Свет
Руте: Светот станува сè поопасно место, ги зголемуваме средствата за одбрана

Генералниот секретар на НАТО, Марк Руте, денес во Хаг изјави дека 32-те членки на алијансата ќе донесат „смели одлуки“ на самитот оваа недела, вклучително и усвојување на нов инвестициски план што ќе ги зголеми трошоците за одбрана на пет проценти од бруто домашниот производ (БДП).
На прес-конференцијата еден ден пред почетокот на самитот на НАТО, Руте рече дека сите членки на алијансата ќе ја исполнат целта за издвојување на два проценти од БДП за одбрана оваа година, иако на почетокот на 2025 година, „седум-осум сојузници“ не го достигнаа тоа ниво.
„Значи, постигнавме клучен напредок во последните пет, шест месеци. Новиот план за инвестиции во одбраната, за кој сојузниците ќе се договорат на самитот во Хаг, воведува нова основа: ќе инвестираме пет проценти од БДП во одбраната. Тоа е квантен скок што е амбициозен, историски и фундаментален за обезбедување на нашата иднина“, рече Руте.
Тој изјави дека Шпанија, која се спротивстави на зголемувањето на средствата за одбрана на пет проценти од БДП, не е ослободена од оваа обврска.
„НАТО нема клаузула за исклучок“, рече Руте во врска со ставот на Шпанија за обврската да издвои пет проценти од БДП, на што инсистира американскиот претседател Доналд Трамп.
Европските членки на НАТО учествуваат со само 30 проценти од вкупните средства на алијансата за одбрана. Некои европски земји, како што се Полска, Естонија и Литванија, веќе ги зголемија трошоците за одбрана на пет проценти од БДП, додека Шпанија е на заднината, со помалку од два проценти.
Руте, исто така, рече дека самитот во Хаг ќе се одржи „во вистински историски момент, со значајни и растечки безбедносни предизвици“ за НАТО.
„Како што светот станува сè поопасно место, лидерите на сојузничките земји ќе донесат смели одлуки за зајакнување на нашата колективна одбрана, што ќе го направи НАТО посилен, пофер и посмртоносен сојуз“, рече Руте.
Руте рече дека безбедносната ситуација во светот „драматично се променила“ во последните неколку години, уште од руската окупација на Крим во 2014 година, а особено од 2022 година, кога Русија започна целосна инвазија на Украина.
Тој додаде дека членовите на алијансата затоа мора да достигнат значително повисоко ниво на распределба за одбрана од сегашното, за да можат сите да ја бранат територијата во случај на напад.
„Во исто време, Русија работи заедно со Северна Кореја, Кина, Иран. Кина, исто така, брзо ги зајакнува своите вооружени сили на нивоа што никогаш порано не се видени. Безбедносната ситуација драматично се промени и затоа овој самит е важен – сојузниците мора да бидат способни да се одбранат. Ако дојде тој момент, треба да стоиме заедно, обединети, не само во духот, туку и во пракса“, рече Руте кога беше прашан дали граѓаните на Западен Балкан имаат причина да се грижат.
Руте, исто така, рече дека „пет од осумте земји од Западен Балкан се во НАТО“, дека во Косово има мисија КФОР и дека алијансата во БиХ тесно соработува со мисијата ЕУФОР.
„Јас сум во постојан дијалог со претседателот на Србија, се познаваме долго време, сме блиски пријатели, но не секогаш се согласуваме. И важно е да го продолжиме овој разговор“, рече Руте.
Генералниот секретар на НАТО, исто така, рече дека Русија останува „најголемата и најдиректна закана“ со која се соочува алијансата.
„Москва ја продолжува војната против Украина со поддршка на Северна Кореја, Иран, Кина и Белорусија. Мора да продолжиме да ѝ обезбедуваме на Украина она што ѝ е потребно за да се одбрани и да ги одбие нападите во иднина. Нашата поддршка за Украина е непоколеблива и нема да се откажеме од неа“, рече Руте.
Тој изјави дека наместо најавените 20 милијарди евра, сојузниците ќе обезбедат повеќе од 35 милијарди евра дополнителна безбедносна помош за Украина следната година.
Руте, исто така, рече дека Иран „не смее да развива нуклеарно оружје“.
„Кога станува збор за ставот на НАТО кон нуклеарната програма на Иран, сојузниците одамна се согласија дека Иран не смее да развива нуклеарно оружје. Мојот најголем страв е дека Иран поседува и би можел да користи и распореди нуклеарно оружје со цел да ја зајакне својата контрола врз Израел, целиот регион и другите делови од светот“, рече Руте.
Тој ги отфрли обвинувањата дека бомбардирањето на нуклеарните постројки на Иран од страна на САД на 22 јуни е кршење на меѓународното право.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
Путин и Макрон разговараа по телефон по три години

Рускиот претседател, Владимир Путин разговараше со францускиот претседател Емануел Макрон за војната во Украина, соопшти денес Кремљ. Се работи за прв телефонски разговор меѓу двајцата лидери од 2022 година.
Во соопштението се наведува дека Путин, коментирајќи ја ситуацијата во Украина, оценил дека сегашниот конфликт е директна последица на политиките на западните земји кои со години ги игнорираа безбедносните интереси на Русија, а сега водат политика на продолжување на непријателствата.
Рускиот претседател ги потврди основните пристапи кон можните мировни договори за Украина, се додава во соопштението, тврдејќи дека договорот треба да биде сеопфатен и долгорочен, да обезбеди отстранување на коренските причини за украинската криза и да се базира на нови територијални реалности.
Двајцата лидери разговараа и за ситуацијата на Блискиот Исток во контекст на конфликтот меѓу Иран и Израел и нападите на САД врз нуклеарните постројки на Иран. Тие ја нагласија посебната одговорност на Русија и Франција како постојани членки на Советот за безбедност на ООН во зачувувањето на мирот и безбедноста и одржувањето на глобалниот режим за неширење на нуклеарно оружје.
„Во овој контекст, важноста од почитување на легитимното право на Техеран да развива мирна нуклеарна енергија и да продолжи да ги исполнува своите обврски според Договорот за неширење на нуклеарно оружје, вклучително и соработката со Меѓународната агенција за атомска енергија (МААЕ)“, се додава во соопштението.
Путин и Макрон се залагаа за решавање на прашањето за иранската нуклеарна програма и другите регионални прашања исклучиво преку политички и дипломатски средства, а беше нагласено дека претседателите се согласиле да продолжат со контактите. „Разговорот меѓу Владимир Путин и Емануел Макрон беше значаен“, се заклучува во соопштението.
Ова е првиот телефонски разговор меѓу двајцата претседатели по повеќе од две години, а последниот познат контакт се одржа во септември 2022 година.
Свет
Тесно изгласан „големиот, прекрасен закон“ на Трамп за даноците и трошењето

Сенатот на САД го изгласа законот за даноци и владини трошоци на претседателот на САД, Доналд Трамп, по повеќе од 24 часа преговори.
Гласањето заврши со нерешен резултат 50-50, при што потпретседателот Џ.Д. Венс во просторијата го даде одлучувачкиот глас. Републиканците Том Тилис, Ранд Пол и Сузан Колинс гласаа против законот, заедно со сите демократи.
Таканаречениот Голем прекрасен закон, кој ги спроведува многу од клучните политички цели на Трамп, а воедно го зголемува националниот долг за 3,3 трилиони долари, сега се враќа во Претставничкиот дом за конечно одобрување.
Трамп претходно навести дека можеби ќе биде флексибилен во врска со рокот од 4 јули.
Поради законот, избувна пресметка меѓу недамнешните сојузници, претседателот Доналд Трамп и милијардерот кој ја водеше канцеларијата за ефикасност на владата, Елон Маск. Денес, таа конфронтација повторно се разгоре.
Американскиот претседател Доналд Трамп го нарече усвојувањето на неговиот закон за даноци и владини трошоци во Сенатот „музика за неговите уши“.
За време на дискусијата на тркалезна маса во новоотворениот, многу контроверзен центар за притвор на мигранти во Флорида, кој е наречен „Алигатор Алкатраз“ поради неговите услови и локација, еден новинар го информираше Трамп дека Сенатот штотуку го усвоил законот.
„Ви благодарам, вау. Ви благодарам, чекав, слушајќи ги овие прекрасни зборови што се музика за моите уши, но ме интересираше и како стоиме. Тоа покажува колку ве ценам затоа што сум тука со вас, а веројатно треба да бидам таму“, одговори Трамп.
Трамп, исто така, го пофали својот потпретседател Џ.Д. Венс, кој го даде одлучувачкиот глас во Сенатот.
„Тој добро си ја врши работата“, рече Трамп.
Кога беше прашан што им кажува на републиканските членови на Претставничкиот дом кои не беа задоволни од промените во законодавството усвоени од Сенатот, Трамп рече:
„Тоа ви кажува дека има по нешто за секого… Тоа е одличен закон. Има по нешто за секого и мислам дека ќе помине многу непречено во Претставничкиот дом. Всушност, мислам дека ќе биде полесно таму отколку во Сенатот.“
Свет
Трамп го навреди фаворитот за градоначалник на Њујорк: „Тој е лудак“

Претседателот на САД, Доналд Трамп, денес остро го критикуваше кандидатот за градоначалник на Њујорк, Зохран Мамдани, нарекувајќи го „целосен лудак“, објави Анадолија.
„Искрено, слушнав дека е тотален лудак“, им рече Трамп на новинарите.
„Мислам дека луѓето од Њујорк се луди што гласаат така. Мислам дека се луди. За прв пат ќе имаме комунист, вистински, чист комунист. Тој сака продавници, стоковни куќи. А што е со луѓето што работат таму? Мислам дека е лудо.“
Мамдани го победи поранешниот гувернер на Њујорк, Ендру Куомо, на демократските прелиминарни избори минатата недела, позиционирајќи се себеси како првиот муслимански градоначалник на Њујорк.
Кандидатот на демократите е познат како отворен поддржувач на Палестина и критичар на Израел. Тој е ко-основач на огранокот Студенти за правда во Палестина на колеџот Боудоин, а во 2023 година учествуваше во штрајк со глад пред Белата куќа барајќи прекин на огнот во Појасот Газа.
Трамп го повтори своето тврдење дека Мамдани бил комунист. „Мислам дека е ужасен. Тој е комунист. Последното нешто што ни треба е комунист. Реков дека никогаш нема да има социјализам во Соединетите Држави“, рече тој.
„Мислам дека е лоша вест и мислам дека ќе се забавувам многу со него, гледајќи го, бидејќи мора да дојде тука за своите пари. Не грижете се, нема да се извлече.“