Свет
Топлотни бранови низ целиот свет: „Многу е рано, не изгледа добро“

Поради неподносливата топлина, Торонто одлучи да ги држи своите градски базени отворени речиси до полноќ. Британците масовно бегаат кон брегот. Французите ги извлекоа вентилаторите од своите подруми за да им помогнат да ги преживеат жешките ноќи. Бројни концерти и спортски настани на отворено се откажани во Холандија. Сето ова покажува дека летото го достигна својот врв – но во однос на календарот, летото штотуку започна.
Топлинските бранови што ги погодија Канада, североисточниот дел на САД и северна Европа во последните денови имаат едно заедничко нешто: доаѓаат невообичаено рано. Временскиот период укажува на поширок тренд поврзан со климатските промени предизвикани од човекот – летните температури влегуваат во јуни порано и се задржуваат подлабоко во септември. Ова го продолжува периодот на потенцијално екстремни временски услови и го зголемува ризикот од топлотен удар, пишува Вашингтон пост.
„Дефинитивно гледаме продолжување на летото во последните месеци“, рече Карло Буонтемпо, директор на Европската служба за климатски промени Коперник. Промената се случува многу брзо.
Помеѓу 1979 и 2000 година, просечната температура на северната хемисфера обично надминувала 21 степен Целзиусов, означувајќи го најтоплиот период од летото, околу 10 јули, и траела околу пет недели, според податоците од Универзитетот во Мејн. Но, минатата година, најтоплата досега, таа просечна температура останала над 21 степен Целзиусов од 13 јуни до 5 септември.
Оваа година можеби сè уште не го следи истото историско темпо – но е неколку недели пред просекот од изминатите децении. Минатата недела, според најновите достапни податоци, просечната температура на северната хемисфера била 20,91 степен Целзиусов. „Во споредба со 20 век, ова е доста невообичаено“, рече Соња Сеневиратне, климатолог во ETH Zurich.
Иако продолженото лето може да звучи привлечно за некои, тоа носи и сериозни здравствени ризици, особено за постарите лица, хронично болните и оние кои не можат да си дозволат да се разладат. Во Европа, смртните случаи поврзани со топлина се зголемија за 30 проценти во последните две децении.
Истражувањата покажуваат дека топлотните бранови што пристигнуваат рано во сезоната можат да бидат поопасни од оние што пристигнуваат подоцна во сезоната, бидејќи телото сè уште не се адаптирало и луѓето не се подготвени да се справат со нив.
Агенцијата за заштита на животната средина на САД вели дека топлотните бранови станале подолги, почести и поинтензивни во последните 70 години. Сезоната во која се можни топлотни бранови, исто така, значително се прошири, од помалку од 50 дена во 1990-тите до 70 дена во 2020-тите.
Температурите над 32,2°C веќе опфатија повеќе земјиште од вообичаеното оваа година. Од почетокот на јануари до средината на јуни оваа година, 163 од 171 ден беа над просекот во однос на површината погодена од таква топлина.
Во јануари, март, крајот на април, мај и почетокот на јуни беа забележани повеќе области погодени од високи температури отколку во која било година од 1980 година, што се совпаѓа со продолжен ран топлотен бран во Јужна Азија.
Топлинските бранови во раните летни денови имаат широк спектар на ефекти – менување на моделите на раст на земјоделските култури, влошување на недостигот на вода и продолжување на сезоната на пожари. Оваа недела, на грчкиот остров Хиос беше прогласена вонредна состојба, а жителите беа евакуирани бидејќи пожарите ги опустошија шумските области, меѓу првите во годината. По години суви и екстремно топли сезони, Грција се подготви со рекорден број пожарникари.
Невообичаено високите температури стигнаа и до Швајцарските Алпи, каде што глечерите почнаа да се топат и да губат маса неколку недели порано од вообичаеното, рече глациологот Матијас Хус, раководител на швајцарската програма за следење на глечерите GLAMOS.
„Дефинитивно не изгледа добро за швајцарските глечери“, напиша Хус на социјалните медиуми.
Топлинските бранови не ги погодуваат само Северна Америка и Европа. Јапонија собори серија дневни рекорди за температура во последните денови. Температурите се исто така далеку над нормалата во Монголија, Русија и западна Кина – некои градови се дури 10°C над просекот.
Научниците јасно го поврзуваат зголемувањето на глобалните температури со емисиите на стакленички гасови што луѓето ги испуштаат во атмосферата – главно од согорување на фосилни горива – во текот на изминатите два века. Емисиите сè уште растат, а темпото на затоплување се забрзува: десетте најтопли години досега се случија во изминатата деценија. Земјата, исто така, заробува повеќе топлина во своите океани, што ги зголемува температурите на морето. А повеќе влага во атмосферата доведува до посилни урагани, циклони и поразорни поплави.
Кога топлотен бран ја погоди Британија пред неколку дена, научниците од групата World Weather Attribution рекоа дека таков настан може да се очекува на секои пет години. Пред индустриската ера, југоисточна Англија би доживеала сличен топлотен бран еднаш на секои 50 години. „Сите податоци покажуваат силно и статистички значајно зголемување на јунските топлотни бранови како што светот се затоплува“, заклучија научниците.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
Трамп повторно би го бомбардирал Иран ако извештаите покажат загрижувачки заклучоци за збогатување на ураниум

Претседателот на САД, Доналд Трамп, денес изјави дека апсолутно ќе го преиспита бомбардирањето на нуклеарните објекти на Иран доколку смета дека е потребно, пишува „Си-ен-ен“
„Секако, без сомнение, апсолутно“, им рече Трамп на новинарите во брифингот во Белата куќа, кога директно беше прашан дали би размислил за бомбардирање на земјата доколку идните разузнавачки извештаи покажат загрижувачки заклучоци за збогатувањето на ураниум на Иран.
Трамп рече дека не верува дека Иран би можел „повторно да влезе во нуклеарната програма во скоро време“ по нападите на САД врз неговите нуклеарни објекти минатата недела.
Администрацијата продолжи да изразува доверба во успехот на тие напади, но не понуди никакви разузнавачки податоци за да го поткрепи тврдењето на Трамп дека нуклеарната програма на Иран е, според неговите зборови, уништена.
„Може ли да ви кажам – тие се исцрпени. И Израел е исто така исцрпен. Разговарав со едната и со другата земја, и двете сакаа тоа да се реши – и двете – и ние направивме одлична работа. Но, тие се исцрпени. Последното нешто за кое размислуваат во моментов е нуклеарното оружје. Знаете за што размислуваат? Тие размислуваат за утре, за тоа како да преживеат“, рече американскиот претседател.
Свет
Велика Британија почна да ги одбива украинските бегалци: „Можете да одите во безбеден дел од Украина“

Обединетото Кралство почна да ги одбива барањата за азил од Украинците, тврдејќи дека апликантите можат безбедно да се преселат во други делови од Украина, соопшти „Гардијан“.
Адвокатска фирма со седиште во Лондон изјави за „Гардијан“ дека добива неделни барања од Украинци во чии писма за одбивање често стои дека не ги исполнуваат условите за прогон според Конвенцијата за бегалци, бидејќи се смета дека можат да се преселат во побезбедни делови од Украина.
Во писмата, исто така, се споменува достапноста на јавни услуги во Украина и се предлага да се побара помош од Високиот комесаријат на ОН за бегалци (УНХЦР) и локалните организации.
Компанијата забележува дека зголемувањето на одбивањата е поврзано со промените во упатствата на Министерството за внатрешни работи на Велика Британија во јануари, кои сега ги сметаат регионите како Киев и западна Украина за „генерално безбедни“.
Статусот на бегалец во Велика Британија им дава на примателите пет години престој со право на работа, социјална помош, здравствено осигурување, помош за домување и семејно обединување.
Велика Британија, исто така, нуди привремени визи преку програмите „Домови за Украина“ и „Украинско семејство“, кои овозможуваат престој до 18 месеци. До март 2025 година, беа издадени повеќе од 270.000 визи.
Околу 4,3 милиони Украинци добија привремена заштита во ЕУ
Портпарол на Министерството за внатрешни работи изјави за Гардијан дека Велика Британија понудила или продолжила заштита на повеќе од 300.000 Украинци откако започна конфликтот во февруари 2022 година. Министерството за внатрешни работи нагласи дека барањата за азил се оценуваат од случај до случај и дека шемата „Домови за Украина“ останува отворена.
Неколку милиони Украинци ја напуштиле земјата во последните три години. Според податоците на Евростат, околу 4,3 милиони добиле привремена заштита во ЕУ до март 2025 година.
Лондон ѝ вети на Украина милијарди воена помош од 2022 година.
Свет
Путин: Подготвен сум да се сретнам со Трамп, го почитувам

Рускиот претседател Владимир Путин изјави дека односите меѓу Русија и Соединетите Американски Држави почнуваат да се стабилизираат, што го припиша на напорите на американскиот претседател Доналд Трамп.
Путин повтори дека има голема почит кон Трамп и дека е подготвен да се сретне со него. Иако таквата средба би барала внимателна подготовка, Путин рече дека тоа е „целосно можно“.
„Општо земено, благодарение на претседателот Трамп, односите меѓу Русија и Соединетите Американски Држави почнуваат да се враќаат во рамнотежа на некој начин“, рече Путин на прес-конференција во Минск.
„Не е сè одлучено во сферата на дипломатските односи, но првите чекори се преземени и ние напредуваме“, додаде тој.