инвестирањето во одбранбени капацитети, како што се американските беспилотни воздушни системи, ја покажува сериозноста на Црна Гора во исполнувањето на своите обврски кон Алијансата во време кога бараме од Европа да преземе поголем товар за нејзината безбедност“, порачаа тие.
Европа
Естонија се повлекува од Конвенцијата за забрана на противпешадиски мини, стравува од Русија

Парламентот на Естонија денес гласаше за повлекување од Конвенцијата од Отава со која се забранува употребата на противпешадиски мини, поради загриженост за потенцијална воена закана од соседна Русија.
Осумдесет и еден од 101 пратеници го поддржаа предлогот, соопшти прес-службата.
Сите пет земји од Европската Унија и НАТО што граничат со Русија – Литванија, Латвија, Естонија, Полска и Финска – објавија планови за повлекување од меѓународниот договор поради воената закана што ја претставува нивниот многу поголем сосед.
Русија не е членка на Конвенцијата од Отава и користеше мини при инвазијата на Украина. Гласањето на Естонија следеше по гласањето на Латвија и Литванија, чии парламенти веќе го одобрија повлекувањето. Земјите ќе можат да складираат и распоредуваат мини шест месеци откако ќе ги известат другите членки на договорот и Обединетите нации за нивната одлука. Ниту една од петте земји сè уште не го сторила тоа.
Регион
Европската комисија не се откажува од рудникот за литиум во Србија, тој се појави на новата листа

Европската комисија денес објави список од 13 стратешки проекти во областа на критичните суровини во трети земји, вклучувајќи го и проектот Јадар во западна Србија, кој предизвика силни протести и спротивставување во таа земја.
Списокот на стратешки проекти во областа на критичните суровини во трети земји вклучува проекти во Канада, Гренланд, Казахстан, Норвешка, Србија, Украина, Замбија, Нова Каледонија, Мадагаскар, Малави, Јужна Африка и Обединетото Кралство.
Според проценката на Комисијата, избраните проекти, од кои повеќето се однесуваат на суровини неопходни за производство на електрични возила и батерии, како што се литиум, никел, кобалт, манган и графит, бараат вкупно 5,5 милијарди евра капитални инвестиции за да започнат со работа.
На листата е вклучен и проектот Јадар во долината на реката Јадар во западна Србија, кој предизвика широко распространето негодување и отпор поради страв од загрозување на здравјето на луѓето и животната средина.
На почетокот на 2022 година, српската влада го поништи усвоениот просторен план за рудникот во долината на реката Јадар и го запре проектот. Сепак, во јули минатата година, повторно донесе одлука со која му дозволи на британско-австралискиот рударски гигант „Рио Тинто“ да го рестартира својот проект за рударство на литиум.
Избраните стратешки проекти ќе добијат поддршка од Комисијата, земјите-членки и финансиските институции во форма на полесен пристап до финансирање. Комисијата, исто така, ќе ја зајакне соработката со трети земји за да се обезбеди развој на овие проекти, особено преку стратешки партнерства што веќе се воспоставени со некои од земјите.