Забава
Судот пресуди: ‘Среќен ти роденден’ им припаѓа на сите
Најпознатата и најраширена славеничка песна „Среќен ти роденден“, сепак, им припаѓа на сите, одлучи судот во Лос Анџелес отфрлајќи го барањето на компанијата „Warner Music“ и натаму да ѝ биде признаваат авторските права на оваа композиција.
Песната „Среќен ти роденден“ е неизоставен дел од роденденските забави ширум светот, и ја има својата верзија на речиси сите јазици, од англискиот и францускиот до арапскиот и јапонскиот, па дури е преведена и на „клингонски“.
Но доколку и да песната „Happy Birthday to You“ беше сеприсутна, сепак, таа беше приватна сопственост. На неа правата ги полагаше дискографската компанија „Warner Music“, сé додека тројца американски уметници кои сметаат дека песната му припаѓа на целиот свет, а не на корпорација, не одлучија тоа да го разрешат по судски пат.
Пеењето на песната на приватните роденденски веселби беше бесплатно, но за нејзино јавно изведување требаше да се платат авторски права. Компанијата годишно на неа заработувала до два милиона долара, што „Happy Birthday to You“ ја прави една од највносните песни на сите времиња. Произведувачите на играчки, програмери на мелодиите за мобилните телефони, синџирите ресторани и детски игротеки, сите плаќаат за користење на песната од 500 до неколку десетици илјади долари. Многумина филмски или театарски уметници поради тоа ја одбегнуваа.
Режисерката Џенифер Нелсон, која работела на документарен филм за потеклото на оваа песна морала да плати 1.500 долари за да ја користи, па одлучи „Warner Music“ да го даде на суд. Ѝ се придружија уште двајца уметници, музичар кој ја објавил „Happy Birthday to You“ на албум и режисер кој бил непријатно изненаден од фактура од 3.000 долари затоа што песната ја користел на филм. „Таа песна претставува голем дел од нашите животи. Не е чесно што мораме да ја плаќаме“, изјави Нелсон.
Компанијата „Warner Music“ ги стекнала авторските права во 1935 година и го обновила во 1963 година. Обвинителите сметаа дека тоа незаконски. Нелсон неодамна „непобитен“ доказ – песнарка објавена во 1922 година во којашто се наоѓа „Happy Birthday to You“ без „copyright“, што според американскиот закон ги анулира сите подоцнежни барања за авторски права. А тие, и онака, важат 70 години, па песната објавена во 1922 година би требало да биде јавно достапна веќе повеќе од две децении.
Федералниот суд во американската сојузна држава Калифорнија одлучи во вторникот во полза на тужителите. Окружниот суд Џорџ Кинг донел одлука дека песната му припаѓа на светот. Со тоа е ставен крај на оваа двегодишна правна битка меѓу грст филмаџии и мегакомпанијата, пишува The Los Angeles Times.
„’Happy Birthday to You’ најпосле е слободна Конечно оваа шарада заврши“, изјави адвокатот Рендал Њумен, кој ги затапуваше тужителите на судот и ја сметаше оваа битка како судир на Давид и Голијат. Од „Warner Music“, пак, соопштија дека ќе ја разгледаат можноста за натамошна правна битка за авторските права.
Инаку се смета дека корените на песната се стари повеќе од еден век. Во 1893 година, композиторката од американската сојузна држава Кентаки, Мидред Хил и нејзината сестра Пети, учителка во детска градина, заедно ја компонирале песната изворно насловена „Good Morning to You“м како експериментално наставно средство – едноставна мелодија којашто децата би требало лесно да ја запаметат и да ја повторат.
Песната со малку зборови лесно можела да се прилагоди и за други потреби, па ја пееле во разни прилики. Така, на една роденденска забава во Кентаки и настанала верзијата „Happy Birthday to You“ којашто се децении подоцна стана составен дел од американската поп култура. Тоа е првата песна користена на музичка телеграма и првата песна отпеана во Вселената. Мисионерите од Кентаки прво ја донеле во Европа и така започнала да се шири по светот.
„Ја слават сите култури ширум светот и им припаѓа на сите. Тоа е народна песна“, смета Нелсон./крај/мф/сн
Извор: The Los Angeles Times
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Забава
Би-би-си објави листа од 20 најдобри дестинации за патување во 2026 година
Новинарите на Би-би-си, заедно со експерти за одржлив туризам, објавија листа од 20 најдобри места за патување во 2026 година – дестинации, кои, освен уникатни искуства, го користат туризмот за поддршка на локалните заедници, заштита на животната средина и зачувување на културното наследство.
На листата се најдоа разни светски региони – од Алжир, Црна Гора и Хебридите во Шкотска, до далечни дестинации како Ишикава во Јапонија, Комодо островите во Индонезија и Улуру во Австралија.
Како една од најдинамичните дестинации се издвојува Абу Даби, каде што во 2026 година се очекуваат значајни културни отворања, меѓу кои Националниот музеј „Зајед“, Природонаучниот музеј „Абу Даби“ и долго најавуваниот „Гугенхајм Абу Даби“.
Меѓу европските избори се најдоа и Гимараеш во Португалија, кој во 2026 година ќе ја носи титулата зелена престолнина на Европа, како и Оулу во Финска, кој ќе биде европска престолнина на културата.
Листата вклучува и дестинации што повикуваат на одговорно патување, како Ишикава во Јапонија, погодена од разорен земјотрес во 2024 година, каде што посетителите директно придонесуваат за обновата на локалните заедници.
Според Би-би-си, заедничко за сите избрани места е тоа што нудат автентични доживувања и можност патувањето да остави позитивен и одржлив траг.
Фото: Žabljak, Montenegro (Pexels)
Забава
Колку дена јадете руска салата? Последиците по здравјето се сериозни, предупредува докторка
За време на празниците се подготвуваат големи количини храна, но важно е да се знае дека несоодветната подготовка и чување може да доведат до сериозни последици по здравјето.
Руска салата, мимоза салата, сарми – се само дел од јадењата што ќе се најдат на новогодишната и божиќната трпеза во домовите.
Меѓутоа, доколку не се внимава, празничната гозба може да предизвика здравствени проблеми.
Како што изјави за „ТВ Прва“ д-р Аурора Белјин, специјалист по микробиологија со паразитологија, многу е важно како храната се подготвува и како се чува, за да не дојде до труење, односно внесување бактерии или вируси во организмот преку храната, пренесува „Б92“.
„Важно е да се одржува хигиената на рацете, облеката во која се подготвува храната, како и на садовите и приборот што се користат. Садовите не треба да имаат оштетувања, бидејќи на такви места можат да се задржат микроорганизми“, изјави Белјин.
Колку дена може да се јаде руска салата?
Таа наведе дека е важно и суровата храна правилно да се чува пред подготовката, за да не дојде до развој на микроорганизми.
„Храната мора добро да се распореди и чува. Суровата храна треба да стои на пониските полици во фрижидерот, бидејќи таму температурата е пониска. Максималната температура во фрижидерот треба да биде 5 степени. На горните полици може да се чува оригинално спакувана храна“, објасни таа.
Особено е важно, кога храната ќе се подготви, да се подели така што иста чинија со салата да не се изнесува и внесува повеќепати, односно истите парчиња храна да не се подгреваат повеќе пати.
„Станува збор главно за салати на база на мајонез. Препораката е тие што побрзо да се оладат и да се поделат во повеќе чинии, за да не се изнесува и враќа една иста во фрижидерот. Периодот на чување е најмногу два до три дена“, изјави д-р Белјин за „Тв Прва“,
Таа додаде дека не се препорачува подгревање на храната во микробранова печка.
„Микробрановата не постигнува еднаква температура во сите делови на храната и тоа е ризично од аспект на бактериите кои имаат тенденција да создаваат спори, а потоа можат да преминат во активна фаза и да лачат токсини што можат да предизвикаат сериозни тегоби“, истакна таа.
Д-р Белјин наведе кои симптоми можат да се појават при труење со храна и потсети дека е потребна лабораториска проверка за точно да се утврди причината и соодветно да се реагира. Во одредени случаи може да дојде и до хоспитализација, особено кај ризичните групи како што се деца, бремени жени и имунокомпромитирани лица.
Симптомите на труење со храна можат да бидат:
мачнина
повраќање
дијареја
понекогаш покачена телесна температура
Поради сето ова, потребно е да се внимава празниците да не се претворат во борба со здравствени проблеми. Уживајте во славењето и храната, но бидете внимателни.
Фото: Depositphotos
Забава
(Видео) Џеј Ло одговори на критиките: Да имавте ваков задник, и вие ќе бевте голи
Пејачката Џенифер Лопез јавно одговори на критиките за својот изглед за време на концерт во Лас Вегас, во рамки на турнејатал.Таа накратко го прекина настапот и, со доза хумор, ги коментираше забелешките дека нејзиниот стил не е „соодветен за годините“. На прашањето зошто често е „разголена“, Лопез одговори: „Да имавте ваков задник, и вие ќе бевте голи“, што беше пречекано со аплауз од публиката.
Нејзиниот настап и изјава станаа вирални, а на социјалните мрежи следеше бран поддршка, каде обожавателите истакнаа дека нејзиниот изглед и стил се нејзин личен избор.
Jennifer Lopez addresses people who criticize how she dresses:
“If you had this body, you’d be naked, too!” pic.twitter.com/VE1xb4zaLW
— Pop Crave (@PopCrave) December 31, 2025

