Свет
Израел најави нови населби на Западниот Брег и покрај заканата од санкции

Израелската влада одобри изградба на 22 нови еврејски населби на окупираниот Западен Брег, објави министерката за финансии Безалел Смотрих, потег што би можел да ги продлабочи поделбите со некои сојузници кои се заканија со санкции поради понатамошно проширување.
Министерот од крајнаta десница, застапник на израелскиот суверенитет над Западниот Брег, напиша на мрежата X дека новите населби ќе бидат лоцирани во северниот дел на Западниот Брег, без да ги прецизира точните локации, според написите во светските медиуми.
Израелските медиуми објавија дека Министерството за одбрана објавило дека постојните „населби“ ќе бидат легализирани меѓу новите еврејски населби, а ќе бидат изградени и нови населби.
Околу 700.000 израелски доселеници живеат меѓу 2,7 милиони Палестинци на Западниот Брег и Источен Ерусалим, територии што Израел ги зазеде од Јордан во војната во 1967 година.
Палестинците го гледаат проширувањето на населбите како пречка за нивните аспирации за воспоставување независна палестинска држава во Појасот Газа и Западниот Брег, вклучувајќи го и окупираниот Источен Ерусалим.
Сè поголем број европски земји бараат Израел да ја прекине војната во Газа, додека Велика Британија, Франција и Канада го предупредија Израел овој месец дека би можеле да воведат целни санкции ако продолжи да ги проширува населбите на Западниот Брег.
Поголемиот дел од меѓународната заедница ги смета еврејските населби за нелегални.
Активноста за градење населби на Западниот Брег нагло се зголеми од почетокот на војната во Газа, која сега е во 20-тиот месец, дополнително влошувајќи ја ескалацијата на израелските воени операции против палестинските милитанти и зголемувајќи го бројот на напади од страна на доселениците врз палестинските цивили.
Набил Абу Рудеине, портпарол на палестинскиот претседател Махмуд Абас, ја нарече израелската одлука „опасна ескалација“, обвинувајќи ја израелската влада дека продолжува да го влече регионот во „спирала на насилство и нестабилност“.
„Оваа екстремистичка израелска влада се обидува со сите средства да го спречи воспоставувањето независна палестинска држава“, изјави тој за Ројтерс, повикувајќи ја администрацијата на американскиот претседател Доналд Трамп да интервенира.
Функционерот на Хамас, Сами Абу Зухри, ја осуди објавата и ги повика САД и Европската Унија да преземат мерки.
„Објавата за изградба на 22 нови населби на Западниот Брег е дел од војната што Нетанјаху ја води против палестинскиот народ“, изјави Абу Зухри за Ројтерс.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Регион
Црна Гора планира да произведува дронови; САД: Покажуваат дека се сериозни

Црна Гора планира да започне со производство на беспилотни летала во соработка со американска компанија, а првата серија ќе биде донирана на Украина, објавија денес црногорските медиуми, повикувајќи се на „писмо за намери“ усвоено од владата во Подгорица кон крајот на мај.
Во тој документ, како што објави Радио Слободна Европа, црногорската влада наведува дека оваа иницијатива ќе ги подобри капацитетите на војската во однос на НАТО, ќе ги поддржи одбранбените потреби на Украина, како и позицијата на Црна Гора како сигурен снабдувач на најсовремена одбранбена опрема на глобалниот пазар.
Се нагласува дека договорот вреден 15 милиони долари ќе биде поддржан и од американската администрација предводена од претседателот Доналд Трамп. Писмото за намери усвоено од црногорската влада на 29 мај наскоро ќе го потпишат црногорскиот министер за економски развој Ник Ѓељошај и Роберт Џ. Донахју, директор на компанијата „Бај Лајт Профессионал ИТ Сервисиз ДОО“. Тоа ќе биде претходница на договорот што треба да се потпише во септември.
Договорот предвидува користење на компании од Црна Гора и регионот за тестирање на воздушни и подводни технологии на беспилотни системи. Исто така, се наведува дека владата на Црна Гора се согласува да ја донира првата серија беспилотни системи од рано производство и сродна одбранбена опрема на Украина.
Амбасадата на САД објави дека договорот, доколку биде одобрен, ќе промовира заедничка безбедност, стабилност и напредок и дека владата на САД ги охрабрува сите земји-партнери да инвестираат и да соработуваат со американските компании.
„Инвестирањето во одбранбени капацитети, како што се американските беспилотни воздушни системи, ја покажува сериозноста на Црна Гора во исполнувањето на своите обврски кон Алијансата во време кога бараме од Европа да преземе поголем товар за нејзината безбедност“, порачаа тие.
Европа
Естонија се повлекува од Конвенцијата за забрана на противпешадиски мини, стравува од Русија

Парламентот на Естонија денес гласаше за повлекување од Конвенцијата од Отава со која се забранува употребата на противпешадиски мини, поради загриженост за потенцијална воена закана од соседна Русија.
Осумдесет и еден од 101 пратеници го поддржаа предлогот, соопшти прес-службата.
Сите пет земји од Европската Унија и НАТО што граничат со Русија – Литванија, Латвија, Естонија, Полска и Финска – објавија планови за повлекување од меѓународниот договор поради воената закана што ја претставува нивниот многу поголем сосед.
Русија не е членка на Конвенцијата од Отава и користеше мини при инвазијата на Украина. Гласањето на Естонија следеше по гласањето на Латвија и Литванија, чии парламенти веќе го одобрија повлекувањето. Земјите ќе можат да складираат и распоредуваат мини шест месеци откако ќе ги известат другите членки на договорот и Обединетите нации за нивната одлука. Ниту една од петте земји сè уште не го сторила тоа.
Регион
Европската комисија не се откажува од рудникот за литиум во Србија, тој се појави на новата листа

Европската комисија денес објави список од 13 стратешки проекти во областа на критичните суровини во трети земји, вклучувајќи го и проектот Јадар во западна Србија, кој предизвика силни протести и спротивставување во таа земја.
Списокот на стратешки проекти во областа на критичните суровини во трети земји вклучува проекти во Канада, Гренланд, Казахстан, Норвешка, Србија, Украина, Замбија, Нова Каледонија, Мадагаскар, Малави, Јужна Африка и Обединетото Кралство.
Според проценката на Комисијата, избраните проекти, од кои повеќето се однесуваат на суровини неопходни за производство на електрични возила и батерии, како што се литиум, никел, кобалт, манган и графит, бараат вкупно 5,5 милијарди евра капитални инвестиции за да започнат со работа.
На листата е вклучен и проектот Јадар во долината на реката Јадар во западна Србија, кој предизвика широко распространето негодување и отпор поради страв од загрозување на здравјето на луѓето и животната средина.
На почетокот на 2022 година, српската влада го поништи усвоениот просторен план за рудникот во долината на реката Јадар и го запре проектот. Сепак, во јули минатата година, повторно донесе одлука со која му дозволи на британско-австралискиот рударски гигант „Рио Тинто“ да го рестартира својот проект за рударство на литиум.
Избраните стратешки проекти ќе добијат поддршка од Комисијата, земјите-членки и финансиските институции во форма на полесен пристап до финансирање. Комисијата, исто така, ќе ја зајакне соработката со трети земји за да се обезбеди развој на овие проекти, особено преку стратешки партнерства што веќе се воспоставени со некои од земјите.