Контакт

Забава

Новите откритија покажуваат дека нашите предци почнале да ја готват храната пред 780.000 години

Објавено пред

Научниците во археолошки локалитет во Израел ги пронајдоа најраните познати докази за готвењето. Преминот од конзумирање на сирова кон зготвена храна беше драматичен пресврт во човечката еволуција, а откритието покажа дека праисториските луѓе можеби намерно палеле оган за да зготват храна пред најмалку 780.000 години, пишува Си-Ен-Ен.

dobivaj vesti na viber

Деталната студија на рибините заби откриени на местото Гешер Бенот Јааков, лоцирана на работ на античкото езеро Хул, откри дека некои од нашите рани предци – најверојатно Хомо еректус – можеле да готват риба, вели авторот на студијата д-р Ирит Зохар, истражувач во Природонаучниот музеј Стајнхард на Универзитетот во Тел Авив. Жителите на областа околу езерото јаделе големи видови слатководни риби, додава Зохар.

На локалитетот не се пронајдени човечки останки, но камените алатки се совпаѓаат со оние пронајдени на местата на Хомо еректус низ Африка. Зохар вели дека езерото е плитко и дека е лесно рачно да се ловат големи риби како изумрениот луциобарбус долгицепс, кој може да порасне до два метри.

„ Ова е неверојатно важно откритие. Доказите за контролирана употреба на оган во раното камено доба во најдобар случај се минливи. Затоа, доказите за антропогени (поради човечката активност) акумулирани и варени остатоци од риба ќе имаат големо влијание врз истражувачката заедница “, изјави археолошкиот геохемичар, д-р Бетан Линскот од Универзитетот Оксфорд, кој не бил вклучен во студијата.

Преминот кон готвената храна значеше дека луѓето интензивно трошат помалку енергија барајќи и варејќи свежа, сирова храна, ослободувајќи повеќе време за развој на нови социјални и системи на однесување.

„ Исхраната имаше големо влијание врз еволуцијата на нашиот вид. Се смета дека консумацијата на месо особено придонела за зголемување на релативната големина на мозокот на нашите рани предци, но патогените бактерии го прават јадењето неварено месо ризична активност“, вели Линскот и продолжува:

„ Меѓутоа, готвењето ги убива бактериите и ја зголемува енергетската вредност на месото, создавајќи нов, сигурен извор на храна за раните хоминини. Затоа, разбирањето кога се случило тоа е тема од голем интерес, бидејќи може да помогне да се објасни зошто нашите предци хоминини еволуирале токму така”. Истражувањето беше објавено во понеделникот во списанието Nature Ecology and Evolution.

Претходните истражувања на Зохар, кој работел на локацијата 16 години, откриле дека слоевите на седиментот во кои биле пронајдени камени алатки – што укажува на човечка активност – биле поврзани со голем број рибини заби од два специфични видови (luciobarbus longiceps и carasobarbus canis ) кои биле дел од семејството на краповите, а сега се изумрени.

Меѓутоа, имало многу малку рибини коски, кои за разлика од забите, омекнуваат на високи температури и лесно се распаѓаат. Друга работа на коавторот на студијата, Нира Алперсон-Афил, професорка на одделот за израелски студии и археологија на Универзитетот Бар-Илан, идентификуваше траги од огништа – некои од најраните надвор од Африка.

Со цел да се утврди дали праисториските жители таму навистина готвеле риба, односно ако не фрлале само остатоци од риба во оган, истражувачите идентификувале промени во големината на кристалите на забната глеѓ, кои различно реагираат на промените во температурата.

Во експериментите, Зохар и нејзиниот соработник д-р Јенс Најорка, шеф на лабораторијата за рендген во Природонаучниот музеј во Лондон, анализирале 56 заби на праисториска и слатководна риба, што им овозможило да ги идентификуваат промените предизвикани од готвењето на ниско и високо ниво на температура. Резултатите покажале дека рибата била варена на температура меѓу 200 и 500 степени Целзиусови.

„ Не знаеме точно како се варат рибите, но со оглед на недостатокот на докази за изложеност на високи температури, јасно е дека тие не се варени директно во оган и не биле фрлени во оган како отпад или како материјал за согорување“, изјави Најорка за Си-Ен-Ен.

Научниците исто така успеаја да утврдат дека рибата е редовен дел од исхраната, односно дека не била само сезонски деликатес или последно средство кога исчезнале другите извори на храна. Истражувачите го постигнале ова со разгледување на геохемискиот состав на изотопи на кислород и јаглерод во глеѓта на забите за да откријат во кое време од годината умрела рибата. Резултатите покажале дека рибата се варела и јадела во текот на целата година.

Хомо еректус бил првиот хоминин кој мигрирал надвор од Африка, а истражувањата сугерираат дека древното езеро Хула можеби било клучна дестинација за време на тие рани миграции.

Не е познато точно кога луѓето првпат почнале да готват риба – или кој било друг вид на храна – и не постои консензус за тоа кога древните хоминини првпат ја развиле способноста да прават оган и да готват. До оваа студија, најраните цврсти докази за употребата на оган за готвење биле поврзани со неандерталците и хомо сапиенсот, кои готвеле скробни корени во денешна Јужна Африка пред околу 170.000 години.

Кумулативната тежина на доказите презентирани во студијата сугерира дека рибата била варена, вели Џон Мекнаб, професор во Центарот за археологија на човечко потекло на Катедрата за археологија на Универзитетот во Саутемптон. Тој не бил вклучен во студијата.

Забава

Крај на ретроградниот Меркур: Овие четири знаци во септември ќе блеснат

Објавено пред

По неколкунеделна конфузија, недоразбирања и застои, ретроградниот Меркур конечно заврши. Според астролозите, ова ќе донесе олеснување за сите, но за четири хороскопски знаци септември ќе биде вистински процут

dobivaj vesti na viber

Девица – повторно ја враќа својата стабилност и јасност. Време е за ред, здрави рутини и завршување на заостанати проекти.

Близнаци – исчезнуваат недоразбирањата, а се враќа менталната енергија. Одличен период за комуникација, нови контакти и креативни проекти.

Јарец – со директниот Меркур доаѓа јасен фокус и нова одлучност. Идеите лесно ќе се претворат во конкретни чекори, особено во работа и финансии.

Стрелец – повторно добива енергија за планови, патувања и нови искуства. Времето на застој завршува, а пред нив се отвораат нови можности.

Астролозите велат дека ова е совршен момент за носење важни одлуки, обновување на односите и реализација на замисленото. „Маглата се крева и се отвораат врати за напредок и исполнување“, вели експертот за астрологија Џоан Џонс.

Прикажи повеќе...

Забава

Преполн Паркот на Франкофонија синоќа за концертот „Нешто што ќе остане“

Објавено пред

Илјадници граѓани, синоќа го исполнија Паркот на Франкофонија и заедно уживаа во големиот музички хепенинг „Нешто што ќе остане“, кој по трет пат собра врвни македонски изведувачи и создаде незаборавна атмосфера. Пет часовна ноќ за паметење со најпознатите македонски хитови на Дарио и Миг-21, Елена Ристеска, групата „2 Бона”, Викторија Лоба, Кристина Арнаудова и Барбара Поповиќ.

dobivaj vesti na viber

Градоначалникот Горан Герасимовски, во своето обраќање пред присутните, истакна дека кога пред три години ја добил идејата за концертот „Нешто што ќе остане“, не можел да замисли дека ќе прерасне во толку голема традиција со ваков одѕив и поддршка, и од изведувачите и од граѓаните.

„Но ете, идејата прерасна во прекрасна традиција. Трета година по ред се собираме овде, во срцето на Скопје, под отворено небо, на концертот ‘Нешто што ќе остане’. Секоја година со нови изведувачи и нова енергија, но едно останува исто – македонската музика. Овде Македонија пее и ние со неа, на бината и во публиката! Македонските уметници секогаш ја имале и ќе ја имаат мојата поддршка. Тие ја претставуваат Македонија гласно, гордо и со љубов. Уживајте во музиката на нашата и вашата младост, затоа што овие моменти остануваат трајно врежани во сеќавањата. Се гледаме и следната година на ‘Нешто што ќе остане’, затоа што Македонија има свој глас, своја песна, затоа што македонската песна е силата што нè обединува“, рече Герасимовски.

Музичкиот настан „Нешто што ќе остане“ е во организација на Општина Центар.

Прикажи повеќе...

Забава

Mузички хепенинг вечерва во Паркот на франкофонијата

Објавено пред

Дарио и Миг-21, Елена Ристеска, групата „2 Бона“, Викторија Лоба, Кристина Арнаудова и Барбара Поповиќ вечерва ќе настапат на големиот музички хепенинг „Нешто што ќе остане” во Паркот на франкофонија со почеток во 19.30 часот.

dobivaj vesti na viber

Градоначалникот Горан Герасимовски ги поканува сите граѓани кои денеска ќе бидат во Скопје да дојдат и да уживаат во најголемите македонски хитови.

„Вечерва не очекува вистинска ноќ за паметење, исполнета со најубавите македонски песни. Ги повикувам сите граѓани да ни се придружат и заедно да создадеме незаборавни моменти. Како Општина Центар, ќе продолжиме да вложуваме во македонската музика и во нашите македонски артисти, затоа што тие се гордоста и иднината на нашата културна сцена,“ истакна Герасимовски.

Концертот е бесплатен за сите граѓани и е во организација на Општина Центар.

Прикажи повеќе...

Најново

Македонија4 часа

Онлајн настава една недела во четири училишта во Гази Баба поради пожарот во Трубарево

Министерството за образование и наука информира дека наставата во основните училишта „Крум Тошев“, „Његош“, „Вера Јоциќ“ и „Наум Наумовски Борче“...

Македонија4 часа

(Видео) Командантот на пожарникарите раскажа како се гаснел пожарот во Трубарево – на помош добиле хемиска пена, па стигнал и песокот

Скопските пожарникари во изминатите два дена интервенирале со целокупниот капацитет при големиот пожар во магацините за пластичен и електронски отпад...

Македонија4 часа

„Ова ќе продолжи“ – Според Мицкоски зад пожарите стојат центри на моќ од земјата и од надвор

Премиерот Христијан Мицкоски денеска изјави дека пожарите кои во изминатиот период избувнуваат низ државата, меѓу кои и вчерашниот во магацинот...

Македонија6 часа

На Клиника задржана жителка на Трубарево, лекарска помош побарале и директорот на ЦУК, војник и полицаец

Во моментот на Клиниката за токсикологија е хоспитализирана една жителка на Трубарево, која живее во непосредна близина на магацинот за...

Македонија6 часа

Анализа на вода, ограничување на ученици и мерење на загадувањето – Министерството за животна средина по пожарот во Трубарево

Министерството за животна средина и просторно планирање, во соработка со Институтот за јавно здравје, Кризниот штаб на Владата и Државниот...

Македонија7 часа

Денес ќе бидат објавени резултатите од мерењата на воздухот, кажа Меџити прашан кога ќе се знае што дише населението

Министерот за животна средина и вицепремиер, Изет Меџити, на прес-конференција во Владата информира дека за следење на состојбата со воздухот...

Македонија8 часа

Обвинителство чешла документи, Армијата мери токсини по пожарот во Трубарево, се чека и на резултатите од министерството на Меџити

Во врска со големиот пожар што зафати магацински објекти во селото Трубарево, Основното јавно обвинителство Скопје соопшти дека презеле дејствија...

Топ9 часа

МВР трага по лице кое се обидело да запали „ауди“ и „јагуар“ во Куманово, ги испрскало возилата со бензин, но кога го виделе побегнал

Маж од Долно Којнаре, кумановско, пријавил дека во неговиот двор едно лице со бензин ги испрскало возилата „јагуар” и „ауди”...

Македонија10 часа

(Видео) Се’ уште чади во Трубарево преку песокот со којшто е затрупан отпадот, спречено е ширење на пожарот

Благодарение на брзата и координирана акција на скопските пожарникари, спречено е ширење на големиот пожар што вчера избувна во Трубарево,...

Свет11 часа

Како ќе реагира Европа на ултиматумот на Трамп

Американскиот претседател Доналд Трамп упати ултиматум до сојузниците во НАТО, барајќи воведување „големи“ санкции кон Русија и целосен прекин на...

Македонија11 часа

Меџити доцна синоќа се огласи за Трубарево: фирмата има дозвола за работа, резултатите од мерењата се очекуваат

Министерот за животна средина и просторно планирање, Изет Меџити, доцна синоќа се јави од Трубарево, каде што вчера избувна голем...

Македонија20 часа

Тошковски: Жителите во непосредна близина на пожарот да ги напуштат живеалиштата поради штетните супстанци, радијација нема

Локализиран е пожарот кој избувна во складиштето за електроника во Трубарево, пришто опожарена е и пластика. Министерот Панче Тошковски вечерва...

Македонија21 час

Движењето „Стоп за Вардариште“ во понеделник наутро ќе го блокира мостот „Близнаци“

Движењето „Стоп за Вардариште“ ја информира јавноста дека на ден 15.09.2025, понеделник, покрај протестот во 18:00 часот, ќе се одржи...

Македонија23 часа

Електронскиот отпад што гори во Трубарево ќе се гасне со песок

Електронскиот отпад што гори во Трубарево ќе се гасне со песок, информира директорот на Дирекцијата за заштита и спасување, Стојанче...

Македонија24 часа

ИЈЗ објави препораки: Ако сте во непосредна близина на пожар останете дома и затворете ги прозорците

Институтот за јавно здравје, во насока на заштита на здравјето и благосостојбата на сите граѓани, соопшти дека во случај да...

Македонија1 ден

Опасен отпад гори во Трубарево, нема насоки од властите за заштита од чадот

Во Трубарево горат електронски отпад и пластика, во делови од главниот град се чувствува силна миризба, а засега нема предупредувања...

Македонија1 ден

Во Трубарево гори и пластичен отпад, Ангелов рече дека пожарот е подметнат и нема повредени лица

Директорот на Дирекцијата за заштита и спасување, Стојанче Ангелов, изјави дека големиот пожар кој денеска избувна во фабриката „Ф –...

Македонија1 ден

(Видео) Драматични снимки од пожарот во Трубарево кадешто горат објекти за складирање на електронски отпад

Сериозен е пожарот што избувна во Трубарево и ги зафати  објектите на Ф – ГРУПАЦИЈАТА која се занимава со електронски отпад....

Македонија1 ден

(Видео) Ангелов: Се затрупува изворот на чад во Дрисла, термални камери и патроли во Вардариште, нов пожар избувна во Трубарево

Директорот на Дирекцијата за заштита и спасување, Стојанче Ангелов, денеска информираше за повеќе паралелни интервенции поврзани со пожари на скопските...

Македонија1 ден

(Видео) Гори фабрика во Трубарево, црн чад се издигна над Скопје

Голем црн чад се издигна над главниот град, алармираат граѓаните од повеќе скопски населби. Директорот на Дирекцијата за заштита и...