Свет
Хеликоптер и борбен авион на американската морнарица се урнаа во одвоени инциденти во Јужното Кинеско Море
Два одделни инциденти во кои беа вклучени хеликоптер и борбен авион на американската морнарица се урнаа синоќа во Јужното Кинеско Море, во разлика од само половина час. Сите членови на екипажот беа безбедно спасени, потврди Пацифичката флота, објави Си-ен-ен.
Инциденти над стратешки важни води
Морнарицата започна истрага за причините за двата инциденти, кои се случија над стратешки важни води кои се сметаат за потенцијално глобално жариште. Прво, околу 14:45 часот по локално време, хеликоптер MH-60R Seahawk се урна за време, според морнарицата, на рутински операции од носачот на авиони USS Nimitz. Екипите за пребарување и спасување ги извлекоа сите тројца членови на екипажот на безбедно.
Само триесет минути подоцна, борбен авион F/A-18F Super Hornet ја доживеа истата судбина. Морнарицата вели дека Super Hornet исто така се урна за време на рутински операции од Nimitz. Двајцата пилоти успешно се катапултираа и беа спасени, соопшти морнарицата. Ова е барем четвртиот борбен авион F/A-18 изгубен оваа година, вреден околу 60 милиони долари.
South China Sea – On October 26, 2025 at approximately 2:45 p.m. local time, a U.S. Navy MH-60R Sea Hawk helicopter, assigned to the “Battle Cats” of Helicopter Maritime Strike Squadron (HSM) 73 went down in the waters of the South China Sea while conducting routine operations
— U.S. Pacific Fleet (@USPacificFleet) October 26, 2025
Регионални тензии
Јужното Кинеско Море е клучен стратешки воден пат за кој право полагаат неколку земји, но Пекинг го смета речиси целосно за своја територија, и покрај пресудата на меѓународниот суд. Кина ја зајакна својата позиција во последните децении со изградба на воени инсталации на спорните острови.
Соединетите Американски Држави велат дека ваквите потези ја загрозуваат слободата на пловидбата и трговијата и одржуваат постојано воено присуство во регионот за да се спротивстават на кинеските тврдења и да ги поддржат своите сојузници.
Инциденти во чувствително време
Инцидентите доаѓаат во време кога претседателот Доналд Трамп е на дипломатска турнеја низ Азија, каде што се очекува да се сретне со кинескиот лидер Кси Џинпинг оваа недела. Се очекува трговијата да биде главна тема на дискусија, а односите меѓу двете сили беа напнати во последните недели. Сепак, американскиот министер за финансии Скот Бесент вчера објави дека е постигнат рамковен трговски договор, кој би можел да ги намали тензиите пред состанокот.
Американската морнарица веќе имаше проблеми со своите авиони оваа година. Два F/A-18 беа изгубени во Црвеното Море оваа пролет, додека еден се урна за време на тренинг лет во август во близина на Вирџинија. Носачот на авиони USS Nimitz, од кој полетаа леталата што се урнаа, е еден од најголемите воени бродови во светот и најстариот американски носач во употреба, а се очекува да биде деактивиран следната година.
фото: принтскрин
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Свет
Младите жени во Минхен се плашат да користат јавен превоз
Минихнскиот младински совет спроведе анкета меѓу жителите на баварската престолнина под 27 години, со цел да утврди колку се чувствуваат безбедно младите во јавниот превоз. Резултатите покажаа загрижувачки трендови, особено кога станува збор за млади жени, објавува „Зидојче Цајтунг“.
Додека повеќе од 95 проценти од младите изјавиле дека се чувствуваат безбедно во автобуси, метро и возови во текот на денот, ситуацијата драстично се менува ноќе – само 54 проценти од испитаниците се чувствуваат безбедно откако ќе се стемни.
Особено загрижувачки е фактот дека дури 75 проценти од младите жени целосно го избегнуваат јавниот превоз ноќе, додека 38 проценти од мажите го искажаа истиот став. Истражувањето, исто така, откри дека 28 проценти од младите жени пријавиле дека биле жртви на сексуално вознемирување во јавниот превоз.
Истражувачите ги оценија овие податоци како „шокантни“ и ги повикаа градските власти и транспортните компании итно да ги подобрат безбедносните мерки, да го зголемат присуството на обезбедувачи и да го подобрат осветлувањето на станиците и во возилата.
Фото: принтскрин
Свет
Владата на Литванија: Ја затвораме границата со Белорусија
На состанокот во среда, литванската влада ќе разгледа предлог за затворање на литванско-белоруската граница на неодредено време, со исклучоци за дипломатите и граѓаните на ЕУ што патуваат од Белорусија, објави литванската премиерка Инга Ругињене, додавајќи дека земјата не ја исклучува можноста за свикување консултации за активирање на Член 4 од НАТО алијансата.
„Владата ќе одржи состанок во среда, а ние веќе подготвивме одлука за затворање на границата со Белорусија на неодредено време, со одредени исклучоци. Ова значи дека дипломатите и дипломатските пакети ќе можат да патуваат, како и нашите граѓани и граѓаните на ЕУ од Белорусија, но целиот друг сообраќај ќе биде затворен“, рече Ругињене на прес-конференцијата што ја емитуваше порталот „Делфи“.
Таа изјави дека Литванија ќе ги координира санкциите со Европската Унија и, доколку е потребно, ќе побара активирање на тимот за хибриден одговор на НАТО.
„Министерството за надворешни работи на Литванија доби јасни задачи, пред сè, да координира со Европската Унија пакет дополнителни санкции против Белорусија. И тоа ќе биде направено за кратко време“, изјави Ругињене и додаде дека активно се консултираат и комуницираат со своите сојузници и соседи Полска и Латвија. Иако дипломатска пошта ќе може да се испраќа преку границата, на дипломатите ќе им биде дозволено да ја преминат границата, а на граѓаните на Литванија и земјите од Европската Унија ќе им биде дозволено да влезат од белоруска страна, сите други движења ќе бидат затворени, истакна Ругињене.
„Вака испраќаме сигнал до Белорусија и велиме дека тука нема да се толерира никаков хибриден напад и дека ќе ги преземеме сите најстроги мерки за да ги спречиме ваквите напади“, истакна таа и додаде дека армијата ќе ги собори балоните.
Владата, рече таа, ќе се обиде да го измени и Кривичниот законик: ќе се предложи да се заострат казните за шверц, а покрај казните, сега се дискутира дека би можеле да се вклучат и затворски казни, рече таа, пренесува Танјуг.
Повеќе од 170 летови беа прекинати откако литванскиот воздушен простор беше затворен четири пати во изминатата недела поради шверцувани балони од Белорусија, изјави Видас Кшанас, директор на Одделот за безбедност, сигурност и отпорност на литванските аеродроми (LTOU).
Тој вели дека тоа влијаело на движењето на повеќе од 27.000 луѓе. „Имавме особено голем број прекини оваа недела – ако ги соберам колку летови беа прекинати, тоа се повеќе од 170 летови. Тоа е огромен број патници, 27 илјади патници доживеаја непријатности оваа недела“, изјави Кшанас за радио ЛРТ.
Член 4 им овозможува на земјите да повикаат на преговори со НАТО „секогаш кога, според мислењето на која било од нив, територијалниот интегритет, политичката независност или безбедноста на која било од страните се загрозени“.
Постапката е активирана само девет пати во историјата на НАТО, но релативно неодамна ја иницираа Полска и Естонија по два инциденти со руски повреди на воздушниот простор во септември, објавува Ројтерс.
Фото: принтскрин
Регион
Во Црна Гора полицијата приведува и протерува странски државјани, запален бар во турска сопственост
По инцидентот што ја потресе подгоричката населба Забјело во саботата, црногорската полиција приведе десетици странски државјани и спроведува низа проверки, додека двајца мажи од Азербејџан и Турција се уапсени под сомнение за учество во насилството. Во меѓувреме, нападнат е и бар во турска сопственост.
Како што соопшти Полициската управа, уапсени се азербејџанскиот државјанин Ј.Г. (31) и турскиот државјанин Н.Д. (54), осомничени за кривично дело насилно однесување. Според полицијата, тие го нападнале и повредиле жителот на Подгорица М.Ј. пред две ноќи во населбата Забјело.
За време на истрагата, приведени се 45 лица, претежно странски државјани од Турција и Азербејџан. Сите тие биле предмет на кривична обработка и проверки поврзани со легалноста на нивниот престој во Црна Гора. Полицијата открила неколку неправилности – издадени се седум прекршочни потерници за кршење на Законот за странци, осум лица се протерани од земјата, додека на двајца им е наредено да останат и редовно да се јавуваат во полиција додека не се заврши постапката.
Полицијата апелираше до граѓаните да останат достоинствени и смирени, и да не подлегнуваат на емоции или повици за линч.
„Во секоја заедница има поединци кои со своето однесување го нарушуваат јавниот ред и мир, но задача на властите е да ги идентификуваат и гонат ваквите појави во согласност со законот. Полицијата решително продолжува да спроведува мерки за зачувување на довербата на граѓаните, меѓуетничката и меѓуверската хармонија, како и безбедноста на сите во Црна Гора“, се вели во соопштението.
Полицијата, исто така, најави дополнителни проверки на странци во соработка со Министерството за внатрешни работи, Даночната управа и други надлежни органи, со цел да се утврдат сите неправилности поврзани со престојот и деловните активности на странските државјани на територијата на Црна Гора.
Во саботата навечер тројца турски државјани се забарикадираа во казино во Забјело, по што полицијата ги изнесе и приведе двајца од нив. Потрагата по тројцата напаѓачи, кои, според неофицијални информации, се исто така турски државјани, е во тек. Тие се осомничени дека со нож тешко повредиле жител на Подгорица.
Во меѓувреме, ситуацијата дополнително ескалираше. Продавница во сопственост на турски државјанин е уништена на булеварот Ивана Црноевиќа во Подгорица. Снимките што се појавија на социјалните мрежи покажуваат скршени излози, запален објект и целосно уништена кујна.
View this post on Instagram
Видеото објавено на Фејсбук страницата „Очи Подгорице“ предизвика бурни реакции од јавноста, а властите истражуваат дали станува збор за чин на одмазда поврзан со инцидентот во Забјело.
Полициската управа објави дека ќе го зголеми надзорот врз престојот на странските државјани и ќе примени „бескомпромисни мерки“ против оние што ги кршат законите на Црна Гора.
„Кога ќе се утврдат неправилности, веднаш ќе се покренат постапки за откажување на престојот и депортација, со цел да се зачува безбедноста на граѓаните и да се заштити правниот поредок на државата“, соопшти полицијата.
Државните власти велат дека заедничкото дејствување – од страна на полицијата, Министерството за внатрешни работи, Даночната управа и други институции – ќе ги санкционира сите форми на кршење на законот, но исто така ќе спречи обиди за поттикнување меѓуетнички тензии.
Црна Гора, се вели во соопштението, „останува отворена и безбедна земја за сите што ги почитуваат нејзините закони и институции“

