Свет
Кои маски штитат, а кои ја шират инфекцијата на Ковид-19 уште повеќе?

САД достигнаа рекордни пет милиони заразени од коронавирус, а сите напори да се запре ширењето на инфекцијата не успеаја. Иако постои притисок за конзистентно и широко распространето тестирање и развој на вакцини, експертите велат дека носењето маски доследно ќе ја доведе пандемијата под контрола во рок од неколку недели.
Нова студија покажува дека марамите и грејачите за вратот се многу опасна замена за маските. Новата студија објавена во Science Advances се осврнува на тоа кои маски се најефективни, а кои не помагаат, туку штетат во борбата против пандемијата на Ковид-19.
Анализата спроведена од истражувачи од Медицинскиот факултет при Универзитетот „Дјук“ се потпира на оптимален метод на мерење, кој користи ласерски зрак и камера за мобилни телефони за да се следи бројот на капки што ги исфрлаат лицата со маски. Од 14-те маски, двете што се покажаа како најмалку ефикасни беа маските направени од шамија врзани околу лицето и таканаречените грејачи за вратот.
Најбезбедна маска е N95, која го намалува преносот на капките под 0,1 процент. Рачно изработените маски од памук и полипропилен, од кои некои се изработени од материјал за престилка, исто така се покажаа ефикасни, при што преносот на капки се движи од 0,1 до 0,4 проценти. Плетените маски пропуштиле поголем број капки, од 0,1 до 0,6 проценти.
Но, ниту една маска не пропуштила толку капки колку шамијата врзана или завиткана околу вратот и устата, како и грејачите на вратот и лицето, кои се всушност поопасни отколку воопшто да не се носи маска (пропуштаат 110 проценти од капките, дури и 10 проценти повеќе отколку кога некоја личност нема маска).
Истражувачите објаснуваат како овие „маски“ може, всушност, да шират повеќе вируси од личност што воопшто не носи маска.
„Забележавме дека некој што разговараше преку маската (особено преку шаловите и грејачите) се чинеше дека ги распрснува најголемите капки во многу помали капки… што го објаснува очигледното зголемување на бројот на капки во споредба со другите маски“, велат истражувачите.
Овие мали капки може да се покажат исклучително опасни во однос на преносот.
„Бидејќи помалите честички остануваат во воздухот подолго од поголемите (поголемите паѓаат побргу), употребата на таква маска може да биде контрапродуктивна“, велат тие.
Доктор Амеш Адаja, постар научник од Здравствениот центар „Џон Хопкинс“, вели дека студијата е важна, особено за САД, каде што има огромен број луѓе што се спротивставуваат на носењето маски.
„Луѓето навистина не разбираат дека не сите заштитни маски се исти и дека има некои што се повеќе или помалку ефективни. И мислам дека кога ќе ги донесете тие одлуки, треба да знаете вакви работи“, вели д-р Адаja.
Со оглед на брзината на пренесување на капките од шалот или грејачот за вратот, тој посочува дека таквите работи не треба да се користат воопшто.
„Не секоја маска е иста… Мислам дека многу луѓе ги носат овие работи за да го покријат лицето или само колку да се рече дека носат маска не сфаќајќи дека тие треба да бидат ефективни за да служат за некоја цел“.
За оние што сè уште не знаат зошто се неопходни маските, докторот вели дека асимптоматското ширење е еден од најважните фактори во пандемијата.
„Постојат многу луѓе што не знаат дека се заразени, а покривањето на лицето е еден од начините за обезбедување безбедност на луѓето. Ако сите би знаеле дали се здрави или не, тоа би било друга приказна, но факт е дека повеќето не знаат дали се заразени“.
Повеќе тестирања потенцијално би ја намалиле потребата за маски, вели д-р Адаja. Но, дотогаш, тие се од витално значење против пандемијата.
„Ако имаме брзи тестови со кои можеме да знаеме за една минута откако ќе ја напуштиме куќата дали сме заразени или не, тоа би било сосема друга работа, но ние сме далеку од тоа. Значи, ова е мерката што ни останува“, вели д-р Адаja.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
(Видео) Ураганот Ерин се засили на четврта категорија, опасно се зајакнува и се заканува на брегот на САД

Ураганот Ерин се врати во бура од категорија 4, со ветрови од 210 км/ч и се протега во круг од 370 километри, соопшти Националниот центар за урагани во неделата вечерта. Бурата се наоѓа на околу 1.600 км југоисточно од Кејп Хатерас, Северна Каролина, и се движи кон северозапад, објави Си-ен-ен.
Иако не се очекува бурата директно да стигне до копно, метеоролозите предупредуваат дека силните бранови ќе претставуваат значителна закана, почнувајќи од понеделник на јужните плажи, а подоцна во текот на неделата во североисточните крајбрежни области.
Last night, the 53rd Weather Reconnaissance Squadron flew into the eye of Hurricane Erin—and captured imagery of the breathtaking stadium effect.
These missions provide critical data to the NHC to improve forecasts, helping keep communities safe before the storm makes… pic.twitter.com/RpAs7yMDRf
— Hurricane Hunters (@53rdWRS) August 16, 2025
Метеоролозите предупредуваат дека струјата ќе претставува закана дури и пред да бидат видливи високите бранови, па затоа пливачите се повикуваат да бидат исклучително внимателни.
Поради сериозноста на ситуацијата, округот Дер, Северна Каролина, прогласи локална вонредна состојба и издаде задолжителна наредба за евакуација на островот Хатерас.
Apparently the Puerto Rican frogs are big fans of Hurricane #Erin 🐸🌀
The coqui frogs were having a LOUD discussion yesterday as Erin's outer bands were lashing the island with rain and wind.
It's also possible they didn't like Erin but we don't speak frog… #PRwx pic.twitter.com/Dj0ZU0KC0b
— WeatherNation (@WeatherNation) August 17, 2025
„Поплави од крајбрежјето и прелевање на океанот се очекуваат уште во вторник, 19 август, и ќе продолжат до четврток, 21 август. Делови од автопатот 12 на Северна Каролина на островот Хатерас веројатно ќе бидат непроодни неколку дена“, се вели во соопштението.
Надворешните рабови на Ерин веќе носат обилни дождови во Порторико, каде што се очекуваат уште 5 до 10 сантиметри дожд до понеделник, а досега 100.000 луѓе останаа без струја. Обилни дождови, до 6 сантиметри, се предвидуваат и за источните Бахами, каде што се на сила предупредувања за тропски бури, заедно со ризик од ненадејни поплави и лизгање на земјиштето.
Ерин доживеа неверојатно брза промена на силата, феномен што станува сè почест како што се затоплува планетата. За само 24 часа, бурата се претвори од ураган од категорија 1 со ветрови од 120 километри на час, во ретка категорија 5 со ветрови од речиси 260 километри на час. Ова го направи Ерин еден од најбрзо зајакнатите атлантски урагани некогаш забележани.
A hi-res IR view of Hurricane Erin's impressive eye, as seen yesterday by GOES-East.
Still in awe. pic.twitter.com/os72K6BVPs
— Nahel Belgherze (@WxNB_) August 17, 2025
Овој феномен се јавува кога ураганот се зајакнува за најмалку 55 километри на час за 24 часа. Ваквите промени историски се случувале подоцна во сезоната, но поради затоплувањето на океаните и атмосферата, тие стануваат сè почести. Ерин, исто така, стана еден од само 43 урагани од категорија 5 регистрирани во Атлантикот, од кои 11 се случиле од 2016 година.
Ерин е првиот голем ураган во оваа атлантска сезона. Пред него, четири именувани системи – Андреа, Бери, Шантал и Декстер – не успеаја да се зајакнат над силата на тропските бури. Долгорочните прогнози покажуваат дека може да се очекуваат нови бури во истиот дел од Атлантикот барем до почетокот на септември, а метеоролозите предвидуваат надпросечна тропска активност оваа година.
фото: принтскрин
Свет
Американец кој веќе отслужува четири доживотни казни ја убил сопругата за време на посетата во затвор

Затвореник кој отслужува четири доживотни затворски казни е обвинет за убиство на својата сопруга, која починала за време на ноќна посета во затворот, објави UNILAD.
Американецот од Калифорнија, Дејвид Бринсон (54) беше осуден за четири обвиненија за убиство во 1993 година затоа што убил четворица мажи за време на грабеж. Во ноември минатата година, Бринсон бил посетен во затвор од неговата сопруга, Стефани Дајан Дауелс. Дауелс (62), била фризерка која живеела во Инглвуд, Калифорнија, со својот син и неговото семејство.
Сопругата го посетиле Бринсон вечерта на 13 ноември. Кратко пред 2 часот наутро, тој ги повикал затворските службеници во државниот затвор Мул Крик за да пријави дека неговата сопруга се онесвестила. За жал, и покрај обидите да го спасат нејзиниот живот, Дауелс била прогласена за мртва во 2:51 часот наутро, соопштија затворските службеници.
Откриле дека таа била задавена. Службениците сега го обвинија Бринсон за убиство, изјави окружниот обвинител на округот Амадор, Тод Рибе, за „Пипл“. Адвокатот на семејството, Мајкл Опенхајмер, издаде соопштение за медиумите.
„Иако ништо не може да ја врати Стефани во нејзиното семејство, ова е првиот чекор кон остварување на правдата. Ова беше брутално убиство и му благодариме на окружниот обвинител што го направи правилното. Ова и другите убиства никогаш не требаше да се случат и државата Калифорнија можеше да ги спречи“, рече тој.
Синот на жртвата, Арманд Торес, и неговата сопруга, Натали Хименез, рекоа дека сведоштво на Бринсон за настаните се променило во деновите по смртта на неговата сопруга. „Тој збореше дека таа била во несвест на подот, а потоа била во несвест на креветот“, рече Хименез. Сите обвиненија се засноваат на затворски извештаи и резултати од обдукција. Бринсон треба да биде изведен пред суд на 19 септември и сè уште не се изјаснил за обвиненијата.
Ова не е прв ваков случај
Калифорнискиот затворски систем наведува на својата веб-страница дека некои затвореници имаат право на семејни посети, кои се одржуваат во посебни станови на територијата на затворот. Посетите можат да траат од 30 до 40 часа.
„Семејните посети се привилегија, а затворениците мора да аплицираат и да ги исполнат строгите услови за да им бидат одобрени. Се земаат предвид само затворениците кои континуирано покажуваат добро однесување и ги исполнуваат специфичните барања на програмата“, рече портпаролот на затворот.
Сепак, ова е втора ваква смрт во државниот затвор Мул Крик во 2024 година. Во јули, 47-годишната Тања Томас беше пронајдена во несвест додека го посетуваше својот партнер, Ентони Кари. Кари подоцна беше обвинет за убиство, но се изјасни за невин.
фото: принтскрин
Регион
(Видео) Изгоре луксузна јахта во Будва: сопственикот бил на бродот кога избувнал пожарот

Црногорските противпожарни екипи го изгасија пожарот што избувна на јахта во марината во Будва.
Ова за црногорски „Вијести“ го потврди и раководителот на Службата за заштита и спасување на Будва.
Полициската управа соопшти дека околу 20:15 часот во неделата, полицијата во Будва била известена од сопственикот на јахта закотвена во пристаништето во Будва дека избувнал пожар додека сопственикот бил на бродот.
Јахтата е во сопственост на бизнисменот Б. М., а полицијата објави дека сопственикот на јахтата рекол дека пожарот најверојатно се случил поради дефект.
Пловилото било извлечено од пристаништето откако избувна пожарот кратко по 20 часот, заради безбедност на другите бродови. Седум екипи беа ангажирани за гаснење на пожарот.
фото: принтскрин