Украинскиот претседател, Володимир Зеленски, се обрати пред шведскиот парламент преку видео врска, велејќи дека Украина е во „критичен момент“ и дека „тесно соработува со САД и другите европски партнери за да дефинира чекори“ за завршување на војната.

Зеленски предупреди дека рускиот претседател Владимир Путин сака „правно признавање на она што го украл и уништување на принципите на територијален интегритет и суверенитет“.

„Тој го сака тоа не само од Украина, туку од целиот свет, а тоа е многу опасно“, рече тој.

Тој истакна дека украинските преговарачи досега успеале да задржат „многу чувствителни точки“ на преговарачката маса, вклучително и ослободувањето на сите украински воени заробеници и враќањето на киднапираните украински деца.

Но, тој додаде дека сè уште има многу работа што треба да се направи и повика на донесување одлука за користење на замрзнатите руски средства.

„Агресорот мора целосно да плати за војната што ја започна“, им рече тој на пратениците.

Во одделен говор на самитот на Кримската платформа во Шведска, Зеленски нагласи дека Киев работи на компромиси во рамките на американските предлози, но исклучиво на решенија што ќе „ја зајакнат, а не ќе ја ослабнат Украина“.

Претседателот на украинскиот парламент, Руслан Стефанјук, кој исто така учествува на самитот, рече дека плановите на Украина за членство во Европската унија и НАТО мора да бидат составен дел од безбедносните гаранции и секој мировен договор.

Тој ги наведе „црвените линии“ на Украина како: никакво формално признавање на окупираните територии, никакви ограничувања за одбранбените сили и никакви ограничувања за идните меѓународни сојузи на Украина.

Преговорите за прекин на руската агресивна војна во Украина се во полн ек, но американскиот план од 28 точки предизвика загриженост во Европа. Како резултат на тоа, европските партнери одговорија со детален контрапредлог кој значително омекнува голем број клучни точки во корист на Украина, пишува германскиот Велт, додавајќи дека новинската агенција Ројтерс имала пристап до целиот документ. Треба да се напомене дека претходно беше протечен и посебен европски план за Украина.

Според европскиот предлог, Киев повеќе нема да биде должен да ѝ ги предаде на Русија териториите што сè уште ги контролира, а нема и фактичко признавање на териториите што ги окупира Русија. Понатаму, се предлага да се ограничи големината на украинските вооружени сили на 800.000 војници, наместо 600.000 како што е наведено во американскиот план. Една од клучните промени се однесува и на замрзнатите руски државни средства, кои би биле одмрзнати дури откако Русија ќе плати надомест за воена штета.

Особено е значајно што третата точка од американскиот план е целосно избришана. Во него се наведува: „Од Русија се очекува да не ги напаѓа своите соседни земји и дека НАТО нема дополнително да се шири“. Европската верзија, исто така, не го исклучува експлицитно идното пристапување на Украина во НАТО, ниту одобрува општа амнестија за воени злосторства. Рокот за одржување избори во Украина, кој беше поставен на 100 дена во американскиот план, повеќе не се споменува; наместо тоа, се наведува дека тие треба да се организираат „што е можно поскоро“.

Во моментов не е познато до кој степен овие предложени промени се прифатени во преговорите меѓу САД и Украина во Женева. Сепак, според американската влада, постигнат е „огромен напредок“ и Украина сега е задоволна од планот.

27-те точки на ЕУ за прекин на војната во Украина:

1. Потврден е суверенитетот на Украина.

2. Склучен е сеопфатен и целосен пакт за ненапаѓање меѓу Русија, Украина и НАТО. Сите двосмислености од последните 30 години ќе бидат отстранети.

3. (Избришано: 3. Се очекува Русија да не ги нападне своите соседни земји и дека НАТО нема дополнително да се шири.)

4. По потпишувањето на мировниот договор, ќе се одржи дијалог меѓу Русија и НАТО за да се решат сите безбедносни проблеми и да се создаде средина за деескалација што ќе обезбеди глобална безбедност и ќе ги подобри можностите за вмрежување и идните економски можности.

5. Украина ќе добие цврсти безбедносни гаранции.

6. Големината на украинската армија во мирно време треба да биде ограничена на 800.000.

7. Пристапувањето на Украина во НАТО зависи од консензус меѓу членките на НАТО, кој, сепак, не постои.

8. НАТО ја изјавува својата подготвеност трајно да не стационира трупи под нејзина команда во Украина во мирновременски услови.

9. Борбени авиони на НАТО ќе бидат стационирани во Полска.

10. Американска гаранција што одговара на Член 5 (Обврска за меѓусебна помош на НАТО).

• САД добиваат гаранциска накнада.
• Доколку Украина ја нападне Русија, ја губи гаранцијата.
• Доколку Русија ја нападне Украина, со силен координиран воен одговор, сите глобални санкции ќе бидат вратени и секое признавање на нова територија ќе биде повлечено, како и сите други придобивки од овој договор.

11. Украина ги исполнува условите за членство во ЕУ и, во текот на периодот на разгледување, добива краткорочен поовластен пристап до европскиот пазар.

12. Голем глобален пакет за обнова на Украина, вклучувајќи, но не ограничувајќи се на:

• Воспоставување на Фонд за развој на Украина за инвестирање во индустрии со висок раст, како што се технологија, центри за податоци и проекти за вештачка интелигенција.
• Соединетите Американски Држави ќе работат со Украина за заедничка обнова, проширување, модернизација и управување со гасната инфраструктура на Украина, вклучувајќи ги нејзините цевководи и складишта.
• Заеднички напори за обнова на областите разурнати од војната, така што градовите и станбените области ќе можат да бидат обновени, рехабилитирани и модернизирани.
• Развој на инфраструктурата.
• Екстракција на минерални и природни ресурси.
• Светската банка ќе состави посебен пакет за финансирање за финансиска поддршка на овие напори.

13. Русија треба постепено да се реинтегрира во глобалната економија.

• Олеснувањето на санкциите ќе се дискутира и ќе се договара постепено и од случај до случај.
• Соединетите Американски Држави ќе склучат долгорочен договор за економска соработка за унапредување на меѓусебниот развој во областите на енергетиката, природните ресурси, инфраструктурата, вештачката интелигенција, центрите за податоци, ретките метали, заедничките проекти во Арктикот, како и разни други меѓусебно корисни деловни можности.
• Русија ќе биде повторно примена во Г8.

14. Украина ќе биде целосно обновена и финансиски компензирана, вклучително и преку рускиот државен имот кој ќе остане замрзнат сè додека Русија не ја компензира Украина.

15. Ќе се формира заедничка работна група за безбедност со учество на САД, Украина, Русија и Европејците за промовирање и спроведување на сите одредби од овој договор.

16. Русија законски ќе воспостави политика на неагресија кон Европа и Украина.

17. САД и Русија се согласуваат да го продолжат Договорот за неширење и контрола на нуклеарно оружје, вклучително и Fair Start.

18. Украина ја изјавува својата подготвеност да остане држава без нуклеарно оружје, во согласност со Договорот за неширење на нуклеарно оружје.

19. Нуклеарната централа Запорожје ќе биде рестартирана под надзор на МААЕ, а произведената електрична енергија ќе биде подеднакво поделена (50:50) меѓу Русија и Украина.

20. Украина ги усвојува правилата на ЕУ за верска толеранција и заштита на јазичните малцинства.

21. Територии: Украина се обврзува да не ги враќа своите окупирани територии со воени средства. Преговорите за размена на територии започнуваат на линијата на контакт.

22. Откако ќе се постигнат идните територијални договори, и Руската Федерација и Украина се обврзуваат да не ги менуваат овие договори со сила. Во случај на прекршување на оваа обврска, сите безбедносни гаранции престануваат да важат.

23. Русија не смее да се меша во користењето на Днепар од страна на Украина за комерцијални цели, а ќе се постигнат договори за да се овозможи непречен транспорт на жито преку Црното Море.

24. Ќе се формира хуманитарен комитет за решавање на нерешените прашања:

• Сите преостанати затвореници и тела ќе бидат разменети по принципот „сите за сите“.
• Сите цивилни затвореници и заложници, вклучително и децата, ќе бидат вратени.
• Ќе има програма за повторно обединување на семејствата.
• Ќе се преземат мерки за ублажување на страдањата на жртвите од конфликтот.

25. Украина ќе одржи избори што е можно поскоро по потпишувањето на мировниот договор.

26. Ќе се преземат мерки за ублажување на страдањата на жртвите од конфликтот.

27. Овој договор ќе биде правно обврзувачки. Неговото спроведување ќе го следи и гарантира Мировниот совет, со кој претседава претседателот Доналд Џ. Трамп. Во случај на прекршувања, ќе се воведат санкции.

28. По согласност на сите страни во овој меморандум, прекинот на огнот ќе стапи во сила штом двете страни ќе се повлечат на договорените точки за да започнат со спроведување на договорот. Модалитетите на прекинот на огнот, вклучително и мониторингот, ќе бидат договорени меѓу двете страни под надзор на САД.

фото: принтскрин

Европскиот суд за човекови права денес објави дека отвара сериозни прашања во однос на документираните повреди на правото на правично судење во предметот против мене, за набавката на блиндирано возило за потребите на државата, објави ексминистерката за внатрешни работи, Гордана Јанкулоска.

Според неа, овие прашања не се само потврда на целото беззаконие и бескрупулозност на инсталациите на претходната власт во правосудството во однос на мене лично, туку, како што вели, и потврда дека токму тие инсталации беа најмоќната алатка за остварување на целите на таа влада.

„Иако поминаа скоро 5 години од поднесувањето на апликацијата пред ЕСЧП, а јас издржав неправедна драконска казна и штетата која ја претепев на приватен и професионален план не може да се надомести, сепак сознанието дека од страна на ЕСЧП овие повреди се препознаени, за мене е една мала лична сатисфакција“, објави Јанкулоска.

Таа вели дека со оваа одлука на судот во Стразбур, можеби конечно судиите ќе ја примат пораката дека не смеат да слугуваат на ничии интереси.

„Можеби конечно оние со 2% доверба ќе ја примат пораката дека не смеат да слугуваат на ничии интереси и агенди затоа што граѓаните ги плаќаат да ги штитат, а не да ги кршат нивните прав. Госпоѓата која денес е на столбот на срамот, а која за своите злодела беше од страна на претходната власт дебело наградена со висока функција е пример дека судиската тога не е панцир што штити од општествен прекор. Се надевам дека конечно ќе има одговорност за сите сторени зла, но и ако тоа не се случи, немам дилема дека никој не може да му избега на судот на историјата“, вели Јанкулоска.

Јанкулоска беше осудена на четири години затвор за предметот „Тенк“, што го отвори тогашното специјално јавно обвинителство. Судот ја прогласи Јанкулоска за виновна за злоупотреба на службена должност и овластувања. Според обвинението, таа му помогнала на тогашниот премиер Никола Груевски, со пари на полицијата на наместен тендер да си купи „мерцедес“ од 600.000 евра за лична употреба за кога нема да биде пред новинарите и граѓаните.

Ексминистерката беше ослободена од затвор во ноември 2023 година, една година пред истекот на затворската казна.

Јанкулоска беше 9 години министерка за внатрешни работи во владата на Груевски, од 2006 до 2015 во мај кога си даде оставка поради вооружените напади во кумановската населба Диво Насеље.