Забава
Новите откритија покажуваат дека нашите предци почнале да ја готват храната пред 780.000 години
Научниците во археолошки локалитет во Израел ги пронајдоа најраните познати докази за готвењето. Преминот од конзумирање на сирова кон зготвена храна беше драматичен пресврт во човечката еволуција, а откритието покажа дека праисториските луѓе можеби намерно палеле оган за да зготват храна пред најмалку 780.000 години, пишува Си-Ен-Ен.
Деталната студија на рибините заби откриени на местото Гешер Бенот Јааков, лоцирана на работ на античкото езеро Хул, откри дека некои од нашите рани предци – најверојатно Хомо еректус – можеле да готват риба, вели авторот на студијата д-р Ирит Зохар, истражувач во Природонаучниот музеј Стајнхард на Универзитетот во Тел Авив. Жителите на областа околу езерото јаделе големи видови слатководни риби, додава Зохар.
На локалитетот не се пронајдени човечки останки, но камените алатки се совпаѓаат со оние пронајдени на местата на Хомо еректус низ Африка. Зохар вели дека езерото е плитко и дека е лесно рачно да се ловат големи риби како изумрениот луциобарбус долгицепс, кој може да порасне до два метри.
„ Ова е неверојатно важно откритие. Доказите за контролирана употреба на оган во раното камено доба во најдобар случај се минливи. Затоа, доказите за антропогени (поради човечката активност) акумулирани и варени остатоци од риба ќе имаат големо влијание врз истражувачката заедница “, изјави археолошкиот геохемичар, д-р Бетан Линскот од Универзитетот Оксфорд, кој не бил вклучен во студијата.
Преминот кон готвената храна значеше дека луѓето интензивно трошат помалку енергија барајќи и варејќи свежа, сирова храна, ослободувајќи повеќе време за развој на нови социјални и системи на однесување.
„ Исхраната имаше големо влијание врз еволуцијата на нашиот вид. Се смета дека консумацијата на месо особено придонела за зголемување на релативната големина на мозокот на нашите рани предци, но патогените бактерии го прават јадењето неварено месо ризична активност“, вели Линскот и продолжува:
„ Меѓутоа, готвењето ги убива бактериите и ја зголемува енергетската вредност на месото, создавајќи нов, сигурен извор на храна за раните хоминини. Затоа, разбирањето кога се случило тоа е тема од голем интерес, бидејќи може да помогне да се објасни зошто нашите предци хоминини еволуирале токму така”. Истражувањето беше објавено во понеделникот во списанието Nature Ecology and Evolution.
Претходните истражувања на Зохар, кој работел на локацијата 16 години, откриле дека слоевите на седиментот во кои биле пронајдени камени алатки – што укажува на човечка активност – биле поврзани со голем број рибини заби од два специфични видови (luciobarbus longiceps и carasobarbus canis ) кои биле дел од семејството на краповите, а сега се изумрени.
Меѓутоа, имало многу малку рибини коски, кои за разлика од забите, омекнуваат на високи температури и лесно се распаѓаат. Друга работа на коавторот на студијата, Нира Алперсон-Афил, професорка на одделот за израелски студии и археологија на Универзитетот Бар-Илан, идентификуваше траги од огништа – некои од најраните надвор од Африка.
Со цел да се утврди дали праисториските жители таму навистина готвеле риба, односно ако не фрлале само остатоци од риба во оган, истражувачите идентификувале промени во големината на кристалите на забната глеѓ, кои различно реагираат на промените во температурата.
Во експериментите, Зохар и нејзиниот соработник д-р Јенс Најорка, шеф на лабораторијата за рендген во Природонаучниот музеј во Лондон, анализирале 56 заби на праисториска и слатководна риба, што им овозможило да ги идентификуваат промените предизвикани од готвењето на ниско и високо ниво на температура. Резултатите покажале дека рибата била варена на температура меѓу 200 и 500 степени Целзиусови.
„ Не знаеме точно како се варат рибите, но со оглед на недостатокот на докази за изложеност на високи температури, јасно е дека тие не се варени директно во оган и не биле фрлени во оган како отпад или како материјал за согорување“, изјави Најорка за Си-Ен-Ен.
Научниците исто така успеаја да утврдат дека рибата е редовен дел од исхраната, односно дека не била само сезонски деликатес или последно средство кога исчезнале другите извори на храна. Истражувачите го постигнале ова со разгледување на геохемискиот состав на изотопи на кислород и јаглерод во глеѓта на забите за да откријат во кое време од годината умрела рибата. Резултатите покажале дека рибата се варела и јадела во текот на целата година.
Хомо еректус бил првиот хоминин кој мигрирал надвор од Африка, а истражувањата сугерираат дека древното езеро Хула можеби било клучна дестинација за време на тие рани миграции.
Не е познато точно кога луѓето првпат почнале да готват риба – или кој било друг вид на храна – и не постои консензус за тоа кога древните хоминини првпат ја развиле способноста да прават оган и да готват. До оваа студија, најраните цврсти докази за употребата на оган за готвење биле поврзани со неандерталците и хомо сапиенсот, кои готвеле скробни корени во денешна Јужна Африка пред околу 170.000 години.
Кумулативната тежина на доказите презентирани во студијата сугерира дека рибата била варена, вели Џон Мекнаб, професор во Центарот за археологија на човечко потекло на Катедрата за археологија на Универзитетот во Саутемптон. Тој не бил вклучен во студијата.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Забава
Меган Фокс за мајчинството: Не сум спиела седум месеци
Американската актерка Меган Фокс (39) искрено проговори за предизвиците на мајчинството по раѓањето на ќерката Сага, која ја доби со свршеникот Колсон Бејкер.
На проекција на филмот Jennifer’s Body во Лос Анџелес, Фокс откри дека по породувањето, се соочува со силна исцрпеност.
„Само што родив бебе и страдам. Не сум спиела седум месеци“, изјавила таа објаснувајќи дека има тешкотии со концентрацијата и со меморијата.
Актерката додала дека по породувањето, се споредила со трансформацијата на својот лик во чудовиште од филмот, алудирајќи на психолошките промени што ги чувствува.
Иако постојат шпекулации за развод, таа и сопругот останале заедно и по тешкиот период, вклучувајќи го губењето на бременоста во 2023 година, што Меган го опиша како длабоко емотивно и болно искуство.
Забава
(Видео) Дакота Џонсон во спектакуларен фустан: актерката во креација на „Валентино“ по шест години
Популарната актерка Дакота Џонсон блесна на настанот Vogue World 2025: Hollywood кога се појави во спектакуларен фустан од модната куќа „Валентино“ и покажа зошто е една од најзаводливите холивудски ѕвезди.
Интересно е што таа не ги носела креациите на оваа престижна италијанска модна куќа на црвениот тепих веќе шест години, но соработката е обновена и сигурно ќе уживаме во нејзините спектакуларни изданија и во наредниот период.
@dakotajohnsonarg this cutieeeee!!! 💗🤏🏻🥹 #dakotajohnson #VogueWorld #vogue #voguemagazine #hollywood ♬ what is love haddaway – whitelinesprettybabyy
Дакота, во соработка со стилистката Кејт Јанг, избра многу впечатлива креација од колекцијата пролет 2026, фустан украсен со мониста во нежни, пастелни бои по целата должина.
Инспириран е од 20-тите, а е посебен поради везот на деколтето и делумно проѕирниот дел од тил во нежно розова боја. Друг интересен детаљ е високата јака, која исто така е изработена од тил, но во друга боја. Со овој фантастичен фустан Дакота избра нежно розови чевли од „Валентино“, како и дискретен накит.
@gbr.mag me encontro obcecada pelo look da dakota johnson no vogue world 🥹🤍 #tiktokfashion #dakotajohnson #vogueworld #fashion #moda ♬ original sound – lana del rey ୨୧
Провокативната и ефектна комбинација ја комплетира со црна чанта, а додека фотографите ја фотографираа, таа не можеше да ја тргне насмевката од лицето.
фото: принтскрин
Забава
Што бара секој хороскопски знак кај совршениот партнер?
Од страсна Шкорпија до прагматична Девица, дознајте што хороскопските знаци бараат кај партнерот.
Овен
Овните се полни со енергија и секогаш се подготвени за авантура, па затоа бараат партнер кој може да го следи нивното темпо. Ги привлекува самодовербата и решителноста. Идеалниот партнер за Овен е некој кој е независен, страствен и подготвен за спонтани авантури.
Бик
Биковите ја ценат безбедноста и удобноста. Тие бараат стабилен и сигурен партнер кој ја дели нивната љубов кон домашната удобност и сензуалните задоволства. Физичката привлечност е важна за Бикот, но исто така е и емоционалната поврзаност и лојалноста.
Близнаци
На Близнаците им е потребен интелектуалец со кого можат да водат живи разговори. Тие ја ценат духовитоста, флексибилноста и дружељубивоста. Идеалниот партнер за Близнаците е некој кој е разигран, комуникативен и разбира ја нивната променлива природа.
Рак
Раковите бараат длабока емоционална врска и сигурност. Нивниот идеален партнер е грижлив, внимателен и семеен. Раковите ја ценат чесноста, посветеноста и способноста да покажуваат емоции.
Лав
Лавовите бараат партнер кој може да ги обожава и да се восхитува на нивната харизма. Тие сонуваат за партнер кој е самоуверен и силен. Лојалноста, страста и великодушноста се најважните работи во врската.
Девица
Девиците најдобро ќе се сложуваат со партнер кој ги цени редот и дисциплината. Нивниот совршен партнер е практичен, интелигентен и сигурен. Девиците ја ценат прецизноста, трудољубивоста и скромноста.
Вага
Вагата бара партнер кој може да ја поддржи нивната потреба за убавина и мирни врски. Нивниот партнер од соништата е шармантен, друштвен и фер. Вагите ја ценат дипломатијата, уметноста и елеганцијата.
Шкорпија
Шкорпиите се страствени и мистериозни, па затоа бараат интензивна емоционална и физичка врска. Тие веруваат дека нивниот партнер мора да биде силен, интуитивен и посветен. Тие ја ценат длабочината, лојалноста и страста.
Стрелец
Стрелец бара партнер кој ја дели нивната љубов кон авантурата и истражувањето. Нивниот идеален партнер е независен, хумористичен и отворен. Стрелците ја ценат слободата, чесноста и филозофската длабочина.
Јарец
Јарците најдобро се сложуваат со луѓе кои ја делат нивната посветеност кон целите и успехот. Тие бараат партнер кој е сериозен, сигурен и практичен. Јарците ја ценат традицијата, одговорноста и трудољубивоста.
Водолија
Водолиите бараат партнер кој може да ја поддржи нивната потреба за слобода и индивидуалност. Нивниот идеален партнер е независен, креативен и интелектуално љубопитен. Водолиите ја ценат оригиналноста, љубезноста и пријателството.
Риби
Рибите се интуитивни и емпатични, поради што би сакале да најдат партнер кој може да ја разбере нивната длабока чувствителност и имагинација. Тие сонуваат за партнер кој е нежен, уметнички и хумористичен. Рибите најмногу ги привлекува емпатијата и креативноста.
фото: принтскрин

