Забава
Новите откритија покажуваат дека нашите предци почнале да ја готват храната пред 780.000 години
Научниците во археолошки локалитет во Израел ги пронајдоа најраните познати докази за готвењето. Преминот од конзумирање на сирова кон зготвена храна беше драматичен пресврт во човечката еволуција, а откритието покажа дека праисториските луѓе можеби намерно палеле оган за да зготват храна пред најмалку 780.000 години, пишува Си-Ен-Ен.
Деталната студија на рибините заби откриени на местото Гешер Бенот Јааков, лоцирана на работ на античкото езеро Хул, откри дека некои од нашите рани предци – најверојатно Хомо еректус – можеле да готват риба, вели авторот на студијата д-р Ирит Зохар, истражувач во Природонаучниот музеј Стајнхард на Универзитетот во Тел Авив. Жителите на областа околу езерото јаделе големи видови слатководни риби, додава Зохар.
На локалитетот не се пронајдени човечки останки, но камените алатки се совпаѓаат со оние пронајдени на местата на Хомо еректус низ Африка. Зохар вели дека езерото е плитко и дека е лесно рачно да се ловат големи риби како изумрениот луциобарбус долгицепс, кој може да порасне до два метри.
„ Ова е неверојатно важно откритие. Доказите за контролирана употреба на оган во раното камено доба во најдобар случај се минливи. Затоа, доказите за антропогени (поради човечката активност) акумулирани и варени остатоци од риба ќе имаат големо влијание врз истражувачката заедница “, изјави археолошкиот геохемичар, д-р Бетан Линскот од Универзитетот Оксфорд, кој не бил вклучен во студијата.
Преминот кон готвената храна значеше дека луѓето интензивно трошат помалку енергија барајќи и варејќи свежа, сирова храна, ослободувајќи повеќе време за развој на нови социјални и системи на однесување.
„ Исхраната имаше големо влијание врз еволуцијата на нашиот вид. Се смета дека консумацијата на месо особено придонела за зголемување на релативната големина на мозокот на нашите рани предци, но патогените бактерии го прават јадењето неварено месо ризична активност“, вели Линскот и продолжува:
„ Меѓутоа, готвењето ги убива бактериите и ја зголемува енергетската вредност на месото, создавајќи нов, сигурен извор на храна за раните хоминини. Затоа, разбирањето кога се случило тоа е тема од голем интерес, бидејќи може да помогне да се објасни зошто нашите предци хоминини еволуирале токму така”. Истражувањето беше објавено во понеделникот во списанието Nature Ecology and Evolution.
Претходните истражувања на Зохар, кој работел на локацијата 16 години, откриле дека слоевите на седиментот во кои биле пронајдени камени алатки – што укажува на човечка активност – биле поврзани со голем број рибини заби од два специфични видови (luciobarbus longiceps и carasobarbus canis ) кои биле дел од семејството на краповите, а сега се изумрени.
Меѓутоа, имало многу малку рибини коски, кои за разлика од забите, омекнуваат на високи температури и лесно се распаѓаат. Друга работа на коавторот на студијата, Нира Алперсон-Афил, професорка на одделот за израелски студии и археологија на Универзитетот Бар-Илан, идентификуваше траги од огништа – некои од најраните надвор од Африка.
Со цел да се утврди дали праисториските жители таму навистина готвеле риба, односно ако не фрлале само остатоци од риба во оган, истражувачите идентификувале промени во големината на кристалите на забната глеѓ, кои различно реагираат на промените во температурата.
Во експериментите, Зохар и нејзиниот соработник д-р Јенс Најорка, шеф на лабораторијата за рендген во Природонаучниот музеј во Лондон, анализирале 56 заби на праисториска и слатководна риба, што им овозможило да ги идентификуваат промените предизвикани од готвењето на ниско и високо ниво на температура. Резултатите покажале дека рибата била варена на температура меѓу 200 и 500 степени Целзиусови.
„ Не знаеме точно како се варат рибите, но со оглед на недостатокот на докази за изложеност на високи температури, јасно е дека тие не се варени директно во оган и не биле фрлени во оган како отпад или како материјал за согорување“, изјави Најорка за Си-Ен-Ен.
Научниците исто така успеаја да утврдат дека рибата е редовен дел од исхраната, односно дека не била само сезонски деликатес или последно средство кога исчезнале другите извори на храна. Истражувачите го постигнале ова со разгледување на геохемискиот состав на изотопи на кислород и јаглерод во глеѓта на забите за да откријат во кое време од годината умрела рибата. Резултатите покажале дека рибата се варела и јадела во текот на целата година.
Хомо еректус бил првиот хоминин кој мигрирал надвор од Африка, а истражувањата сугерираат дека древното езеро Хула можеби било клучна дестинација за време на тие рани миграции.
Не е познато точно кога луѓето првпат почнале да готват риба – или кој било друг вид на храна – и не постои консензус за тоа кога древните хоминини првпат ја развиле способноста да прават оган и да готват. До оваа студија, најраните цврсти докази за употребата на оган за готвење биле поврзани со неандерталците и хомо сапиенсот, кои готвеле скробни корени во денешна Јужна Африка пред околу 170.000 години.
Кумулативната тежина на доказите презентирани во студијата сугерира дека рибата била варена, вели Џон Мекнаб, професор во Центарот за археологија на човечко потекло на Катедрата за археологија на Универзитетот во Саутемптон. Тој не бил вклучен во студијата.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Забава
Дали водата пред јадење навистина помага во слабеењето?
Ако некогаш сте се обиделе да ослабете, веројатно сте го слушнале познатиот совет: „Испијте чаша вода пред оброк, на тој начин ќе јадете помалку“.
На прв поглед, звучи логично – водата може делумно да го наполни желудникот, да создаде чувство на ситост и на тој начин да ни помогне да јадеме помалку храна. Но, дали е навистина ефикасна или е уште еден популарен мит?
Според д-р Роберт Х. Шмерлинг, професор на Медицинскиот факултет Харвард, иако тврдењето има смисла, научните докази се мешани – и најчесто се ограничени на мали, краткорочни студии.
1. „Ако се чувствуваме сити, ќе јадеме помалку“
Да, водата може привремено да го прошири нашиот желудник и да испрати сигнал до нашиот мозок да го забави јадењето. Но, тоа не се претвора автоматски во губење на тежината. Според д-р Шмерлинг, „Водата пред оброк нема да ве натера да ослабете, но може да ви помогне да јадете повнимателно и да не се прејадувате. Можеби ќе седнете на масата веќе делумно сити“.
Дополнително, експертите за долговечност советуваат дека е подобро да се пие вода пред или по оброците – а не за време – за да не се разредат дигестивните ензими.
Забавен факт: Една студија покажа дека постарите испитаници кои пиеле вода пред оброците консумирале помалку калории. Други истражувања покажуваат дека луѓето на нискокалорична диета изгубиле повеќе тежина со вода пред оброците отколку без неа – но тие студии биле краткотрајни.
2. „Пиењето вода согорува калории“
Идејата е следнава: кога пиеме ладна вода, телото мора да ја загрее до телесната температура – и за тоа користи енергија. Овој процес се нарекува термогенеза.
За жал, иако некои истражувања претходно го потврдија ова, поновите студии не пронајдоа силни докази дека водата (дури и ладната вода) значително го зголемува согорувањето на калории. Значи, не, нема да ослабете само со пиење вода и лежење на каучот.
3. „Не сте гладни – жедни сте“
Оваа популарна теорија – особено на TikTok – тврди дека често ја мешаме жедта со глад. Наместо да посегнеме по ужина, можеби прво треба да испиеме чаша вода.
Сепак, како што вели д-р Шмерлинг: „Регулирањето на гладот и жедта е многу сложено и се менува со возраста. Кај постарите луѓе, чувството за жед слабее, но нема убедливи докази дека луѓето често ги мешаат гладот и жедта“.
Значи, оваа теорија е повеќе симпатична идеја отколку научно докажан факт.
Заклучок
Да – водата може да помогне во губењето на тежината, но не како чудотворно решение. Ефектите се скромни и неодржливи ако не се комбинираат со здрава исхрана и физичка активност.
Како што заклучува д-р Шмерлинг: „Ако мислите дека пиењето вода пред оброците ви помага – слободно. Нема многу ризик, освен ако не се обидувате да се натерате да пиете кога не сте жедни.“
Нутриционистот д-р Монтсе Прадос додава уште една важна поента: Водата брзо се исфрла од желудникот и не го активира варењето на ист начин како храната, па затоа ефектот на ситост трае помалку отколку што мислат многу луѓе.
Во три реченици:
Водата пред оброците може малку да го намали апетитот, но не е гаранција за губење на тежината.
Не согорува значително калории ниту ги менува вашите желби за храна.
Сепак, умерениот внес на вода е здрав и корисен – само не очекувајте чуда.
Забава
(Фото) „На 12 години изгледа како 40-годишна жена“: ќерката на Ким Кардашијан повторно е на столбот на срамот
Ким Кардашијан организираше луксузна прослава за 12-тиот роденден на нејзината ќерка Норт Вест, носејќи ја на патување во Мексико, а оттаму, секако, го привлекоа целото внимание на светот.
Ѕвездата на ријалити-шоуата Ким Кардашијан го прослави 12-тиот роденден на својата ќерка Норт, која ја доби во бракот со раперот Канје Вест.
Мајка и ќерка отпатуваа во Лос Кабос, Мексико, каде што уживаа во одмор на јахта, а и покрај контроверзната Ким, малата Норт успеа да го привлече целото внимание, што веќе се случуваше кога стануваше збор за нејзините модни избори.
North West (12) looking like a 40-year-old auntie pic.twitter.com/Woxmh4h8XG
— mizge (@mihailo____) June 18, 2025
Овој пат, таа ја обои косата во светло сина, што е доста смела трансформација за некој на нејзини години, а избра и топ и бермуди во иста боја, кои ги комбинираше со впечатлив накит.
Како и обично кога станува збор за членови на семејствата Кардашијан или Вест, овие фотографии не добија позитивни коментари, а овој пат Норт е нападната поради својот изглед.
Покрај тоа што речиси сите велат дека таа воопшто не личи на Ким и дека е иста како татко и, имаше и коментари во кои луѓето велеа дека Норт изгледа како да има 40 години.
„Изгледа како тетка“, „Ким изгледа помлада од неа“, „Ова е само нејзиниот 12-ти роденден, а изгледа како веќе да проживеала половина од својот живот“, се дел од коментарите.
Ким долго време е мета на негативни коментари, а се чини дека сега нејзината ќерка тргнала по нејзините стапки.
Забава
Ќе ви го разубават дури и најлошиот ден во животот: бирајте ги овие хороскопски знаци за пријатели
Во моменти кога сме преплавени од анксиозност, стрес или едноставно секојдневно лошо расположение, присуството на вистинските луѓе може да направи чуда.
Постојат луѓе кои се чини дека имаат природен дар за внесување радост во нашите животи, нивната насмевка, еден утешен збор или една глупава шега можат да ви го променат целиот ден.
Откриваме кои хороскопски знаци имаат вродена способност да ви го разубават денот, без многу напор. Нивната енергија, топлина и веселост се едноставно заразни.
Близнаци
Близнаците се познати по својот неодолив шарм. Нивните приказни, коментари и набљудувања често имаат таа доза на хумор и луцидност што може да ве насмее дури и во најмрачниот ден.
Она што ги прави толку посебни е нивната способност да ја почувствуваат атмосферата и да го прилагодат својот пристап. Ако ви треба сериозен разговор, тие се тука. Ако сакате да избегате од вашите проблеми со доза забава, уште подобро. Близнаците се друштвото кое не ви дозволува да се затворите во себе.
Вага
Вагата е знак кој инстинктивно се стреми кон хармонија, без разлика дали станува збор за естетика, врски или расположение во просторијата. Затоа имаат извонреден дар за чувство кога нешто ви тежи многу во душата. Нема да ве бомбардираат со прашања, но ќе создадат чувство на сигурност со своето присуство, нежен тон и смирувачки зборови.
Вагите знаат како да ги пронајдат вистинските зборови за утеха, но и да понудат паметни решенија. Нивната дружељубивост и чувството за малите нешта што го прават животот поубав ги прави луѓе кои можат да го насочат вашето внимание кон убавите нешта што можеби сте ги заборавиле во виорот на одговорностите.
Лав
Лавовите се природно топли, дарежливи и самоуверени, што ги прави совршени за охрабрување на другите. Тие ќе ве потсетат на вашата вредност и нема да штедат комплименти, а во исто време ќе се обидат да ве развеселат на најкреативни начини: со музика, танцување, планови за состаноци или дури и импровизирани мотивациски говори.
Никогаш не е здодевно со Лавовите. Нивната енергија и страст за живот често се заразни, а нивната верба во вас може да биде токму она што ви треба кога се сомневате во себе. Лавовите ќе ве натераат повторно да верувате во вашите способности, на начин што е толку посебен што никогаш нема да го заборавите.
Стрелец
Стрелците се вечни авантуристи и патници, полни со приказни, знаење и хумор. Кога се чувствувате безнадежно или заглавени во рутина, Стрелците ќе ве потсетат на пошироката слика. Нивниот поглед на светот е полн со оптимизам, а нивниот ентузијазам често ги пробива дури и најтемните облаци.
Она што ги издвојува Стрелците е нивната искреност; тие никогаш нема да се преправаат дека сè е во ред, туку ќе ве потсетат дека дури и низ неволјите секогаш поминуваме низ нив со цел. Нивниот оптимизам не е плиток, туку се базира на искуство.
Тајниот нуклеарен објект на Иран што може да го погоди само американска бомба
Во планинска област јужно од Техеран, скриен длабоко под земја, се наоѓа Фордо – објект за збогатување на ураниум кој...
(Фото) Сателитските снимки покажуваат штета на иранскиот нуклеарен реактор во Арак
Нови сателитски снимки со висока резолуција објавени денес од „Максар Технолоџис“ покажуваат значителна штета на иранскиот реакторски комплекс во близина...
Трамп ќе одлучи дали да го нападне Иран во рок од две недели, објави Белата куќа
Белата куќа објави дека американскиот претседател Доналд Трамп ќе донесе одлука за евентуален напад врз Иран во следните две недели....
Незгода на патниот правец Бошков мост – Дебар, сообраќајот во прекин
На патниот правец Р1202 Бошков мост – Дебар поради случена сообраќајна незгода сообраќајот е во прекин, извести АМСМ. Сообраќајот на...
Израелскиот министер за одбрана: Хамнеи не треба да постои
При посетата на местото на ракетниот напад утрово во Холон, израелскиот министер за одбрана Израел Кац изјави дека врховниот лидер...
(Видео) Иран утрово испали ракети кон Израел: стотици повредени, повеќе од 70 во болница
Најмалку 240 лица беа ранети во иранските ракетни напади утрово, објави Асошиејтед Прес, повикувајќи се на израелското Министерство за здравство....
(Видео) Клековски: Експерт за ампутации од Словенија ќе дојде за третман на повредените во Кочани кои имаат ампутирани прсти
Грижата за повредените во пожарот во Кочани ќе биде долгорочна, ќе трае онолку години колку што ќе имаат потреба и...
Нетанјаху во ракетираната болница: Мојот син мораше двапати да ја откаже свадбата поради тревогата
Израелскиот премиер, Бенјамин Нетанјаху, им се обрати на новинарите пред болницата Сорока во Бершеба, која претходно беше погодена од иранска...
(Видео) Филипче: ВМРО-ДПМНЕ има изгубено 100 илјади гласа досега
Претседателот на СДСМ, Венко Филипче, вечерва укажа на, како што рече, драматичниот пад на поддршката за ВМРО-ДПМНЕ, економскиот колапс и...
(Видео) Тепачка меѓу советници во Општина Кочани
Советници денеска се степаа на седницата на Советот на Општина Кочани. Како што објави Радио Кочани на паузата настанал хаос...
(Видео) Мургашанска од СДСМ: Димитриевски ме тужи затоа што јавно го обелоденив неговиот криминал
Откога му ги откривме сите скандали на Максим Димитриевски, откога јавно проговоривме за сите сомнежи за коруптивни шеми со парцели...
Се закануваат оние што правеа упад и тепаа, вели Мицкоски по најавите за штрајк на контролорите на летање поради партиски вработувања
Партиските вработувања и трупањето несуштински кадри во услови кога нема доволно контролори на летање, според премиерот Христијан Мицкоски, не е...
(Фото) По седум години, повторно се отвори етнокомплексот „Македонско село“
По седум години, денес се отвори етнокомплексот „Македонско село“. Премиерот Христијан Мицкоски рече дека Скопје добива уште едно туристичко место,...
Неексплодирана артилериска граната пронајдена кај Калишта, ДЗС апелира да не се поместуваат вакви убојни средства
Неексплодирано убојно средство од минатите војни е пронајдено кај село Калишта при изведба на градежни работи во близина на кампот...
Грција ќе екстрадира македонски државјанин, кој се сомничи за убиство на пензионер во Германија
Апелациониот суд во Солун даде „зелено светло“ за екстрадиција во Германија на македонски државјанин обвинет за грабеж, а потоа и...
Владата: Педесетина училишта ќе добијат фотоволтаични системи
Владата соопшти кај 50. училишта во Македонија ќе се постават фотоволтаични системи во текот на летниот период. Ова се случува...
Израел нападна ирански нуклеарен реактор
Израелската армија го нападна нуклеарниот реактор во Арак (т.н. тип на тешка вода), западно од Техеран, објавија иранските државни медиуми...
(Видео) Иран погоди болница во Израел со балистичка ракета
Болницата Сорока во Бершева на југот на Израел утринава соопшти дека зградата била погодена со проектил при ирански ракетен напад...
Инженерите повикаа да престане фактурирањето врз основа на измислена потрошувачка за струја: „Регулаторната ја штити ЕВН“
Здружението Инженери на Македонија повторно се огласи по претставката што ја поднесе на 29 мај кога во сила стапи новиот Закон...
ПРП терапијата за пациентите од пожарот во „Пулс“ е достапна во Кочани, нема да мора да патуваат до Скопје
Десет лица повредени во трагедијата во „Пулс“, за првпат во болницата во Кочани, биле третирани со ПРП терапија (плазма збогатена...
