Свет
Кос: ЕУ се подготвува за нови членови, издвојувам три насоки на патот кон проширувањето
Европската комесарка за проширување Марта Кос денес изјави дека Европската Унија се подготвува за нови членови водена од прашањата за мир, демократија и безбедност, како и дека Унијата издвојува три насоки на работа на патот кон проширување на ЕУ.
На отворањето на форумот на ЕУ за проширување таа како прва насока издвои дека секој напредок постигнат со идните земји членки мора да биде кредибилен и дека кандидатите мора целосно да се усогласат со клучните вредности и ефикасно да ги спроведуваат.
„Не може да има пречки и нема да има пречки. Често ме прашуваат дали овие геополитички аргументи значат дека треба да затвораме очи пред сè и да примаме нови членови без оглед на тоа? Не, ви велам, токму спротивното е. Кога демократските структури се слаби или владеењето на правото е недостаточно, тоа може да отвори врата за злонамерно влијание, корупција и организиран криминал. Нашата Унија е изградена врз доверба меѓу нејзините членови. Успешно проширување може да се случи само кога има доверба заснована на достигнувања и заслуги“, рече таа.
Како друга насока таа издвои дека ЕУ мора да се подготви и за нови членки и дека во моментот работат на преглед на подготвеноста пред пристапувањето.
Според неа, ЕУ мора да знае какво ќе биде влијанието на идното проширување врз клучните области на политиката или буџетот и управувачките структури.
„Исто така, треба да дадеме силни одговори на загриженоста на нашите граѓани. Што значи проширувањето за нашиот модел на социјална заштита? Како може да ја зајакне контролата на нашите граници? Како можеме да обезбедиме почитување на владеењето на правото по пристапувањето? И како ќе обезбедиме непречено и ефикасно функционирање на Унијата? Мора да имаме отворена дискусија за тоа какви заштитни мерки ќе вклучиме во идните договори за пристапување за да им обезбедиме на нашите граѓани дека интегритетот на нашата Унија е заштитен“, рече Кос.
Таа истакна дека мора да има заштитни мерки што нашите нови земји членки нема да ги забележат кога сите ги почитуваат своите одговорности, како и дека овие мерки мора еднакво да бидат заштитни мерки, што може силно да влијаат врз новите земји членки кога не ги почитуваат истите правила.
„Две третини од Европејците ни кажуваат дека во моментот не се доволно информирани. Ова е проблем што мора да го решиме. Ова е заедничка одговорност со нашите земји членки“, рече Кос.
Како трета насока Кос го издвои времето потребно за проширување и објасни дека земјите кандидатки имаат потреба од време за реформи, а понекогаш и земјите од ЕУ имаат потреба од време за донесување одлуки.
„Времето што денешниот свет повеќе не ни го дава. И ако не дејствуваме брзо и решително, ризикуваме да ја изгубиме контролата врз безбедноста и стабилноста на нашиот континент. Кога мојата земја, Словенија, се подготвуваше за членство во ЕУ, тоа главно се гледаше низ призмата на просперитет. Денес, тоа е и прашање на безбедност“, рече таа.
Таа исто така нагласи дека е потребно да се осигури дека војните во Европа засекогаш ќе бидат запишани во книгите по историја и дека главното прашање е како да се заштитат демократиите од автократските тенденции.
„Денес, ние Европејците се соочуваме со многу од овие прашања како основачи на нашата Унија во 50-тите. Делумно одговоривме на овие прашања во минатото. Во 80-тите ги стабилизиравме новите демократии кога Грција, Шпанија и Португалија се приклучија на нашата Унија. На почетокот на 2000-тите го направивме истото тоа и ги проширивме стабилноста и просперитетот кога поголемиот дел од Централна и Источна Европа се приклучи на ЕУ. Денес, додека се подготвуваме за нови членови, го правиме тоа повторно, водени од прашањата за мир, демократија, а исто така и безбедност“, рече Кос.
Како што рече таа, во секој од овие дефинирачки моменти во нашата понова историја политиката на проширување одигра централна улога, а денес мора да се соочиме со силите што имаат цел да го дестабилизираат нашиот континент.
„Мора да го исчистиме нашиот континент од автократии. Мора да го одбраниме нашиот простор на слобода и демократија. Размислуваме за политика на проширување за да дадеме одговори, да ги пополниме празнините на просперитет, слобода и стабилност во целата наша Европа и да ги затвориме празнините што сè повеќе ги експлоатираат нашите противници, трговци со луѓе и криминалци“, рече Кос.
Според неа, политиката на проширување не беше само двигател на промените во нашите земји кандидатки туку и она што поттикна саморефлексија и обезбедување одговори на загриженоста на нашите граѓани, без разлика дали станува збор за нашите социјални или економски модели, миграција, корупција или организиран криминал.
Зборувајќи за автократските режими, таа рече дека тие не се обврзани со истите морални и правни правила врз кои се градат европските демократии, туку ја искористуваат нашата отвореност борејќи се во асиметрична игра и трошејќи големи суми пари за државна пропаганда и странско мешање.
„И затоа поставуваме безбедносна мрежа на демократија на нашиот континент. Можеме и мора да возвратиме. Во нашиот неодамна предложен штит за демократија првпат ги вклучивме нашите земји кандидатки исто како и нашите држави членки.
Ова е нов начин на постепена интеграција, многу важен. И повеќе не можеме да размислуваме за одбрана на нашите демократии дома во нашата Унија, без да ги браниме во нашите земји кандидатки“, заклучи таа.
Фото: принтскрин
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Свет
Трамп му рече на новинар да не го срами саудискиот принц прашувајќи за убиството на новинарот
Претседателот на САД, Доналд Трамп, свечено го пречека саудискиот престолонаследник Мохамед бин Салман во Белата куќа на Јужниот тревник со прегратка и надлетување со авион во чест на посетата.
По краткиот разговор и прес-конференцијата, атмосферата стана напната кога еден новинар постави прашање за убиството на новинарот Џамал Кашоги. Трамп одговори коментирајќи му на новинарот да не го „засрамува“ саудискиот лидер. Ова е прва посета на бин Салман на САД откако Кашоги беше убиен во 2018 година во саудискиот конзулат во Истанбул.
Имено, американските разузнавачки служби заклучија дека наследникот на престолот е тој што ја одобрил операцијата за апсење или убиство на Кашоги, кој беше истакнат критичар на саудискиот режим. Иако Бин Салман го негираше тоа, тој ја призна одговорноста како де факто владетел на земјата.
„Што се однесува до овој господин, тој заврши феноменална работа“, рече Трамп во одбрана на својот гостин. „Споменувате некој што беше исклучително контроверзен. На многу луѓе не им се допадна тој господин за кој зборувате, сакале или не, се случуваат работи, но тој не знаеше ништо за тоа и можеме да го оставиме на тоа. Не треба да го засрамувате нашиот гостин поставувајќи прашања.“
За време на состанокот во Овалната соба, саудискиот престолонаследник го пофали Трамп, велејќи дека Саудиска Арабија „верува во она што го прават САД“. Тој истакна дека Трамп направил „многу добри работи“ и поставил „добра основа за создавање поголем економски раст“ и ја пофали неговата работа за „светскиот мир“.
Бин Салман, исто така, објави дека Саудиска Арабија би можела да ги зголеми своите ветени инвестиции во САД на речиси трилион долари во наредните денови. Трамп ја прими веста со воодушевување. „Одлично е, го ценам тоа“, рече тој. „Остваруваме бројки што никој досега не ги постигнал“.
Двете земји се исто така подготвени да потпишат договори за одбрана. Трамп им рече на новинарите во понеделник дека планира да продаде напредни борбени авиони Ф-35 на Ријад, кој сака 48 од нив. Тоа би била прва продажба на американски борбени авиони на Саудиска Арабија, потег што би можел да го промени балансот на моќ на Блискиот Исток. Досега, само Израел го имаше Ф-35 во тој регион.
Исто така, се очекува дека Трамп ќе изврши дополнителен притисок врз Саудиска Арабија да се приклучи на таканаречените договори на Авраам за нормализација на односите со Израел. Саудијците досега не сакаа да преземат таков значаен чекор без јасен пат кон формирање палестинска држава.
Регион
Сараево: Парламентарците од Балканот за ЕУ, но без договор за статусот на Косово
Учесниците на Конференцијата на парламентарни комисии за европска интеграција од земјите од Процесот за стабилизација и асоцијација во Југоисточна Европа (КОСАП) во Сараево оценија дека е потребно да се забрза патот на земјите од Западен Балкан кон ЕУ, но не успеаја да се договорат за заедничка изјава за ова прашање.
Учесници на конференцијата беа претставници на парламентите на Албанија, Босна и Херцеговина, Црна Гора, Северна Македонија и Србија, заедно со гости од парламентите на Грузија и Турција. Пратениците на КОСАП сметаат дека е потребно да се забрза процесот на европска интеграција на сите земји од регионот и дека никој, имајќи го предвид сегашниот геополитички контекст, не треба да биде изоставен од тој процес, пренесе „Индекс“.
Тие ја нагласија потребата од зајакнување на регионалната меѓупарламентарна соработка со цел зајакнување на надзорот врз извршните тела, особено во процесот на европска интеграција, како и подготовката на сите земји во регионот за членство во ЕУ. Тие, исто така, посочија на фактот дека интеграцијата е двонасочен процес, што е во интерес и на ЕУ и на земјите што сакаат да станат полноправни членки, објави Парламентот на БиХ.
Сепак, претставникот на ХДЗ БиХ во Домот на народите на Парламентот на БиХ, Зденко Ќосиќ, им рече на новинарите по таа средба дека само ветувањата го поттикнуваат евроскептицизмот во земјите од регионот, иако е јасно дека тие самите не ги исполнуваат задачите што се очекуваат од нив.
Ќосиќ, исто така, потврди дека старите спорови сè уште постојат, што е причината зошто учесниците на состанокот на КОСАП не усвоија заедничка изјава по состанокот во Сараево. „Постигнавме договор за повеќето прашања, но не и за заедничка изјава“, им рече Ќосиќ на новинарите. Нема изјава бидејќи немаше едногласно мислење, но вистинскиот проблем е што немаше договор за името или статусот на Косово. „Србија беше против тоа, а ние го имаме она што го имаме“, додаде тој.
Свет
По трагедијата во турскиот хотел: полицијата се сомнева дека пестицидот стигнал до семејството преку вентилацијата
Полицијата верува дека четиричленото семејство, меѓу кои и две мали деца, починало како резултат на труење од пестицид што се користел за контрола на штетници во хотелот каде што престојувале. Според првите индикации, отровната супстанца можеби стигнала до нивната соба преку отворот за вентилација во бањата, што довело до фатален исход за време на одморот.
За потсетување, мајката Чигдем Бочек (27), таткото Сервет (38) и нивните деца Масал (3) и Кадир Мухамет (6) беа прогласени за мртви откако сериозно се разболеле во нивната хотелска соба во Истанбул. Претходно се претпоставуваше дека сите претрпеле труење со храна по еден ден дегустација на улична храна на тезги и ресторани во турската престолнина.
Сепак, полицијата и обвинителите уапсија 11 лица, вклучувајќи го и персоналот во хотелот „Харбор Свитс Олд Сити“, под сомнение дека алуминиум фосфид, кој се користи во третманот на креветни бубачки во соба на долниот кат, можеби стигнал до семејната соба преку отвор за вентилација во бањата и ги отрул.
Алуминиум фосфидот е многу токсична супстанца што се користи како пестицид во земјоделството и домаќинствата и може да предизвика смрт ако се вдиши во големи количини. Истражителите, исто така, откриле дека барем еден вработен во компанија за контрола на штетници чии производи се користеле во хотелот немал потребни сертификати.
Хотелот оттогаш е евакуиран и затворен додека полицијата продолжува да собира примероци од зградата за тестирање. Според извештаите, полицајците земале примероци од чаршафи, перници, шишиња со вода и ќебиња. Полицијата, исто така, наводно, отстранила работи од собите на двајца други гости – еден Италијанец и еден Мароканец – откако и тие биле однесени во болница под сомнение за труење.
Семејството Бочек од Хамбург, Германија, пристигнало во нивниот хотел во истанбулската населба Фатих на почетокот од нивниот одмор на 9 ноември. Два дена подоцна, тие отишле во болница откако се пожалиле на гадење и вртоглавица.
Чигдем и двете деца починаа само неколку часа подоцна, додека Сервет почина во понеделникот откако поминаа шест дена на интензивна нега во градската болница „Џемил Ташкчоглу“. Чигдем и децата беа погребани во саботата во градот во западната турска покраина Афјонкарахисар, според извештаите.
Главниот јавен обвинител во Истанбул првично притвори седум лица, вклучувајќи продавачи на улична храна, а примероци од тезги и ресторани што ги посетило семејството биле анализирани од Институтот за судска медицина.
Дедото на жртвите, Мустафа Челик, рече дека семејството планирало да го посети по седумдневниот одмор во Истанбул. Тој истакна дека ќе покрене постапка против сите одговорни и нагласи дека очекува виновниците да бидат казнети што е можно построго.
Се обрати и претседателот на Турција, Реџеп Таип Ердоган, кој рече: „Нашите безбедносни сили и обвинители ќе ги спроведат потребните истраги за да ги утврдат причините за овие смртни случаи“.

