Контакт

Забава

Разбиен најголемиот мит за поранешна Југославија: дали навистина секој можеше да си дозволи летување

Објавено пред

За многумина кои пораснале во поранешна Југославија, сеќавањата на летните празници долж јадранската обала носат трага на носталгија: мирисот на бор, преполните возови кои оделе на југ и одморалишта каде „сите“ можеле да се опуштат. Колективното сеќавање често се враќа со идеја дека морето било достапно за сите – работници, студенти, дури и школски деца. Но, дали тоа навистина била реалност за сите граѓани или само идеализирана слика на едно време?

dobivaj vesti na viber

„Мислев дека сите во Југославија одат на море, како тоа?“, напишал еден Хрват на „Редит“, споделувајќи анкета од стари весници во кои се прашува како просечниот Југословен летува во Сплит. Во воведот на текстот се наведува дека причините за малиот број на домашни посетители се добро познати и дека целта била да се дознае како се снаоѓаат оние кои ја оствариле желбата барем да го почувствуваат мирисот на морето.

Еден од испитаниците бил Митар Митровиќ, 32-годишен новинар од Шид, кој рекол дека летото дошол со автомобил со сопругата и планираат да одат на Корчула. „Цени? Слушајте, не се двоумевме ни момент дали да одиме на море, без разлика на тоа што нè очекува таму. Знам дека ќе потрошиме можеби 3 или 4 месечни плати, но за тоа ќе размислуваме кога ќе се вратиме дома.“

Тридесетседумгодишниот месар од Шид, Никола Макивиќ, рекол дека тој и неговото семејство дошле на одмор преку СИЗ (Самоуправни интересни заедници) и СИЗ за рекреација на својата општина.

„Сè имавме обезбедено, сместени во студентски дом, а цената за целосен 10-дневен престој била 6.000 динари. Одморот беше можен само под овие услови, никогаш не сме ни сонувале за приватен аранжман. Сè е скапо.“

Двадесет и двегодишната службеничка од Слуњ, Горана Улмек, рекла дека веќе трета година по ред доаѓа кај својата сестра која живее и работи во Шибеник.

„Додека таа е тука, и јас ќе го поминувам летниот одмор на море, бидејќи со својата заштеда не можам да издржам подолго од три дена сама.“

Не е познато од која година потекнува овој новински текст, но е сосема јасно дека жителите на поранешна Југославија се жалеле на високи трошоци за летни одмори и во многу случаи деновите ги поминувале на море благодарение на сместување во работнички одморалишта, додека рестораните и приватните аранжмани генерално ги избегнувале.

„Како дете, се сеќавам дека секое лето моите баба и дедо, па дури и прадедо и прабаба, беа надвор од себе поради бројот на луѓе кои минуваа низ нашата куќа – многу роднини кои се сетиле да дојдат на лето. Но не беа нервозни поради нив, туку затоа што тоа беше непрекинато – од почетокот на јуни до крајот на октомври, без слободен ден. Еднаш ја прашав баба – уште бев дете – зошто едноставно не им каже да не доаѓаат. Објасни дека се радуваат на тоа на истиот начин како што јас се радувам на роденденски торти и подароци. Ако требало сами да платат, немале доволно пари, а ако оделе на кампување – нема ни да ги видеме. Го спореди со прашањето: „Дали би сакале да пропуштите родендени, подароци и гости, кога толку се радувате?“ И секој пат кога луѓето зборуваат за тоа како некогаш луѓето оделе на море, се сеќавам на тоа“, коментирала една Хрватка.

Уште еден корисник на Reddit рекол дека се сеќава дека пријател му кажал дека за време на југословенската ера поминал две недели на Бриони со родителите и дека тоа денес не може ни да го замисли. „Заборавил дека дедо му бил истакната воена личност.“ Други исто така сведочат дека летните одмори биле многу достапни за воените или партиските функционери.

Многумина се сеќаваат дека нивните родители можеле да ги носат на море благодарение на работничките одморалишта. „Моите родители ми рекоа дека многу луѓе оделе на море ако работеле за компании кои имале сместување на обалата.

„Мајка ми била фабричка работничка. Ратите се плаќале низ годината, а потоа одевме во работничко одморалиште на море две или три години по ред – околу ’87, ’88 и ’89. Да не беше тоа, се прашувам дали некогаш ќе го видев морето.“

„Па, убаво пишува – сите кои оделе на одмор, оделе на одмор ултра евтино во јавни одморалишта: од фирми, општини, градови. Секогаш одевме во Задар во одморалиште Железница. Сите луѓе од Бродарица беа на Корчула во градското одморалиште. Денес фирмите немаат ни да направат стан за своите работници, а камоли одморалиште – а потоа се жалат дека нема работници. Фирмите сè уште градат станови и одморалишта, но само за шефовите.“

Некои не се согласуваат со ова и тврдат дека можело да се оди на одмор без разлика на припадноста на армијата или партијата, а дека тоа било достапно и на обичните работници.

„Се сеќавам на тие времиња и можам од прва рака да кажам дека еден пријател од соседството отишол две или три недели (не се сеќавам точно, мислам дека беа две) пред мене во одморалиште во Пунат – неговиот татко работеше во Чистоќа. Потоа отидовме јас и моите родители – мојот татко беше инженер за заштита на трудот, а мојата мајка фабричка работничка. Се сеќавам на тоа бидејќи ме фрустрираше до срж што не можев да го поминам летото со својот најдобар пријател. Не велам дека сите убаво поминале – тоа никогаш не е можно – но земјата беше како создадена за малиот човек. Познавам некои „големи Хрвати“ кои страшно ја мразат Југославија, но често ја започнуваат приказната за тоа колку било добро да се работи во фабрики и колку луѓето биле среќни. Дури и не сфаќаат дека самите си противречат, но никогаш не ги прекинувам – убаво е да се слушне дека и малиот човек некогаш нешто вредел.“

„Роден сум во Загреб кон крајот на седумдесеттите. Секоја година одев на море со родителите најмалку две недели – од Истра до Далмација – а откако ќе им завршеше одморот, одев најмалку десет дена со баба. Немавме недвижнини покрај морето, никој во семејството не бил воено лице или блиску до политиката. Сите деца од мојот оддел во основното училиште исто така оделе на море.“

На крајот, се јавил корисник на Reddit кој сакал да ги разби сите митови за Југославија. „Глорификацијата на животот во СФРЈ е апсолутен апсурд. Живеевме како робови – тоталитарен режим, членски карти на Комунистичката партија. Забораваме на недостатоците, ваучери за храна и гориво, редици пред продавници. Како деца, се радувавме кога семејство кое избегало на Запад донело бонбони, чоколади, кафе… масло… Летото го поминувавме во работнички одморалишта, а единствените вистински привилегии беа за генералите и политичката елита. Со едноставни зборови – ужас.“

Естрада

На Роби Вилијамс му е дијагностициран Туретов синдром

Објавено пред

Музичката ѕвезда Роби Вилијамс откри дека тајно се бори со Туретов синдром. Педесет и едногодишниот пејач вели дека неговите тикови се „наметливи“ и главно внатрешни, но мислите му се толку интензивни што не може да ги замолчи дури ни за време на настап пред десетици илјади обожаватели, пишува „Дејли мејл“.

dobivaj vesti na viber

Вилијамс претходно имал дијагнози за АДХД и посттрауматско стресно нарушување, а се соочувал и со зависности од алкохол и дрога. Неодамна направил и тестирање за аутизам – резултатот бил негативен, но му било укажано дека има „аутистични особини“, вклучувајќи анксиозност кога ја напушта сигурноста на својот кревет.

Во искрен разговор за подкастот ‘I am ADHD! No, you’re not’, пејачот призна дека турнеите и понатаму го плашат, и покрај децениското искуство на распродадени стадиони.

„Што и да е во мене, тоа не разбира“

Говорејќи за најновата дијагноза, Вилијамс изјави: „Штотуку сфатив дека имам Туретов синдром, но не се манифестира надворешно. Би помислиле дека стадион полн со луѓе кои ви даваат љубов би делувал како одвлекување на вниманието, но тоа не е така. Што и да е во мене, тоа не може да разбере.“

Како и шкотскиот пејач Луис Капалди, кој во 2023 година направи пауза поради Туретов синдром, и кај Вилијамс менталното здравје силно влијае врз настапите.

„Имам многу комплициран однос со турнеите и настапите во живо. Луѓето велат: Одеш на турнеја? Сигурно си возбуден. Но не баш, ужаснат сум,“ призна тој.

Добитникот на 18 БРИТ награди рече дека АДХД му бил дијагностициран дури три пати, бидејќи секојпат „заборавал“ на дијагнозата. Првиот пат бил околу 2006 година. „Се почувствував олеснето што конечно имам официјална дијагноза,“ изјави тој.

„Но потоа почувствував уште поголемо олеснување кога добивав по 200 апчиња и мислев дека тие ќе ме поправат, затоа што секогаш барате лек. Барате лек за болеста во вашата глава. Така многу брзо преминав од голтање апчиња до нивно дробење и вшмркување,“ рече Вилијамс.

Денес, вели, е посвесен за своето ментално здравје и постојано ги бара корените на својата нелагодност.

„Кога сум во кревет, тоа е мојата зона на комфор. Се друго надвор од креветот е моја зона на нелагодност. Во дваесеттите беше ужасно, во триесеттите лошо, во четириесеттите почна да се подобрува, сега сум на нагорна линија, но сè уште се чувствувам лошо во сопствената кожа,“ заклучи пејачот.

Туретов синдром е наследно, невролошко нарушување кое се карактеризира со неволни звуци и движења – тикови. Обично започнува во детството, а симптомите можат да вклучуваат често трепкање, гримаси, слегнување со раменици или движење на главата. Состојби како АДХД, опсесивно-компулсивно нарушување и анксиозност често се поврзани со Туретов синдром.

Прикажи повеќе...

Забава

(Фото) Сега е непрепознатлива, послаба и поубава од кога било: се сеќавате ли како изгледаше?

Објавено пред

На свадбата на Селена Гомез и Бени Бланко, одржана во интимна атмосфера во Санта Барбара, меѓу гостите беше и светската музичка ѕвезда, пејачката Адел, која многумина дури и не ја препознаа на почетокот поради нејзиниот сосема поинаков изглед.

dobivaj vesti na viber

Фотографии од популарната пејачка се појавија на социјалните мрежи, а Адел изгледа послабо и поубаво од кога било досега. За оваа свечена пригода таа избра елегантен црн фустан, а обожавателите не штедеа зборови кога ѝ даваа комплименти за нејзината нова фигура.

Како што е познато, Адел направи долга пауза и неодамна ѝ се врати на музиката, а нејзиниот последен настап беше во ноември 2024 година.

Медиумите исто така пишуваат дека таа набргу ќе се врати во студиото за да почне да работи на нов албум, а потоа ќе планира светска турнеја.

Исто така, постојат шпекулации дека таа е во преговори за настап на Супербоул, иако ја одбила можноста пред десет години наведувајќи дека „шоуто не е за музика, а таа не танцува или нешто слично“. Сепак, засега ова се само шпекулации, а потврдено е дека главната ѕвезда на полувремето на Супербоул 2026 ќе биде Бед Бани, порторикански рапер и пејач, кој освоил неколку Греми-награди.

Додека не видиме дали Адел ќе блесне на Супербоул и ќе ја изненади публиката, да се потсетиме на некои од нејзините претходни изданија, кои ја потврдуваат нејзината огромна физичка трансформација.

Адел во 2008 година

Адел во 2012 година

Адел во 2013 година

Адел во 2016 година

Адел во 2022 година

фото: принтскрин

Прикажи повеќе...

Забава

(Фото) Памела Андерсон повеќе не е русокоса

Објавено пред

Памела Андерсон долго време е една од најпознатите русокоси во светот. Од почетокот на нејзината кариера и улогите како Си-Џеј Паркер во „Baywatch“, навикнавме да ја гледаме во препознатливи нијанси на руса боја – од шампањ и платина до медени тонови.

dobivaj vesti na viber

Но, се чини дека таа ера заврши, бидејќи познатата актерка сега се обои во црвено.

Новата боја на косата, во комбинација со полежерна фризура, е само дел од постојано еволуирачкиот пристап на Андерсон кон убавината во последните години. Сè започна во 2023 година, кога актерката се појави на Неделата на модата во Париз без ни малку шминка, неочекувано контроверзен потег.

„Само си помислив, го правам ова за сите девојки и ова е за нив. Во денешно време, дали воопшто знаеме како изгледа едно лице? Ова е тоа“, рече Памела во тоа време. Таа претходно изјави за Elle дека престанала да носи шминка откако нејзината долгогодишна шминкерка и пријателка Алексис Вогел почина од рак на дојка во 2019 година.

фото: принтскрин

Прикажи повеќе...

Најново

Свет5 часа

Орбан предупредува: Една грешка и Европа гори

Третата светска војна може да започне во секое време ако една од големите сили направи грешка, изјави унгарскиот премиер Виктор...

Македонија7 часа

Сијарто: ЕУ применува двојни стандарди кон Македонија и Србија, а Украина се турка на сила

Министерот за надворешни работи на Унгарија, Петер Сијарто, изјави дека Европската унија очигледно применува двојни стандарди кога станува збор за...

Свет8 часа

Украина може да го порази Путин со беспилотни подводни дронови, тврди пензиониран американски генерал

Русија може да биде протерана од Украина доколку се употребат експлозивни подводни дронови, тврди еден од водечките пензионирани американски генерали,...

Македонија8 часа

Поради пад на температурите, грејната сезона почнува две недели порано

АД ЕСМ информира дека од утре, 2 октомври, започнува грејната сезона за потрошувачите приклучени на системот за централно греење во...

Топ9 часа

Крадци отворале паркомати на повеќе локации во Скопје

Денеска, во полицијата од Јавното претпријатие „Градски паркинг Скопје“ било пријавено дека во раните утрински часови две лица со употреба...

Македонија9 часа

„Политико“: Бугарија би можела да му се придружи на Орбан во блокадата на Украина, за да го зачува ветото кон Македонија

Премиерот на Унгарија, Виктор Орбан, би можел да најде поддршка од повеќе земји во обидот да ја задржи блокадата за...

Македонија10 часа

Јаневска на првиот академски час на УКИМ: Студирањето во својата земја е најдобар избор

Министерката за образование и наука Весна Јаневска на првиот академски час ја поздрави новата генерација студенти на Универзитетот „Св. Кирил...

Македонија11 часа

Судењето за „Онкологија“ одложено, одбраната бара Коцевски да ја преземе постапката

Судењето против поранешниот директор на Клиниката за онкологија, Никола Васев, и уште двајца онколози обвинети за несовесно лекување пациенти, е...

Македонија11 часа

Шукова од Аеродром им го вети на скопјани она што премиерот Мицкоски го најави минатата недела: бесплатни филтри на оџаците се добра и сериозна мерка

Кандидатката за градоначалничка на Скопје од СДСМ, Каја Шукова, денес, од Аеродром, на скопјани им вети бесплатни филтри за оџаците...

Македонија12 часа

Систем за влез/излез од ЕУ: за што сè треба да се подготват патниците

Министерството за внатрешни работи ја информира јавноста дека почнувајќи од 12 октомври 2025 година, Европската Унија ќе почне со постепено воведување...

Европа14 часа

Експлозии и пукање во Минхен: едно лице загина, друго повредено

Голема полициска и противпожарна операција е во тек од раните утрински часови во северен Минхен откако се слушнале експлозии и...

Европа14 часа

(Видео) Гори една од најголемите рафинерии во Русија

Украински извори на социјалните медиуми објавија снимки од пожар во една од најголемите руски рафинерии во Јарослав. Изворите тврдат дека...

Свет15 часа

(Видео) Снимен момент кога силниот земјотрес ги погоди Филипините

Најмалку 60 лица загинаа, а повеќе од 140 се повредени во силен земјотрес со јачина од 6,9 степени по Рихтер...

Европа16 часа

Орбан: Европа е посилна од Русија, не знам зошто глумиме дека сме слаби

Унгарскиот премиер Виктор Орбан порача дека Унгарија би соборила руски беспилотни летала доколку влезат во нејзиниот воздушен простор. Еден новинар...

Свет16 часа

Трамп: Блиску сме до договор со „Харвард“, ќе платат 500 милиони долари

Американскиот претседател Доналд Трамп вчера изјави дека неговата администрација е блиску до договор со Универзитетот Харвард и рече дека таа...

Свет16 часа

(Видео) Силен земјотрес ги погоди Филипините: најмалку 60 мртви

Најмалку 60 лица загинаа, а повеќе од 140 се повредени во силен земјотрес со јачина од 6,9 степени по Рихтер...

Македонија1 ден

Додека светот ги забранува, ароматичните електронски цигари се помасовни кај нас: деветгодишни „вејпаат“ и бројат хитови

Повикот на Светската здравствена организација (СЗО) од мај годинава итно да се забранат ароматичните цигари за да се заштитат младите...

Македонија1 ден

Мицкоски: СДС и ДУИ бараат спас во корумпираното судство, тоа им е последно танго за избегнување одговорност

Претседателот на ВМРО-ДПМНЕ, Христијан Мицкоски на денешниот митинг во Струга, посочи дека една од картите на кои игра опозицијата, СДС...

Македонија1 ден

Коцевски: Објавените пораки за пожарот во Кочани се дел од доказите

Обвинителството води предистражна постапка за вработени во УЈП и други институции за повеќе кривични дела поврзани со пожарот во дискотеката...

Македонија1 ден

Рекет во Скопје: Изнудувале пари со закани за убиство, организаторот од Дубаи

Обвинителството отвори истрага против тројца турски државјани за кои постојат сомненија за изнуда. Тројцата осомничени во група, со сериозна закана...