Свет
Столтенберг: Влезот на Финска и Шведска во НАТО би бил историски

По состанокот на министрите за надворешни работи на НАТО во Берлин, генералниот секретар на НАТО Јенс Столтенберг изјави дека доколку Финска и Шведска одлучат да влезат во Северноатлантската алијанса, тоа би било историско и ќе покаже дека вратата на НАТО е отворена, а агресијата не се исплати.
Столтенберг, кој се обрати на видео-конференција на заедничката прес-конференција со германската министерка за надворешни работи Аналена Бурбок бидејќи е заразен со коронавирус, рече дека рускиот претседател Владимир Путин сака да ја победи Украина и да ги подели Европа и Северна Америка, но тие се обединети и Украина може да победи во војната.
Бурбок рече дека вратите на НАТО се ширум отворени за Финска и Шведска.
„Шведска, Финска, ако сте подготвени, подготвени сме и ние“, рече Бурбок, додавајќи дека нивниот влез ќе го зајакне НАТО и ќе ги обедини северноевропските земји.
Столтенберг додаде дека на претстојниот самит на НАТО во Мадрид ќе бидат донесени важни одлуки, како одговор на новонастанатата ситуација во Европа.
Сојузниците ветија дека ќе обезбедат милијарди долари помош за Украина, како и обука, рече Столтенберг.
Запрашан за противењето на Турција за влезот на Финска и Шведска во Алијансата, тој рече дека е важно да се истакне дека НАТО ќе ги почитува одлуките на Финска и Шведска, но и дека Турција е важен сојузник.
„Убеден сум дека ќе успееме да најдеме заеднички јазик“, рече Столтенберг.
Тој додаде дека процесот на проширување на НАТО е многу успешен во текот на годините и дека Финска и Шведска се најблиските сојузници на НАТО кои се’ уште не се нејзини членки.
Според Столтенберг, НАТО треба брзо да реагира доколку овие две земји решат да му се приклучат. Посочи дека НАТО многу внимателно следи што прави Русија и дека е подготвена да реагира доколку Москва изврши каков било напад врз членка на алијансата.
Столтенберг додаде дека потенцијалното членство на Финска и Шведска е „важно за НАТО“ и дека алијансата ќе истражува начини да обезбеди безбедносни гаранции во балтичкиот регион.
Финска денеска објави дека ќе поднесе барање за членство во НАТО, а се очекува Шведска да се изјасни по тоа прашање во текот на денот.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Регион
Црна Гора планира да произведува дронови; САД: Покажуваат дека се сериозни

Црна Гора планира да започне со производство на беспилотни летала во соработка со американска компанија, а првата серија ќе биде донирана на Украина, објавија денес црногорските медиуми, повикувајќи се на „писмо за намери“ усвоено од владата во Подгорица кон крајот на мај.
Во тој документ, како што објави Радио Слободна Европа, црногорската влада наведува дека оваа иницијатива ќе ги подобри капацитетите на војската во однос на НАТО, ќе ги поддржи одбранбените потреби на Украина, како и позицијата на Црна Гора како сигурен снабдувач на најсовремена одбранбена опрема на глобалниот пазар.
Се нагласува дека договорот вреден 15 милиони долари ќе биде поддржан и од американската администрација предводена од претседателот Доналд Трамп. Писмото за намери усвоено од црногорската влада на 29 мај наскоро ќе го потпишат црногорскиот министер за економски развој Ник Ѓељошај и Роберт Џ. Донахју, директор на компанијата „Бај Лајт Профессионал ИТ Сервисиз ДОО“. Тоа ќе биде претходница на договорот што треба да се потпише во септември.
Договорот предвидува користење на компании од Црна Гора и регионот за тестирање на воздушни и подводни технологии на беспилотни системи. Исто така, се наведува дека владата на Црна Гора се согласува да ја донира првата серија беспилотни системи од рано производство и сродна одбранбена опрема на Украина.
Амбасадата на САД објави дека договорот, доколку биде одобрен, ќе промовира заедничка безбедност, стабилност и напредок и дека владата на САД ги охрабрува сите земји-партнери да инвестираат и да соработуваат со американските компании.
„Инвестирањето во одбранбени капацитети, како што се американските беспилотни воздушни системи, ја покажува сериозноста на Црна Гора во исполнувањето на своите обврски кон Алијансата во време кога бараме од Европа да преземе поголем товар за нејзината безбедност“, порачаа тие.
Европа
Естонија се повлекува од Конвенцијата за забрана на противпешадиски мини, стравува од Русија

Парламентот на Естонија денес гласаше за повлекување од Конвенцијата од Отава со која се забранува употребата на противпешадиски мини, поради загриженост за потенцијална воена закана од соседна Русија.
Осумдесет и еден од 101 пратеници го поддржаа предлогот, соопшти прес-службата.
Сите пет земји од Европската Унија и НАТО што граничат со Русија – Литванија, Латвија, Естонија, Полска и Финска – објавија планови за повлекување од меѓународниот договор поради воената закана што ја претставува нивниот многу поголем сосед.
Русија не е членка на Конвенцијата од Отава и користеше мини при инвазијата на Украина. Гласањето на Естонија следеше по гласањето на Латвија и Литванија, чии парламенти веќе го одобрија повлекувањето. Земјите ќе можат да складираат и распоредуваат мини шест месеци откако ќе ги известат другите членки на договорот и Обединетите нации за нивната одлука. Ниту една од петте земји сè уште не го сторила тоа.
Регион
Европската комисија не се откажува од рудникот за литиум во Србија, тој се појави на новата листа

Европската комисија денес објави список од 13 стратешки проекти во областа на критичните суровини во трети земји, вклучувајќи го и проектот Јадар во западна Србија, кој предизвика силни протести и спротивставување во таа земја.
Списокот на стратешки проекти во областа на критичните суровини во трети земји вклучува проекти во Канада, Гренланд, Казахстан, Норвешка, Србија, Украина, Замбија, Нова Каледонија, Мадагаскар, Малави, Јужна Африка и Обединетото Кралство.
Според проценката на Комисијата, избраните проекти, од кои повеќето се однесуваат на суровини неопходни за производство на електрични возила и батерии, како што се литиум, никел, кобалт, манган и графит, бараат вкупно 5,5 милијарди евра капитални инвестиции за да започнат со работа.
На листата е вклучен и проектот Јадар во долината на реката Јадар во западна Србија, кој предизвика широко распространето негодување и отпор поради страв од загрозување на здравјето на луѓето и животната средина.
На почетокот на 2022 година, српската влада го поништи усвоениот просторен план за рудникот во долината на реката Јадар и го запре проектот. Сепак, во јули минатата година, повторно донесе одлука со која му дозволи на британско-австралискиот рударски гигант „Рио Тинто“ да го рестартира својот проект за рударство на литиум.
Избраните стратешки проекти ќе добијат поддршка од Комисијата, земјите-членки и финансиските институции во форма на полесен пристап до финансирање. Комисијата, исто така, ќе ја зајакне соработката со трети земји за да се обезбеди развој на овие проекти, особено преку стратешки партнерства што веќе се воспоставени со некои од земјите.