Свет
НАСА ја отвори сондата со примерок од опасниот астероид

Сондата со примероци од астероидот Бену слета на Земјата во неделата, а вчера научниците на НАСА го отворија материјалот од тоа далечно небесно тело. Експертите од институтот Johnson Space Center (JSC) во Хјустон го подигнаа надворешниот капак и со ентузијазам погледнаа што има таму.
„Научниците беа воодушевени кога го подигнаа капакот. Внатре во него пронајдоа темна прашина и честички со големина на песок“, напиша вчера на „Х“ Одделот за истражување на астроматеријали на НАСА (АРЕС). Таа прашина некогаш била на површината на далечен астероид.
Но, ова е само почеток бидејќи тимот се’ уште не пристапил до главниот примерок на астероидот. Ова ќе бара демонтирање на уредот за собирање примероци TAGSAM; што е комплициран процес кој ќе потрае одредено време.
НАСА ја лансираше сондата OSIRIS-REx кон Бену во септември 2016 година. Беа потребни две години за леталото да стигне до астероидот и уште две мапирања на површината пред тимот да најде соодветно место за собирање на примерокот. На 20 октомври 2020 година сондата се спушти до астероидот и успеа да ја собере прашината. Но, не помина сè како што очекуваа научниците.
“A scientific treasure box.”
Scientists gasped as the lid was lifted from the #OSIRISREx asteroid sample return canister, showing dark powder and sand-sized particles on the inside of the lid and base.
Read more from the @NASA_Johnson curation lab: https://t.co/JBw6TCI7kB pic.twitter.com/t43QEDLH7G
— NASA Astromaterials (@Astromaterials) September 26, 2023
Идејата беше сондата со својот дел да удри во површината и да ослободи излив на азотен гас што ќе подигне прашина. Но, во текот на тој процес дојде еден вид шок. Кога механизмот допрел, површината се одвоила како течност и притисокот создал кратер со дијаметар од 8 метри.
Материјалот полета во сите правци, но за среќа и во комората за собирање примероци. Се поставува прашањето зошто целиот овој долгорочен и комплексен проект е толку важен? Првата причина е што Бену е на врвот на листата на опасни астероиди на НАСА.
Но, Бену не е само извор на страв, туку може да открие нешто за нашето потекло. Имено, Бену е реликвија од времето на формирањето на Сончевиот систем пред 4,5 милијарди години, а всушност е совршено сочувана временска капсула.
НАСА го смета Бену за најопасната карпа во Сончевиот систем бидејќи има најголема веројатност да удри во Земјата од сите познати астероиди. Но, нема причина за грижа. Иако Бену претставува ризик за нашата планета, веројатноста за удар е многу мала, пишува Science Alert.
Имено, Бену, заедно со астероидот 1950 DA, се вбројуваат меѓу најопасните познати астероиди. Поради својата патека и орбита околу Сонцето, која трае 1,2 години, во следните неколку века во неколку наврати ќе се доближува до Земјата до тој степен што постои мала можност за судир.
НАСА вели дека постои шанса Бену да помине низ таканаречената гравитациска брава за време на неговото прелетување на 25 септември 2135 година – област во вселената што би можела да ја насочи да се судри со нашата планета на крајот на 22 век.
Иако е тешко да се одреди точната веројатност за ваков катастрофален настан, со помош на податоците собрани од леталото OSIRIS-Rex, експертите успеаја да создадат подобар модел на развојот на орбитата на Бену. Нивната анализа покажува дека има само 0,037% (1:2700) шанса да удри во Земјата на 24 септември 2182 година.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
Фицо до Калас: Немате овластување да ја критикувате мојата посета на Москва

Словачкиот премиер Роберт Фицо денес ѝ порача на високата претставничка на ЕУ за надворешна политика и безбедност, Каја Калас, дека таа нема овластување да ја критикува неговата посета на Москва по повод Денот на победата.
„Како висок функционер на Европската комисија, немате апсолутно никаква надлежност да критикувате суверен премиер на суверена земја кој има конструктивен пристап кон целата европска агенда“, напиша Фицо на својата Фејсбук страница.
Тој потсети дека повеќе од 60.000 војници на Црвената армија загинале за време на ослободувањето на Словачка и истакна дека дошол во Москва за да им оддаде почит.
„Драга Каја, уште еднаш ги забележав вашите изјави упатени до мене во врска со денешната посета на Москва и најавената средба не само со претседателот на Русија Владимир Путин. Јасно е дека не сум на вистинската страна на историјата или други такви длабоки геополитички размислувања“, рече Фицо.
„Прво на сите, дојдов во Москва за да им оддадам почит на повеќе од 60.000 војници на Црвената армија кои загинаа ослободувајќи ја Словачка. Не ми е јасно каква врска имаат овие храбри луѓе со моменталната меѓународна ситуација“, рече премиерот на Словачка.
Тој праша како можат да функционираат дипломатијата и надворешната политика ако политичарите не треба да се среќаваат и да водат нормален дијалог за прашања за кои имаат различни мислења.
„Не се согласувам со политиката на новата железна завеса, на која толку напорно работите“, заклучи Фицо, обраќајќи и се на Калас.
Каја Калас претходно го критикуваше Фицо за присуството на Парадата на победата во Москва во чест на 80-годишнината од победата над фашизмот, тврдејќи дека словачкиот премиер е „на погрешната страна од историјата“, пренесува Танјуг.
Свет
(Видео) Силно невреме ја погоди Валенсија: улиците се претворија во реки, автомобилите затрупани од град

Силно невреме вчера го погоди шпанскиот регион Валенсија, претворајќи ги улиците во реки и покривајќи ги автомобилите со слоеви град. Градовите низ регионот беа погодени од ненадејни поројни дождови и град што го запре сообраќајот и ги принуди луѓето да бараат засолниште.
Heavy rains accompanied by hailstorm in Villar del Arzobispo of Valencia province, Spain 🇪🇸 (08.05.2025) pic.twitter.com/5XUhA2czoB
— Disaster News (@Top_Disaster) May 8, 2025
Драматичните снимки од социјалните медиуми покажуваат град и пороен дожд како носат сè на својот пат.
Улиците се претворија во потоци или реки, додека автомобилите останаа закопани под градот, а тротоарите изгледаа како да се покриени со снег. Повеќето луѓе останаа во затворен простор, додека на патиштата останаа само заглавени автомобили и купишта град.
Најпогодени места беа Гвадасекиес, Каљес, Вилар дел Арзобиспо и л’Олерија, каде што слоевите град беа толку дебели што делумно ги покрија возилата. Околу 1.000 лица од службите за итни случаи се вклучени во интервенцијата, отстранувајќи ги штетите и расчистувајќи ги патиштата.
Валенсија, добро познат туристички регион каде што вообичаено се очекува топло време во ова време од годината, сè уште се справува со последиците од претходните временски екстреми – околу 2.000 луѓе сè уште беа раселени од бурата на крајот на 2024 година.
Во октомври 2024 година, Валенсија беше погодена од разорна бура што предизвика катастрофални поплави и одзеде 228 животи. Тоа беше една од најсмртоносните природни катастрофи во поновата историја на Шпанија, а нејзините последици се почувствуваа месеци подоцна, со илјадници раселени лица и голема материјална штета.
Кон крајот на април, Шпанија и Португалија беа погодени од голем прекин на електричната енергија, што доведе до застој во сообраќајот, болниците и аеродромите.
Свет
Макрон: Путин е на страната на војната, секој што веруваше поинаку е измамен

Францускиот претседател Емануел Макрон денес ги осуди ставовите на рускиот претседател Владимир Путин, обвинувајќи го дека е „на страната на војната“ и додавајќи дека оние кои верувале поинаку сега се самите одговорни за своите заблуди.
„Претседателот Путин е на страната на војната, а не на страната на мирот и оние кои веруваа дека тој има желба за мир, самите беа измамени“, рече Макрон на прес-конференцијата што ја одржа со полскиот премиер Доналд Туск во Нанси, пренесува „Фигаро“.
Денес, Туск и Макрон потпишаа договор за пријателство и зајакната соработка, а францускиот претседател го опиша „француско-полското пријателство“ како „срдечен сојуз“.
Сличен договор веќе е потпишан меѓу Франција и Германија, Италија и Шпанија.
Претседателот на Франција повтори дека „виталните интереси“ на Франција, врз основа на нејзината стратегија за нуклеарно одвраќање, се поврзани и со интересите на нејзините „главни партнери“ во Европа.
„Од 60-тите години, со изјавите на генералот де Гол, европската димензија на оваа стратегија за одвраќање е потврдена и постојано ја потврдуваат сите мои претходници, а јас самиот го правев тоа“, потсети Макрон.
Тој изјави дека ќе оди во Украина во „соодветен момент“, но не прецизираше дали ќе биде присутен на самитот на европските лидери што се одржува овој викенд, јавува BFM TV.
„Во вистинскиот момент, ќе одам таму. Од многу разбирливи причини, за ова ретко се зборува однапред“, рече Макрон.
Неколку часа претходно, украинскиот претседател Володимир Зеленски најави одржување на самит на европските лидери во Украина овој викенд.
На овој состанок ќе се собере „коалицијата на добронамерните“, која е составена главно од европски земји и има за цел да му обезбеди воена помош на Киев, како и да постави рамка за воспоставување траен мир во Украина.
Самитот на европските лидери во Украина следува по повикот на американскиот претседател Доналд Трамп во четвртокот за „безусловен 30-дневен прекин на огнот“ во Украина, што треба да доведе до „траен мир“.
Макрон ја поздрави оваа изјава и изрази желба да „дејствува во оваа насока без измама и без одложување“, пренесува Танјуг.