Забава
(Видео) „Јадранскиот Титаник“ потонал пред 111 години: денес е атракција за нуркачите во близина на омиленото место на Тито
																								
												
												
											Некогаш најубавиот брод на австриската компанија Österreichischer Lloyd – елегантен, брз и луксузен – лежи веќе 111 години на дното на Јадранското Море, на околу 13 километри од Бриони, речиси спроти Ровињ.
Носел име SS Baron Gauč (Барон Гауц), а историјата го памети како најголемиот патнички брод што потонал во Јадранот.
Луксузниот брод бил изграден по нарачка на австрискиот Лојд со седиште во Трст, заедно со неговиот сестрински брод Prinz Hohenlohe, во бродоградилиштето Gourlay Brothers & Company во шкотскиот град Данди.
Запловил на 16 јуни 1908 година, во време кога за погон се користел јаглен. Во 1911 година бил прилагоден на нафта.
Бродот бил модерен за своето време – имал панорамски стаклени ѕидови кои ја штителе променадата од ветер, елегантна трпезарија за 96 гости украсена со даб. Но, класите на патување биле строго поделени – патниците од трета класа немале класични кабини.
Редовната рута на бродот почнувала од Трст, со пристаништа во Пула, Мали Лошињ, Задар, Сплит, Хвар, Дубровник, Херцег Нови и Котор. На оваа линија, Барон Гауц поставил рекорд во брзината на пловење – просечни 17 јазли (околу 30 км/ч).
Бродот бил долг 85,4 метри, широк 11,64 метри и имал капацитет за 300 патници и 64 членови на екипажот.
Колку патници имало?
По избувнувањето на Првата светска војна, сите трговски бродови на Австроунгарија преминале во воена служба. Така и Барон Гауц бил ставен во служба на морнарицата на 27 јули 1914 година. За време на четири воени пловења, тој поминал 2.900 километри и превезол 2.855 лица, главно војници и материјал до Котор, а на повраток евакуирал цивили.
Откако до 11 август ги завршил сите воени задачи, бродот бил вратен во цивилна служба на компанијата Лојд.
Последното патување и трагедијата
На последното патување, бродот превезувал дипломатски лица, државни службеници и цивили од воените подрачја. Бидејќи качувањето на бродот било дозволено и без карта, точниот број патници никогаш не бил утврден.
Познато е дека имало 64 члена на екипажот, но според сведоци, бројот на патници бил многу поголем од дозволените 300, меѓу кои околу 100 деца.
Бродот пловел близу крајбрежјето
На 12 август 1914 година, луксузниот брод испловил од Котор кон Трст. Задоцнил околу еден час, поради што не пристанал во Пула.
Капетанот Паоло Винтер (43 години) од Трст, се повлекол од командното место за ручек и одмор, оставајќи го првиот офицер Ѓузепе Лупис да управува со бродот, кој подоцна ја предал командата на вториот офицер Ѓузепе Тенце.
Во исто време, австроунгарскиот брод Basilisk поставувал мини за заштита на пристаништето во Пула. По трагедијата, капетанот Винтер и првиот офицер Лупис изјавиле дека не издале наредба за промена на курсот и дека не виделе предупредувачки сигнали од Basilisk, па бродот продолжил да плови опасно близу до крајбрежјето.
Паника на палубата
Околу 14:45 часот, Барон Гауц удрил со левиот бродски брод во претходно поставена мина на околу 13 километри од Бриони. Водата брзо влегла и поплавила кабини. Бродот се накосил на страна, а првите жртви биле членови на екипажот.
Настанала паника на палубата. Патниците трчале кон спасувачките чамци кои биле пренатрупани или не можеле да се ослободат. Многумина скокнале во морето каде што ги пречекала густа нафта од пукнатите резервоари, која им ја иритирала кожата, очите и спречувала нормално дишење.
Иако бродот имал осум спасувачки чамци со по 30 места и 166 појаси за спасување, опремата не помогнала, тврделе преживеаните. Тие дури раскажале дека дел од екипажот ги занемарил и се обидувал да си ги спаси сопствените животи.
Барон Гауц потонал за само пет до седум минути по експлозијата. Во близина се наоѓале австроунгарските разурнувачи Csepel, Triglav и Balaton, кои спасиле 159 лица од морето. Загинале најмалку 127 луѓе – главно жени, деца и членови на екипажот.
Капетанот Винтер и првиот офицер Лупис преживеале и биле ставени во домашен притвор. На воен суд биле прогласени за виновни за трагедијата, но во 1920-тите работеле како капетани во италијанската компанија Lloyd Adriatico. Деталите од судењето не биле познати поради воена цензура.
Барон Гауц под заштита на државата
Првата потрага по олупината започнала неколку дена по несреќата, кога загинал еден од нуркачите. Дури во 1958 година, Либеро Ѓурасини заедно со сонародникот Ѓаконо Сток ги пронашле остатоците на Барон Гауц.
Бриони подоцна станала резиденција на Јосип Броз Тито, па нуркањето и пловењето било забрането долго време во тоа подрачје. Обидот за подигнување на бродот во 1968 останал само сон.
Денес тој е заштитен како културно добро од Министерството за култура на Република Хрватска. Нуркањето е дозволено само со овластени професионалци.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
																	
																															Забава
Ја гаси радоста и создава чувство на празнина: никогаш не внесувајте ги овие цвеќиња во куќата
														Постојат растенија што носат мир и среќа, но и такви што, според популарното верување, може да влијаат на расположението во домот.
Калите во куќата спаѓаат во втората група – иако се убави, нивната симболика носи тежина на тага. Во нашата традиција калите се цвет на жалост.
Најчесто се носат на гробишта и се поврзани со ритуали на тага и тишина. Затоа се верува дека кога ќе ги внесете овие цвеќиња во вашиот дом, тие не носат убавина и хармонија, туку полека ја гаснат радоста и создаваат чувство на празнина.
Зошто се вели дека калите ја гаснат радоста?
Нивната елеганција и строга форма носат двојна симболика. Во некои култури калите значат преродба и нов почеток, но во нашиот регион се поврзани со солзи и тишина. Постарите велат дека калите во куќата впиваат радост и создаваат емоционален вакуум.
Каде е местото на калите?
Ако го сакате овој цвет, решението не е целосно да го избегнувате. Најдобро е калата да ја чувате на тераса или во градината, односно надвор од просторот во кој спиете и се одморате. На тој начин ќе уживате во нејзината убавина и ќе избегнете негативна симболика.
Што да направите ако добиете кала подарок?
Според обичајот, не внесувајте ја во куќата. Подарете ја некому на јавен простор – канцеларија, ресторан или дури и двор на сосед. На тој начин ќе одржите гест на внимание, но и ќе ја заштитите енергијата на вашиот дом.
Калата во куќата може да изгледа убаво, но според популарното верување, таа ја гаси радоста и носи тага. Ако сакате да ги зачувате топлината и хармонијата на вашиот дом, чувајте ја надвор – на тераса или во градината. На тој начин ќе уживате во нејзината убавина, а вашиот дом ќе остане место на радост.
фото: принтскрин
Забава
Осум навики го зајакнуваат мозокот на децата
														На децата не им се потребни најновите гаџети или анимирани апликации за да растат, учат и да го развиваат својот целосен потенцијал.
Понекогаш, едноставните секојдневни навики, како што се разговорот на маса или играњето во природа, се најсилното гориво за нивниот мозок, според студија на Харвард.
Денес, децата се опкружени со екрани – таблети, телефони, телевизори… Сите сме свесни дека премногу време поминато пред екран има свои последици. Сепак, експертите од Харвард предупредуваат дека не е доволно само да се ограничи времето поминато пред екран – важно е да се замени со квалитетни навики кои го поттикнуваат развојот на мозокот и емоционалното здравје на децата.
Еве осум активности без екран кои истражувањата ги истакнаа како особено корисни за развојот:
1. Заеднички оброци без екрани
Кога седнувате на масата без вашиот телефон или телевизор, се отвора простор за разговор – вашето дете учи нови зборови, изрази, тон на гласот и невербална комуникација. Овие моменти на поврзување ги зајакнуваат јазичните вештини и емоционалните врски во семејството.
2. Време во природа
Играње во природа, одење, истражување – сето ова ги стимулира сетилата, ја поттикнува креативноста и го поттикнува решавањето проблеми. Движењето го зголемува протокот на крв во мозокот и го поттикнува растот на невронските врски.
3. Читање и раскажување приказни
Читањето заедно не е само начин децата да научат нови зборови и идеи, туку и можност за развој на имагинација и сочувство. Преку приказни, децата вежбаат разбирање, логика и емоционални реакции.
4. Креативна игра
Сложувалки, дрвени играчки, пластелин, градење – сите овие вклучуваат тело и мозок во интеракција. Ваквите активности помагаат во развој на фини моторни вештини, просторно размислување и планирање.
5. Поттикнување на разговор и социјална интеракција
Средби со пријатели, разговор со врсници и возрасни, играње игри заедно без екрани – ова се ситуации во кои децата учат да изразуваат емоции, да слушаат и да ги разбираат другите.
6. Ограничување на екраните пред спиење
Сината светлина што ја емитуваат екраните го намалува мелатонинот – хормонот на спиењето, што го отежнува заспивањето. Добриот сон е неопходен за консолидација на меморијата и обновување на мозокот.
7. Воспоставете периоди или денови без екрани
Редовните „дигитални паузи“ им овозможуваат на децата да се вратат на едноставни, креативни и физички активности што го негуваат нивниот развој и концентрација.
8. Свесно користење на екран
Родителите и старателите треба да бидат примери за углед. Исклучувањето на уредите за време на заеднички активности, изборот на едукативна содржина и практикувањето свесно дишење или кратки вежби за внимателност им помагаат на децата да научат да го контролираат своето внимание и емоции.
фото: принтскрин
Забава
Зимата е нивно време: овие хороскопски знаци ќе цветаат во ледените денови
														Иако многу луѓе стануваат повлечени, побавни или депресивни во текот на постудените месеци, постојат хороскопски знаци кои го достигнуваат својот целосен израз токму тогаш.
За овие хороскопски знаци, зимата не е мртва сезона, туку време на внатрешна сила, јасност и акција. Нивната енергија, која можеби била потивка и поненаметлива во текот на потоплите периоди, станува неоспорна во зимските месеци.
Јарецот, Шкорпијата, Водолијата и Рибите се знаците кои најчесто сјаат кога деновите се пократки и животот се забавува.
Ова не се луѓе кои бараат сцена, туку зимата е нивната природна средина. Тогаш тие размислуваат подобро, донесуваат важни одлуки, се впуштаат во нови проекти или тивко, но упорно ги преобликуваат своите животи.
Јарецот
Јарецот е знак кој најдобро функционира во структурирана, рационална средина, и токму тоа го носи зимата со себе. Кога многумина го губат фокусот, Јарецот го наоѓа дури тогаш. Крајот на годината за нив не е време за одмор, туку можност да направат клучни потези и да ги испланираат следните чекори. Нивната внатрешна сила се изразува преку работа, одговорност и амбиција. Додека другите чекаат пролет за нови почетоци, Јарецот ги започнува додека сè околу нив е на пауза.
Шкорпија
Зимата е сезона на интроспекција, а Шкорпијата е мајстор на внатрешните процеси. Студот не ги мачи – напротив, им дава простор да се повлечат во себе и да се регенерираат. Во овој период, Шкорпиите често донесуваат одлуки што го менуваат текот на нивниот живот. Ова се моментите кога завршуваат врски што повеќе не им служат, започнуваат важни проекти или емоционално созреваат на начин што им дава нова сила. Шкорпијата не бара внимание во зима – таа работи тивко, но длабоко.
Водолија
Зимските месеци често носат потреба за размислување, иновација и ментални предизвици, и токму ова е просторот во кој Водолијата се истакнува. Нејзината оригиналност и способност да размислува надвор од кутијата доаѓаат до израз кога светот малку се смирува. Водолијата не е врзана за сезонските трендови, но во зима, кога емоциите се пригушени, а комуникацијата е подлабока, нејзините идеи наоѓаат публика. Тоа е време за пишување, планирање, вмрежување и градење визии што ќе се одвиваат во текот на целата година.
Риби
Рибите се знак кој чувствува подлабоко од повеќето, и токму во зима ова длабоко чувство го достигнува својот полн потенцијал. Кога надворешниот свет се забавува, Рибите влегуваат во својот природен ритам. Интуитивни, имагинативни и емоционално богати, во овој период тие често пишуваат, создаваат, сонуваат и донесуваат одлуки што доаѓаат од срце, а не од притисок од нивната околина. Во зима, тие можат да бидат исклучително продуктивни во креативна и духовна смисла. Тие се чувствуваат побезбедно во позатскриена средина и тогаш често ја наоѓаат својата автентична сила.
Зошто зимата ја истакнува нивната сила?
Она што ги поврзува овие четири знаци е нивниот внатрешен фокус. Тие не се зависни од надворешна потврда, не им треба бучава за да се чувствуваат живи. Зимата не ги исцрпува, туку им дава она што најмногу го сакаат – простор за себе, јасни цели, подлабоки врски и време за размислување. Додека другите ги бројат деновите до пролет, тие растат во тишина.
Ако забележите дека зимата не ве забавува, туку ви носи сила и јасност, можеби сте родени под еден од овие знаци или ги имате силно претставени во вашата карта на раѓање.
фото: принтскрин

